Латгал?я

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
Латгал?я
Latgale
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Кра?на
Уваходз?ць у
Насельн?цтва
  • 251 503 чал. ( 2021 ) [2]
Плошча
  • 14 547 км²
Латгалія на карце
Часавы пояс UTC+2 ? UTC+03:00
Аф?цыйны сайт
Лагатып Вікісховішча  Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

Латгал?я  ? усходн? г?сторыка-культурны рэг?ён Латв?? . Займае прыкладна ¼ частку тэрыторы? кра?ны. Уключае 6 раёна? з цэнтрам?: Балв? , Лудза , Рэзэкнэ , Прэйл? , Да?га?п?лс , Краслава . Насельн?цтва ? латышы (уключна з латгальцам?) , беларусы , руск?я , паляк? , я?рэ? .

Жыхары Латгал?? адда?на зведвал? працэсы мо?на-культурнага аславяньвання (зрушчвання, збеларушчвання), у вын?ку гэтага на тэрыторы? Латгал?? цяпер астра?к? а?тахтонных, але ?жо беларускамо?ных латгальца?. У ?ндрскай, П?едруйскай (Прыдруйскай) ? Робэжн?екскай воласцях Красла?скага раёна беларусы, паводле перап?су 2000 года, складаюць большасць насельн?цтва. На працягу ХХ стагоддзя гэты пласт жыхаро? Латгал?? найбольш акты?на пераймае рускую мову ? рус?ф?куецца ? культурна-?дэнтычнасным сэнсе. Г?старычна беларуская гаворка раб?ла ?плы? на латгальскую гаворку, у якой ёсць пласт руска-славянск?х запазычання?. Мног?я з ранн?х латгальск?х выдання? (у тым л?ку Букваро?) друкавал?ся друкарням? на тэрыторы? цяперашняй Беларус? (полацк?м? езу?там?, в?ленск?м? базыльянам?).

Г?старычна раён уздо?ж Заходняй Дзв?ны ? Латв?? ?вайшо? у сферу ?плыву Полацкага княства . Палачане зб?рал? дан?ну з мясцовых плямёна? латгала?, пра што ?згадвае ? сваёй ≪Хрон?цы ?нфлянта?≫ Генрых Латв?йск? .

Назва [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Назва Латгал?я ад назвы краю Latgala (у п?саных крын?цах XI?XIII стагоддзя? летьгола, Lethigalli, Лотыгола ). Друг? складн?к gal- ад агульнабалцкага * galas ≪канец, край≫ (> мясц?на, край, зямля). Той жа друг? складн?к ? ? назве Зямгал?я ("Па?ночны край"), ад якой назва племен? зямгала? .

Першая аснова Lat- г?дран?м?чнага паходжання, ад напэ?на не ?дэнтыф?каванай рак? з назвай тыпу *Lata / * Leta , якую пара?но?ваюць з л?то?ск?м? г?дрон?мам? Latava, Latuva, Lat-upis (рэк?), Lat-e?eris (возера), латышск?м? (у задзв?нск?м В?дзэмэ ) Late, Lat-upe . Далей да ?ндае?рапейскага *lat- ≪цекц?≫ [3] . Менав?та ад латгальскай назвы ("Кра?на лата?") пайшла ? назва народу латышо? ? кра?ны Латв?? .

Назвы мног?х рэг?ёна?, утвораныя ад назва? балцк?х плямёна?, звязаныя менав?та з г?дрон?мам?, як?я найчасцей таксама не захавал?ся ? не ?дэнтыф?куюцца. Назвы Гал?ндыя , Натанг?я (пруск?я земл?), Яцвязь , Судов?я (зямля роднасных яцвягам судова?) [4] , Сел?я [5] , Нальшаны , ?маверна ? Л?тва , звязваюцца з г?дрон?мам? з асновам? Gal-ind-, Nat-ang-, Jat-(а)v-, S?d-(а)v-, Sel-, Nal-?-, Liet-(u)v- [6] . Мяркуецца, што на адпаведных рэчках магл? знаходз?цца сакральна-рэл?г?йныя цэнтры пэ?нага рэг?ёна (племен?).

Вядомыя асобы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Гл. таксама [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

За?ваг? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  1. ↑ archINFORM ? 1994. Праверана 6 жн??ня 2018.
  2. ↑ https://data.stat.gov.lv/pxweb/lv/OSP_PUB/START__POP__IR__IRE/RIG040
  3. ↑ K. Karulis. Latvie?u etimolo?ijas v?rdn?ca. R?ga, 2001. C. 504?507.
  4. ↑ V. Ma?iulis. Pr?s? kalbos etimologijos ?odynas. Vilnius, 2013. C. 207?208, 296?289, 649, 890.
  5. ↑ Топоров В. Н. Еще раз о неврах и селах в общебалтийском этноязыковом контексте (народ, земля, язык, имя). Из истории и.-евр. * neur- : * -nour- и * sel- (неумирающая память об одном балтийском племени) // Балто-славянские исследования. XVII. Москва, 2006. С. 479?482.
  6. ↑ Vanagas A. Lietuvi? hidronim? etimologinis ?odynas. ? Vilnius: Mokslas, 1981. ? С. 105, 137, 182, 185, 223, 231?232, 295, 319.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Латгал?я&oldid=4635162 "