У В?к?педы? ёсць артыкулы пра ?ншых людзей з ?мем
Кл?мент
.
Кл?мент Охрыдск?
(
ст.-слав
:
Клим?нтъ Охр?дьскъ
,
грэч.
Κλ?μη? Αχρ?δα?
; каля
830
?
27 л?пеня
916
) ? балгарск? ? агульнаславянск? асветн?к,
святы
, жы? у горадзе
Охрыд
у
Першым Балгарск?м царстве
(цяпер на тэрыторы? Па?ночнай Македон??). Кл?мент, адз?н з вучня? Св.
К?рыла ? Мяфодз?я
, у Балгары? ? Па?ночнай Македон?? пачы?аецца сярод святых ≪сям?л?чбенн?ка?≫, да як?х адносяць святых К?рыла ? Мефодыя ? ?х вучня? ? Саву,
Гаразда
,
Ангеларыя
, Кл?мента, ?
Навума
. У гонар ≪сям?л?чбенн?ка?≫ у Балгары? асвечаны шматл?к?я храмы.
Паходз?? з населенай
славянам?
тэрыторы?
Македон??
. Разам са сва?м? наста?н?кам? ?дзельн?ча? у м?с?ях да
хазара?
? ?
Вял?кую Марав?ю
. Пасля смерц?
св. Мяфодз?я
? выгнання
Сватаплукам
яго паслядо?н?ка?, адыходз?ць разам з астатн?м? вучням? з Вял?кай Марав?? на каротк? час у
Бялград
да балгарскага васала князя Радз?слава, як? ?х праз некаторы час з ?ншым? вучням? К?рыла ? Мяфодз?я (напр.,
св. Навумам
) адсылае ? тагачасную
балгарскую
стал?цу
Пл?ску
, дзе яны стварыл? сла?ную Пл?сацка-прэсла?скую кн?жную школу. У хутк?м часе балгарск? ?ладар пасла? Кл?мента ? Македон?ю распа?сюджваць
славянскую л?тург?ю
? падарава? яму палацы ? Дэвал? (
Албан?я
) ?
Охрыдзе
(цяпер
Па?ночная Македон?я
). Тут Св. Кл?мент заснава?
кн?жную школу
? ?
893
годзе бы? прызначаны
еп?скапам
.
Сваю л?таратурную дзейнасць Кл?мент распача? не?забаве пасля смерц?
св. К?рыла
(Канстанц?на), пам?ж
870
?
880
гадам?, кал? было нап?сана ≪Жыццё Канстанц?нава≫. Некаторыя навуко?цы мяркуюць, што гэты арыг?нальны твор старажытнай л?таратуры ствары? менав?та Св. Кл?мент, не без дапамог? Св. Мяфодз?я. Не?забаве пасля смерц? Мяфодз?я было складзена ? ≪Жыццё Мяфодз?я≫, чы?м а?тарам верагодна таксама з'я?ляецца Кл?мент.
Акрамя гэтага Кл?менту належыць а?тарства шэрага тэкста? на хрысц?янск?я святы, як?я ?хваляюць
апостала?
,
мучан?ка?
,
прарока?
?
святых
, словы пра
Багародз?цу
,
Яна Хрысц?целя
. У сярэдневяковым сачыненн? охрыдскага арх?еп?скапа Дзм?трыя Хамац?яна згадваецца, што святы Кл?мент навучы? на ≪четмо и писмо≫ больш за 3000 вучня?. Ён вучы? балгарск?х дзяцей не тольк? п?сьму ? чытанню, але таксама ? матэматыцы, астраном?? ? агародн?цтву. Мног?я навуко?цы прытрымл?ваюцца меркавання, што заснаваную Кл?ментам Охрыдскую школу можна пара?наць па свайму значэнню з
Магна?рскай школай
у Канстантынопал?.
Паводле сучасных меркавання? навуко?ца?, менав?та Св. Кл?мент Охрыдск? ствары?
к?рыл?чную азбуку
, таму што для навучэнца? Охрыдскай л?таратурнай школы
глагол?ца
, створаная К?рылам ? Мяфодз?ем, была занадта складанай.
Згодна з сярэдневяковым? летап?сам? святы бы? пахаваны ? заснаваным ?м манастыры ? Охрыдзе. Падчас турэцкага рабства царква была разбурана ? труну перанесл? ? кафедральны сабор ≪Святая Багародз?ца Перывлептас≫, дзе да XVII стагоддзя знаходз?лася кафедра Охрыдскай балгарскай арх?еп?скап??. Потым яна была л?кв?давана ? далучана да ?пекскай сербскай арх?еп?скап??. Яго астанк? до?г? час захо?вал?ся там, а цяпер ? у адно?ленай царкве ≪Святы Кл?мент≫, на гары Плаошн?к у Охрыдзе, дзе ён бы? першапачаткова пахаваны. Галава святога захо?ваецца ?
манастырэ св. ?аана Прадцечы
каля грэчаскага горада
Верыя
, а частка парэштка? была перадана ? Храм святых сям?л?чбен?ка? (у Саф??).
У Балгары? ? Па?ночнай Македон?? ? гонар святога названы шматл?к?я школы, вул?цы ? дзяржа?ныя ?становы. Самая вял?кая царква ?
Скоп'е
нос?ць ?мя святога Кл?мента. У гонар Кл?мента Охрыдскага названы
Саф?йск? дзяржа?ны ?н?верс?тэт
, а таксама бл?жэйшая да яго станцыя метро. Таксама ?мем святога названа
балгарская антарктычная станцыя ≪Святы Кл?мент Охрыдск?≫
Выява Кл?мента Охрыдскага была размешчана на балгарскай паштовай марцы 1990 года.
Зноск?
- Истрин В. А.
История письма. ?
М
., 1965.
- Горшков А. И.
Старославянский язык. ?
М
.: Астрель, 2002.
- Милев А.
Гръцките жития на Климент Охридски
. ? София: Издателство на Българската академия на науките, 1996.
?
перкалад на балагрскую мову двух грэчаск?х жыц?й Кл?мента
- Туницкий Н. Л.
Св. Климент, епископ словенский: Его жизнь и просветительская деятельность. ? Сергиев Посад: Тип. Св.-Тр. Сергиевой лавры, 1913. ? 290 с.
- Ундольский В. М., Лавров П. А.
Климент, епископ словенский. ?
М
., 1895.
- Крашенинникова, Ольга Александровна.
Древнеславянский Октоих св. Климента, архиепископа Охридского. ?
М
.: Языки славянских культур, 2006. ? 386 с. ? (Studia philologica). ?
600 экз.
?
ISBN 5-9551-0158-6
.