Гульня трона?
англ. : A Game of Thrones
Вокладка першага амерыканскага выдання з выявай Жалезнага трона
А?тар	Джордж Р. Р. Марц?н
Жанр	фэнтэз?
Мова арыг?нала	англ?йская
Арыг?нал выдадзены	1996 [1]
Выдавецтва	Bantam Spectra Voyager Books
Выпуск	6 жн??ня 1996
Старонак	~ 835 [2] ц? 864 [3]
Носьб?т	кн?га
Цыкл	Песня Лёду ? Агню
Папярэдняя	Аповесць пра Дунка ? Эга
Наступная	≪ Б?тва каралё? ≫

≪Гульня? тро?на?≫ ( англ. : A Game of Thrones ) ? раман у жанры фэнтэз? а?тарства амерыканскага п?сьменн?ка Джорджа Р. Р. Марц?на , першая кн?га серы? ≪ Песня Лёду ? Агню ≫. Упершыню твор бы? апубл?каваны ? 1996 годзе выдавецтвам Bantam Spectra. Дзеянне рамана адбываецца ? выдуманым сусвеце . У цэнтры твора тры асно?ныя сюжэтныя л?н?? ? падзе?, як?я папярэдн?чал? пачатку дынастычных война? за ?ладу над кантынентам Вестэрас, як? нагадвае Е?ропу часо? Высокага Сярэднявечча ; пагроза наступу плямёна? адз?чэлых ? дэман?чнай расы ?ншых, што насо?ваецца з по?начы; а таксама падарожжа дачк? зрынутага караля ? спробах вярнуць Жалезны трон. Апавяданне вядзецца ад трэцяй асобы, напераменку з пункту гледжання розных персанажа?.

Праца над раманам была пачата а?тарам у 1991 годзе. На той момант цыкл задумва?ся як трылог?я. Джордж Р. Р. Марц?н, як? ?мкнецца да нап?сання тэкста? вял?кага аб'ёму, вырашы? стварыць маштабнае эп?чнае фэнтэз? ? духу ≪ Уладара пярсцёнка? ≫, абап?раючыся на г?старычныя кн?г? ? перавё?шы акцэнты ад маг?? да рэал?зму. Асабл?вае месца ? ≪Гульн? трона?≫ было адведзена геральдыцы, рыцарству, ап?санню банкета? ? адзення. Кн?га была натхнёная рэальным? г?старычным? падзеям?, а геро? цыкла мел? прататыпа? з асяроддзя е?рапейскай знац?. Адз?н з асно?ных пасыла? кн?г? ? ?дэя таго, што смерць ёсць непазбежная ?сц?на ?сяго жыцця.

Раман атрыма? усеагульнае прызнанне з боку крытыка?. Ён бы? ганараваны прэм?? ≪Локус≫ за лепшы раман у жанры фэнтэз? , а таксама бы? нам?наваны на Неб'юла ? Сусветную прэм?ю фэнтэз? . Акрамя таго, аповесць ≪Кро? Дракона≫, якая ?вайшла ? склад рамана, у 1997 годзе атрымала прэм?ю ≪ Х’юга ≫. Праз пятнаццаць гадо? пасля публ?кацы? раман дасягну? першага месца ? сп?се бэстсэлера? газеты The New York Times . Аглядальн?к? стано?ча ?спрынял? смелае парушэнне клас?чных канона? жанру ? разбурэнне л?таратурных стэрэатыпа?, прапрацо?ку персанажа? ? ?нтрыгуючы сюжэт. Усяго было прададзена звыш м?льёна асобн?ка? кн?г?. Раман бы? экран?заваны ? рамках першага сезона тэлесерыяла ≪ Гульня трона? ≫.

Сюжэт [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Сусвет кн?г? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Дзеянне цыкла разгортваецца ? выдуманым свеце. Асно?ныя падзе? кн?г? сканцэнтраваны на мацерыку Вестэрас , як? паводле эканом?к?, культуры ? сацыяльнага ладу нагадвае Е?ропу часо? Высокага Сярэднявечча , ? часткова на больш усходн?м кантыненце пад назвай Эсас ^[4] , як? адрозн?ваецца этн?чнай ? геаграф?чнай разнастайнасцю ^{[5] :146} . Вышэйшую знаць Вестэраса прынята называць Вял?к?м? Дамам? ^[6] . Прыкладна за трыста гадо? да падзей ≪Гульн? трона?≫ дынастыя Таргарыена?, выкарысто?ваючы трох дракона? , заваявала ?се земл? Вестэраса ад Сцяны да па?днёвых бераго? Дорна ? стварыла адз?ную ?мперыю ^[7] . Род Таргарыена? паходз?ць са старажытнай Вал?ры? . Эйган ажан??ся са сва?м? сёстрам?, В?сеньяй ? Рэйн?с , ? гэта традыцыя часта па?таралася ? ?х родзе. Дынастыя стала згасаць з г?беллю апошн?х дракона?. Вар'яцтва Эйрыса II выкл?кала па?станне , якое апынулася паспяховым ^[6] .

Род Баратэана?, як л?чыцца, паходз?ць ад пабочнай гал?ны Таргарыена?. Пасля звяржэння караля Шторму яны стал? лордам? Штармавога Канца. Чорнавалосыя ? дужыя, Баратэаны до?г? час заставал?ся верным? к?руючай дынасты?. Прычынай проц?борства стала каханая Роберта Баратэана Л?яна Старк , выкрадзеная Рэегарам Таргарыенам, сынам Эерыса II. Роберт, бы?шы правадыром па?стання, пасля перамог? ?зышо? на трон Сям? карале?ства?, але ста? н?куды не вартым к?ра?н?ком. Светлавалосыя Лан?стэры был? самым багатым родам з ус?х Вял?к?х Дамо?. Яны к?руюць Заходн?м? Землям?, а ?х крэпасць ? Уцёс Кастэрл?. Главой сямейства з’я?ляецца лорд Тайв?н. Яго старэйшы сын Джэймэ, як? служы? у гварды? Эйрыса, заб?? ранейшага караля, за што атрыма? мянушку ≪Царазабойца≫ ^[6] .

Старк?  ? нязменныя лорды По?начы , род як?х не перарыва?ся на працягу тысяч гадо? ^{[5] :38} . Паводле легенды, ?х продак Брандан Буда?н?к узвё? Сцяну . Аглядальн?к ≪ Свету фантастык? ≫ Дзм?трый Златн?цк? п?ша: ≪Яны халодныя, як земл?, як?м? яны к?руюць, цвёрдыя, як сцены ?х радавога замка В?нтэрфела , ? небяспечныя, як лютава?к?, як?я красуюцца на ?х сцягах≫. Ад ?ншых Вял?к?х дамо? Старк? адрозн?ваюцца тым, што ?шано?ваюць Старых баго? . Менав?та прадста?н?к? гэтага сямейства найбольш шырока задзейн?чаны ? сюжэце твора. Таксама Старка? умо?на можна назваць стано?чым? персанажам? кн?г?. Арэны , Захавальн?к? Усходу, ? адз?н з найстаражытных рода?. Да прыходу Таргарыена? яны был? каралям? Гары ? Дал?ны . На по?дзень ад Перашыйка , у цэнтральнай частцы Вестэраса, размяшчаецца Дом Тал? . ?х замак Рыверан на скрыжаванн? трох рэк Трызубца дазваляе кантраляваць гандаль у рэг?ёне. Да Вял?к?х Дамо? таксама адносяцца Тырэлы з Вышасада , як?я таксама атрымал? свае земл? ад заваё?н?ка? Таргарыена?, Мартэлы з Дорна , як?я далучыл?ся да дзяржавы Таргарыена? добраахвотна, а таксама Грэйджа? , вая?н?чы народ з Жалезных астраво? ^[6] .

Сем Карале?ства? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Лорд В?нтэрфела ? Захавальн?к По?начы Эдард (Нэд) Старк праводз?ць пакаранне смерцю Гарэда, дэзерц?ра з Начнога Дазору . Вяртаючыся з сынам? Робам ? Бранам Старкам?, бастардам Джонам Сноу ? выхаванцам Тэанам Грэйджаем , яны знаходзяць шасцярых ва?чанят ? чатырох самцо? ? дзвюх самак, што супадае з колькасцю ? полам дзяцей лорда Старка ? ? вырашаюць забраць ?х сабе. Кароль Роберт Баратэан з жонкай ? дзецьм? прыязджае ? В?нтэрфел. Роберт ? Нэд, да?н?я сябры, як?я ? м?нулым па?стал? супраць Эйрыса II Вар'ята , зрыну?шы к?руючую дынастыю Таргарыена? ^[6] . Кароль прапануе Нэду, як? слав?цца сваёй сумленнасцю ? непадкупнасцю, пасаду прав?цы караля. Папярэдн?к Нэда ? Джон Арэн  ? памёр пры загадкавых абстав?нах. Таксама Роберт абяцае заручыць свайго сына Джофры з Сансай Старк , старэйшай дачкой Нэда. У дзень палявання сын Нэда Бран залаз?ць на старую вежу ? станов?цца выпадковым сведкам ?нцэсту каралевы Серсе? ? яе брата Джэймэ Лан?стэра , за што апошн? ск?двае яго з вежы ^[8] . Бран выжывае, але яго ног? ско?вае парал?ч. Пры гэтым хлопчык не памятае падзе?, як?я папярэдн?чал? яго падзенню, таму л?чыцца, што Бран звал??ся з вежы выпадкова.

Эдард Старк прымае прапанову Роберта ?, забра?шы дочак, адпра?ляецца ? стал?цу Вестэраса ? Карале?скую Гавань . Яго жонка Кейтыл?н застаецца з сынам? ? Бранам, як? ляжыць без свядомасц?, Рыканам ? Робам . Апошн? на час ад'езду бацьк? станов?цца намесн?кам В?нтэрфела. Джон Сноу адпра?ляецца на по?нач, на Сцяну , каб стаць, як ? брат Нэда Старка Бенджэн , братам Начнога Дазору, пра што ён да?но мары?. На Брана здзяйсняецца замах, аднак лютаво?к ратуе ? яго, ? Кейтыл?н . Ачу?шыся, Бран дае яму ?мя Лета. У сва?х снах ён бачы? сэрца Белай Пустэчы, размешчанай далёка на По?начы, ? набл?жэнне з?мы. К?нжал забойцы бы? з вал?рыйскай стал?, таму Кейтыл?н адпра?ляецца ? Гавань, каб даведацца, каму ён належа?. Петыр Бейл?ш , вядомы як Мезенец, яе да?н? кавалер, паведамляе, што гэта рэч Тырыяна Лан?стэра , брата каралевы. Заручы?шыся падтрымкай рыцара? з саюзных дамо?, Кейтыл?н бярэ карл?ка ? палон ? адвоз?ць яго да Л?зы Арэн , сваёй сястры, у Арл?нае Гняздо  ? горную крэпасць Усходу. Тырыян адма?ляе абв?навачванне ? спробе забойства Брана ? патрабуе суду паядынкам. Яго гонар абараняе найм?т Брон, як? спрытам перамагае непаваротл?вага рыцара ? цяжк?х латах. Тырыяна ? Брона няхочучы адпускаюць, ? яны пак?даюць Гняздо.

Прыбы?шы ? Карале?скую Гавань, Нэд Старк трапляе ? гушчу прыдворных змо? ? ?нтрыг. Паступова Нэд высвятляе, што прынц Джофры, прынцэса М?рцэла ? прынц Томен народжаны каралевай Серсеяй не ад мужа, а ад уласнага брата Джэймэ. Законных спадчынн?ка? у Роберта няма, бо ?се яго дзец? народжаны па-за шлюбам. Падчас тайнай гутарк? з Серсеяй Нэд гаворыць, што ведае пра яе сувяз? з Джэймэ, ? прапануе ёй бегчы разам з дзецьм?. Замест гэтага яна падгаворвае свайго кузена Ланселя , збраяносца Роберта, напа?ць яго падчас палявання на вепрука. Лорд Тайв?н Лан?стэр , бацька Серсе? ? Джэймэ, тайным загадам пасылае Грыгара Кл?гана з войскам? рабаваць Рачныя земл? з мэтай выбав?ць Старка ? ?зяць яго ? палон для абмену на Тырыяна. У адказ на скарг? рачных лорда? Нэд завочна прыгаворвае Грыгара Кл?гана да смерц? ? пасылае атрад на чале з Берыкам Дандарыянам для выканання прысуду.

У вын?ку падкопа? Серсе? Роберт атрымл?вае смяротнае раненне ? сутычцы з вепруком. Нэд не паспявае паведам?ць яму вын?к? свайго расследавання. Кароль падп?свае завяшчанне, у як?м прызначае Джофры спадчынн?кам, а Эдарда ? лордам-пратэктарам, пасля чаго пам?рае ^[6] . Рэнл? Баратэан, малодшы брат караля, прапануе ?начы здзейсн?ць пераварот ? ?зяць у палон дзяцей Роберта, але Эдард адпрэчвае гэту ?дэю. У троннай зале Серсея рве завяшчанне ? абвяшчае Джофры каралём, сябе ? яго рэгенткай, а Эдарда Старка ? здрадн?кам. Варта горада Залатыя плашчы разам з людзьм? Лан?стэра? заб?ваюць людзей Старка ? арган?зо?ваюць разню ? вежы Прав?цы. Нэда к?даюць у вязн?цу, а Сансу бяруць пад хатн? арышт. Ар'? , малодшай дачцэ Нэда, удаецца збегчы з замка ? схавацца ? горадзе. Джофры вянчаюць як караля Вестэраса. Нэд згаджаецца далучыцца да брато? Начнога Дазору ? абмен на бяспеку Сансы, але Джофры загадвае адсекчы яму галаву ^{[5] :94} . С?р ?л?н Пейн выконвае прысуд на ступенях Вял?кай Септы Бейлара . Ар'я наз?рае за гэтым, але вярбо?н?к Начнога Дазору Ёрэн заб?рае яе ? абяцае вярнуць дамо?.

Даведа?шыся пра разню ? Карале?скай Гаван? ? пра тое, што намячаецца грамадзянская вайна за прастол, старэйшы сын Эдарда Роб Старк зб?рае войска ? ?дзе на по?дзень. Намесн?кам В?нтэрфела прызначаюць Брана, а яго рэгентам? ? мейстара Люв?на ? с?ра Родрыка Каселя . Незаконны арышт Тырыяна абвастрае аднос?ны ? дзяржаве ? пам?ж Лан?стэрам? з аднаго боку ? Старкам? ? Тал? з ?ншага. У Рыверане ? Уцёсе Кастэрл? пачынаюць зб?рацца войск?. Для вядзення ваенных дзеяння? Роб згаджаецца на саюз з домам Фрэя?. Ён атрымл?вае перамогу ? б?тве ? Шапталым Лесе над войскам? Джэймэ Лан?стэра ? берэ таго ? палон ^{[5] :82} , а пазней здымае аблогу з Рыверана, крэпасц? Тал?. Пасля таго, як Роб адма?ляецца ад саюза з братам? Роберта, Рэнл? ? Стан?сам, кожны з як?х мае свае прэтэнз?? на прастол, лорды По?начы ? Трызубца абвяшчаюць яго Каралём По?начы ^{[5] :52} .

Сцяна [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

На па?ночнай мяжы карале?ства размяшчаецца Сцяна ? вел?зарны бар'ер з лёду ? каменя сям?сот фута? вышынёй, на як?м нясуць сваю службу браты Начнога Дазору. Яны паклял?ся наза?жды аддаць сябе сваёй справе, адмов?цца ад тытула? ? роду, не мець жонак ? дзяцей ? да канца сва?х дзён абараняць Сцяну ^{[5] :21} . Фактычна брацтва абараняе Сем Карале?ства? ад па?ночных плямёна? адз?чэлых, анарх?чнай супольнасц?, якая жыве па ?ласных законах у Зачараваным Лесе на по?нач ад Сцяны. У пралогу тры браты Начнога Дазору ? с?р Уэймар Ройс, Гарэд ? У?л ? пераследваюць адз?чэлых за Сцяной, але сутыкаюцца з ?ншым? ? двое з ?х г?нуць. Гарэд збягае ? перасякае Сцяну, але яго ловяць ? Эдард Старк карае смерцю за дэзерц?рства.

Джон Сноу , бастард лорда Старка, прыбывае на Сцяну. Ён аб’ядно?вае навабранца? супраць суровага наста?н?ка рукапашнага бою ? абараняе баязл?вага, але дабрадушнага Сэмвела Тарл?  ? нав?чка, якога незалюб?л? ?ншыя браты за яго грузнасць. У Дазоры ёсць тры класы брато? ? буда?н?к?, як?я чыняць Сцяну ? замк? Дазору, сцюарды, як? забяспечваюць жыццё Дазору, а таксама разведчык?, як?я выконваюць розныя заданн? за Сцяной. Джон, дзякуючы сва?м баявым навыкам, разл?чвае стаць разведчыкам, але яго прызначаюць у сцюарды лорда-камандуючага Начным Дазорам Джыёра Морманта . Сэм, дзякуючы старанням Джона, станов?цца сцюардам ? памочн?кам мейстара Эймана , як? трымае б?бл?ятэку ? крумкачо?.

Дзядзька Джона Бенджэн Старк зн?к больш за шэсць месяца? таму, адправ??шыся шукаць тых брато?, як?я заг?нул? ? пралогу. Джон ? яго во?к Здань знаходзяць двух мёртвых людзей з атрада Бенджэна. ?х прывозяць у Чорны замак, але ?начы яны ажываюць. Адз?н з ?х спрабуе заб?ць Морманта, аднак Джон зн?шчае яго агнём. Кал? Джон даведваецца пра смерць свайго бацьк?, ён хоча дэзерц?раваць, каб дапамагчы Робу ? яго паходзе, але сябры яго наганяюць ? ?гаворваюць вярнуцца. Ран?цою Мормант прос?ць Сноу трымаць клятву ? паведамляе пра планы вял?к?м? с?лам? адправ?цца на По?нач, каб усётк? знайсц? Бенджэна ? жывога ц? мёртвага, ? разабрацца, што задумвае Манс-налётчык , ≪Кароль за Сцяной≫ ? л?дар адз?чэлых ? беглы брат Начнога Дазору ^[10] .

Эсас [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

За Вузк?м морам , на кантыненце Эсас , жывуць Таргарыены, як?м удалося выратавацца, дваццац?гадовы В?зерыс ? яго трынаццац?гадовая сястра Дэйнерыс (Дэн?). Пасля до?г?х туляння? з аднаго горада ? ?ншы яны да пачатку кн?г? знаходзяцца ? Пентасе , адным з Вольных Гарадо? , у багатага маг?стра ?л?рыа ^[11] . Спадзяючыся атрымаць буйную арм?ю ? вярнуць дынасты? ?ладу над Вестэрасам, В?зерыс выдае сястру за кхала Дрога  ? правадыра качэ?н?ка?-датрак?йца? ^{[5] :169} , л?дара самага магутнага з кхаласара? (плямёна?) у Эсасе. На вяселл?, апроч ?ншых падарунка?, Дэйнерыс атрымл?вае тры ?прыгожаныя кашто?насцям? яйк? дракона?. Да кхаласара далучаецца спадарожн?к Таргарыена? Джорах Мормант , беглы лорд Мядзведжага вострава з по?начы Вестэраса. Дэйнерыс цяжарае ад кхала Дрога, яе будучаму дз?цяц? прадракаюць вял?к? лёс. Але В?зерыс не можа дамагчыся выканання сва?х патрабавання?. У Веес Датрак , стал?цы ?с?х датрак?йца?, ён даходз?ць да прамых пагроз кхалу ? яго жонцы, патрабуючы каранацы?. Тады Дрога распла?ляе золата ? выл?вае яго на В?зерыса, з-за чаго той г?не ^[6] .

Пазней купец здзяйсняе замах на Дэн? ? дорыць ёй бочачку атручанага в?на. Але яго зман раскрываецца дзякуючы Джораху ^{[5] :166} . Падчас па?днёвага паходу на земл? лхазаран, ц? ≪ягнячага народа≫, Дэйнерыс ратуе лекарку. У гэтым набегу Дрога бы? сур'ёзна паранены, ? ён знаходз?цца пры смерц?. Лекарка абяцае выратаваць Дрога, кажучы, што за жыццё прыйдзецца заплац?ць смерцю. Дэйнерыс згаджаецца, Дрога не пам?рае, але застаецца ? вегетаты?ным стане. З-за праведзенага рытуалу ? Дэн? г?не ненароджанае дз?ця. Кхаласар распадаецца на мноства дробных груп. З Дэн? застаецца тольк? невял?кая група верных людзей, у тым л?ку Джорах. Дэйнерыс спальвае Дрога ? лекарку ? пахавальным кастры, пасля чаго сама ?ваходз?ць у агонь. Кал? полымя згасае, кхаласар знаходз?ць жывую Дэн? ? трох дракона? каля яе ^[6] , як?я вылуп?л?ся з яйка?.

Стварэнне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нап?санне [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У 1980-я гады Джордж Марц?н займа?ся нап?саннем сцэнарыя? у Гал?вудзе , але працу сваю не люб?? з-за немагчымасц? ствараць творы вял?кага аб'ёму. ≪З першых жа сцэнарыя? мне па?тарал?: ?Гэта цудо?на, але занадта до?га, занадта шмат л?тар…“ Мне даводз?лася ?х скарачаць, таму, вярну?шыся да кн?г, я сказа? сабе: ?Больш не буду клапац?цца н? пра што ? гэтым духу…“ Я жада? тысячы персанажа?, маштабныя б?твы, цудо?ныя замк? ? анф?лады ? усё тое, што я не мог дазвол?ць сабе на тэлебачанн?≫ ^[4] . Вырашы?шы вярнуцца ? вял?кую л?таратуру, свайму рэдактару п?сьменн?к адправ?? тры зая?к? на будучыя працы ? навуковую фантастыку, хорар ? фэнтэз?. Апошняя з ?х была ?хвалена, як больш прадаваная ^[12] . Праца над раманам была пачата а?тарам улетку 1991 года ^{[8] [13]} у горадзе Санта-Фэ ^[14] . У гэты перыяд Марц?н марнава? шмат часу на нерэал?заваныя праекты, ? кал? б не ф?яска серыяла ≪Парталы≫, то так бы ? не прыступ?? да цыкла ≪Песня Лёду ? Полымя≫ ^[15] . Першапачаткова Джордж меркава?, што серыя будзе ?ключаць тольк? тры кн?г?, але з часам зразуме?, што прыйдзецца нап?саць шэсць рамана?, а затым колькасць планаваных кн?г узрасла да сям? ^{[16] [17]} .

Першапачатковы пробл?ск г?сторы? склада?ся ? спантанным бачанн?, у як?м хлопчык па ?м? Бран станов?цца сведкам абезгало?вання, а затым знаходз?ць у снегу ва?чанят ^[8] , ? першай была набрана менав?та глава пра тое, як Старк? знаходзяць шчанюко? лютава?ка ^{[18] [19]} . У той момант а?тар працава? над раманам ≪Авалон≫ ^[20] . Прыступаючы да ≪Гульн? трона?≫, п?сьменн?к не веда?, будзе гэта апавяданне або нешта большае. Пазней ён прыня? важнае рашэнне весц? апавяданне ад асобы некальк?х персанажа? ^[14] . Скончы?шы другую главу ^[20] ? нап?са?шы каля ста старонак ^[8] , а?тар бы? вымушаны адкласц? працу з-за занятасц? сцэнарыям? ^[14] . У нейк? момант пасля працяглага ап?сання сюжэту п?сьменн?к зразуме?, што трэба спын?цца ? прапрацаваць свет ? яго г?сторыю ? намаляваць карты, генеалаг?чныя дрэва, пазначыць каралё? з гадам? к?равання ? ?х мянушкам? ^[20] . Першапачаткова Марц?н вызнача? парадак гла?, пазней прап?сва? г?сторыю кожнага персанажа, затым дзял?? яе на частк?, а пасля ператасо?ва? ?х, каб атрымаць аптымальнае размяшчэнне ?нутры рамана ? дамагчыся макс?мальнага напружання. Часам, каб не заблытацца ? дэталях, а?тар зап?сва? дэтал? апавядання ? сп?сах ? дыяграмах, хоць большую частку ?сяго ?мкну?ся запам?наць. Своеасабл?вай традыцыяй Марц?на стала выкарыстанне ≪аднаразовых≫ героя? для пралогу ? эп?логу ^[21] . Ён разгляда? ? ?ншую магчымую структуру рамана, пры якой пам?ж главам? праходз?л? месяцы, а не дн?, што, на яго погляд, кардынальна б змян?ла кн?гу ? дазвол?ла вырашыць шэраг праблем ^[22] . Першы варыянт рукап?су скла? 1088 старонак без дадатка? ^[23] , хоць першапачаткова а?тар хаце? змясц?ць усе падзе? ? 800 старонках ^[24] . Пасля 300 старонак п?сьменн?к перамясц?? у друг? раман ? ≪ Б?тву каралё? ≫ ^{[25] [26]} .

Персанажы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Раман выкладзены ад асобы дзевяц? героя? ^[12] . Люб?мы персанаж Марц?на ? Тырыян ^[9] . Прывабным яго робяць досц?п ? неадназначнасць. Найбольш складана а?тару дава?ся Бран, таму што ён бы? самым маладым з гало?ных героя? ? фактычна адз?ным, хто валодае маг?чным? здольнасцям? ^[21] . Г?сторыя Дэйнерыс з самага пачатку пав?нна была разв?вацца на ?ншым кантыненце. П?сьменн?к намалява? карту Вестэраса ? вырашы? разв?ваць дзеянне з гэтым персанажам па-за межам? гэтай карты, пара?но?ваючы атрыманы эфект з уя?ным увядзеннем главы пра Фарам?ра адразу пасля дня нараджэння Б?льба ва ≪Уладары пярсцёнка?≫, што адразу дало б чытачу ?ншае ?я?ленне пра маштабы апавядання ^[14] . Смерць гало?ных героя? часткова была натхнёная г?беллю Гэндальфа ? ≪ Брацтве пярсцёнка ≫ ? Фрода ? ≪ Дзвюх крэпасцях ≫ з той розн?цай, што персанажы Марц?на, як прав?ла, не ?васкрасаюць. А?тару было цяжка заб?ваць сва?х героя?, пакольк? ён аднос??ся да ?х як да дзяцей, хоць некаторыя з ?х, так?я як Эдард Старк, ≪был? адзначаны смерцю з самага пачатку≫. Сцэна смерц? Эдарда была нап?сана ? 1994 годзе ^[19] . А?тар каза?: ≪Валар маргул?с. Усе смяротныя пав?нны памерц?. Смерць непазбежная ?сц?на ?сяго жыцця… ? ?с?х г?сторый таксама≫. Сва?м творам а?тар жада? паспрачацца са сцвярджэннем Толк?на, што добры чалавек, так?, як Арагорн , пав?нен стаць добрым каралём. Нэд, як маральны компас апавядання, абаронца, як? згурто?вае ?ншых, ≪змецены з дошк?≫, што роб?ць апавяданне больш трывожным ^[8] . П?сьменн?к не хаце? заб?ваць яго занадта хутка ? ён да? чытачам час прывязацца да яго, каб гэта страта стала ?дарам ^{[5] :99} .

На вядзенне апавядання ад асобы розных героя? Марц?на натхн?? яго вопыт працы журнал?стам. Бы?шы маладым студэнтам, Джордж, пераадольваючы сарамл?васць, ме? знос?ны са сведкам? розных здарэння?, мног?я з як?х не жадал? адказваць на паста?леныя пытанн?. Гэты вопыт паспрыя? погляду на адно здарэнне з розных пункта? гледжання ^[27] . Некаторы час Марц?н сумнява?ся, ц? варта ?ключаць у апавяданне дракона? ^[8] . Ён разважа?, ц? пав?нны яны быць жывым? ц? заставацца тольк? с?мвалам? ^{[5] :176} . Прыяцелька п?сьменн?ка Ф?л?с Эйзенштэйн ^be _en пераканала а?тара ? тым, што з’я?ленне дракона? ? прав?льнае рашэнне. Першай сцэнай рамана, ≪якая чапляе≫, а?тар л?чы? падзенне Брана. ? Джэймэ, ? Серсея выглядаюць аг?дным? ? гэтым моманце кн?г?. Аднак фактычна Джэймэ здзяйсняе цяжк? выбар ? праз спробу забойства чужога дз?цяц? ён хаце? выратаваць уласных дзяцей. Серсею а?тар пара?но?ва? з лэдз? Макбет . Яна шчыра люб?ць сва?х дзяцей, але ? яе сацыяпатычны погляд на свет ? цыв?л?зацыю ^[8] . Нягледзячы на тое, што першапачаткова Лан?стэры выглядаюць ≪чарней чорнага≫, паступова чытач пачынае разумець матывы, як?я рухаюць ?м?. Гэта, у сваю чаргу, выкл?кае надзею, што з часам яны зменяцца да лепшага ^{[5] :72} . А?тар меркава?, што яго геро? досыць жыццёвыя, каб чытачы магл? сябе ?дэнтыф?каваць з адным? з ?х, ? выпрабо?ваць негаты?ныя эмоцы? да ?ншых ^[28] .

Стыл?стычныя асабл?васц? ? а?тарск?я планы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Паводле сло? п?сьменн?ка, ?дэя ≪Гульн? трона?≫ ≪прыйшла з н?адкуль≫. На аснове дз?цячых успам?нах пра творчасць Толк?на , а?тар хаце? нап?саць маштабнае эп?чнае фэнтэз? ^[19] . Асабл?вае месца ? рамане адведзена геральдыцы ^[21] . Нямала тэксту прысвечана ? ап?санню ежы. Паводле меркавання а?тара, эп?зоды ажы?ляюць ? пейзажы, ? гук?, ? пах?. Падчас б?твы, пасцельнай сцэны ? на банкеце дзейн?чаюць аднолькавыя прыёмы. Нямала часу Марц?н выдаткава? на ап?санне тых стра?, як?я ядуць яго геро?. Як адзначае сам Марц?н, ≪Гэты фон надае сцэнам тэкстуру, роб?ць ?х ярк?м? ? пс?халаг?чна дакладным?… Уражанн?, як?я атрымл?ваюцца праз пачуцц?, пран?каюць глыбока ? самыя асновы нашай свядомасц?, куды на?рад ц? можна дабрацца, выкладаючы сюжэт выключна ?нтэлектуальна≫ ^[30] . Дз?цячыя ?спам?ны пра суровыя з?мы Дуб'юка знайшл? сваё адлюстраванне ? рамане ^[14] .

Марц?н спрабава? быць сумленным у ста?ленн? да чытача, таму паказваючы вайну, ён ап?сва? г?бель у тым л?ку ? стано?чых героя?, таму што ≪нават добрыя людз?, як?х любяць, пам?раюць≫. Сярэднявечча, час кантраста?, паспрыяла адлюстраванню канцэпцы? рыцарства, якое спарадз?ла жорстк?я войны. Тое ж аднос?цца ? да сексуальнасц?. Рыцарск? культ цудо?най дамы з прысвечаным? ёй вершам? ? перамогам? на турн?рах суседн?ча? з масавым? згвалтаванням? пасля б?тва?. Прыкладам гэтага з’я?лялася Стагадовая вайна . Сексуальнасць ? цудо?ны матыватар, як? начыста адсутн?чае ? творчасц? Толк?на ^[21] . П?сьменн?к л?чы?, што фэнтэз? як жанр, як? хай ? абап?раецца на ?я?ленне, пав?нен адлюстро?ваць рэал?? свету, у як?м мы жывём ^[28] . У адказ на крытыку пасцельных сцэн Марц?н адказва?, што кал? ён в?наваты ? недарэчным сексе, то в?наваты ? ? ≪недарэчнай жорсткасц?, недарэчных банкетах, недарэчным ап?санн? адзення ? недарэчнай геральдыцы≫, бо ?се гэтыя дэтал? н?чога не даюць для разв?цця сюжэту ^[31] . Паводле аб'ёму раман атрыма?ся найбольш каротк?м у пара?нанн? з наступным? часткам? цыкла ^[32] . Прыём частага па?тору нейк?х упадабаных фраз бы? запазычаны ? Стывена К?нга ^[33] .

У 2015 годзе выдавецтва HarperCollins у сва?м новым оф?се ? Лондане выстав?ла на агляд л?ст Джорджа Марц?на да яго л?таратурнага агента Ральфа В?чынанцу, датаваны кастрычн?кам 1993 года. У гэтым п?сьме Марц?н у падрабязнасцях расчыняе канцэпцыю ? падзе? ≪Песн? Лёду ? Полымя≫. Фатаграф?? л?ста был? выкладзены ? ?нтэрнэт, ?, нягледзячы на спробу ?х выдал?ць, фанацкая супольнасць паспела зраб?ць з ?х коп??. Сапра?днасць нап?санага пацвердз?? выдавец. Тольк? апошн? абзац бы? закрэслены чорным фламастарам. Да л?ста п?сьменн?к прыклада? першыя трынаццаць гла?:

Груба кажучы, прыкладзеныя першыя главы даюць пачатак тром асно?ным канфл?ктам, як?я вызначаць гало?ныя сюжэтныя л?н?? трылог??, як?я пераплятаюцца ? складанае, але цудо?нае (як я спадзяюся) палатно. Кожны з канфл?кта? прывядзе да разбуральнай пагрозы лёсу ма?х выдуманых Сям? Карале?ства? ? жыцця? ма?х гало?ных героя?. Першая пагроза ?зн?кне з-за варожасц? пам?ж вял?к?м? дамам? Лан?стэра? ? Старка?, якая выльецца ? змову, контрзмова, славалюб?выя ?мкненн?, забойства ? помста, а гало?ным прызам апынецца Жалезны трон Сям? Карале?ства?. Так? касцяк першай кн?г? трылог??, ≪Гульн? трона?≫ [34] [35] [36] .

У якасц? другой ? трэцяй пагроз а?тар планава? уварванне датрак?йца? на чале з Дэйнерыс ? прыход ?ншых, ледзяных дэмана? з далёкай По?начы, чые сюжэтныя л?н?? пав?нны был? раскрыцца ? ≪Танцы дракона?≫ ? ≪Ветрах з?мы≫ адпаведна. Каб павял?чыць напружанне, п?сьменн?к хаце? стварыць для чытачо? адчуванне, што ад смерц? н?хто не застрахаваны, нават гало?ны герой. Да пяц? асно?ных персанажа? Марц?н аднос?? Тырыяна, Дэйнерыс, Ар'ю, Брана ? Джона Сноу. Першапачаткова меркавалася, што Нэд ? Кейтыл?н памруць, Санса выйдзе замуж за Джофры ? ? вырашальны момант адмов?цца дапамагаць сям'?, Тырыян закахаецца ? Ар'ю, Бран зможа карыстацца маг?яй, а Дэйнерыс заб'е Дрога, помсцячы за свайго памерлага брата ^{[34] [35] [36]} .

Г?старычныя прататыпы [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Падчас нап?сання ≪Гульн? трона?≫ Марц?н часта звярта?ся да г?старычных кн?г, выкарысто?ваючы метад ≪по?нага апускання≫ ^[28] . Кал? п?сьменн?к ап?сва? тую ц? ?ншую падзею, ён ?мкну?ся даведацца пра яго як мага больш, але ? не спрабава? уц?снуць усе атрыманыя звестк? ? раман. Сярод г?старычных кн?г Джордж вылуча? наступныя працы: ≪Сярэдневяковы салдат≫ Джэры Эмблтана ? Джона Хоу, ≪ Загадка XIV стагоддзя   (англ.)  ( бел. ≫ Барбары Такман , ≪Сярэдневяковае фехтаванне≫ Джона Клементса, зборн?к ≪Сярэдневяковыя войны≫ Дэв?да Н?каля, ≪ Вял?к?я гарады Старажытнага свету   (англ.)  ( бел. ≫ Л. Спрэг дэ Кампа , Хрон?к? Фруасара ? мноства ?ншых ^[29] . Ён чэрпа? натхненне з англ?йскай, французскай ? шатландскай г?сторы?, пакольк? яна па?сюдна задакументавана на англ?йскай мове ^[37] . ?дэя Таргарыена? у выгнанн? ?зн?кла як алюз?я на Сцюарта?  ? дынастыю, якая спрабавала вярнуць сабе англ?йск? трон на працягу некальк?х пакалення? ^{[5] :161} .

Г?старычным прататыпам Сцяны з’я?ляецца Вал Адрыяна , абарончае збудаванне рымлян, пабудаванае для адлюстравання напада? п?кта? ? брыганта? ^[38] . У 1981 годзе а?тар адправ??ся ? Вял?кабрытан?ю, да п?сьменн?цы Л?зы Татл   (англ.)  ( бел. . У Шатланды? , узлезшы на вяршыню вала, ён паспрабава? уяв?ць, як адчува? сябе рымск? лег?янер у першым ц? друг?м стагоддз? пасля Нараджэння Хрыстова ^[39] . Для рымлян вал уя?ля? сабой мяжу цыв?л?зацы?, своеасабл?вы край свету ^[8] . ≪Я шмат перажы? там, гледзячы на по?нач, ? проста звярну?ся да гэтых перажывання?, кал? пача? п?саць ?Гульню трона?“… Аднак фэнтэз? мае патрэбу ? пэ?най гульн? ?я?лення ? я не мог проста ?зяць ? ап?саць вал Адрыяна. Ён па-свойму ?ражвае, але ? ?м усяго фута? дзесяць вышын?, ? пабудаваны ён з зямл? ? каменя≫. Марц?н зразуме?, што для фэнтэз?-г?сторы? патрэбныя больш вял?к?я збудаванн?, таму Сцяна ап?сана больш грандыёзна ^[39] . П?сьменн?к уя?ля?, як з зарасн?ка? можа з’яв?цца невядомы вораг ^{[5] :8?9} ц? монстар. Вал бы? свайго роду бар'ерам ад цёмных с?л ^[8] . У г?старычнай жа рэальнасц? з лесу магл? выйсц? тольк? шатландцы, ? Марц?н вырашы?, што варта прыдумаць штосьц? пац?кавей, а саму сцяну зраб?ць вышэй ^{[5] :8?9} . Брацтва Начнога Дазору паводле сва?х функцый нагадвае ордэн тампл?ера?  ? рыцара?, як?я ахо?ваюць супакой грамадзян ? паважаюць зарок? бясшлюбнасц? ? няскнарнасц? ^[39] .

Кхаласар Дрога створаны паводле ап?сання? мноства старажытных качэ?н?ка?. Зборны вобраз датрак?йца? узыходз?ць да гуна? ? мангола? , авара? ? мадзьяра? . Таксама ? ?х прысутн?чаюць рысы ра?н?нных плямёна? амерыканск?х ?ндзейца? ? некаторыя фэнтэз?йныя элементы. Яны паважаюць доблесць, пагарджаюць смерцю ? болем, а таксама суседн?м? народам?. Лёгкае пераноснае жытло, простая ежа, культ каня адсылаюць да звычая? цюрак ? мангола?. Меч аракх з унутраным завострываннем у сутнасц? з’я?ляецца коп?яй ег?пецкага мяча хапеша з больш закругленым лязом. Заплеценыя ? касу валасы во?на? ? дан?на качэ?н?кам сяньб? , дунху ? маньчжурам ^[39] . Паводле адной са здагадак, правобразам кхала Дрога меркавана з’я?ля?ся Есугей  ? бацька Чынг?схана ^[38] . Па?навартасная датрак?йская мова ? рамане не гучыць ? згадвал?ся тольк? асобныя словы ? ?мёны ^[40] .

Тырыян Лан?стэр, красамо?ны карл?к, шмат у чым сп?саны з самога Марц?на, а таксама Рычарда III . Род Лан?стэра?, паводле меркавання некаторых даследчыка?, бы? натхнёны каварным ? ?ладалюб?вым сямействам Борджыя , пра як?х хадз?л? чутк? пра кровазмяшальныя сувяз? ^[38] ; ?ншыя крытык? паказваюць на паралел? ? г?сторыях Серсе? ? Джофры з рэальнай г?сторыяй Маргарыты Анжуйскай ? яе сына Эдуарда Вэстм?нстэрскага ^[41] . У цэлым падабенства сюжэту ≪Песн? Лёду ? Полымя≫ з г?сторыяй Вайны Пунсовай ? Белай ружы адзначаецца мног?м? крын?цам?. Смерць Роберта Баратэана, якая выкл?кала канфл?кт мноства спадчынн?ка?, непасрэдна адсылае да падзей Вайны Пунсовай ? Белай ружы. Даследчык? праводз?л? паралель пам?ж пакараннем смерцю Эдарда Старка ? зн?кненнем яго брата Бенджэна ? пакараннем смерцю Рычарда Плантагенета , 3-? герцага Ёркскага, а таксама г?беллю яго дзядзьк? ? ба?. На галаву Рычарда начап?л? папяровую карону ? выстав?л? на пацеху; Старк у рамане таксама бы? абезгало?лены. Марц?н пацвердз?? уплы? на вобраз Кейтыл?н Старк каралевы Ал?еноры Акв?танскай . Даследчык? творчасц? п?сьменн?ка л?чаць таксама, што Джон Сноу нагадвае франкскага маярдома Карла Мартэла ^[39] . Меркаваныя прататыпы ? рамане ёсць не тольк? ? людзей, але ? ? жывёл. Так, ёсць меркаванне, што правобразам лютава?ко?, як?я згадваюцца ? творы, магчыма, бы? жудасны во?к ( лац. : Canis dirus ) ? в?д жывёл, што жы? у эпоху плейстацэну на тэрыторы? Па?ночнай Амерык? ^[38] . Найбольш дакладна, паводле меркавання Марц?на, Жалезны трон намалява? французск? мастак па ?м? Марк С?манец?. Уя?ляючы залу Чырвонага замка, у як?м стая? ас?метрычны с?мвал прастола, скаваны з тысячы мячо?, п?сьменн?к успам?на? вел?зарную здымачную пляцо?ку ? ≪Пэйнт-Холе≫, размешчаную ? ?рланды?, а таксама сабор Святога Па?ла ? Вэстм?нстэрскае абацтва ^[14] .

Публ?кацыя [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

≪Гульня трона?≫ стала першай кн?гай цыкла ≪Песня Лёду ? Полымя≫, у як? таксама ?ваходзяць ≪ Б?тва каралё? ≫, ≪ Бура мячо? ≫, ≪ Банкет сцярвятн?ка? ≫, ≪ Танец з драконам? ≫, ≪ Ветры з?мы ≫ ? ≪Мро? пра вясну≫ ^[42] . Спачатку ? часоп?се Asimov's Science Fiction з’яв?лася а?таномная аповесць пра Дэйнерыс пад назвай ≪Кро? дракона≫ ( англ. : Blood of the Dragon ), якая пазней увайшла ? склад рамана ^{[21] [43]} . Да з’я?лення асно?най кн?г? выдавецтва HarperCollins таксама выпусц?ла брашуру з першым? главам? рамана ? хвалам? Роберта Джордана, Раймонда Фэйста ? Эн Мак-Кефры . Прад'я?н?ку абяцалася набыццё ≪Гульн? трона?≫ са зн?жкай ^[12] . По?ная верс?я твора была апубл?кавана выдавецтвам Bantam у ма? 1996 года, хоць у самай кн?зе стаяла ?казанне на верасень, тыражом у некальк? тысяч асобн?ка? ^{[44] [29]} ; у некаторых крын?цах прыводз?цца альтэрнаты?ная дата выхаду кн?г? ? 6 жн??ня ^[2] . Кн?га адрозн?валася сярэбраным ц?сненнем ? выявай Жалезнага трона на вокладцы ^[29] з фольг? ? друкарскай апрацо?цы ^[45] . Асобн?к? гэтага выдання стал? вельм? кашто?ным?. У пачатку нулявых яго прадавал? па кошце ад 200 да 600 долара? у залежнасц? ад захаванасц?. Дата выхаду выдання HarperCollins/Voyager у Вял?кабрытан?? фармальна папярэдн?чае даце публ?кацы? Bantam, але амерыканскае выданне было аддрукавана да брытанскага, каб коп?? паспел? дайсц? да кн?гарань, таму ≪сапра?ды першым≫ раманам Марц?н л?чы? верс?ю Bantam ^[29] . З-за таго, што брытанскае выданне выйшла невял?к?м тыражом ? усяго па?тары тысячы коп?й ^[46] , яго кошт вагаецца ад 800 да 1500 долара? за асобн?к ^[29] . Значная частка гэтага выдання разыйшлася па б?бл?ятэках. Падп?саныя асобн?к? каштуюць нашмат даражэй ^[46] .

Першапачаткова Bantam Press планавала выкарысто?ваць традыцыйную фэнтэз?йную вокладку, на якой бы? намаляваны вершн?к з п?кай ? сцягам, а таксама жанчына, якая чакае яго, на фоне замка. З такой ?люстрацыяй раман з’яв??ся ? папярэдн?м   (англ.)  ( бел. амерыканск?м, а пазней ? у швейцарск?м выданнях ^[45] . Пазней з’яв?лася верс?я SF Book Club, якая меншая па памеры ? выкарысто?вае вокладку ад Bantam з шэрым фонам. На Ebay за яе патрабавал? 50 долара?, хоць рэальны кошт бы? н?жэйшым у чатыры разы ^[29] . Абмежаваная серыя рамана выдавалася домам Meisha Merlin у 2001 годзе. Вокладку для яе стварал? ?люстратары Джэфры Джонс ? Чарлз К?ган. У тыраж увайшо? 51 асобн?к з ц?снёным загало?кам ? 448 пранумараваных коп?й ^[29] ад a да zz . Усе асобн?к? был? падп?саны п?сьменн?кам ^[47] . Марц?н называ? гэту верс?ю самым прыгожым выданнем, якое можа дастав?ць рэальнае задавальненне калекцыянерам ^[29] . Meisha Merlin/Subterranean Press таксама выпускал? камплект з першых чатырох кн?г серы? ^[48] . У чэрвен? 2002 года Bantam выпусц?ла другое выданне ≪Гульн? трона?≫ у цвёрдай вокладцы. У мяккай вокладцы Сты? Юл намалява? Джона Сноу ? Здань на фоне падпаленага замка. Са старонак пра а?тарскае права не было выдалена ?казанне на першае выданне, што магло ?весц? чытачо? у зман, таму што гэта варыяцыя першай не з’я?ляецца ^[29] .

Падчас рэкламнага тура кн?г? Марц?н наведа? Кентук? . На сустрэчу ? краме Joseph-Beth Booksellers яго чакала каля 400 чалавек ^[49] . Пазней ён адправ??ся ? Сент-Лу?с . Тым часам у суседн?м горадзе праходз?? канвент з удзелам Рэя Брэдберы ? Гары Гарысана , ?, кал? Марц?н прыйшо? у кн?гарню, сумешчаную з кафэ, ён сустрэ? там чацвярых наведвальн?ка? ? менеджара. Пасля таго, як яго прадстав?л?, усе госц? пак?нул? краму. ≪Вось так мне прыйшлося раздаваць а?тографы м?нус чатыром людзям≫, ? усм?ха?ся Джордж ^[12] . Першыя выданн? кн?г?, паводле сло? а?тара, нядрэнна раскуплял?ся, але продажы ?сё ж не адказвал? ?складзеным чаканням. Марц?н л?чы?, што ? гэтым была в?наватая ?люстрацыя з вокладк? ? яе змена на больш фэнтэз?йную рэзка падняла попыт на раман. Падарункавае выданне ? цвёрдай вокладцы ? ф?нансавым плане ≪было расчаравальным≫ ^[45] . Колькасць чытачо? рэзка ?зрасла са з’я?леннем аднайменнага серыяла ^[49] . Станам на 2011 год кн?га была перавыдана 34 разы, а продажы перавыс?л? адзнаку ? 1 м?льён асобн?ка? ^[50] . А?тара часта пытал?, кал? раман з’яв?цца ? фармаце а?дыёкн?жк? . Упершыню ? падобным варыянце ён выйша? каля 2000 года ? гэта была скарочаная дзевяц?гадз?нная верс?я ≪Гульн? трона?≫, якой Марц?н бы? вельм? незадаволены. 9 снежня 2003 года выда?цом Random House Audio бы? выпушчаны твор працягласцю ? 33 гадз?ны 50 хв?л?н. Тэкст чыта? Рой Дотрыс ^be _en , з як?м Марц?н працава? на працягу трох гадо? у тэлесерыяле ≪ Прыгажуня ? пачвара ^be _en ≫. ≪Я ? падумаць не мог, што выберу кагосьц? ?ншага на гэту ролю≫, ? прызнава?ся п?сьменн?к ^{[51] [52]} .

Раман даступны таксама ? Scribd ^[53] ? iTunes Store ^[54] . Кн?га перакладзена на сорак пяць мо? ^[55] . На французскай ? у 1996 годзе ? перакладзе Жана Соля ^[56] . У Герман?? раман выходз?? у дзвюх частках у перакладзе Ёрна Айнгвазена з падзагало?кам? ≪Лорды В?нтэрфела≫ ? ≪Спадчынн?к? В?нтэрфела≫ ^{[45] [57] [58]} . На японскую мову першую кн?гу цыкла адапто?ва? Х?раюк? Акабэ; яна выйшла пад назвай ≪Трон Сям? Карале?ства?≫ ^[59] . На браз?льск?м варыянце партугальскай мовы раман бы? выпушчаны ? верс?? Хорхэ Кандэяаса з загало?кам ≪Вайна двух прастола?≫ ^[60] . У Дан?? твор выдава?ся як ≪Б?тва за трон≫ ^[61] , у Грэцы? ? ≪Гульня кароны≫ ^[62] , у В'етнаме ? ≪Снежныя ва?к? В?нтэрфела≫ ^[63] . Асобую падзяку Марц?н выража? Крысц?не Мас?е, перакладчыку рамана на ?спанскую мову, ? М?гелю Ал?геры, як? атрыма? за мастацкае афармленне кн?г? ?знагароду ?спанскай асацыяцы? фэнтэз? ? фантастык? ? нам?нацы? ≪Лепшая ?люстрацыя≫ ^[64] .

Крытыка [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Нам?нацы? ? ?знагароды [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Водгук? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Раман стартава? з 25-га месца ? сп?се бэстсэлера? ^[en] газеты The New York Times 2 студзеня 2011 года ^[75] ? дасягну? 1-га да 10 л?пеня ^[76] . Узначальвала кн?га таксама аналаг?чны рэйтынг Publishers Weekly ^be _en у катэгоры? фэнтэз? ^[3] ? часоп?са Locus у катэгоры? кн?г у мяккай вокладцы ^[77] . Паводле вын?ка? галасавання, арган?заванага нямецк?м часоп?сам Alien Contact , раман да студзеня 2001 года ? сотн? лепшых фэнтэз?йных ? навукова-фантастычных кн?г займа? другую паз?цыю, адда?шы першынство ≪Уладару пярсцёнка?≫. У галасаванн? прынял? ?дзел тры тысячы чалавек ^[45] . Л?таратурныя крытык? адзначыл? эталоннасць г?старычнай ск?раванасц? фэнтэз? ^[7] , багацце персанажа? ? складанасць ?х прапрацо?к? ^{[78] [79] [80]} , насычанасць тэксту падзеям? ? ?нтрыгам? ^{[32] [78] [81]} , смелае разбурэнне л?таратурных стэрэатыпа? ^[16] ? нязвыклы для жанру рэал?зм ^{[16] [78]} . Сусвет рамана не падобны на стандартныя светы жанру, у як?м усе праблемы вырашаюцца закл?наннем. Нягледзячы на дастатковую колькасць б?тва? ? сутычак, яны не нагадваюць высакародныя паядынк?. Маг?я ? рамане практычна адсутн?чае ? прадста?лена выключна ?ншым? ? драконам?, апошн?я з як?х з’я?ляюцца бл?жэй да ф?налу рамана ^[78] , што тольк? падкрэсл?вае заход эпох? легенд ? героя? ^[16] . Фармальна г?сторыя цыкла засяроджваецца на людзях, як?я змагаюцца з нейк?м? злавесным? с?лам?, што пагражаюць чалавецтву ^[12] . Свет Сям? Карале?ства? успрымаецца як пра?дападобны ^[82] , ≪бачны ? адчувальны≫ ^[12] .

Некаторыя а?тары адзначал? шэраг п?сьменн?цк?х недапрацовак, як?я ?се ж не прымяншаюць добрых якасцей г?сторы? Сям? Карале?ства?, пакольк? кн?гу варта ?спрымаць ? ацэньваць з пункту гледжання жанру. Так, апошн? дракон Дынасты? Таргарыена? памёр за 150 гадо? да падзей, з як?х стартуе кн?га. Страта гало?най с?лы к?руючай дынасты? пав?нна была прывесц? да масы канфл?кта? ? распаду ?мперы?, чаго па нейкай прычыне не адбываецца. Рыцарства Вестэраса не займалася практычна н?чым, акрамя турн?ра?. Кантынент, населены сотням? рыцара?, не веда? н?воднай сапра?ды буйной вайны. Здз??лял?ся аглядальн?к? ? ная?насц? цэл?бату ? рыцарск?х ордэнах без яго першапрычыны ? хрысц?янства . Начны Дазор, мэтай якога была абарона ад адз?чэлых, склада?ся па большай частцы з былых разбойн?ка? ? гвалта?н?ко? ? ? рэальнасц? пав?нен бы? бунтаваць, а не весц? сумленную службу. Спакойнае ста?ленне да рознага роду рэл?г?й хутчэй нагадвае сучасную Амерыку, а не сярэдневяковую Е?ропу. Вел?зарныя вокны замка?, з аднаго з як?х падае Бран, таксама непра?дападобныя ? у рэальнасц? яны больш нагадвал? байн?цы. Акрамя таго, ≪каб паспець схап?ць Брана за руку, Джэймэ пав?нен бы? не тольк? валодаць рэакцыяй джэдая , але ? талентам? М?стара Фантастык? …≫ ^[7] . Некаторых аглядальн?ка? раздражнял? дробныя недахопы г?сторы? ? выкарыстанне а?тарам л?таратурных анахран?зма? ^[32] .

Кожны персанаж кн?г? старанна вып?саны, а супрацьстаянне Лан?стэра? ? Старка? нагадвае барацьбу Ланкастэра? ? Ёрка? ^[78] . Геро? неадназначныя ? часцяком захо?ваюць некальк? тайна?. Якасц? кожнага з ?х запам?наюцца як сутнасц?, як?я вызначаюць ?х характар. Нават самыя гратэскавыя з ?х акуратна ?п?саны ? г?старычны кантэкст, што дадае ?м дакладнасц?. Дзясятк? персанажа? выкл?каюць самыя разнастайныя пачуцц?, ад с?мпаты? да аг?ды, а часам ? тое ? ?ншае адначасова ^[12] . Адна з прычын папулярнасц? рамана складаецца ? падыходзе а?тара да апавядання ? наз?рання за героям? з некальк?х пункта? гледжання ^[16] . Гэты падыход роб?ць вобраз свету больш складаным ? шматгранным ^{[16] [83]} , забяспечвае глыб?ню сюжэту ? трымае чытача ? чаканн? працягу ^[83] . Персанажы твора не ?дэал?заваны, сярод ?х няма абсалютна стано?чых ? абсалютна адмо?ных. Пры агульнай ≪даросласц?≫ сюжэту значная частка апавядання падаецца з вусна? дзяцей, як?м даводз?цца пасталець раней часу ^[16] . Джон Ходсмэн, крытык часоп?са Time п?са?, што Тырыян Лан?стэр з’я?ляецца лепшым персанажам у мастацкай л?таратуры ^[84] . Як чалавек свайго часу, скептычны ? прыкрываецца цын?змам, насамрэч Тырыян здольны на глыбокую спагаду, што роб?ць яго ?падабаным персанажам сярод чытачо? ^{[5] :88} . Радзей гучал? ?ншыя меркаванн?. Так, Сэм Джордысан, крытык газеты The Guardian , падкрэсл??шы вял?к? талент, з як?м Марц?н раскрывае перад чытачом унутраны свет персанажа?, л?чы?, што яго геро? занадта часта аднамерныя, цьмяныя ? маральна падзелены тольк? на два тыпы ? добрыя ? злыя. Добрыя хлопцы высакародныя, пампезныя ? прадказальныя. Дрэнныя ? дэв?янтныя, заб?ваюць няв?нных людзей ? смяюцца над чужым болем, што ён л?чы? дурным, на??ным ? мульцяшным ^[32] . Часткова гэта меркаванне падтрымала ? The Washington Post ^[85] .

Першая сотня старонак змяшчае вял?кую колькасць штампа? ^[12] , аднак стэрэатыпы выкарысто?ваюцца п?сьменн?кам тольк? для таго, каб ?х перайначыць ? гало?ныя геро? г?нуць, а ? другарадных адкрываюцца тайныя матывы ^[16] . Цытата ≪У гульн? трона? ты або перамагаеш, або пам?раеш≫ адлюстро?вае не тольк? магутнае пачуццё драмы, багатую пастано?ку ? складанасць персанажа?, але ? разуменне таго, што ? цэнтры г?сторы? ? канфл?кт хлусн?. Невыпадкова Марц?н часта цытуе У?льяма Фолкнера , кажучы, што нап?санае сутнасць г?сторыя чалавечага сэрца, якое знаходз?цца ? канфл?кце з сам?м сабой. Гэты канфл?кт па?сюль за?важны ? цыкле Лёду ? Агню, што здавалася беспрэцэдэнтным у эп?чным фэнтэз?йным жанры на момант публ?кацы? першай кн?г?. Марц?н уя?ляе маральныя дылемы рэальных людзей, няхай гэта будзе выбар мац? пам?ж сям'ёй ? до?гам ц? старанн? самотнага выродл?вага карл?ка выжыць у грамадстве. П?сьменн?к адчын?? дзверы для новай хвал? творчасц?, якая даследуе цёмны бок чалавечай прыроды ^[79] . Дэв?з Старка? ≪З?ма бл?зка≫ выражае суровы светапогляд По?начы ^[11] , нагадвае пра До?гую Ноч ? будучыя небяспек? ^{[5] :38} . Па меры разв?цця серы? гэтыя словы набываюць лёсавызначальнае ? фатал?стычнае значэнне ^[11] . Кн?га выкл?кае задавальненне за кошт хутк?х дыялога? ? атмасфернай прозы. У ёй спалучаюцца крывавая геро?ка Толк?на ? л?н?я пал?тычных ?нтрыг, як?я вымус?л? б, паводле слова? аднаго з рэцэнзента?, пазайздросц?ць Мак?явел? , кожная са шматл?к?х сюжэтных н?цей змяшчае дзясятк? ?ншых, што спараджае ?нтрыгу ? жаданне азнаём?цца з працягам ^[32] . Хоць пэ?ныя л?н?? ? завяршаюцца, н?ць агульнага апавядання працягвае цягнуцца ? наступныя тамы, вымушаючы чытачо? гадаць пра далейшае разв?ццё сюжэту ^[49] .

Кн?га, як ? ?ншыя раманы цыкла, прызначана для шматразовага чытання ^[16] . Абры?к? ключавой ?нфармацы? паведамляюцца м?маходзь ^[12] , паступова закладваючы перадумовы для наступных падзей ^[16] . Першае чытанне пак?дае шмат пытання? ? загадак ^[12] . Тольк? пазней сюжэтныя павароты на аснове гэтых звестак набываюць статус лаг?чных ? абгрунтаваных ^[16] . Першы том фэнтэз?-саг? спалучае ? сабе ?нтрыгу, экшан ? рамантыку. Марц?н, паводле сло? крытыка?, дасягае новых вышынь у плане апавядальнай тэхн?к? ^[86] , дасканалай прозы ^[80] , займальнага сюжэту ^[87] эп?чнага размаху ^[85] , батальных сцэн ? ?нтэграцы? ?ласных пал?тычных погляда? у твор ^[86] . П?сьменн?цк? стыль характарызавал? як ≪асвяжальны≫ ? ≪глыбока асаб?сты≫ ^[88] . ≪Гульню трона?≫ пара?но?вал? з серыялам ≪ Праслухо?ка ≫ ^[84] , раманам? ≪ Дачка жалезнага дракона ≫ ? ≪ Вароты Ануб?са ≫ ^[78] , называл? больш цёмнай верс?яй ≪ Кола Часу ≫ Роберта Джордана ^[81] ? адзначал? ашаламляльны кантраст у пара?нанн? з працам? Дэв?да Эдынгса ? Дына Брукса ^[80] . Дана Джэн?нгс, аглядальн?к The New York Times , называе ≪Гульню трона?≫ шырок?м панарамным раманам у стыл? XIX стагоддзя, перададзеным маля?н?чым? сродкам? фэнтэз?, у як?м прыкметна больш уплыву Бальзака ? Дыкенса , чым Толк?на ^[89] . Некаторыя крытык? был? незадаволены брытанск?м выданнем рамана з ≪аг?днай вокладкай≫, на якой бы? намаляваны конскага в?ду дракон ^[32] . П?сьменн?к Роберт Джордан, насупраць, пахвал?? афармленне, чым прыцягну? новых чытачо? ^[90] . Паводле меркавання Publishers Weekly   (англ.)  ( бел. , у а?дыёкн?жцы знарочыста простая манера чытання ? брытанск? акцэнт апавядальн?ка дадал? апавяданню ?нтрыг? ? асуджанасц?. Рой Дотрыс не ?мкну?ся перастройваць свой голас пад кожнага з сотня? персанажа?, тольк? зрэдку змяняючы акцэнты ? ?нтэнс??насць гаворк? ^[91] .

Адаптацы? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Да Марц?на не разо? звяртал?ся з прапановам? экран?зацы? цыкла ≪Песн? Лёду ? Полымя≫, але ён не разгляда? ?х сур’ёзна ? як з-за меркаванага скарачэння г?сторы?, так ? з-за невял?к?х бюджэта?, як?я не магл? забяспечыць высок? ?зровень пастано?к? ^[19] . ≪У прыдуманым мною свеце был? вел?зарныя замк?, по?ныя драматызму ландшафты, пустын?, горы, балоты, драконы, лютава?к?, б?твы шматтысячных войска?, з?готк?я даспех?, мудрагел?стая геральдыка, ба? на мячах, турн?ры ? неадназначныя персанажы. Усё гэта, натуральна, абсалютна не падлягала экран?зацы?≫ ^{[5] :5} . Аднак урэшце а?тара натхн?? запал Дэв?да Бен?яфа ? Дэна Уайса , ? раман бы? экран?заваны ? рамках першага сезона аднайменнага амерыканскага тэлесерыяла . Тэлеканал HBO выдаткава? на яго вытворчасць 60 млн долара? ^[4] . Шон Б?н выкана? ролю рашучага, нешматсло?нага ? суровага главы дому Старка? ^[92] , якога рэжысёр Алан Тэйлар л?чы? маральным стрыжнем першага сезона ^{[5] :48} . Джона Сноу сыгра? К?т Хэрынгтан , Дэйнерыс Таргарыен ? Эм?л?я Кларк , Тырыяна Лан?стэра ? П?тэр Дынклэйдж ^[93] , Серсею Лан?стэр ? Л?на Х?дз? ^[94] .

П?сьменн?к бы? задаволены серыялам ? з экран?зацы? першай кн?г? яму асабл?ва спадабалася сцэна, у якой Дрога парва? горла Мага, якой не было ? першакрын?цы. У той жа час ён л?чы?, што стваральн?кам варта асцерагацца ≪ эфекту матыля ≫, пакольк? заг?нулы ? серыяле герой ?зно? з’яв?цца ? ≪Ветрах з?мы≫ ^[19] . Марц?н п?са?, што экран?зацыя ?сё ж пав?нна была л?чыцца са здымачным граф?кам ? бюджэтам, таму сотня ачаго? палаца з лёгкай рук? прадзюсара скарачалася да шасц? ^{[5] :4} . Асно?ная частка здымак прайшла ? Па?ночнай ?рланды? , выбранай з-за разнастайнасц? ландшафта? гэтай мясцовасц? ^{[5] :7} . ≪Гульня трона?≫ з’я?ляецца самым папулярным серыялам сярод ?нтэрнэт-карыстальн?ка?, ? яго ≪п?рацкая≫ а?дыторыя перавышае тэлев?з?йную ^[95] . Крытык? прыйшл? да меркавання, што шакавальнае разв?ццё сюжэтнай л?н?? зраб?ла праект ≪прары?ным≫ з пункту гледжання сцэнарыя ^[96] . В?з?тнай карткай серыяла стал? складаныя аднос?ны персанажа? ? бязл?таснасць, з якой а?тары пазба?ляюцца ад упадабаных публ?кай героя? ^[97] . Першы сезон, паказаны ? 2011 годзе, забяспечы? на тэлебачанн? месца новаму жанру ? ≪фэнтэз? для дарослых≫ ^[93] , а выкана?ца рол? Тырыяна атрыма? прэм?? ≪ Эм? ≫ ? ≪ Залаты глобус ≫ ^{[5] :5} .

Экран?зацыя HBO досыць бл?зкая да першакрын?цы (гаворачы пра першы сезон, Дэн Уайс адзначае, што стваральн?к? серыяла ? ?м ≪здолел? захаваць амаль усё, што ?м сапра?ды палюб?лася≫) ^{[5] :7} , але адрозненн? ?сё ж ?снуюць. Так, на старонках першай частк? цыкла Нэд сумняваецца, ц? варта прымаць пасаду Прав?цы, але Кейтыл?н угаворвае яго ? у серыяле ж усё наадварот. З-за таго, што амаль уся кн?га ≪паказана вачам?≫ Старка?, сюжэтныя л?н?? экранных Лан?стэра? был? пашыраны. Змян??ся ? ?зрост мноства персанажа?. Па кн?зе большасць героя? ? дзец?. Сансе ? адз?наццаць, Джофры ? Дэйнерыс ? трынаццаць, Робу ? Джону ? чатырнаццаць. ?х серыяльныя верс?? значна старэйшыя, гало?ным чынам з-за сексуальных сцэн. Больш агрэс??на ? плане пасцельных сцэн паказаны ? кхал Дрога з Дэйнерыс ^[98] . Гало?най тэмай серыяла стала анатом?я ?лады. Таксама ? ?м раскрывал?ся ?дэ? ?плыву асаб?стага на пал?тыку, наступствы кахання, страсц? ? нянав?сц? ^{[5] :7} .

Па матывах цыкла был? выпушчаны калекцыйныя картачныя гульн? ^[99] , некальк? настольных гульня? ^{[100] [101]} , календары ? карц?ны ^[14] , поварская кн?га ^[30] . Таксама ?снуюць л?нейк? камп'ютарных гульня? ? стратэг?чная ? ролевая ад Cyanide ^{[102] [103]} , а таксама прыгодн?цкая ад Telltale Games ^[104] . 2 лютага 2011 года Джордж Марц?н паведам??, што да прэм'еры серыяла будзе прымеркаваны выхад адаптацы? рамана ? выглядзе ком?кса ^[105] . Раман бы? адаптаваны Дэн?элам Абрахамам, за мастацкую частку адказва? Том? Патэрсан ^[106] . Падзей ≪Гульн? трона?≫ хап?ла на 25 выпуска? па 32 старонк? ? кожным ^[107] . Паведамлялася, што твор будзе экран?заваны ? фармаце ?ндыйскага серыяла пад назвай ≪Ран? Махал≫ ( бел. : Рай для каралевы ), у як?м персанажы будуць разма?ляць на х?ндз?, а фэнтэз?йныя элементы выключаць з сюжэту ^[108] . Аднак пазней чутк? пра пра гэты праект як новай верс?? ≪Гульн? трона?≫ был? аспрэчаны прадста?н?кам? Sony Entertainment Television з Мумба? ^[109] .

Зноск? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

На рускай:

• Генри Джейкоби. Игра престолов и философия: Логика острее меча = Game of Thrones and Philosophy: Logic Cuts Deeper Than Swords . ? Москва: АСТ, 2015. ? 320 с. ? 2 000 экз.  ? ISBN 978-5-17-082366-6 .
• Джеймс Лаудер. За стеной: Тайны ≪Песни льда и огня≫ Джорджа Р.Р. Мартина = Beyond the Wall: Exploring George R. R. Martin's A Song of Ice and Fire, From A Game of Thrones to A Dance with Dragons . ? Москва: АСТ, 2015. ? 256 с. ? 3 000 экз.  ? ISBN 978-5-17-082336-9 .

На англ?йскай:

• Frankel, Valerie Estelle. Women in Game of Thrones: Power, Conformity and Resistance . ? McFarland, 2014. ? 216 с. ? ISBN 9780786494163 . Арх?вавана 19 л?пеня 2014.
• Martin Reinhart. Game of Thrones: a Pop-Up Guide to Westeros . ? Transworld Publishers Limited, 2014. ? 10 с. ? ISBN 0593073452 .
• George R.R. Martin, Elio Garcia, Linda Antonsson. The World of Ice & Fire: The Untold History of Westeros and the Game of Thrones . ? Random House Publishing Group, 2014. ? 256 с. ? ISBN 0345535553 .

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• GeorgeRRMartin.com . A Game of Thrones   (англ.) . ? Старонка твора на аф?цыйным сайце Джорджа Марц?на. Арх?вавана з першакрын?цы 27 сакав?ка 2015. Праверана 5 чэрвеня 2015.
• 7kingdoms.ru . 7 Карале?ства?   (руск.) . ? Партал прых?льн?ка? цыкла ≪Песня Лёду ? Полымя≫.

Гэты артыкул уваходз?ць у л?к выдатных артыкула? беларускамо?нага раздзела В?к?педы?.