Венесуэла  ? дзяржава плошчай 916 тыс. кв.км. на по?начы Па?днёвай Амерык? . На по?начы на працягу 2800 км абмываецца цёплым? водам? Карыбскага мора i Атлантычнага ак?яна . У Карыбск?м моры Венесуэле належаць шматл?к?я астравы, найбуйнейшы з як?х ? Маргарыта . Мяжуе з Гаянай на ?сходзе, з Калумб?яй на захадзе, з Браз?л?яй на по?дн?. На па?ночным усходзе мае марскую мяжу з Трын?дадам ? Табага . Межы у асно?ным цяжкапраходныя, ?дуць па забалочаных ? залесеных н?з?нах, стромых плато ? высозных гарах. Так? характар межа?, з аднаго боку, спрыяе бяспецы кра?ны, з ?ншага ? зам?нае разв?ццю ?нтэграцы? з суседзям?. Венесуэла прэтэндуе на дзве трац?ны тэрыторы? суседняй Гаяны на захад ад рак? Эсек?ба .

Краяв?ды Венесуэлы змяняюцца ад заснежаных п?ка? Анд да саванна? Арынокскай н?з?ны, ад дажджавых лясо? Амазон?? да сталовых гор Гв?янскага пласкагор’я . Жывая прырода Венесуэлы характарызуецца выключным в?давым багаццем, аб чым сведчыць сёмае месца ? сп?се кра?н паводле б?яразнастайнасц?.

Геалаг?чная будова ? рэльеф [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Тэрыторыя Венесуэлы адрозн?ваецца складанай геалаг?чнай будовай ?, адпаведна, рэльефам. Заходняя частка кра?ны ляжыць у маладым складкаватым поясе ? гэта па?ночна-?сходняя ?скра?на Анда? , дзе Усходняя Кардыльера дзел?цца на два ланцуг?: Сьера-дэ-Перыха (заходн?) ? Кардыльера-дэ-Мерыда (усходн?) з найвышэйшым пунктам кра?ны ? гарой Бал?вар . Пам?ж ланцугам? размяшчаецца адкрытая да Карыбскага мора ?падз?на Маракайба. На па?днёвым усходзе Венесуэлы па?стала вел?чнае Гв?янскае пласкагор’е, якое геалаг?чна адпавядае Гв?янскаму шчыту Па?днёваамерыканскай платформы. Пры абсалютных вышынях 1-3 км пласкагор’е ?ражвае неверагодным? стромым? сх?лам? к?ламетровай вышын? ? гэта рэльеф сталовых гор тэпу? . Ланцужок пясчан?кавых гор-тэпу? Сера-Пакарайма ?дзе ?здо?ж па?днёвай мяжы кра?ны ад мас?ва Рарайма на стыку Венесуэлы, Гаяны ? Браз?л?? на захад да гары Ду?да каля р. Кас?к’ярэ. Пам?ж Андам? ? Гв?янск?м пласкагор’ем зац?снулася Арыноцкая н?з?на, створаная адкладам? рак? Арынока ? яе левых прытока?.

Карысныя выкапн? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Складанасць геалаг?чнай будовы абумов?ла шырок? набор карысных выкапня?: нетры Венесуэлы тояць сусветныя запасы нафты (упадз?на возера Маракайба, першае месца ? свеце), рэг?янальныя запасы бакс?та? ? жалезных руд.

Кл?мат [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Кл?мат Венесуэлы вызначаецца чаргаваннем в?льготных экватарыяльных паветраных мас пры штылявым надвор’? летам ? сух?х пасатных вятро? з?мой. На болей як трох чвэрцях плошчы кра?ны дажджл?вы сезон працягваецца з мая па л?стапад. Колькасць ападка? вар’?руе ад 280 мм на Карыбск?м узбярэжжы да 2000 мм ? больш у раёне па?днёвага ?скрайку возера Маракайба ? на наветраных сх?лах гор ? Гв?янск?м пласкагор’?. Сух? сезон працягваецца з снежня па красав?к. Тэмпературы мала змяняюцца на працягу года ? залежаць у асно?ным ад вышын? мясцовасц?. Прыбярэжныя мясцовасц? адрозн?ваюцца начной спякотай ? высокай в?льготнасцю паветра, на сх?лах ? ? дал?нах гор тэмпературы н?жэйшыя ? ?мовы больш камфортныя для пражывання чалавека. Менав?та таму ?се буйныя гарады размешчаны на вышын? ад 600 да 1850 метра? над узро?нем мора. Вышэй за 1800 м кл?мат значна халаднейшы ? бл?зк? да кл?мату ?мераных шырот. На вышынях больш за 3000 м настольк? халодна, што земляробства практычна немагчыма, ? асно?ным в?дам сельскагаспадарчай дзейнасц? з’я?ляецца авечкагадо?ля.

Унутраныя воды [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Гало?ная рака кра?ны ? Арынока. Гэта трэцяя паводле да?жын? рака кантыненту ? адна з самых шматводных рэк свету. Пры ?падзенн? ? Атлантычны ак?ян Арынока ?тварае вял?кую дэльту . Вадазборны басейн Арынока займае прыкладна чатыры пятых тэрыторы? Венесуэлы. Рака Кас?к’ярэ с?стэмы Арынока атрымала вядомасць дзякуючы з’яве б?фуркацы? : Кас?к’ярэ злучае вярхо?? Арынока з вярхо?ям? Рыу-Негру, ? яе воды падзяляюцца пам?ж дзвюма рачным? с?стэмам?. Яшчэ адз?н з прытока? с?стэмы Арынока, рака Чурун, роб?ць галавакружны скачок з А?ян-Тэпу?, так?м чынам утвараючы найвышэйшы ? свеце вадаспад ? Анхель , вышынёй 979 метра?. На некаторых буйных прытоках Арынока (напрыклад, Каран? ) створаны вадасхов?шчы. На па?ночным захадзе Венесуэлы знаходз?цца кроплепадобнае возера-лагуна Маракайба, найвял?кшае возера Па?днёвай Амерык?.

Расл?ннасць ? фларыстычныя вобласц? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Разнастайнасць абсалютных вышынь, колькасц? ападка? ? ?ншых умо? асяроддзя тлумачыць неаднароднасць расл?ннага покрыва ? багацце флоры кра?ны. Можна вылучыць некальк? фларыстычных абласцей.

Венесуэльск?я Анды [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Венесуэльск?я Анды ? гэта працяг Андыйскай вобласц? захаду Па?днёвай Амерык?. Сх?лы венесуэльск?х Анд пакрытыя густым? ? цяжкапраходным? мохавым? лясам?, званым? таксама горным? дажджавым? або хмарным?. Гэта пояс х?ннага дрэва (Cinchona), як? часта л?чыцца ?мераным па кл?маце. Вышэй мяжы вырастання дрэ? знаходзяцца бязлесныя парама з дам?наваннем в?да? Espeletia, хмызнячко? ? падушкападобных расл?н. Гэтыя высакагорныя супольнасц? радуюць вока шматл?к?м? ярк?м? кветкам?, як?я надаюць ?м падабенства з вял?зным? альп?йск?м? садам?. На жаль, празмерны выпас жывёлы прывё? да таго, што натуральная расл?ннасць у мног?х месцах дэградавала да хмызняковых пустак.

Льянас [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Вобласць Льянас на Арыноцкай н?з?не ?я?ляе сабой абшары саванна?: зарасн?к? высокай травы, пальмавыя га? ? рэдкалесс?. Флора звязаная сва?м паходжаннем з больш па?днёвым? ?звышшам? ? дажджавым? лясам?. Добра прадста?лены мног?я сямействы, але найбольш прыкметныя бабовыя ? пальмы, як?я вып?наюцца з мора травы. Лясы, як?я займаюць тут значныя плошчы, адносяцца да трап?чнага л?стападнага тыпу ? падобныя да мусонных лясо? троп?ка? Старога Свету. Тут шырока распа?сюджаныя плантацы? цукровага трыснягу ? кававага дрэва.

Карыбскае ?збярэжжа [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Бл?жэй да Карыбскага ?збярэжжа лясы становяцца сушэй ? паступова набываюць характар калючых зарасн?ка? з шматл?к?м? кактусам? ? шыпастым? бабовым?. На па?ночным узбярэжжы флора тыпова карыбская ? з разнастайным? дрэвам? з сямейства бабовых, шматл?к?м? кактусам?, в?дам? Capparia, Jacquinia ? Ziziphus.

Дажджавыя лясы Амазон?? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

На по?дн? ? ?сходзе кра?ны ?здо?ж межа? з Браз?л?яй ? Гаянай л?стападныя лясы замяшчаюцца тыповым? дажджавым? амазонск?м? лясам? з высок?х вечназялёных дрэ?, шматл?к?м? л?янам? ? слаба выя?леным падлескам. Лясныя мас?вы перамяжо?ваюцца саванам?. Тут растуць так?я кал?сьц? эканам?чна важныя в?ды, як гевея браз?льская ? кастыла ка?чуканосная, а таксама канатная пальма (п?асава). Невял?к?я плошчы падобнага дажджавога лесу знаходзяцца на по?начы кра?ны, у асно?ным ля па?днёвага ?скрайку возера Маракайба.

Тэпу? Гв?янскага пласкагор’я [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Невял?кая па плошчы, але самая ц?кавая фларыстычная прав?нцыя займае плоск?я вяршын? тэпу?. Гэта рэл?ктавая зона, настольк? старажытная, што яе бл?жэйшыя фларыстычныя сувяз? прасочваюцца тольк? з некаторым? ?звышшам? по?дня Браз?л??, а больш аддаленыя ? з Андыйскай вобласцю, гарам? куб?нскай вобласц? Ар’ентэ ? Заходняй Афрык?. Тут расце шмат вузкаэндэм?чных верасовых, марэнавых, брамел?евых ? к?парысавых.

Жывёльны свет [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Венесуэле водзяцца ягуар , пума, ацэлот , хмызняковы сабака, бл?зкая да кун?ц тайра, выдры, малпы, св?нкавыя, нутрыя, дз?кабраз, тап?р ? пекары. Сустракаюцца таксама ален? ? апосумы. У мног?х рэках звычайныя кракадз?лы, ал?гатары ? чарапах?. У джунглях прадста?лены ?давы, ?ншыя зме? ? яшчарк?. На н?з?нах сустракаецца мноства жура?лё?, чапля?, бусло?, качак ? ?ншай воднай дз?чыны, а ? гарах ? драпежных птушак.

Ахова прыроды [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

У Венесуэле 43 нацыянальныя парк?, да л?ку найбольш вядомых адносяцца Канайма , Маракой, Мачыма.

Зноск?