Да?гмале

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
(Пасля перасылк? з Гарадз?шча Да?гмале )

Да?гмале  ? гарадз?шча на левым беразе рак? Заходняя Дзв?на , за 22 км на па?днёвы ?сход ад Рыг? ( Латв?я ) ? рэштк? старажытнага горада з пасадам ? гаванню . Археалаг?чныя раскопк? праводз?л?ся ? 1933 , 1935 ? 1937 , 1966 ? 1970 , найстаражытнейшыя знаходк? ? бронзавыя сярпы, каменныя прылады датуюцца кан. 2-га тыс. да н.э. , умацаванн? на пасел?шчы з'яв?л?ся ? пачатку нашай эры.

Горад ?снава? з пач. X ст. , размяшча?ся ? акрузе Пуцелене земгальскай зямл? Упмале. Каля горада было некальк? сёла? ? сел?шчы на астравах Доле ? Марц?ньсала ? сел?шча Ла?кскола на проц?леглым беразе Дзв?ны. У IX  ? 1-й пал. X ст. пасел?шча было цалкам земгальскае , у XI ст. Даугмале было ?жо ? значнай ступен? л??ск?м , тымчасова тут жыл? ? скандынавы . Гарадз?шча плошчай 0,4 га, пасад ? 2 га, гавань, два грунтавых маг?льн?к? ? Да?гмалес Л?вес ( VII - XII ст. , земгала- села - латгала -скандынава-л??ск?) ? Томес Нарыняс (XI?XII ст., л??ск?).

Роскв?т гарода ? 2-ая пал. X ? 1-ая пал. XI ст., кал? пасел?шча з этн?чна мяшаным насельн?цтвам (земгалы, латгалы, л?вы, рус?ны ? скандынавы) роб?цца цэнтрам транз?тнага гандлю ? рамёства?. У Да?гмале знойдзена больш за 190 манет VIII -XII ст. (арабск?я, в?зантыйск?я ? заходнее?рапейск?я), [1] з ?х 130 з'я?ляюцца асобным? знаходкам?, 60 у складзе скарба?. У пластах гэтага часу знойдзеныя жыллё, жалезаплав?льныя печы (знойдзена 265 тыгеля? ? ?х фрагмента?), ювел?рныя ? ?ншыя майстэрн? з прыладам? працы, гаспадарчыя пабудовы, рамесныя вырабы ? т.л. па ?сходн?х ? заходн?х узорах, а таксама розных прывазных прадмета? (шкляныя пацерк?, бронзавыя ? срэбныя зл?тк?, руск?я шыферныя прасн?цы ? ?нш.). У горадзе апрацо?вал? бронзу , волова ? срэбра  ? вырабы з Да?гмале (падвеск? ? ф?гурк?, крыжык?, м?н?яцюрныя сякерк? ? ?нш.) трапляюцца на тэрыторы? сучасных Беларус? , Рас?? , Укра?ны ? Ф?нлянды? .

Заняпад горада пача?ся з сяр. XI ст. ? бы? звязаны са з'я?леннем у Н?жн?м Падзв?нн? полацк?х прыгарада? Герцыке ? Кукенойса . Канчаткова горад заняпа? у кан. XII  ? пач. XIII ст. , кал? ?мацаванн? Да?гмале был? разбураныя ? больш не адна?лял?ся. Разбурэнне было звязанае з буда?н?цтвам немцам? Рыг? , бо Да?гмале было яе гандлёвым канкурэнтам. Магчыма з гэтым звязана адз?ная, хоць ? ?скосная, узгадка Да?гмале ? крын?цах ? у Хрон?цы Л?вон?? Генрыха Латв?йскага згаваецца ≪земгальская гавань≫ . У 1200 годзе Папа Рымск? ?накенц?й III, пад пагрозай царко?нага пракляцця, забаран?? ус?м гандлярам захадз?ць ? ≪земгальскую гавань≫ з мэтаю гандлю. У той жа хрон?цы ап?саны выпадак, кал? за парушэнне гэтай забароны гандляр ? лоцман карабля был? пакараныя смерцю.

Зноск?

  1. Буйнейшы нум?зматычны матэрыял ва Усходняй Прыбалтыцы

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

  • Уртан В. А. Работы Даугмальской экспедиции // Сборник: Археологические открытия (1967?1970 гг.), М., 1968?1971.
  • Василяускас Э. Торговые пути и центры Земгалы в VIII?XII вв. // Lietuvos archeologija / Lietuvos istorijos institutas. ? Vilnius: Diemed?io l-kla, 1999.
  • Радиньш А. Даугмале и Даугавский путь. К проблеме образования городов ? Daugmal? ir Dauguvos kelias. Miest? susidarymo problema // Archaeologia Lituana. ? t.4. 2003, p. 152?160.