250-я пяхотная дыв?з?я вермахта ≪Блак?тная дыв?з?я≫ ( ?сп. : Division Azul ) ням. : 250. Einheit spanischer Freiwilliger
?сп. : Division Azul
Нарука?ная нашы?ка дыв?з??
Гады ?снавання	24 чэрвеня 1941  ? 10 кастрычн?ка 1943
Кра?на	Трэц? рэйх ?спан?я
Уваходз?ць у	Вермахт
Тып	пяхотная дыв?з?я
Складаецца з	3 палк? , 8 батальёна? , 1 дыв?з?ён
Колькасць	18 693 (л?пень 1941)
Дыслакацыя	СССР
Марш	?сп. : Tercios Heroicos
Удзел у	Усходн? фронт : Блакада Лен?нграда : Ц?хв?нская абарончая аперацыя [1] Ц?хв?нская стратэг?чная наступальная аперацыя Аперацыя ≪Палярная Зорка≫ Краснаборская аперацыя
Камандз?ры
Вядомыя камандз?ры	Агусц?н Муньяс Грандэс , Эм?л?а Эстэбан-?нфантэс

250-я дыв?з?я ?спанск?х добраахвотн?ка? ( ням. : 250. Einheit spanischer Freiwilliger ), больш вядомая як Блак?тная дыв?з?я ( ?сп. : Division Azul , ням. : Blaue Division ) ? дыв?з?я з ?спанск?х добраахвотн?ка?, як?я змагал?ся на баку Герман?? падчас Другой сусветнай вайны . Нам?нальна л?чачыся ?камплектаванай членам? ≪ ?спанскай фаланг? ≫, насамрэч ≪Блак?тная дыв?з?я≫ ?я?ляла сабою сумесь салдат рэгулярных войска?, ветэрана? грамадзянскай вайны ? члена? фаланг?сцкай м?л?цы?. Была складзена паводле ?спанск?х канона?: чатыры пяхотныя палк? ? адз?н артылерыйск?. ^[2]

Узн?кненне ? асабл?васц? падраздзялення [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Франс?ска Франка , не жадаючы адкрыта ?цягваць ?спан?ю ? Другую сусветную вайну на боку Г?тлера ? ? той жа час ?мкнучыся ?мацаваць рэжым Фаланг? ? забяспечыць бяспеку кра?ны, заня?шы станов?шча ?зброенага нейтрал?тэту , пада?шы Герман?? на ?сходн?м фронце дыв?з?ю добраахвотн?ка?, як?я пажадал? змагацца на боку немца? супраць Савецкага Саюза . Дэ-юрэ ?спан?я захо?вала нейтрал?тэт, у саюзн?к? Герман?? не ?ваходз?ла, ? вайну СССР не аб'я?ляла. Дыв?з?я здабыла сваю назву з-за блак?тных кашуля? ? формы Фаланг?.

М?н?стр замежных спра? Суньер , аб'я?ляючы 24 чэрвеня 41-га года пра фарм?раванне ≪Блак?тнай дыв?з??≫, сказа? што СССР в?наваты ? ?спанскай грамадзянскай вайне , у тым, што гэтая вайна зацягнулася, у тым, што был? масавыя растрэлы, што был? несудзебныя расправы. Па ?згадненн? з немцам? была зменена прысяга ? яны прысягал?ся не фюрару, а барацьбе супраць камун?зму. ^[3]

Матывацы? ? добраахвотн?ка? был? розныя: ад жадання адпомсц?ць за заг?нулых у грамадзянскай вайне бл?зк?х, да (у былых рэспубл?канца? ? яны, як прав?ла, ? склал? асно?ную масу перабежчыка? на бок савецкага войска ) жадання схавацца. Был? людз?, як?я шчыра жадал? загладз?ць сваё рэспубл?канскае м?нулае. Шматл?к?я к?равал?ся карысл?вым? меркаванням? ? ваенныя дыв?з?? атрымл?вал? прыстойнае па тых часах дараванне ? ?спан??, плюс дараванне нямецкае (адпаведна 7,3 пэсэты ад ?спанскага ?рада ? 8,48 пэсэта? ад нямецкага камандавання ? дзень) ^[3] .

Былы старшыня братэрства дыв?з??, як? бы? яе баец распавяда? пра свой шлях у яе шэраг?:

У мяне ?дэалог?? не было н?якай. Я спакойна жы? пад Ц?ролем, прыляце? самалёт савецкай вытворчасц?, ск?ну? савецкую бомбу. ?, хутчэй за ?сё, лётчык бы? савецк?. Заг?нула ?ся мая сям'я. Я па?тараю: мне вось у той момант было 14 гадо?. Да моманту пачатку вайны з Савецк?м Саюзам мне было 17 гадо?. Вядома, я жада? адпомсц?ць. ? я паеха? у Рас?ю вярнуць в?з?т ветл?васц?.

? ≪Блак?тная дыв?з?я≫ ? ?ншыя ?спанцы

13 л?пеня 1941 дыв?з?я, якая нал?чвала 18 693 чалавека (641 аф?цэр, 2272 унтар-аф?цэры, 15 780 н?жн?х чыно?) ^[4] , адбыла з Мадрыду ? была перакладзена ? Герман?ю для пяц?дзённай ваеннайй падрыхто?к? на навучальным пал?гоне ? горадзе Графенвер . Першы камандуючы дыв?з?? бы? ветэран грамадзянскай вайны А?гусц?н Муньяс Грандэс. Пачынальна з Польшчы дыв?з?я прасо?валася на фронт пешым маршам. ^[3] Пасля гэтага яна была перададзена вермахта ? якасц? 250-й пяхотнай дыв?з??. За ?весь час ?снавання дыв?з?? праз яе склад прайшло больш за 40 тысяч чалавек (па ?ншых крын?цах ? адзнакам ? больш за 50 тыс.).

Баявыя дзеянн? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Блак?тная дыв?з?я трымала абарону пад Лен?нградам ? л?чылася ? савецкага камандавання слабым звяном. Аднак падчас аперацы? ≪ Палярная зорка ≫ па вызваленн? Лен?нградскай вобласц?, якая праводз?лася на ?частку фронту пад Чырвоным Борам да?жынёю амаль у 60 к?ламетра?, чатыры савецк?я дыв?з?? (прыбл?зна 44 тысячы чалавек) ? 2 танкавых палка не змагл? прадраць абарону ?спанца? (каля чатырох з паловаю тысяч чалавек). Савецк?я войск? панесл? на гэтым участку вял?к?я страты. ^[3]

Яшчэ ? Польшчы выяв?лася адмысловае ста?ленне ?спанца? да дысцыпл?ны. Некальк? салдат сышло ? самаволку ? грамадзянай адзежы ? был? затрыманы гестапа ? з-за сваёй асмуглай знешнасц? яны был? падобныя на я?рэя?. Таварышы вызвал?л? сва?х пасля перастрэлк?. ^[3] Пра дысцыпл?ну ? дыв?з?? кажа ? так? факт:

…бургам?стар ( Но?гарада ) Мароза? заг?ну? ад рук ?спанскага салдата з ≪Блак?тнай дыв?з??≫. Улады арган?завал? выдачу малака цяжарным жанчынам. Шторан?цы выстрайвалася чарга, у якую павол? стал? прыстройвацца салдаты ≪Блак?тнай дыв?з??≫. Яны м?рна стаял? ?перамешку з цяжарным? жанчынам?, не патрабуючы сабе л?шняга. Атрымл?вал? агульную норму ? паважна выдалял?ся. Але бургам?стар Мароза?, абураны тым, што малака катастраф?чна бракуе, неяк прыйшо? ва ?праву ? стане сярэдняга алкагольнага ап'янення ? спусц?? аднаго з ?спанца? з лесв?цы штурхялём пад зад. Перал?чы?шы носам усе прыступк?, ?спанец ускочы? ? разрадз?? у галаву гарадскога магаз?н свайго п?сталета…

? ^[5]

Гэта спалучэнне высокай баяздольнасц? ? разг?льдзяйства было адзначана пасля бою ? Чырвоным Боры выказваннем генерала Гальдэра:

Кал? вы ?бачыце нямецкага салдата няголенага, з расшп?ленай г?мнасцеркай ? п'янага, не спяшаецеся яго арышто?ваць ? хутчэй за ?сё, гэта ?спанск? герой.

Гэтая фраза дагэтуль в?с?ць у клубе ветэрана? Блак?тнай дыв?з?? ? Мадрыдзе. ^[3]

Сярод ваенных дыв?з?? был? нярэдк?я выпадк? пераходу на бок Чырвонага войска, не ? апошнюю чаргу з-за груб?янства ?ласных аф?цэра? ? беднага с?лкавання ^[6] .

Ф?нал баявога шляху [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

З-за моцнага замежнапал?тычнага ц?ску Франс?ска Франка 20 кастрычн?ка 1943 прыня? рашэнне пра вывядзенне ≪Блак?тнай дыв?з??≫ з фронту ? расфарм?раванне падраздзялення. Шматл?к?я ?спанцы, аднак, да заканчэння вайны застал?ся ? атрадах нямецкага войска добраахвотна. Немцы, не жадаючы губляць патэнцыйных салдат, адкрыл? шырокую прапаганду адносна ?ступу добраахвотн?ка? у ≪ Нямецк? замежны лег?ён ≫, як? знаходз??ся, у адрозненне ад ≪Блак?тнай дыв?з??≫, вылучна пад нямецк?м камандаваннем. Як прав?ла, усе яны был? ? войсках СС, як?я ваявал? да самага канца. У акружаным Берл?не да кап?туляцы? ваявала 7 000 ?спанца?. ^[3]

Страты [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

За час баё? з Чырвоным Войскам Блак?тная дыв?з?я панесла наступныя страты: ^[3]

• 4 957 заб?тых
• 8 766 параненых
• 326 зг?нул? бяз вестак
• 372 патрап?л? ? палон (большасць вярнул?ся ? ?спан?ю ? 1954 годзе).

Генерал Эм?л?а Эстэбан-?нфантэс , як? камандава? ≪Блак?тнай дыв?з?яй≫, у сваёй кн?зе ≪Блак?тная дыв?з?я. Добраахвотн?к? на Усходн?м фронце≫ прыводз?ць наступныя л?чбы страта? прац??н?ка, як?я, хутчэй за ?сё, немагчыма праверыць: 14 тысяч ? на Волха?ск?м фронце ? 32 тысячы ? на Лен?нградск?м (з?ма ? вясна 1943 годзе). ?ншыя л?чбы, з той жа абмо?кай, прыводз?ць М?гель Бас: дыв?з?я зн?шчыла каля 17 тысяч савецк?х байцо?. ^[3]

У Франк?скай ?спан?? вел?зарным а?тарытэтам карысталася царква ? рэл?г?я. Напрыклад, падчас савецкага артабстрэлу, некальк? снарада? патрап?л? ? цэнтральны купал храма Святой Саф?? ? Вял?к?м Но?гарадзе , ? крыж пача? звальвацца на зямлю. ?спанск?я сапёры выратавал? крыж, адрэста?равал? падчас вайны, ? ён бы? адпра?лены ? ?спан?ю. У сям?дзесятых гадах, яшчэ пры жыцц? Франка крыж стая? у ?нжынернай акадэм??. Пад ?м бы? надп?с, што гэты крыж знаходз?цца на захо?ванн? ? ?спан?? ? вернецца ? Рас?ю, кал? зн?кне бязбожны бальшав?цк? рэжым (пасля вайны савецк? рэжым абв?навац?? ?спанца? у рабаванн?). Крыж вернуты ? 2004 годзе. ^[3]

Далейшы лёс [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Шматл?к?я былыя салдаты ≪Блак?тнай дыв?з??≫ зраб?л? паспяховую ваенную кар'еру ? паваеннай ?спан??.

Зноск?

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• ≪Крестовый поход на Россию≫: Сборник статей. ? М.: Яуза, 2005. ISBN 5-87849-171-0
• Esteban-Infantes, E. ≪Blaue Division. Spaniens Freiwillige an der Ostfront. Aus dem Spanischen von Werner Haupt.≫ Гамбург , 1958. (ням.)
• Gerald R. Kleinfeld and Lewis A. Tambs. Hitler’s Spanish Legion: The Blue Division in Russia . Southern Illinois University Press (1979), 434 pages, ISBN 0-8093-0865-7 . (англ.)
• Xavier Moreno Julia. La Division Azul: Sangre espanola en Rusia, 1941?1945 . Barcelona: Critica (2005). (?сп.)
• Wayne H. Bowen. Spaniards and Nazi Germany: Collaboration in the New Order . University of Missouri Press (2005), 250 pages, ISBN 0-8262-1300-6 . (англ.)
• Antonio de Andres y Andres ? Artilleria en la Division Azul
• Eduardo Barrachina Juan ? La Batalla del Lago Ilmen: Division Azul
• Carlos Caballero & Rafael Ibanez ? Escritores en las trincheras: La Division Azul en sus libros, publicaciones periodicas y filmografia (1941?1988)
• Fernando J. Carrera Buil & Augusto Ferrer-Dalmau Nieto ? Batallon Roman: Historia fotografica del II/269 Regimiento de la Division Azul
• Juan Chicharro Lamamie ? Diario de un antitanquista en la Division Azul
• Jesus Dolado Esteban (etc) ? Revista de comisario: el cuerpo de Intervencion Militar de la Division Azul 1941?1944
• Arturo Espinosa Poveda ? Artillero 2º en la gloriosa Division Azul
• Arturo Espinosa Poveda ? ¡Teniamos razon! Cuando luchamos contra el comunismo Sovietico
• Emilio Esteban-Infantes Martin ? Blaue Division: Spaniens freiwillige an der Ostfront
• Miguel Ezquerra ? Berlin a vida o muerte
• Ramiro Garcia de Ledesma ? Encrucijada en la nieve: Un servicio de inteligencia desde la Division Azul
• Jose Garcia Hispan ? La Guardia Civil en la Division Azul
• Cesar Ibanez Cagna ? Banderas espanolas contra el comunismo
• Gerald R. Kleinfeld & Lewis A. Tambs ? Hitler’s Spanish Legion: The Blue Division in Russia
• Vicente Linares ? Mas que unas memorias: Hasta Leningrado con la Division Azul
• Torcuato Luca de Tena ? Embajador en el infierno: Memorias del Capitan de la Division Azul Teodoro Palacios
• Xavier Moreno Julia ? La Division Azul: Sangre espanola en Rusia 1941-45
• Juan Jose Negreira ? Voluntarios baleares en la Division Azul y Legion Azul (1941?1944)
• Ricardo Recio ? El servicio de intendencia de la Division Azul
• Jose Mª Sanchez Diana ? Cabeza de Puente: Diario de un soldado de Hitler
• John Scurr & Richard Hook ? Germany’s Spanish Volunteers 1941-45
• Luis E. Togores ? Munoz Grandes: Heroe de Marruecos, general de la Division Azul
• Manuel Vazquez Enciso ? Historia postal de la Division Azul
• Enrique de la Vega ? Arde la Nieve: Un relato historico sobre la Division Azul
• Enrique de la Vega Viguera ? Rusia no es culpable: Historia de la Division Azul
• Jose Viladot Fargas ? El espiritu de la Division Azul: Possad
• Diaz de Villegas ? La Division Azul en linea.

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

• The 250. Infanterie-Division by Jason Pipes
• The 250. Infanterie-Division on the Axis History Factbook
• С. П. Пожарская. ?спанская ≪Блак?тная дыв?з?я≫ на савецка-нямецк?м фронце (1941?1943 гг.) Арх?вавана 17 студзеня 2012.
• Г?мн Блак?тнай дыв?з?? (недаступная спасылка)
• Плакат Блак?тнай дыв?з??