Дом мал?твы
евангельск?х хрысц?ян-баптыста? у
Малечы
(
Брэсцкая вобласць
)
Бапты?зм
(паводле
грэч.
Β?πτισμα
?
хрышчэнне
) ?
хрысц?янская
дэнам?нацыя
?
пратэстанцтве
, засяроджаны на
?ндыв?дуал?зме
? дачыненн? да
Бога
? надзвычайнай рол?
Святога П?сання
.
Збавенне
паводле баптыста? недасягальнае ?ласным? ?чынкам?, адно тольк?
ласкай Божай
праз асаб?стую
веру
? зба?чую ахвяру
?суса Хрыста
дзеля выкуплення
грахо?
чалавецтва
. Баптысты здзяйсняюць
хрышчэнне
выключна над тым?, хто свядома выражае
пакаянне
за грах? ? вызнае веру ? Хрыста. Акцэнтуючы а?таном?ю асобных
збора?
, ёсць таксама прых?льн?кам? аддзялення царквы ад дзяржавы.
Большасць баптыста? прадста?ляе
евангельскае хрысц?янства
, хоць ?снуюць нешматл?к?я баптысцк?я дэнам?нацы?, як?я належаць да л?беральнага напрамку
пратэстанцтва
. Баптысцк?я цэрквы могуць адрозн?вацца ? ста?ленн? да пэ?ных пытання?:
прадвызначэнне
альбо
свабода вол?
, канчатковасць альбо мажл?васць страты збавення, аднос?ны да
тэоры? эвалюцы?
.
У практыцы царко?нага жыцця баптысты прытрымл?ваюцца прынцыпу
?сеагульнага святарства
, а таксама самастойнасц? ? незалежнасц? кожнай асобнай царко?най суполк? (
кангрэгацыянал?зм
).
Прэсв?тар
(
пастар
) суполк? не мае абсалютнай улады, найбольш ?стотныя пытанн? вырашаюць на царко?ных радах, агульных сходах верн?ка?. Набажэнствы складаюцца з
казаня?
, спева? у суправаджэнн? ?нструментальнай музык?, ?мправ?заваных
мал?тва?
(уласным? словам?), чытання духо?ных паэм ? верша?
[1]
.
Каран? баптызму палягаюць у руху абуджэння ? хрысц?янскай царкве, як? ме? за мэту вяртанне да прав?ла?
Святога П?сання
. Першыя
анабаптысты
адма?лял? хрышчэнне дзяцей, пакуль тыя сам? не змогуць абраць сабе хросных бацько?. Хрышчэнне праз пагружэнне ? ваду практыкавалася ≪Асобным? баптыстам?≫ ? Англ??, як?я сваёй назвай сведчыл?, што зба?лены будуць тольк? некаторыя (асобныя) людз?. Нягледзячы на адносную свабоду вызнання, ?хн?я зборы разв?вал?ся пара?нальна марудна. Тольк? метадысцкае абуджэнне дадало дынам?к? разв?ццю баптысцк?х суполак як у Старым, так ? ? Новым свеце
[2]
.
Першыя баптысты был?
англ?чан?нам?
-кангрэгацыянал?стам?, як?я праз рэл?г?йны пераслед эм?гравал? з
Англ??
?
Н?дэрланды
. Першая суполка была заснавана ? 1609 годзе ?
Амстэрдаме
групай англ?йск?х
пурытана?
на чале з
Джонам См?там
, якая пад уплывам
менан?та?
(умераных
анабаптыста?
) прыняла дактрыну, якая адрынала хрышчэнне нема?лят. Аднак не?забаве збор бы? вымушаны спын?ць ?снаванне з прычыны пераследу. У
1612
годзе, кал? ? Англ?? па?стала хваля рэл?г?йных пераследа?, частка амстэрдамск?х баптыста? вярнулася на бацька?шчыну ? але ?жо без заснавальн?ка баптызму ? ? заснавала ?
Лондане
першую баптысцкую суполку. Менав?та ? Англ?? цалкам сфарм?равал?ся веравучэнне ? дагматы, ? тут англ?чане пачал? называць сябе баптыстам?.
Зарадз??шыся ? Е?ропе, найбольшага разв?тку баптысцк? рух дасягну? у Па?ночнай Амерыцы. Аснову першых баптысцк?х суполак склал? выгнанн?к? з пурытанск?х калон?й, як?х пераследвал? за выказванне погляда? пра неабходнасць аддзялення царквы ад дзяржавы ? адмову ад хрышчэння дзяцей. У
1638
годзе група так?х верн?ка? на чале з перасяленцам
Роджэрам У?льямсам
заснавала новую калон?ю
Род-Айленд
, дзе аф?цыйна была абвешчана свабода веравызнання, а ? гарадах
Пров?дэнс
?
Ньюпарт
заснаваны першыя баптысцк?я цэрквы
[3]
Пасля здабыцця рэл?г?йнай свабоды баптысты разгарнул? акты?ную м?с?янерскую дзейнасць, якая ахопл?вала, акрамя белых калан?ста?,
?ндзейца?
?
чарнаскурае насельн?цтва
кра?ны. Сярод апошн?х дадзенае спавяданне атрымала шырок? распа?сюджванне, у вын?ку чаго да цяперашняга часу ? ЗША ?снуе некальк?
афраамерыканск?х баптысцк?х аб'яднання?
[4]
.
У
кантынентальнай Е?ропе
баптызм практычна не ме? распа?сюджванню да першай паловы XIX стагоддзя. Дзякуючы выс?лкам брытанск?х ? амерыканск?х м?с?янера? у 20?30-я гады XIX стагоддзя баптысцк?я суполк? был? заснаваны ? Францы? ? Герман??. Надалей, дзякуючы акты?най м?с?янерскай пал?тыцы нямецк?х баптыста?, у прыватнасц? пастара
?агана Герхарда Онкена
, Герман?я стала цэнтрам распа?сюджванню баптысцкага вучэння ? кра?нах Скандынав?? ? ?ншых дзяржавах Е?ропы
[3]
.
У 1905 на 1-м Сусветным сходзе баптыста? у Лондане бы? заснаваны
Сусветны баптысцк? альянс
, як? па стане на 2007 нал?чва? больш за 170 тысяч збора? ? 36 м?льёна? члена?. Варта зазначыць,што ? саюз не ?ваходз?ць вял?кая колькасць
фундаментал?сцк?х цэрква?
, не згодных з умеранай тэалог?яй ?
экумен?змам
Альянсу. Таксама ? большасц? баптысцк?х цэрква? сябрам? суполк? можна стаць тольк? па дасягненн? па?налецця. Так?м чынам, дзец? з баптысцк?х сем'я? не ?л?чаны ? статыстыцы.
Слова ≪баптыст≫ паходз?ць ад грэчаскага слова ≪баптыза≫ ? азначае сабой хрышчэнне (л?таральна ? ≪пагружэнне≫). Баптысты практыкуюць хрышчэнне дарослых праз по?нае пагружэнне ? ваду. ?дэя зараджэння хрысц?ян-баптыста? звязана з евангельск?м вучэннем пра
хрышчэнне
.
Баптысцк? дом мал?твы ?
Дундазе
(
Латв?я
)
- А?тарытэт П?сання
?
Святое П?санне
з'я?ляецца адз?най бясспрэчнай крын?цай веда? пра Бога ? Ягоных пастановах, датычных чалавека.
- Трыадз?нства Бога
? Бог ёсць Творцам ? Панам Стварэння, як? аб'яв??ся ? трох дасканалых асобах: як Айцец, Сын ? Дух Святы. Адно Яму належыць чэсць ? ?знясенне хвалы. Таму баптысты не шануюць Дзеву Марыю, хоць ? л?чаць яе надзвычайнай асобай, абранай Богам дзеля нараджэння ?суса, ? таму годнай паваг? ? пераймання ? яе даверы ?сусу Хрысту.
- Зба?ленне ласкаю праз веру
? грэшны па прыродзе чалавек не ? стане зраб?ць н?чога, што дазвол?ць яму займець прызнанне Бога, аднак ведаючы, што добры Бог зл?тава?ся з людзей ? прабачы? ?м ?х грахо?нае адступства ? амаральнасць, да? магчымасць пачатку новага жыцця з забытым м?нулым. Гэта стала магчымым дзякуючы таму, што ?сус Хрыстос, Адз?народны Сын Божы, памершы на крыжы, панёс пакаранне, якое в?села на кожным з нас паводле Боскага парадку рэча? ? ? так?м чынам дарава? нам жыццё вечнае, як ? перамененае жыццё на зямл?.
- Хрышчэнне на вызнанне веры
? згодна з Боскай рэкамендацыяй ? парадкам, як? ?станав?? ?сус Хрыстос, баптысты прымаюць хрышчэнне тольк? на асаб?стым вызнанн? веры ? зба?ленне, якое атрымал? з рук Хрыста. Хрышчэнне з'я?ляецца вонкавым, публ?чным сведчаннем таго, што прымае чалавек. Гэта не сакрамант у значэнн? тварэння новай духо?най рэальнасц?, але неабходнае наступства скарэння перад Богам ? прызнання Яго сва?м Госпадам ? Зба?ца, а таксама с?мвал далучэння да Царквы.
- Вячэра Гасподняя
? абрад, устано?лены ?сусам Хрыстом у памяць Яго мука? ? смерц?. Падчас Вячэры ахрышчаныя верн?к? ?жываюць хлеб ? в?но, як?я ёсць с?мвалам? Цела ? Крыв? Гасподняй. Праз Вячэру яе ?дзельн?к? сцвярджаюць смерць Хрыста ? яго па?торны прыход.
- Новае жыццё прах Духа Святога
? Б?бл?я дае абяцанне, што з моманту шчырага паяднання з Богам пачынаецца новае жыццё (што яна называе новым нараджэннем), у як?м Бог не пак?дае людзей сам-насам у канфрантацы? з жыццём, але сам Дух Святы навучае ?х, падтрымл?вае, прыстасо?вае ? роб?ць так, каб усе был? ? стане жыць паводле Боск?х стандарта?, не вяртаючыся болей да былога жыцця, якога Бог не ?хваляе ? таму вызваляе ад яго сва?х верн?ка?.
- Моц ? дары Духа Святога
? пакольк? Дух Святы ? дн?
Пяц?дзясятн?цы
надзял?? Царкву Боскай моцаю ? духо?ным? дарам?, неабходным? для выканання прызначанай ёй задачы, таксама ? цяпер нядзяляе сваю Царкву разнастайным? духо?ным? дарам?.
- Збавенне не праз Царкву, а праз Хрыста
? ан? Царква хрысц?ян-баптыста?, ан? хто ?ншы не з'я?ляецца адз?ным выключным пасярэдн?кам збавення, пакольк? ?м ёсць тольк? ?сус Хрыстос ? адз?ны Пасярэдн?к пам?ж чалавекам ? Богам.
- Свабода сумлення для кожнага чалавека
? вера ? гэта справа свядомага выбару, таму н?кога нельга прымушаць да рэл?г?йнага вызначэння.
Зноск?
- ↑
Я. Винс. Наши баптистские принципы.
- ↑
Por. K. Bednarczyk,
Bapty?ci
, w: W. Hryniewicz, J.S. Gajka, S.J. Kozy (red.),
Ku chrze?cija?stwu jutra. Wprowadzenie do ekumenizmu
, Lublin 1996, s. 188?192
- ↑
а
б
Robert G. Torbet. ≪A History of the Baptists≫. Chicago ? Los Angeles: The Judson Press, 1952.
- ↑
Н.Ревуненкова. ≪Протестантизм≫. изд-во ≪Питер≫, 2007