Гарадск? пасёлак
Езярышча
В?д на трассу М8 (Е95)
Езярышча на карце Беларус?
±
|
|
Езяры?шча
[2]
(
трансл?т.
:
Jeziary??a
) ? гарадск? пасёлак у
Гарадоцк?м раёне
В?цебскай вобласц?
Беларус?
, на па?днёва-заходн?м беразе возера
Езярышча
. За 41 км на па?ночны захад ад
Гарадка
, 80 км ад
В?цебска
,
чыгуначная станцыя
на л?н??
В?цебск
?
Невель
(
Рас?я
), на а?тамаб?льнай дарозе В?цебск?Невель (частка дарог
М8
?
E95
). Насельн?цтва 1 267 чал. (2017)
[3]
.
Названа, напэ?на, ад возера.
З публ?кацы? ? ?нтэрпрэтацы? ? 1846 годзе
?ванам Грыгаров?чам
граматы княг?н?
Ульяны Аляксандра?ны
, удавы вял?кага князя
Альгерда
, у г?старыяграф?? часам першай згадк? Езярышча даецца ≪
1377 або пазней
≫, а часцей проста 1377 год. На гэтым самым грунце ? Езярышчы змяшчаюць ? Успенскую Багародз?цкую царкву, якой раб?ла наданне княг?ня Ульяна. М?ж тым, княг?ня Ульяна надавала
па?капы
(30) гроша? штогод на набыццё
ладану
(стар.-бел. темянъ ад лац. thymiama) для Успенскай царквы ≪
? Азярышчы, на Уханях, з Аляксее?шчыны
≫. Гэтая самая Успенская царква ? Ухан?, з як?х на яе ?дуць 30 гроша? яшчэ ? канцы XV ? пачатку XVI стст., згадваюцца ? ? ?ншых дарчых зап?сах, з як?х па сукупнасц? вын?кае, што гэта саборная Успенская царква на Узгорск?м пасадзе ?
В?цебску
.
Алег Л?цкев?ч
лакал?зуе мясцовасць (магчыма, воласць) Азярышча з сялом Уханям? ? ? ?м службай Аляксее?шчынай, якая мус?ла даваць 30 гроша? на ладан, недзе пам?ж возерам
Гародна
? ракой
Чарн?чанкай
да па?днёвага захаду ад В?цебска.
У кожным разе, ?снаванне пасел?шча на месцы Езярышча яшчэ ? VIII?X стст. ? буда?н?цтва замка ? XIV?XV стст. пацвярджаюць раскопк?
Вольг? Ля?ко
на гарадз?шчы
Езярышчанскага замка
. Падчас
Л?вонскай вайны
, у 1564 годзе Езярышчанск? замак вытрыма? дзве аблог? маско?ск?х войск. Згадваецца ? маско?скай ≪Кн?зе Вял?кага Чарцяжа≫ ? ? Зап?сах
Рэйнгальда Гейдэнштэйна
. У 1583 годзе Езярышча атрымала статус
мястэчкам
.
Пасля першага падзелу Рэчы Паспал?тай у 1772 годзе, у складзе
Рас?йскай ?мперы?
, цэнтр Езярыйскай воласц?
Себежскага павета
. З 1886 года ?
сяло
.
Г?сторыя пасёлка Езярышча звязана з буда?н?цтвам на пачатку XX ст. пабл?зу сяла Езярышча чыгуначнай л?н?? В?цебск ? Невель ? пабудовай тут
чыгуначнай станцы?
. 3 часам вакол станцы? вырас пасёлак. 3 17.07.1924 года ? цэнтр
Езярышчанскага раёна
В?цебскай акруг?
(ст. Езярышча). Паводле перап?су 1926 года, на чыгуначнай станцы? Езярышча было 18 дваро?, 60 жыхаро?, вадакачка, бальн?ца. У Езярышчы размяшча?ся вучэбны пункт 4-га стралковага корпуса, працавала школа па л?кв?дацы? неп?сьменнасц?.
З 1929 года ?
Гарадоцк?м раёне
. 3 12.02.1935 г. ? цэнтр
Меха?скага раёна
В?цебскай акруг? (з 20.02.1938 г. раён у В?цебскай вобласц?).
У
Вял?кую Айчынную вайну
17 л?пеня 1941 года пасёлак акуп?раваны нацыстам?. У пачатку вайны 25.06.1941 г. у Езярышчы створаны зн?шчальны батальён (107 чалавек), 18.07.1941 г. на базе батальёна створаны Меха?ск? партызанск? атрад, камандз?рам якога ста? К. Ф. Волка?. 07.05.1942 г. атрад (больш за 300 чал.) разгорнуты ? 2-ую Беларускую партызанскую брыгаду ?мя П. К. Панамарэнк?. У ноч з 6 на 7 верасня адбы?ся
Езярышчанск? бой
, партызаны брыгады разграм?л? на ст. Езярышча нямецк?
гарн?зон
. Был? разбураны станцыйныя пабудовы, склады боепрыпаса?, харчавання ? вайсковай маёмасц?, зн?шчаны 40 г?тлера?ца?. Вызвалены 19.12.1943 г. войскам? 360-ай стралковай дыв?з??.
3 04.10.1957 г. Езярышча ? гарадск? пасёлак
[5]
, з 18.03.1958 г. ? цэнтр раёна, з 25.12.1962 г. у Гарадоцк?м раёне. У 1971 г. у г. п. Езярышча было 2,7 тыс. жыхаро?, у 1993 г. ? 2,3 тыс., цэнтр калгаса ?мя Дзяржынскага.
У 2014 годзе Езярышча стала цэнтрам нова?творанага
Езярышчанскага сельсавета
[6]
.
Год
|
Колькасць
|
1886
|
204
|
|
1971
|
2 700
|
|
1995
|
2 300
|
|
2009
|
1 575
|
|
|
Год
|
Колькасць
|
2014
|
1 364
|
|
2016
|
1 280
|
[7]
|
2017
|
1 267
|
[8]
|
2019
|
1 165
|
|
|
Год
|
Колькасць
|
2020
|
1 100
|
[9]
|
2021
|
1 116
|
[10]
|
2022
|
1 088
|
[11]
|
2023
|
1 082
|
[12]
|
|
Год
|
Колькасць
|
2024
|
1 054
|
[1]
|
|
|
Працуюць хлебазавод, малаказавод, камб?нат кааператы?най прамысловасц?, участак гарадоцкага лесапункта, бальн?ца, аптэка, ветлячэбн?ца, гасц?н?ца, рэстаран, Дом культуры, Дом п?янера? ? школьн?ка?, СШ, базавая школа-?нтэрнат, спартшкола, б?бл?ятэка, дз?цячы сад, 6 магаз?на?, аддзяленне сувяз?.
- ↑
а
б
Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа
?
Белстат
, 2024.
- ↑
Назвы населеных пункта? Рэспубл?к? Беларусь: В?цебская вобласць: нарматы?ны даведн?к / У. М. Генк?н, ?. Л. Капыло?, В. П. Лемцюгова; пад рэд.
В. П. Лемцюговай
. ?
Мн.
:
Тэхналог?я
, 2009. ? 668 с.
ISBN 978-985-458-192-7
(
DJVU
).
- ↑
Колькасць насельн?цтва на 1 студзеня 2017 г. ? сярэднегадавая колькасць насельн?цтва за 2016 год па Рэспубл?цы Беларусь у разрэзе абласцей, раёна?, гарадо? ? пасёлка? гарадскога тыпу
(руск.)
.
Нацыянальны статыстычны кам?тэт Рэспубл?к? Беларусь
(29 сакав?ка 2017).
Праверана 3 красав?ка 2017.
- ↑
Указ Прэз?дыума Вярхо?нага Савета БССР Аб пера?тварэнн? вёск? Езярышча, Меха?скага раёна, В?цебскай вобласц?, у гарадск? пасёлак ад 4 кастрычн?ка 1957 г. // Збор закона?, указа? Прэз?дыума Вярхо?нага Савета Беларускай ССР, пастано? ? распараджэння? Савета М?н?стра? Беларускай ССР. ? 1957, № 10.
- ↑
Решение Витебского областного Совета депутатов от 04.09.2014 N 26 ≪Об изменении административно-территориального устройства Городокского района Витебской области≫
- ↑
Колькасць насельн?цтва на 1 студзеня 2016 г. ? сярэднегадавая колькасць насельн?цтва за 2015 год па Рэспубл?цы Беларусь у разрэзе абласцей, раёна?, гарадо? ? пасёлка? гарадскога тыпу
?
Национальный статистический комитет Республики Беларусь
, 2016.
- ↑
Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа
?
Национальный статистический комитет Республики Беларусь
, 2017.
- ↑
Численность населения на 1 января 2020 г. по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа
?
Национальный статистический комитет Республики Беларусь
, 2020.
- ↑
Численность населения на 1 января 2021 г. и среднегодовая численность населения за 2020 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа
?
Национальный статистический комитет Республики Беларусь
, 2021.
- ↑
Численность населения на 1 января 2022 г. и среднегодовая численность населения за 2021 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа
?
Национальный статистический комитет Республики Беларусь
, 2022.
- ↑
Численность населения на 1 января 2023 г. и среднегодовая численность населения за 2022 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа
?
Национальный статистический комитет Республики Беларусь
, 2023.
- Беларуская энцыклапедыя
: У 18 т. Т. 6: Дада?зм ? Застава / Рэдкал.:
Г. П. Пашко?
? ?нш. ?
Мн.
:
БелЭн
, 1998. ? Т. 6. ? 576 с. ?
10 000 экз.
?
ISBN 985-11-0035-8
. ?
ISBN 985-11-0106-0
(т. 6).
- Бынько?, А.
Езярышча / А. Бынько?, С. Кавале?ск? // Народнае слова. ? 2000. ? 26 жн.
- Езярышча
// Беларусь: энцыклапедычны даведн?к / Рэдкал.
Б. ?. Сачанка
(гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Х?лькев?ч. ?
Мн.
:
БелЭн
, 1995. ? С. 300. ? 800 с. ?
5 000 экз.
?
ISBN 985-11-0026-9
.
- Езярышча // Гарады ? гарадск?я пасёлк? Беларус? / рэд. Л. К. Калошына. ? Мн., 1981. ? С. 92-93.
- Езярышча
//
Энцыклапедыя прыроды Беларус?
. У 5-? т. Т. 2. Гатня ? Катынь / Рэдкал.
?. П. Шамяк?н
(гал. рэд.) ? ?нш. ?
Мн.
:
БелСЭ ?мя Петруся Бро?к?
, 1983. ? С. 263. ? 522 с. ?
10 000 экз.
- Кляшчук, А.
Езярышча ? прыпынак у м?нулым / А. Кляшчук // Звязда. ? 1997. ? 10 кастр.
- Лицкевич О. В.
Грамота княгини Ульяны Александровны на темьянщину из рукописи Российской Национальной библиотеки, Q.п.I.2: новая трактовка
//
Матэрыялы XX м?жнародных кн?газна?чых чытання?. М?нск, 18-19 красав?ка 2024 г.
. ? 2024. ? С. 33-39.
- Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?
. У 6 т. Т. 3: Г?мназ?? ? Кадэнцыя / Рэдкал.:
Г. П. Пашко?
(гал. рэд.) ? ?нш.; Маст. Э. Э. Жакев?ч. ?
Мн.
:
БелЭн
, 1996. ? 527 с. ?
10 000 экз.
?
ISBN 985-11-0041-2
.
|
---|
Цэнтр
| |
---|
Аграгарадк?
| |
---|
Вёск?
| |
---|
|
---|
Раёны
| | |
---|
Гарады
| |
---|
Пгт
| |
---|
1
горад абласнога падпарадкавання
|