한국   대만   중국   일본 
Эстон?я пад кайзэра?скай акупацыяй ? В?к?пэдыя Перайсьц? да зьместу

Эстон?я пад кайзэра?скай акупацыяй

Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Высадка нямецк?х войска? на Ёзэл?

Эстон?я была акупаваная кайзэрайскай Нямеччынай у апошн? пэрыяд Першай сусьветнай вайны . 11?21 кастрычн?ка 1917 нямецкая ?мпэрская арм?я заняла Заходнеэстонск? (Маанзундзк?) арх?пэляг , як? складаюць астравы Саарэмаа , Х?юмаа ды Муху . Каб прымус?ць бальшав?цк? рэжым Савецкай Расе? падп?саць Берасьцейск? м?р , 18 лютага 1918 нямецк?я войск? высадз?л?ся ? кантынэнтальнай Эстон?? ? 21 лютага ?вайшл? ? Хаапсалу . 22 лютага яны занял? Валгу , а 24 лютага ? Пярну , В?льяндз? ? Тарту . Тал?н бы? акупаваны на наступны дзень, а 4 сакав?ка 1918 з захопам Нарвы ?ся тэрыторыя Эстон?? адышла да Нямецкай ?мпэры?. Так спын?л? ?снаваньне рэспубл?канск? строй, як? 24 лютага абвясьц?? незалежную дзяржаву , ? ?лада мясцовай расейска-эстонскай Чырвонае гварды? . Апошн?я чырвонагвардзейцы ?цякл? праз раку Нарва 5 сакав?ка. 28 лютага 1918 у Тал?н прыеха? генэрал-лейтэнант Адольф фон Зэкендорф ( et ) , прызначаны вайсковым камандз?рам Трэцяе камэндатуры ва ?радзе Нямецкай вайсковай адм?н?страцы? Заходнеэстонскага арх?пэлягу. У 1918 Эстон?я ?вайшла ? склад Нямецкай вайсковай адм?н?страцы? на ?сходзе для Курон?? , Эстлянды? , Л?флянды? , Ёзэлю ? Рыг? .

Акупацыйны рэжым [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

За час акупацы? Эстон?? немцы панесьля страты 368 чалавек заб?тым? ? каля 1400 параненым?. Яны захап?л? 20 000 расейца? ? некальк? расейск?х караблё?. Адз?н расейск? браняносец ≪ Слава ≫ бы? патоплены ? Маанзундзкай апэрацы? каля вострава Муху. У нападзе на Па?ночную Л?вон?ю ? Эстон?ю бра? удзел 60-ы корпус нямецкай арм?? (19-я пяхотная, 77-я рэзэрвовая ? 4-я кавалерыйская дыв?з??). У сухапутнай апэрацы? з арх?пэлягу на Л?хулу , В?ртсу ? Хаапсалу ?дзельн?ча? 6-ы корпус (205-я ? 219-я пяхотныя, 1-я кавалерыйская дыв?з?я).

Эстонская дэклярацыя незалежнасьц? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Дэклярацыя незалежнасьц? Эстон??

У момант пам?ж адыходам расейск?х войска? ? прыходам нямецк?х Кам?тэт выратаваньня Эстляндзкага нацыянальнага сходу 24 лютага 1918 року абвясьц?? незалежнасьць Эстон??. Аднак нямецк?я ?лады не прызнал? самаабвешчаную дзяржаву.

23 сакав?ка 1918 камандуючы нямецк?м 68-м корпусам абвясьц?? тольк? што створаную Эстонскую арм?ю па-за законам. У чэрвен? пачал?ся арышты правадыро? незалежн?цкага руху. Прэзыдэнта Канстантына Пятса вывезьл? ? Нямеччыну ? турму. Цягам усяе акупацы? Кам?тэт выратаваньня Эстон?? вё? падпольную дзейнасьць , навяза?шы сувяз? з заходн?м? ха?русьн?кам? . Вял?кабрытан?я прызнала незалежнасьць Эстон?? (дэ факта) 3 тра?ня, 18 тра?ня ? Францыя, 29 тра?ня ? ?тал?я, што дало кам?тэту статус прадста?н?ка эстонскага народу.

Пасьля нямецкай рэвалюцы? прадста?н?к? Нямеччыны 11?14 л?стапада 1918 фармальна перадал? пал?тычную ?ладу ? Эстон?? нацыянальнаму ?раду. Пасьля гэтага пачалося бальшав?цкае ?варваньне ? вайна за незалежнасьць Эстон?? . 2 лютага 1920 Эстонская рэспубл?ка ? Савецкая Расея падп?сал? ? Тарту м?рную дамову . Эстон?я атрымала м?жнароднае прызнаньне ? ? 1921 увайшла ? Л?гу нацыя? .

Аб’яднанае Балтыйскае герцагства [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Аб’яднанае Балтыйскае герцагства

Нямецкая меншасьць дамагалася заснаваньня Аб’яднанага Балтыйскага герцагства . Падп?са?шы 3 сакав?ка 1918 року Берасьцейск? м?р , Савецкая Расея фактычна аддала Эстон?ю пад уладу нямецкай вайсковай адм?н?страцы?, ? ейны статус мус?? быць вызначаны пазьней.

12 красав?ка балтыйск?я немцы скл?кал? ? Рызе сход з патрабаваньнем утварэньня Аб’яднанага герцагства Эстлянды?, Л?флянды? й Курлянды? й уключэньня яго ? склад ?мпэры? шляхам пэрсанальнае ун?? з Гагэнцолернам? . Гэтая просьба была перададзеная ляндэсратам у Рызе ?мпэратару Нямеччыны .

Обэр Ост [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Обэр Ост

Тал?н, Тарту ? Нарва к?равал?ся непасрэдна нямецкай вайсковай адм?н?страцыяй ( Обэр Ост ), а рэшта кра?ны была падзеленая на амтсбэцырг? ? ортсбэцырг?. Як прав?ла, к?ра?н?кам? мясцовых органа? улады прызначал?ся земле?ладальн?к? з нямецкай шляхты . Усе эстонамо?ныя газэты, акрамя пранямецкае ≪Rewaler Tagesblatt≫, был? забароненыя. Так цягнулася да 10 л?стапада 1918. 5 л?стапада Нямеччына дэнансавала Берасьцейскую дамову з ус?м? ейным? (тады сакрэтным?) дадатковым? пратаколам?. 19 л?стапада апошн? нямецк? прадста?н?к у Эстон?? А?густ В?н?г падп?са? пагадненьне пра перадачу ?сяе па?наты ?лады ? Эстон?? Часоваму ?раду . 28 л?стапада нападам Савецкай Расе? пачалася вайна за незалежнасьць Эстон?? .

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]