Франц?шак Смуглев?ч
Юзэф Пешка . Партрэт Франц?шка Смуглев?ча . 1790?1800 гг.
?мя пры нараджэньн?	Franciszek Smuglewicz
Дата нараджэньня	6 кастрычн?ка 1745 ( 1745-10-06 ) [1] [2] [3]
Месца нараджэньня	Варшава , Рэч Паспал?тая
Дата сьмерц?	18 верасьня 1807 ( 1807-09-18 ) [1] [2] [3] (61 год)
Месца сьмерц?	В?льня , Расейская ?мпэрыя
Месца пахаваньня	Мог?лк? Росы
Занятак	маляр , прафэсар ун?вэрсытэту
Месца працы	В?ленск? ?н?вэрсытэт
Франц?шак Смуглев?ч у В?к?схов?шчы

Франц?шак Смуглев?ч ( па-польску : Franciszek Smuglewicz , па-летув?ску : Pranci?kus Smuglevi?ius , 6 кастрычн?ка 1745 , Варшава  ? 18 верасьня 1807 , В?льня ) ? польск? мастак, заснавальн?к беларускай ? л?то?скай нацыянальнай школы жывап?су.

Б?яграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Першым? наста?н?кам? был? бацька мастак Лукаш Смуглев?ч (апроч Франц?шка, яшчэ чатыры яго сыны зьвязаны з выя?ленчым мастацтвам) ? сваяк Шыман Чахов?ч . У 1763?1764 гадах вучы?ся ? Рыме ? Антоня Марона ( ru ) , з 1765 году як стыпэндыят караля Стан?слава А?густа ? рымскай Акадэм?? сьвятога Лук? . У Рыме працава? над ?нтэр’ерам касьцёла Сьвятога Стан?слава ( en ) , таксама супрацо?н?ча? з В?нчэнца Брэна пры ?нвэнтарызацы? палаца Нерона ( Domus Aurea ( ru ) ). У адукацыйных мэтах кап?ява? творы майстро?. У 1784 годзе вярну?ся ? Варшаву. У 1785 годзе й, пасьля перапынку, з 1797 году жы? ? працава? у В?льн? , у 1786?1797 гадах у Варшаве, дзе заснава? прыватную школу жывап?су. Заснава? катэдру жывап?су й рысунка ? Гало?най в?ленскай школе , у 1803 годзе ператворанай у ?мпэратарск? В?ленск? ?н?вэрсытэт , ? к?рава? ёю; прафэсар (1797). Гэта бы? пачатак так званай в?ленскай школы жывап?су . Яго вучням? был?, сярод ?ншага: Ёс?ф Аляшкев?ч , Юзэф Пешка , Мацей Тапольск? ( pl ) ? Матэвуш Такарск? ( pl ) . У 1800?1801 гадах па запрашэньн? расейскага ?мпэратара Па?ла ? жы? ? працава? у Санкт-Пецярбургу , у прыватнасьц? афармля? ?нтэр’еры М?хайла?скага замку . Бы? пахаваны на мог?лках Роса (Расу) у В?льн?. Аднак дакладнае месца яго пахаваньня было невядома ?жо ? канцы X?X стагодзьдзя.

Творчасьць [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Малярства па сва?м характары клясыцыстычны (пераважна карц?ны на тэмы старажытнай г?сторы? й Б?бл??, партрэты; алегарычныя й бытавыя сцэны), з элемэнтам? барока . П?са? карц?ны для касьцёла? Варшавы й ?ншых гарадо? Польшчы. У в?ленск?м касьцёле Сьвятых Пятра й Па?ла знаходз?цца адно з палотна? Смуглев?ча на рэл?г?йную тэму ? ≪Разьв?таньне свв. Пятра й Па?ла≫ (1804).

А?тар цыкла акварэля? з краяв?дам? арх?тэктурных помн?ка? В?льн? (1785; Мастацк? музэй Л?твы), як?я маюць значэньне крын?цы кашто?най ?конаграф?чнай ?нфармацы? пра былыя ц? незваротна перабудаваныя збудаваньн?. Дзякуючы шматл?к?м рэпрадукцыям шырока вядомыя акварэл? Смуглев?ча, як?я заф?ксавал? браму в?ленскай гарадзкой сьцяны й развал?ны карале?скага замка ? В?льн?.

У 1790 годзе пача? незавершаную сэрыю малюнка? ? л?таграф?й па польскай г?сторы? ? сто гравюр, як?я ?люстравал? г?сторыю польскай нацы?, нап?саную Адамам Нарушэв?чам .

Не грэбава? заказам? на выпадковыя працы ? ≪Павал Ксавэрый Бжасто?ск? аб’я?ляе Статут сялянам Па?лава≫, 1795 год.

З братам Антон?ем Смуглев?чам малявал? фрэск? палаца? у Дабжыцы ( pl ) , Сьм?лаве ( pl ) ? Любостран? ( pl ) . Таксама ? 1802 годзе яны разам дэкаравал? залю пасяджэньня? у Гало?най в?ленскай школе , цяпер Заля Смуглев?ча В?ленскага ?н?вэрсытэту (чытальная заля рэдкай кн?г? б?бл?ятэк? В?ленскага ?н?вэрсытэту ( lt ) ). Фрэск? ? зале пасяджэньня? прадста?лял? 12 антычных пэрсанажа?: Сакрата , Плютарха , П?ндара , Анакрэонта , Гесыёда , Геракл?та , Арыстотэля , Э?рып?да , Дыягена , Гамэра , Арх?мэда й Плятона

Творчасьць аказала вял?к? ?плы? на разьв?цьцё л?то?скага выя?ленчага мастацтва.

• 
  Л?то?ск?я сяляне
• 
  Пэрсыдзк?я паслы ? караля Этыёп?? . Каля 1785 г. ( Летув?ск? нацыянальны мастацк? музэй ( lt ) , В?льня ).
• 
  Ск?фск?я паслы ? Дарыя . Каля 1785 г. ( Летув?ск? нацыянальны мастацк? музэй ( lt ) , В?льня ).
• 
  Партрэт сям’? Прозар . 1789 г. ( Нацыянальны музэй , Варшава ).
• 
  Прысяга Тадэвуша Касьцюшк? на крака?ск?м рынку . 1797 г. ( Нацыянальны музэй , Познань ).
• 
  Эстэр перад Ксэрксам . 1778 г.

Вядомыя творы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• ≪Л?то?ск?я сяляне≫ ( В?ленская карц?нная галерэя ( lt ) Мастацкага музэя Летувы)
• ≪Смерць В?рг?н??≫ ( В?ленская карц?нная галерэя ( lt ) Мастацкага музэя Летувы)
• ≪Ск?фск?я паслы ? Дарыя≫ ( В?ленская карц?нная галерэя ( lt ) Мастацкага музэя Летувы)
• ≪Партрэт сям’? Прозар≫ (1789, Нацыянальны музэй , Варшава )
• ≪Прысяга Касьцюшк? ≫ (1797, Нацыянальны музэй , Познань )

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Дроба? Л. Н. // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. . ? Мн. : 2002 Т. 15: Следав?к? ? Трыо. ? С. Смуглев?ч Франц?шак, с. 62.
• Дробов Л. Н. Живопись Белоруссии XIX ? начала XX в. ? Мн.: ≪ Навука ? тэхн?ка ≫,1974.  (рас.)
• Г?сторыя беларускага мастацтва: У 6-ц? т. Т. 3: Канец XVIII ? пач. XX ст. / Рэдкал.: С. В. Марцэле? (гал. рэд.) ? ?нш.; рэд. тома Л. М. Дроба?, П. А. Карнач . ? Мн.: ≪Навука ? тэхн?ка≫, 1989.
• Pranci?kus Smuglevi?ius ir jo epocha. Vilnius: Vilniaus dail?s akademijos leidykla, 1997. ISBN 1392-0316-10 .

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Франц?шак Смуглев?ч ? схов?шча мультымэдыйных матэрыяла?

• Смуглев?ч Франц?шак на бачыне анляйнавай энцыкляпэды? ≪ Беларусь у асобах ? падзеях ≫
• Professor Pranciskus Smuglevicius Арх?вавана 26 л?стапада 2004.