Мары?я М?цкeв?ч (у дзявоцтве Марыя Каменская , 7 лютага 1891, Ашмяны , В?ленская губэрня , Расейская ?мпэрыя ― 21 тра?ня 1945, Масква , СССР ) ― беларуская наста?н?ца , жонка Якуба Коласа .

Жыцьцяп?с [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Марыя Каменская нарадз?лася ? Ашмянах В?ленскай губэрн? 7 лютага 1891 году ? сям’? псаломн?ка Дзьм?трыя Каменскага, як? бы? родам з Ярасла?ля . Мац? Мары? ? Марыя Ц?мафее?на ? паходз?ла з сям’? памешчыцы Генрыеты Гагэнлоэ, якая мела зямельныя ?ладаньн? ? В?ленск?м кра? . У Мары? было пяць брато? ? сястра, якая памерла ? маладосьц?. Марыя навучалася ? духо?най навучальн?, пасьля працавала наста?н?цай чыгуначнай школы ? В?льн? , потым ? у П?нску ^[1] .

У П?нску пазнаём?лася з Якубам Коласам у 1912 годзе ^[2] .

3 чэрвеня 1913 Марыяй Каменская ? Канстанц?н М?цкев?ч (Якуб Колас) пабрал?ся шлюбам . Вянчал?ся ? Варварынскай царкве П?нску, якая з 1906 году належала чыгуначнаму ведамству ^[3] .

У 1914 годзе нарадз??ся першы сын  ? Дан?ла. У 1917 годзе ? Юры, у 1926-м ? М?хась ^[1] .

У час Першай сусьветнай вайны сям’я знаходз?лася ? бежанстве ? Падмаско?? , пасля ? Пярм? ? Абаян? . Марыя працягвала наста?н?чаць. У 1921 годзе сям’я вярнулася ? Менск . З таго часу Марыя ? хатняя гаспадыня ^[4] .

У гады Другой сусьветнай вайны жонка Коласа часта хварэла. Сям’я жыла ? эвакуацы? ? Ташкенце . На фронце прапа? без вестак сярэдн? сын Юрка. Напрыканцы 1944 году стан здаро?я Мары? ?стотна пагоршы?ся. З пачатку 1945 г. яна знаходз?лася ? маско?ск?х шп?талях. Памерла ? Маскве 21 тра?ня 1945 году ^[3] .

Яе перавезьл? ? Менск у труне на самалёце ? пахавал? на Вайсковых мог?лках ^[4] .

Марыя ? Якуб Колас [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Менав?та з Мары? Якуб Колас ≪сьп?сва?≫ Сымонкаву Ганну ? паэме ≪ Сымон-музыка ≫.

≪…Ён н?кол? не забудзе,

Пок? жыць на сьвеце будзе,

Пары ясьненьк?х вачок, Тонк?х бровак, тварык ветлы,

? на губках так? сьветлы,

Так? добраньк? сьмяшок…

Дык то Ганна! Ну й дзя?чынка!

? пры?далая ж яна!..≫ ^[3]

Яшчэ да вясельля Якуб Колас прысьвяц?? Марус? цыкаль верша?. З гэтай н?зк? захава?ся тольк? адз?н верш ? ≪Дзя?чыне≫ ^[4] .

Марыя была першай слухачкай, чытачкай ? нават крытыцай твора? свайго мужа. Ён вельм? паважа? думк? ? ацэнк? Марус? ^[1] .

Расейка паводле нацыянальнасьц?, сьведчыць сын Дан?ла М?цкев?ч, Марыя дасканала ведала ? люб?ла беларускую мову , якая стала для яе роднай. Мног?м даказвала, што беларуская мова захавала больш ад старажытнаславянскай асновы, чым расейская. У доме гаварыл? па-беларуску, ? яна часам папра?ляла дзяцей у прав?льным выма?леньн? слова? ^[2] .

Л?таратура [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• ≪Ясная зорка Якуба Коласа≫ // укладальн?цы Вера М?цкев?ч, Вас?л?на М?цкев?ч, Менск , Мастацкая л?таратура , 2021.
• ≪Табой я жы?, табой жыву…≫ // укладальн?цы Вера М?цкев?ч, Вас?л?на М?цкев?ч, Менск, Выдавецк? дом ≪Звязда≫ , 2022.

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]