Ля-Манш ( па-француску : la Manche  ? ≪рука?≫), таксама Ангельск? канал ( па-ангельску : English Channel ) ? пратока пам?ж узьбярэжжам Францы? ? выспай Вял?кабрытан?я .

Геаграф?чнае станов?шча [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Разам з Па-дэ-Кале злучае Па?ночнае мора з Атлянтычным ак?янам . Да?жыня 578 км, шырыня на захадзе 250 км, на ?сходзе 32 км, найменшая глыб?ня на фарватэры 23,5 м. Пад Ля-Маншам (пам?ж Дуврам ? Кале ) збудаваны тунэль (агульная да?жыня 52,5 км, у тым л?ку 38 км пад дном прал?ва). Асно?ныя парты: Портсмут , Са?тгэмптан , Га?р , Шэрбур .

Перасячэньне праток? Ля-Манш [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Плы?цы праз пратоку Ля-Манш перасякаюць яго ? цяжк?х умовах: халодная вада (15?18 °C летам), хвал? ? вецер (заплывы праходзяць пры хваляванн? да 4 бала? па шкале Бофарта ?ключна), а таксама плын?, выкл?каныя прыл?ву ? адл?ву. У сувяз? з гэтым за ?сю г?сторыю прал?? Ля-Манш змагл? пераадолець каля 900 чалавек (па стане на пачатак 2008 г.) ? гэта менш за колькасьць людзей, як?я пакарыл? Эвэрэст .

Першым у г?сторы? чалавецтва пратоку Ля-Манш пераплы? брытанск? плывец Мэт’ю ?эб ? 1875 годзе за 21 гадз?ну 45 хв?л?н. Першая жанчына пераплыла пратоку ? 1926 годзе за 14 гадз?н 39 хв?л?н (Гертруда Эдэрле, ЗША ).

Рэкорд сярод мужчын належыць ба?гарскаму плы?цу Пятру Стойчаву ( 2007 год, 6 г. 57 хв. 50 с.); Сярод жанчын ? чэскай плы?чых? ?вэты Главачавай ( 2006 год, 7 г. 25 хв. 15 с.). Таксама адзначаюцца ? самыя марудныя заплывы праз прал??. Рэкорд складае 28 г. 44 хв. (Джэк? Кобэл, Вял?кабрытан?я, 2010 год). Француз Лю? Блэр?я 25 л?пеня 1909 першым пераляце? празь Ля-Манш.

42-гадовы француз Ф?л?п Круазон ста? першым чалавекам бяз рук ? ног, якому атрымалася пераплысьц? празь Ля-Манш. Для гэтага ён выкарыста? спэцыяльныя пратэзы, як?я дапамагал? яму падтрымл?ваць ра?навагу на вадзе, ? трэн?рава?ся па 35 гадз?н у тыдзень. Ф?л?п пача? заплы? з брытанскага порта Фолькстан ? скончы? яго ? раёне францускага гораду В?сан .