Людов?к XIV

	Людов?к XIV ; Louis XIV
	Людов?к XIV (1638?1715), а?тар Г?ацынт Рыго (1701)
31-ы кароль Францы?
	14 тра?ня 1643 ? 1 верасьня 1715
Каранацыя	7 чэрвеня 1654 , Рэймск? сабор, Рэймс, Францыя
Рэгент	Ганна А?стрыйская (да 1651)
Папярэдн?к	Людов?к XIII
Наступн?к	Людов?к XV
Кароль Навары
	14 тра?ня 1643 ? 1 верасьня 1715
Папярэдн?к	Людов?к XIII
Наступн?к	Людов?к XV
19-ы даф?н Францы?
	5 верасьня 1638 ? 14 тра?ня 1643
Папярэдн?к	Людов?к XIII
Наступн?к	Людов?к Вял?к? Даф?н
Асаб?стыя зьвестк?
?мя пры нараджэньн?	Лю?-Д'ёданэ (Louis-Dieudonne)
Нарадз??ся	5 верасьня 1638 , Сэн-Жэрмэнск? палац, Сэн-Жэрмэн-ан-Ле, Карале?ства Францыя
Памёр	1 верасьня 1715 (76 гадо?) , Вэрсальск? палац, Вэрсаль, Карале?ства Францыя
Нашчадк?	Ад 1-га шлюбу: ; сыны: Людов?к Вял?к? Даф?н, Ф?л?п, Лю?-Франсуа ; дачк?: Ганна-Эл?завета, Марыя-Ганна, Марыя-Тэрэза ; мноства пазашлюбных дзяцей, некаторыя ?законеныя
Дынастыя	Бурбоны
Жонк?	1-я: Марыя Тэрэз?я А?стрыйская ; 2-я: Франсуаза дэ Мэнтэнон ;
Бацька	Людов?к XIII
Мац?	Ганна А?стрыйская
Узнагароды
Подп?с

Людов?к XIV дэ Бурбон , як? атрыма? пры нараджэньн? ?мя лю?-Д’яданэ (≪дадзены Богам≫, па-француску : Louis-Dieudonne ), таксама вядомы як ≪кароль-дз?ця≫ , а затым ? ≪кароль-сонца≫ ( па-француску : Louis XIV Le Roi Soleil ), таксама Людов?к XIV Вял?к? , 5 верасьня 1638 , Сэн-Жэрмэн-ан-Ле ? 1 верасьня 1715 , Вэрсаль) ? кароль Францы? ? Навары з 14 тра?ня 1643 году. Валадары? 72 гады ? да?жэй, чым як?-небудзь ?ншы э?рапейск? манарх у г?сторы?. Людов?к, як? ? маладосьц? перажы? войны Фронды, ста? перакананым прых?льн?кам прынцыпу абсалютнай манарх?? ? боскага права каралё? (яму часта прып?сваюць выраз ≪Дзяржава ? гэта я≫), умацаваньне сваёй улады ён спалуча? з удачным падборам дзяржа?ных дзеячо? на ключавыя пал?тычныя пасады. Валадараньне Людов?ка ? час значнай кансал?дацы? адз?нства Францы?, яе вайсковай моцы, пал?тычнай ваг? ? ?нтэлектуальнага прэстыжу, роскв?ту культуры, увайшло ? г?сторыю як ≪вял?к? век≫. Разам з тым пэрманэнтныя войны, у як?х Францыя ?дзельн?чала падчас к?раваньня Людов?ка, патрабавал? высок?х падатка?, разбурал? кра?ну, а адмена верацярп?масьц? прывяла да масавай эм?грацы? гугенота? з Францы?.

Падштурхнуты спалучэньнем гандлю, помсты ? п?к?, ён адчува?, што вайна зья?ляецца ?дэальным спосабам узмацн?ць сваю славу. У м?рны час ён засяроджва?ся на падрыхто?цы да наступнай вайны. Кароль навуча? сва?х дыплямата?, што ?хная праца складаецца ? стварэньн? тактычных ? стратэг?чных перавага? француск?х вайско?ца?.

Б?яграф?я [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Маладосьць [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Уступ?? на пасад у малых гадах ? к?раваньне дзяржавай перайшло ? рук? яго мац? ? кардынала Мазарын? . Яшчэ да сканчэньня вайны з Г?шпан?яй ? А?стрыйск?м домам вышэйшая арыстакратыя, якая падтрымл?валася Г?шпан?яй ? ? зьвязе з парлямэнтам, пачала хваляваньн?, як?я атрымал? агульную назву Фронда ? скончыл?ся тольк? з падпарадкаваньнем прынца дэ Кондэ ? падп?саньнем П?рэнэйскага м?ру ( 7 л?стапада 1659 ).

У 1660 годзе Людов?к ажан??ся на ?нфанце г?шпанскай Мары?-Тэрэз?? А?стрыйскай. У гэты час малады кароль, як? вырас без належнага выхаваньня ? адукацы?, яшчэ не ?збуджа? вял?к?х чаканьня?. Аднак, як тольк? кардынал Мазарын? памёр ( 1661 ) Людов?к прыступ?? да самастойнага к?раваньня дзяржавай. Ён валода? дарам падб?раць сабе таленав?тых ? здольных супрацо?н?ка? (напрыклад, Кальбэр , Вабан , Летэлье , Л?ён , Лювуа ). Людов?к узьвё? вучэньне пра карале?ск?я правы ? па?рэл?г?йны дагмат.

Дзякуючы працы ген?яльнага Кальбэра многае было зроблена для ?мацаваньня дзяржа?нага адз?нства, дабрабыту працо?ных кляса?, заахвочваньня гандлю ? прамысловасьц?. Адначасова ж Лювуа прывё? у парадак войска, аб’ядна? яго арган?зацыю ? павял?чы? баявую моц. Пасьля сьмерц? караля Ф?л?па IV Г?шпанскага ён абвясьц?? прэтэнз?? Францы? на частку Г?шпанск?х Н?дэрлянда? ? ?трыма? яе за сабой у так званай дэвалюцыйнай вайне . Заключаны 2 тра?ня 1668 году Аахенск? м?р адда? у рук? Францускую Фляндрыю ? шэраг прымежных мясцовасьця?.

Вайна зь Н?дэрляндам? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

З гэтага часу Злучаныя прав?нцы? мела палкага ворага ? асобе Людов?ка. Кантрасты ? зьнешняй пал?тыцы, дзяржа?ных поглядах, гандлёвых ?нтарэсах, рэл?г?? прыводз?л? абедзьве дзяржавы да пастаянных сутыкненьня?. Людов?к у 1668 ? 1671 гадох майстэрск? здоле? ?заляваць рэспубл?ку. Шляхам подкупа? ён дамогся адцягнуць увагу Ангельшчыны ? Швэцы? ад Тра?стага зьвязу , прываб?ць на бок Францы? Кёльн ? Мюнстэр . Даведзячы сваё войска да 120 000 чалавек, Людов?к у 1670 годзе заня? уладаньн? ха?русьн?ка Генэральных штата?, герцага Карла IV Лятарынскага, а ? 1672 годзе перайшо? праз Райн , цягам шасьц? тыдня? заваява? палову прав?нцый ? з трыюмфам вярну?ся ? Парыж . Прары? плац?на?, зья?яленьне ва ?ладзе В?льгельма III Аранскага , умяшаньне э?рапейск?х дзяржава? прыпын?л? посьпех францускай збро?. Генэральныя штаты ?ступ?л? ? ха?рус з Г?шпан?яй, Брандэнбургам ? А?стрыяй; да ?х далучылася ? ?мпэрыя пасьля таго, як француская арм?я напала на арцыб?скупства Трыр ? заняла напалову ?жо злучаныя з Францыяй 10 ?мпэрск?х гарадо? Эльзаса . У 1674 годзе Людов?к супрацьпастав?? сва?м непрыяцелям 3 вял?к?х арм??: з адной зь ?х ён асаб?ста заня? Франш-Кантэ ; ?ншая, пад к?ра?н?цтва Кандэ, змагалася ? Н?дэрляндах ? перамагла пры Сэнэфе; трэцья, на чале якой стая? Цюрэн , спусташала Пфальц ? пасьпяхова змагалася з войскам? ?мпэратара ? вял?кага кюрфюрста ? Эльзасе. Пасьля кароткага перарыву ? вын?ку сьмерц? Цюрэна ? аддаленьня Кандэ Людов?к у пачатку 1676 году з новым? с?лам? зьяв??ся ? Н?дэрляндах ? заваява? шэраг гарадо?, у той час як Люксэмбург спусташа? Брайсга? . Уся кра?на пам?ж Саарам , Мозэлем ? Райнам паводле загаду караля была пера?твораная ? пустэчу. У М?жземным моры Дзюкен атрыма? верх над Рэйтэрам; с?лы Брандэнбурга был? адцягнутыя ?варваньнем швэда?. Тольк? ? вын?ку непрыязных дзеяньня? з боку Ангельшчыны Людов?к у 1678 годзе заключы? Н?мвэгенск? м?р , як? да? яму вял?к?я набытк? з боку Н?дэрлянда? ? ?весь Франш-Кантэ ад Г?шпан??. ?мпэратару ён адда? Ф?л?псбург , але атрыма? Фрайсбург ? ?трыма? усе заваяваньн? ? Эльзасе.

На вяршын? магутнасьц? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Гэты момант адзнача? апагей магутнасьц? Людов?ка. Ягоная арм?я была самай шматл?кай, лепш за ?сё арган?заванай ? к?раванай. Ягоная дыпляматыя панавала над ус?м? э?рапейск?м? дварам?. Француская нацыя сва?м? дасягненьням? ? мастацтве ? навуках , у прамысловасьц? ? гандлю дасягнула нябачаных вышынь. Вэрсальск? двор , куды Людов?к перанёс сваю карале?скую рэзыдэнцыю, ста? прадметам зайздрасьц? ? зьдз??леньня амаль ус?х манарха?, як?я намагал?ся пераймаць вял?каму каралю нават у ягоных кволасьцях. Пры двары бы? уведзены строг? этыкет , як? рэглямэнтава? усё прыдворнае жыцьцё. Вэрсаль ста? цэнтрам усяго вял?касьвецкага жыцьця, у якой панавал? густы самога Людов?ка ? ягоных шматл?к?х фаварытак. Уся вышэйшая арыстакратыя дамагал?ся прыдворных пасада?, бо жыць удалечын? ад двара для дваран?на зья?лялася прыкметай франдэрства альбо карале?скай апалы. ≪Абсалютны без пярэчаньня?, ? па словах Сэн-Сымона , ? Людов?к зьн?шчы? усякую ?ншую с?лу ? Францы?, акрамя той, якая зыходз?ла ад яго: спасылк? на закон, на права л?чыл?ся злачынствам≫. Гэты культ ≪караля-сонейка≫, пры як?м здольныя людз? ?сё больш адц?скал?ся куртызанам? ? ?нтрыганам?, нем?нуча пав?нен бы? весьц? да паступовага манарх?чнага заняпаду.

Кароль усё менш ? менш стрымл?ва? свае жаданьн?. У Мэцы , Брайзахе ? Бэзансона ён заснава? палаты ?з’яднаньня ( па-француску : chambres de reunions ) для пошуку право? францускай кароны на тыя ц? ?ншыя мясцовасьц?. ?мпэрск? горад Страсбург у м?рны час бы? раптам заняты француск?м войскам. Сапра?ды гэтак жа паступа? Людов?к ? ? аднос?нах да н?дэрляндзк?х межа?. У 1681 годзе ягоны флёт бамбардз?рава? Трыпал? , а ? 1684 годзе ? Альжыр ? Геную . Нарэшце, тольк? зьвяз Н?дэрлянда?, Г?шпан?? ? Сьвятой Рымскай ?мпэры? прымус?? Людов?ка ? 1684 годзе заключыць у Рэгенсбургу дамову на 20-гадовы м?р ? адмов?цца ад далейшых ≪уз’яднаньня?≫.

Унутраная пал?тыка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Цэнтральнае ?пра?леньне [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Цэнтральнае ?пра?леньне дзяржавай ажыцьця?лялася каралём пры дапамозе розных рада? ( франц . conseils ):

Рада м?н?стра? ( франц . Conseil d`Etat ) ? разглядала пытаньн? асабл?вай важнасьц?: замежнай пал?тык?, вайсковай справы , прызначала вышэйшыя чыны абласнога к?раваньня, вырашала кал?з?? судовых органа?. У раду ?ваходз?л? дзяржа?ныя м?н?стры з пажыцьцёвым утрыманьнем. Колькасьць адначасовых чальцо? рады н?кол? не перавышала сям? чалавек. Гало?ным чынам гэта был? дзяржа?ныя сакратары, генэрал-кантралёр ф?нанса? ? канцлер. Старшынява? у радзе сам кароль. Зья?лялася стала дзеючай радай.

Рада ф?нанса? ( франц . Conseil royal des finances ) ? разглядала ф?скальныя пытаньн?, ф?нансавыя, а таксама апэляцы? на ?нтэнданцк?я распараджэньн?. Рада была створаная ? 1661 годзе ? спачатку ? ёй старшынява? сам кароль. У склад рады ?ваходз?л? канцлер, генэрал-кантралёр, два дзяржа?ныя дарадцы ? ?нтэндант па ф?нансавых справах. Зья?лялася стала дзеючай радай.

Паштовая рада ( франц . Conseil des depeches ) ? разглядала агульныя пытаньн? к?раваньня, напрыклад, сьп?сы ?с?х прызначэньня?. Зья?лялася стала дзеючай радай.

Гандлёвая рада франц . (Conseil royal de commerce ) ? зья?лялася часовым ворганам, заснаваным у 1700 годзе.

Духо?ная рада ( франц . Conseil des conscience ) ? таксама зья?лялася часовай радай, у якой кароль ра??ся са сва?м духо?н?кам аб замяшчэньн? духо?ных пасада?.

Дзяржа?ная рада ( франц . Conseil des parties ) ? складалася зь дзяржа?ных дарадца?, ?нтэнданта?, на пасяджэньнях якога прымал? ?дзел адвакаты ? загадчык? прашэньням?. Ува ?мо?най герарх?? рада? была самай н?жэйшай радай. Злучала ? сабе функцы? касацыйнай палаты ? вышэйшага адм?н?страцыйнага суду, крын?цай прэцэдэнта? у адм?н?страцыйным праве Францы? тых часо?. Старшынява? у радзе канцлер. Рада складалася зь некальк?х аддзяленьня?: па ?знагародах, па справах зь зямельным? уладаньням?, саляным падатку, шляхетных справах, герба? ? па розных ?ншых пытаньнях, у залежнасьц? ад неабходнасьц?.

Вял?кая рада ( франц . Grand conseil ) ? судовая ?станова у склад якой уваходз?л? чатыры прэзыдэнта ? 27 дарадцы. Разглядала пытаньн? аб б?скупствах, царко?ных маёнтках, больн?цах, была апошняй ?нстанцыяй грамадзянск?х справа?.

Рэл?г?йная пал?тыка [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Пал?тычную залежнасьць духавенства ад папы рымскага ён паспрабава? зьн?шчыць. Людов?к XIV ме? намер нават утварыць незалежны ад Рыма француск? патрыярхат. Але, дзякуючы ?плыву знакам?тага б?скупа москага Басюэта , француск?я б?скупы устрымал?ся ад разрыву з Рымам, прычым погляды францускай герарх?? атрымал? аф?цыйную ?снасьць у так званай заяве гал?канскага духавенства ( па-француску : declaration du clarge gallicane ) у 1682 годзе.

У пытаньнях веры духо?н?к? Людов?ка XIV зраб?л? яго паслухмянай прыладай самай за?зятай катал?цкай рэакцы?, што адб?лася ? нем?ласэрным перасьледзе ?с?х ?ндыв?дуал?стычных руха? у асяродзьдз? царквы. Супраць гугенота? бы? распачаты шэраг суровых мер: у ?х адб?рал? храмы, сьвятаро? пазба?лял? магчымасьц? хрысьц?ць дзяцей па прав?лах сваёй царквы, зьдзяйсняць шлюбы ? пахаваньн? ? адпра?ляць набажэнства. Нават зьмешаныя шлюбы катал?ко? з пратэстантам? был? пад забаронай.

Пратэстанцкая арыстакратыя была прымушана зьвярнуцца ? катал?цызм, каб не пазбав?цца сва?х сацыяльных перавага?, а супраць пратэстанта? з асяродзьдзя ?ншых сасло?я? был? пушчаны ? ход сарамл?выя ?казы, як?я завяршыл?ся драганадам? ? 1683 годзе ? адменай Нанцкага эдыкту ? 1685 годзе. Гэтыя меры, нягледзячы на ??строг?я пакараньн? за эм?грацыю, прымус?л? больш за 200 тысяч працав?тых ? прадпрымальных пратэстанта? перасял?цца ? Ангельшчыну , Н?дэрлянды ? Нямеччыну . У Сэвэнах нават успыхнула па?станьне. Нарастальная набожнасьць караля знаходз?ла падтрымку з боку гаспадын? дэ Мэнтэнон , якая пасьля сьмерц? каралевы ? 1683 годзе была злучаная зь ?м тайным шлюбам.

Вайна за Пфальц [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Вайна А?гсбурскай л?г?

У 1688 годзе ?спыхнула новая вайна, падставай да якой паслужыл? дамаганьн? на Пфальцу , прад’я?леныя Людов?кам XIV ад ?мя сваёй нявестк?, Л?заветы-Шарлоты герцаг?н? Арлеанской , якая састаяла ? сваяцтве з памерлым незадо?га перад тым курфюрстам Карлам-Людв?гам. Заключы?шы зьвяз з курфюрстам Кёльнск?м , Карлам-Эганам Фюрстэмбэргам, Людов?к загада? сва?м войскам заняць Бон ? напасьц? на Пфальц , Бадэн , Вюртэмбэрг ? Трыр .

У пачатку 1689 году француск?я войск? жудасным чынам спустошыл? ?весь Н?жн? Пфальц. Супраць Францы? склала? зьвяз з Англельшчыны, якая тольк? што ск?нула Ст’юарта? , Н?дэрлянда?, Г?шпан??, А?стры? ? нямецк?х пратэстанцк?х дзяржава?. Маршал Францы? герцаг Люксэмбург разьб?? ха?русьн?ка? 1 л?пеня 1690 году пры Флёрусе; маршал Кац?на заваява? Савою , маршал Турв?ль разьб?? брытанска-н?дэрляндзк? флёт на вышын? Д’епа, так?м чынам французы на каротк? час мел? перавагу нават на моры.

У 1692 годзе французы аблажыл? Намюр , Люксэмбург атрыма? перамогу ? б?тве пры Стэнкеркен?; затое 28 тра?ня францускаму флёту была нанесена параза ля мысу Ля-Уг . У 1693 ? 1695 гадох перавага стала сх?ляцца на бок ха?русьн?ка?; у 1695 годзе памёр герцаг дэ Люксэмбург, вучань Цюрэна; у тым жа годзе спатрэб??ся вел?чэзны ваенны падатак, ? м?р зьяв??ся неабходнасьцю для Людов?ка. Ён бы? заключаны ? Рысв?ке ? 1697 годзе, прычым у першы раз Людов?ку XIV прыйшлося абмежавацца status quo.

Вайна за г?шпанскую спадчыну [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Асно?ны артыкул: Вайна за г?шпанскую спадчыну

Францыя была зус?м зьняс?лена, кал? нешматл?к?м? гадам? пазьней сьмерць Карла II Г?шпанскага прывяла Людов?ка да вайны з э?рапейскай каал?цыяй. Вайна за г?шпанскую спадчыну, у якой Людов?к жада? адваяваць усю г?шпанскую манарх?ю для свайго ?нука Ф?л?па Анжу, нанесла невылечныя раны ягонай магутнасьц?. Стары кароль асаб?ста к?рава? барацьбой, трыма?ся ? самых цяжк?х абстав?нах зь дз?восным? годнасьцю ? цьвёрдасьцю. Паводле м?ру, як? бы? складзены ?ва Утрэхце ? Раштаце ? 1713 ? 1714 гадох, ён ?трыма? за унукам уласна Г?шпан?ю, аднак ?тальянск?я ? н?дэрляндзк?я валоданьн? г?шпанскай кароны был? страчаныя, а Ангельшчына, дзякуючы зьн?шчэньню франка-г?шпанскага флёту ? заваяваньню шэрагу калён?я?, заклала падмурак свайму марскому валадарству. Француская манарх?я ?жо н?кол? не адчуняла ад параза? пры Гёхштаце ? Турыне , Рам?ль? ? Мальплаке . Кра?на зьнемагала пад цяжарам вял?зных пазыка? да 2 м?льярда? франка? ? падатка?, як?я выкл?кал? мясцовыя ?спышк? незадавальненьня.

Апошн?я гады. Пытаньне аб спакаемцы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Так?м чынам, вын?кам усёй сыстэмы Людов?ка зьяв?лася эканам?чнае спусташэньне, галеча Францы?. ?ншым наступствам бы? рост апазыцыйнай л?таратуры, якая асабл?ва разьв?лася пры спадкаемцы ≪вял?кага≫ Людов?ка.

Сямейнае жыцьцё састарэлага караля прадста?ляла сабой не зус?м добрую карц?ну. 13 красав?ка 1711 году памёр ягоны сын, Вял?к? Даф?н Людов?к (нарадз??ся ? 1661 годзе); ? лютым 1712 году за ?м рушы? услед старэйшы сын даф?н, герцаг Бургунды? , а 8 сакав?ка таго ж году ? старэйшы сын апошняга, малалетн? герцаг Брэтонск?. 4 сакав?ка 1714 году ?па? з каня ? заб??ся малодшы брат герцага бургундзкага, герцаг Бэрыйск? , так што, акрамя Ф?л?па V Г?шпанскага , застава?ся тольк? адз?ны спадчыньн?к ? чатырохгадовы пра?нук караля, друг? сын герцага бургундзкага Людов?к .

Яшчэ раней Людов?к узакон?? двух сва?х сыно? ад мадам дэ Мантэспан , герцага Мэнскага ? графа Тулюскага , ? да? ?м прозьв?шча Бурбона? . Пасьля гэтага ён у сва?м тэстамэнце прызначы? ?х чальцам? рады рэгентства ? аб’яв?? за ?м? эвэнтуальное права на пасаду ? спадчыну. Сам Людов?к да канца жыцьця застава?ся дзейным, цьвёрда падтрымл?ваючы прыдворны этыкет. Ён памёр 1 верасьня 1715 году. У 1822 годзе яму была ?зьведзена конная статуя па мадэл? Баз?ё ? Парыжы, на плошчы Перамога? .

Г?сторыя ?зн?кненьня мянушк? Кароль-Сонца [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

У дванаццаць гадо? Людов?к XIV дэбютава? у так званых ≪ балетах тэатра Пале-Раяль ≫, як?я штогод став?л?ся падчас карнавала? .

Карнавал эпох? барока ? гэта ня проста сьвята ? забавы, а магчымасьць пагуляць у гэтак? ≪перавернуты сьвет≫. Напрыклад, кароль на некальк? гадз?на? станав??ся блазнам, артыстам або ф?гляром, у той жа час блазан цалкам мог сабе дазвол?ць зьяв?цца ? вобразе караля. У адной з балетных пастановак, якая называлася ≪Балетам ночы≫, юнаму Людов?ку ? давялося ?першыню па?стаць перад сва?м? падданым? ? вобразе Узыходзячага сонца ( 1653 ), а затым ? Апалёна ? сонечнага бога ( 1654 ).

Кал? ж Людов?к XIV пача? панаваць самастойна ( 1661 ), жанр прыдворнага балета бы? паста?лены на службу дзяржа?ным ?нтарэсам, дапамагаючы каралю ня тольк? ствараць ягоны рэпрэзэнтаты?ны вобраз, але ? к?раваць прыдворным грамадзтвам (зрэшты, як ? ?ншыя мастацтва). Рол? ? гэтых пастано?ках разьмярко?вал? тольк? кароль ? ягоны сябар ? граф дэ Сэнт-Эньян. Прынцы крыв? ? прыдворныя, танцуючы побач са сва?м каралём, адлюстро?вал? розныя стых??, плянэты ? ?ншыя падуладныя да Сонца ?стоты ? зьявы. Сам жа Людов?к працягва? па?ставаць перад падданым? ? вобразе Сонца, Апалёна ? ?ншых баго? ? героя? старажытнасьц?. Кароль сышо? са сцэны тольк? ? 1670 годзе.

Але ?зн?кненьню мянушк? Караля-Сонца папярэдн?чала яшчэ адна важна культурная падзея эпох? барока ? карусель Цю?льры 1662 году. Гэта сьвяточна-карнавальная кавалькада, якая ?я?ляе зь сябе нешта сярэдняе пам?ж спарты?ным сьвятам ? маскарадам. У XVII жа стагодзьдз? карусель называл? ≪конным балетам≫, пакольк? гэта дзейства больш нагадвала спэктакль з музыкай, багатым? касьцюмам? ? досыць пасьлядо?ным сцэнарам. На карусел? 1662 году, дадзенай у гонар нараджэньня першынца карале?скай пары, Людов?к XIV гарцава? перад гледачам? на кан? ? касьцюме рымскага ?мпэратара. У руцэ ? караля бы? залаты шчыт з выявай Сонца. Гэта сымбал?завала тое, што гэтае сьвяц?ла абараняе караля ? разам зь ?м ? ?сю Францыю .

На думку г?сторыка францускага барока Басана , ≪менав?та на Вял?кай карусел? 1662 году ? некаторым родзе ? нарадз??ся Кароль-Сонца. ?мя яму дал? не пал?тыка ? не перамог? ягонай арм?й, а конны балет≫.