К?тайск? каляндар

Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?

К?та?йск? калянда?р  ? месяцова-сонечны каляндар , заснаваны адначасова на фазах Месяца ? вярчэньн? сонца ? аб’ядно?вае ? сабе элемэнты як месячнага, так ? сонечнага календаро?. У К?та? ? шырок? ?жытак увайшо? Грэгарыянск? каляндар , але месяцовы каляндар, як ? раней, выкарысто?ваецца для вызначэньня дата? традыцыйных сьвята?, як, напрыклад, ≪Сьвята вясны≫ (≪ Аджэ ≫), ≪Сьвята сярэдз?ны восен?≫ ды ?ншых.

Таксама месяцовы каляндар выкарысто?ваюць астроляг? , напрыклад, для вызначэньня найспрыяльнейшых дзён для вясельля?  альбо для адчыненьня ?станова?. Фазы Месяца вызначаюцца з дапамогай месяцовага календара, разьб?тага на месяцы згодня зь месяцовым цыклем.

У К?та? месяцовы каляндар атрыма? назву ≪сельскагаспадарчы≫ (農曆 nongli), а грыгарыянск? каляндар называецца ≪звычайным≫ (公曆 g?ngli), ≪заходн?м≫ (西曆 x?li) альбо ≪сонечным≫ (日曆 rili). Пасьля ?вядзеньня грэгарыянскага календара яго таксама называл? ≪новым≫, а месяцовы каляндар ? адпаведна ? старым.

Варыянты [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

?ншыя падобныя календары альбо цалкам ?дэнтычныя к?тайскаму (напрыклад, карэйск?), альбо падобныя да к?тайскага, але маюць пэ?ныя адрозьненьн? (у в?етнамск?м календары ? Трус у задыякальным цыкл? заменены на Ката; у тыбэцк?м календары ? зьмененыя некальк? задыякальных назва? жывёла?; у японск?м календары ? зьменены прынцып падзяленьня, з-за чаго зья?ляюцца адрозьненьн? ? гадох зь ?ншым? календарам?).

Элемэнты к?тайскага (к?тайска-?йгурскага) календара дзякуючы мангольск?м захопам зраб?л?ся таксама здабыткам ?сламск?х народа?. Назвы жывёла?, перакладзеныя з мангольскай мовы на турэцкую, выкарысто?вал?ся для вядзеньня храналяг?чных зап?са?, чыно?н?цк?х ? г?старычнах дакумэнта? на тэрыторыях, дзе был? пашыраныя пэрсыдзкая ? турэцкая  мовы ад Малой Аз?? да ?нды? , пачынаючы зь сярэднявечча ? на найно?шага часу. У ?ране месяцовы каляндар застава?ся ? побыце сялян ? зьб?ральн?ка? падатка? да часу забароны на ягонае выкарыстаньне ? 1925 годзе.

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

К?тайск? каляндар ? схов?шча мультымэдыйных матэрыяла?