Дождж ? атмасфэрны ападак , як? падае з аблока? ? дасягае зямл? ? выглядзе кропель вады , у сярэдн?м ад 0,5 мм. Кал? дыямэтар кропель меншы за 0,5 мм, дождж называюць ?мжой . Дождж адрозьн?ваюць ад нел?кв?дных в?да? ападка?, як то сьнег , град ? мокры сьнег . Дождж патрабуе ная?насьц? то?стага пласта атмасфэры й тэмпэратуру вышэйшую за тэмпэратуру пла?леньня вады над паверхняй Зямл? .

Вял?к?я кропл? вады (большыя за 8 мм), падаючы, распадаюцца. В?рга зья?ляецца в?дам ападка?, пры як?м пачынаецца падзеньне кропель на зямлю, але як?я пасьпяваюць выпараецца, не дасягну?шы паверхн?, гэта ёсьць адз?н са спосаба?, кал? паветра можа стаць насычаным. Кропл? дажджу могуць мець паходжаньне з высок?х аблока? , як?я складаюцца з крыштал?ка? лёду , яны пера?твараюцца ? кропл? вады ? цяплейшых слаях атмасфэры бл?зка каля зямл?, кропл? могуць быць вял?к?м? ? малым?, у залежнасьц? ад в?льготнасьц? паветра . Буйныя кропл? дажджу маюць пляскатую форму, а малыя ? сфэрычную.

Кал? ?нтэнс??насьць дажджу не перавышае 25 мм за гадз?ну, дождж называюць ≪невял?к?м дажджом≫, ад 25 да 75 мм ? ≪звычайны дождж≫, больш за 75 мм ? залева . Дождж зья?ляецца асно?най крын?цай прэснай вады для большасьц? рэг?ёна? сьвету, забясьпечваючы спрыяльныя ?мовы для разнастайных экасыстэма? , а таксама воду для г?драэлектрастанцыя? ? арашэньня сельскагаспадарчых культура?. Колькасьць ападка? вымяраецца з дапамогай датчыка? дажджу, а сумарная колькасьць ападка? можа быць ацэненая пры дапамозе пагодных радара?.

Гарадзк? цеплаввы эфэкт прыводз?ць да павел?чэньня колькасьц? ? ?нтэнс??насьц? ападка?. Глябальнае пацяпленьне таксама выкл?кае зьмены ? рэжыме ападка? у глябальным маштабе, гэтак кл?мат станв?цца боль в?льготным ува ?сходняй частцы Па?ночнай Амэрык? ? больш сух?м у троп?ках . Антарктыда ёсьць самым сух?м кантынэнтам. Ападк? зья?ляецца адным з асно?ных кампанэнта? воднага цыклю, ? яны нясуць адказнасьць за дэпан?раваньне найбольш прэснай вады на плянеце. Дождж наз?раецца ? на ?ншых плянэтах, ? можа складацца з мэтану , нэону ? сернай к?сьл? , а ня тольк? з вады.

Фармаваньне [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Воданасычэньне паветра [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Паветра ?трымл?вае вадзяны пар, а колькасьць вады ? дадзенай масе сухога паветра, вядомая як прапорцы? зьмешваньня, вымяраецца ? грамах вады на к?ляграм сухога паветра ^{[1] [2]} . Колькасьць в?льгац? ? паветры таксама часта паведамляецца як адносная в?льготнасьць паветра , што ?я?ляе сабой адсотак ад агульнага вадзянога пара паветра, якое можа ?трымо?вацца пры пэ?най тэмпэратуры паветра ^[3] . Колькасьць вадзянога пару, як? аб’ём паветра можа ?трымл?ваць да таго каб стаць насычаным, то бок мець 100% адноснай в?льготнасьць, а таксама форма аблока? (група бачных ? малюсеньк?х часьц?нак вады ? лёду, падвешаны над паверхняй Зямл?) залежаць ад ягонай тэмпэратуры. Цёплае паветра можа ?трымо?ваць больш вадзянога пара, чым халодны паветра, перш чым стаць насычаным. Так?м чынам, адз?н са спосаба? насыц?ць паветра, гэта астудз?ць яго.

?снуюць чатыры асно?ных мэхан?зма? для астуджэньня паветра: адыябатычнае астуджэньне , праводзячае астуджэньне, радыяцыйнае астуджэньне ? астуджэньне выпарэньнем. Адыябатычнае астуджэньне адбываецца, кал? паветра падн?маецца на большую вышыню ? пашыраецца ^[4] . Паветра можа падняцца за кошт канвэкцы? , буйнамаштабных атмасфэрных руха?, альбо з-за ф?зычнага бар’ера, як то горы . Праводзячае астуджэньне адбываецца, кал? паветра датыкаецца халоднай паверхн? ^[5] , як прав?ла, кал? паветра перамяшчаецца ад адной паверхн? да ?ншай, як то ад паверхн? вадкасьц? вады на халодную зямлю. Радыяцыйнае астуджэньне адбываецца за кошт выпраменьваньня ?нфрачырвонага выпраменьваньня , альбо ? этэры або па паверхн? пад ?м ^[6] . Астуджэньне выпарэньнем адбываецца, кал? в?льгаць дадаецца ? паветра за кошт выпарэньня, якая прымушае тэмпэратуру паветра пан?жацца, пакуль яно не дасягне насычэньня ^[7] .

Каал?сцэнцыя [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Каал?сцэнцыя адбываецца, кал? кропельк? вады зьл?ваюцца ? больш буйныя кропл? вады, ц? кал? кропл? вады замярзаюць у крыштал? лёду . Супрац?? паветра звычайна можа захо?ваць кропельк? вады ? воблаку, таму яны застаюцца нерухомым?. Кал? ?зьн?кае турбулентнасьць паветра, кропельк? вады сутыкаюцца, вырабляючы вял?к?я кропл?. Пакольк? гэтыя буйныя кропл? вады апускаюцца, зьл?цьцё працягваецца, так што кропл? становяцца цяжк?м?, ? яны ?жо здольныя пераадолець супрац?? паветра ? таму выпадаюць у выглядзе дажджу. Зьл?цьцё звычайна адбываецца найбольш часта ? аблоках вышэй за пункт замярзаньня. У аблоках н?жэй пункту замярзаньня, кал? крыштал? лёду атрымо?ваюць дастатковую масу, яны пачынаюць падаць. Як прав?ла, гэта патрабуе большай масы, чым маса сумес?, якая складаецца з крышталё? лёду ? суседн?х кропель вады. Гэты працэс залежыць ад тэмпэратуры, а пераахалоджаныя кропл? вады ?снуюць тольк? ? аблоках, як?я знаходзяцца н?жэй за пункт замярзаньня. Акрамя таго, з-за вял?кай розьн?цы тэмпэратура? пам?ж воблакам ? зямлёй, гэтыя крыштал? лёду могуць растаць, таму, падаючы, яны становяцца дажджом ^[8] .

Дажджавыя кропл? маюць памеры ад 0,1 да 9 мм у дыямэтры, кропл? вышэйшыя за гэты паказчык, як прав?ла, распадаюцца. Меншыя кропл? называюццца хмарным? кроплям? ? ?хныая форма звычайна сфэрычная. Кал? кропля павял?чваецца ? памерах, ейная форма станов?цца ?сё больш пляскатай. Вельм? буйныя кропл? маюць форму парашута? ^[9] . Насуперак распа?сюджанаму меркаваньню, форма кропеляк дажджу не падобная на сьлёзы ^[10] . Самыя вял?к? кропл? дажджу на зямл? был? заф?ксаваны ? Бразыл?? ? Маршалавых астравах у 2004 годзе, некаторыя зь ?х даходз?л? да памеру ? 10 мм.

Крын?цы [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

Вонкавыя спасылк? [ рэдагаваць | рэдагаваць крын?цу ]

• Што такое аблок? й чаму ?дзе дождж .   (анг.)
• Як ствараецца дождж . BBC   (анг.)