Зьвестк? зь В?к?пэды? ? вольнай энцыкляпэды?
Германская гал?на
|
Народнасьць
| германск?я народы
|
---|
Арэал
| Заходняя
,
Цэнтральная
,
Па?ночная
Э?ропа,
Па?ночная Амэрыка
,
А?страл?я
,
Новая Зэляндыя
,
Ак?ян?я
, шэраг кра?на?
Афрык?
й
Аз??
|
---|
Л?нгв?стычная клясыф?кацыя
| ?ндаэ?рапейская сям’я
|
---|
Склад
|
|
---|
Колькасьць
носьб?та?
| бл?зу 550 млн чал.
|
---|
ISO 639-5
:
| gem
|
---|
Германск?я мовы на мапе сьвету
Кра?ны, дзе германск?я мовы зья?ляюцца
роднай мовай
большасьц? насельн?цтва
Кра?ны, дзе германск?я мовы маюць аф?цыйны статус, але зья?ляюцца мовай меншасьц?
|
Герма?нск?я мовы
? адна з група?
?ндаэ?рапейскай мо?най сям’?
. Ва ?с?м сьвеце носьб?там? германск?х мова? зья?ляюцца каля 559 м?льёна? чалавек.
Германская гал?на мова? складаецца з трох група?:
- па?ночнай
(
дацкая
,
швэдзкая
,
нарвэская
,
?сьляндзкая
,
фарэрская
мовы)
- заходняй
(
нямецкая
,
н?жненямецкая
,
ангельская
,
н?дэрляндзкая
,
?дыш
,
флямандзкая
,
афрыкаанс
,
фрыская
мовы,
скотс
)
- усходняй
(
гоцкая
,
бургундзкая
,
вандальская
,
геп?дзкая
,
герульская
мовы) ? усе мовы гэтай падгрупы
мёртвыя
.
У л?нгв?стыцы прынятае меркаваньне пра паходжаньне ?с?х германск?х мова? ад кол?шняй адз?най
прагерманскай мовы
, якая ? сваю чаргу паходз?ць ад
пра?ндаэ?рапейскае
мовы. Разьв?цьцё германск?х мова? зьвязанае зь м?грацыяй германск?х плямёна?. Першапачаткова яны насялял? по?дзень
Скандына?скага па?востраву
, па?востра?
Ютляндыя
? тэрыторыю сучаснага
Шлезьв?г-Гальштайну
.
Ад астатн?х ?ндаэ?рапейск?х мова? германск?я адрозьн?ваюцца некаторым? рысам?. Сярод так?х адрозьненьня? у
фанэтыцы
? перасо?ваньне зычных (закон
Грыма
). Прыкладам закону Грыма можа быць пераход гуку /t/, як? захава?ся ? беларуск?м ≪тры≫ да гуку /θ/ у ангельск?м ≪three≫. Для германск?х мова? характэрная вял?кая ступень анал?тызму (асабл?ва ? ангельскай, швэдзкай ды афрыкаанс).
У пабудове сказу характэрны ф?ксаваны парадак слова?.
У
лексыцы
прысутн?чаюць
запазычаньн?
з
кельцк?х
,
лац?нскай
,
грэцкай
мова?, а таксама больш позьн?я з
францускай
.
Найбольшая ступень захаванасьц? ?ласнагерманскай лексык? ? у ?сьляндзкай мове, дзе амаль няма запазычаньня?.
Найстарэйшым помн?кам германскага п?сьменства зья?ляюцца фрагмэнты гоцкага перакладу
Б?бл??
, зробленага ?
IV стагодзьдз?
.
Г?сторыю разьв?цьця германск?х мова? прынята падзяляць на тры этапы:
- старажытны (ад узьн?кненьня п?сьма да
11 стагодзьдзя
) ? разгал?наваньне на асобныя мовы.
- сярэдн? (12 стагодзьдзе ? 15 стагодзьдзе) ? разьв?цьцё п?сьменства.
- новы (з
16 стагодзьдзя
да сучаснасьц?) ? фармаваньне нацыянальных мова?.
Самай распа?сюджанай германскай мовай сёньня ёсьць
ангельская
, яна мае найбольшую колькасьць
носьб?та?
.