Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Si
Robert Gabriel Karigamombe Mugabe
(namundag,
Pebrero 21
,
1924
) iyo an presenteng presidente kan
Simbabwe
(dati,
Rhodesia
). Poon pa kan 1980, siya an nagkakapot poder bilang pamayo kan gobyerno; enot bilang Primer Ministro (1980-1987), president (1987-2017), sunod bilang Pamayong Ehekutibo kan Estado hanggan ngonyan na presente. Kan 2008, an saiyang partido nagsapo nin kadaogan sa eleksyon nasyunal alagad si Mugabe nahimong mapugolan an poder kan an saiyang partido ginibo an kun ano-anong violencia laban sa mga suportador kan oposisyon mala ta napiritan na sanang mag'atras an kandidato kan oposisyon sa pigtalaan kutang
run-off
na eleksyon.
[1]
Si Mugabe naglataw na marhay kan mga taon 1960 komo Sekretaryo Heneral kan
Zimbabwe African National Union
(ZANU). Pirang taon siya napiot sa karsel kan mga taon 1960 asin 1970 komo preso pulitikal sa
Rhodesia
. An saiyang maigot na mawot iyo na masanglean an pagpugol poder kan mga puti nin sarong-partidong Marxistang rehimen. Kan siya nakaluwas pakatapos kan sampolong taon na pagkapreso, siya naghale sa Rhodesia kan 1975 ngane magbali sa
Zimbabwe Liberation Struggle
, o an inapod na
Rhodesian Bush War
asin sa mga kota' nakabase sa
Mozambique
, an grupo niya nagbungsod nin armadong gera.
[2]
Kan matapos an gera kan 1979, si Mugabe natanom sa isip kan dakul na mga
Aprikano
komo sarong matanog na heroe. Sa eleksyon heneral kan 1980, nakua niyang manggana. Ini an sinabing ika-2 eleksyon kun saen dakul nanggad an nagbaling botanteng mga Aprikanong itom. Totoo an kapangganahan niya nadigtaan kan mga akusasyon na an mga agit'agitan asin militanteng parasunod niya nagparapanakot sa mga botante. Siya kunsiring an nagin pinakaenot na Primer Ministro na nahimong magkasararo an mga nagdudurulak na mga grupo, pati na an mga puti asin mga karibal niya.
[3]
Kan Nobyembre 21, 2017, si Robert Mugabe, nag'eedad nang 93, napiritan magdimitir sa pwesto, na nagtapos nin 37 taon na pamomoon niya sa Zimbabwe. Ginibo niya an pagdimitir resulta kan an Parlamento naghiro na kuta kan proseso nin impeachment laban sa saiya.
[4]
Napoonan an siring na mga pangyayari kan si Mugabe hinale sa pwesto an Bise-presidenteng si Emmerson Mnangagwa huli sa pagtubod kan kadaklan na gusto ni Mugabe isalida niya sa saiyang pwesto an saiyang agom na si Grace Mugabe, na ikinasuya kan liderato kan militar na nangyari siya logod inaresto kaini. An namomoon na partido pulitikal na Zanu-PF nag'anunsyo na an kasalidang matukaw na presidente iyo si
Emmerson Mnangagwa
.
[5]
- ↑
[1]
www.history.com. Kinua 11-23-17
- ↑
[2]
www.history.com. Kinua 11-23-17
- ↑
[3]
www.history.com. Kinua 11-23-17
- ↑
[4]
www.bbc.com. Kinua 11-23-17
- ↑
[5]
www.nytimes.com. Kinua 11-23-17