Википедияла
Яппаров
фамилиялы баш?а кешел?р тура?ында м???л?л?р бар.
Япаров Инбер М?х?мм?т улы
(
20 сентябрь
1950 йыл
) ? ?алим-географ, ю?ары м?кт?п у?ытыусы?ы. География ф?нд?ре кандидаты (1990), доцент (1994).
Инбер М?х?мм?т улы Япаров 1950 йылды? 20 сентябренд? БАССР-?ы?
Дыуан районы
???ер
ауылында тыу?ан.
???ер ?иге? йыллы? м?кт?бен?н ?у? 1969 йылда М?с???т педагогия училище?ын ?ы?ыл диплом мен?н тамамлай.
1970 йылда Совет Армия?ы сафына алына. 1974 йылда
Баш?орт д??л?т университетын
тамамлай.
1971 йылда, студент йылдарында, Инбер Япаров Баш?ортостан телевидение?ында ≪Т?би??тте к???терг? ?йр?н≫ тип атал?ан тапшырыу?ар циклын сы?ара. ?алим-физик-географ, ю?ары м?кт?п у?ытыусы?ы М??с?тов Ф??им ?хм?т улы был тапшырыу?ы? ет?ксе?е була. Был тапшырыу?ар айына бер тап?ыр 15 минут дауам итк?н. ??м был тапшырыу?ар ?ур ?ы?ы??ыныу тыу?ыр?ан. Диктор Р?сим? К?римова был тапшырыу?ар?ы ??ерл???? яр?ам итк?н. 1973 йылда ≪Т?би??тте к???терг? ?йр?н≫ программа?ы тура эфир?а 25 минут ва?ыт бил?й. Бынан тыш, ул ва?ытта 30 минут бар?ан ≪Эрудит≫ студент телеклубы программалары ла эфир?а сы??ан
[1]
.
1988
йылда Воронеж ?ала?ында?ы аспирантураны тамамлай, география ф?нд?ре кандидаты д?р?ж??ен? диссертация я?лай
[2]
.
1982 йылдан
Баш?орт д??л?т университетында ассистент, ?лк?н у?ытыусы, кафедры физик география ??м гидрология, физик георгафия, край?ы ?йр?не? ??м туризм кафедра?ы доценты.
2007 йылдан
? БДУ-ны? география факультеты деканы.
У?ыт?ан дисциплиналары:
Инбер М?х?мм?т улы
Баш?орт д??л?т университетында
35 йыл хе?м?т ит?, шуны? 30 йылын физик география кафедра?ына ба?ышлай.
1988 йылда
кандидатлы? диссертация?ын я?лай.
СССР География й?м?и?те ???ем эшл?г?н 1970-1980-се йылдар?а Баш?ортостан филиалы 34 монография ??м белешм? ба?тыра. Юл к?р??ткест?р, т?би??т ??йк?лд?рене?, м???л?н, Ир?м?л тауыны? тасуирлама?ы. К?рше Пермь, Ырымбур, Сил?бе, Удмурт, Татарстан филиалдары мен?н ты?ы? б?йл?нешт? эш алып барыла. ??р ик-?с йыл ?айын ≪Урал к???шм?л?ре≫ ойошторола. ?у??ы, 11-се к???шм?, 1980 йылда ?т?. Был к???шм?л?р материалдары бер нис? йыйынты?та ба?ылып сы?ты. Бере?е физик география, икенсе?е ? гидрогеология, ?с?нс??? ? климатология м?сь?л?л?рен? ?. б. ба?ышланды. Докладтар текстарынан т???лг?н 7-8 йыйынты? донъя к?р?е. Ул йылдар?а Баш?ортостан филиалы 7 ба?ма сы?ар?ы
[3]
.
Инбер Япарпов ? к?п ф?нни эш авторы. 1992 йылда аны?ландырыл?ан Баш?ортостан Республика?ыны? м?кт?п атласы ба?ыла. География буйынса белем тапшырыу?ы? бындай йола?ы 2000-се йылдар?а тиклем дауам итте.
2005 йылда
Япаров Инбер М?х?мм?т улы ет?кселегенд?
Баш?ортостан Республика?ыны?
я?ы Атласы донъя к?р?е
[4]
.
И. М. Япаров ю?ары квалификациялы географтар ??ерл??г? тос ?л?ш индер?, уны? ет?кселегенд? й?ш географтар кандидатлы? диссертация?ына ??ерл?н? ??м у?ышлы я?лай.
Инбер Япаров ф?нни хе?м?тт?рен т?би??т объекттарын, матди м???ни?т ?омарт?ыларын, баш?орт хал?ыны? ауы?-тел ижадын, этногенетик ?ар??? ??м легендаларын т?р?н ?йр?неп, улар?а ниге?л?неп я?а.
Инбер М?х?мм?т улы й?м???т эшенд? л? бик ???ем ?атанаша. Ауыл ??м ?алалар?а Баш?ортостан география?ы ??м геология темаларына лекциялар у?ый, уны? ?илми темалар?ы ас?ан м???л?л?ре г?зит-журналдар?а йыш донъя к?р?.
≪Баш?орт энциклопедия?ы≫ ф?нни н?шри?тене? ?илми-редакцион советы ??м м?х?ррири?т коллегия?ы а?за?ы (р?йесе ? И. М. Ил?амов).
- Типология и генезис суходольных лугово-пастбищных ландшафтов Западной Башкирии: диссертация … кандидата географических наук : 11.00.01 / Ташк. гос. ун-т им. В. И. Ленина. ? Воронеж, 1988. ? 276 с. : ил. Физическая география, геофизика и геохимия ландшафтов OD 61 90-11/83
[5]
- Баш?ортостан Республика?ыны? Почёт грамота?ы (
2009
)
[6]