Эмпайр-стейт-билдинг

Координаты: пропущена долгота
Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Нью-Йоркта?ы ?т? бейек йорт
Эмпайр-стейт-билдинг
ингл.   Empire State Building
Координаты: пропущена долгота
Период строительства 1929?1931 
NRHP исемлегенд? 17 ноябрь 1982 
NHL статусы 24 июнь 1986 
NYCL статусы 19 май 1981 
Стиль ар-деко  
Материалдар ?орос , алюминий , гранит , бетон , эзбизташ  
Бейеклеге 443,2  м
?ыйы??а тиклем бейеклеге 381 м
??к? этаж бейеклеге 373,1 м
К???те? май?ансы?ы бейеклеге 373,1 м
Ки?леге 140 м
Биналар май?аны 208 879 м²
Лифттар и??бе 73 
?аттар и??бе 103 [1]  
Финанс характеристика?ы
Ха?ы 41 млн $ (629 млн $ в 2014 году) 
Проектлыусы Shreve, Lamb and Harmon 
Милексе W&H Properties 
Девелопер Starrett Brothers and Eken 
Урынлашыуы
Адрес Манхэттен , Бишенсе авеню, 350 
Метро 34-се урам ? Геральд-сквер (Нью-Йоркск метро?ы) 
Почта индексы 10118 [2]  
Нью-Йорк
Красная точка
Эмпайр-стейт-билдинг
Emporis 114095  
SkyscraperPage 23  
Сайт esbnyc.com  
  Эмпайр-стейт-билдинг Викимилект?

Эмпайр-стейт-билдинг [3] [4] (англ. Empire State Building) ? Нью-Йорк ?ала?ыны? Манхэттен утрауында?ы 103 ?атлы йорт. Офис бина?ы. 1931 йылдан 1970 йыл?а тиклем, Б?т?н донъя сау?а ???гене? Т?нья? башня?ы асыл?ансы, донъяны? и? бейек бина?ы и??пл?н?. 2001 йылда Б?т?н донъя сау?а ???гене? башнялары ?ола?ас, 2012 йыл?а тиклем та?ы ла Нью-Йоркты? и? бейек йорто булып ?ала. 2012 йылда 1-се Б?т?н донъя сау?а ???ге бейеклеге буйынса уны у?ып кит?. Бинаны? архитектура?ы ар-деко стилен? ?арай.

1986 йылда Эмпайр-стейт-билдинг А?Ш-ны? милли тарихи ??йк?лд?ре исемлеген? инг?н [5] [6] [7] . 2007 йылда Америка архитектор?ары институты ?айлауы буйынса, беренсе ?анлы бина и? я?шы Америка архитектура сиселеше исемлеген? индерел? [8] Владельцем и управляющим зданием является компания W&H Properties. [9] . Бинаны? хужа?ы ??м идарасы?ы булып W&H Properties компания?ы тора [10] . Башня Бишенсе авенюла, К?нсы?ыш 33-с? ??м 34-се урамдары ара?ында урынлаш?ан.

Эмпайр-стейт-билдинг х??ерге м?лд? бейеклеге буйынса ?ушма Штаттар?а д?ртенсе урында, ул Нью-Йоркта?ы Иреклек Башня?ы, Чикагола?ы Уиллис-тауэр, Халы?-ара отель ??м Трамп башня?ынан ?ына ?алыша. Донъяла бейеклеге буйынса 22-се урында. Бинаны ?леге м?лд? 550 млн доллар?а реконструкциялай?ар, 120 млн доллар бинаны энергияны а? ?улланыусы экологик структура?а ?йл?ндере?г? тотонола.

О?онло?о 30 метр, бейеклеге 3 ?ат холл м?рм?р мен?н ?аплан?ан ??м донъяны? 7 м??жиз??ен ??м 8-се?ен ? Эмпайр-Стейт-Билдингты? ??ен ??р?тл?г?н 8 панно мен?н би??лг?н. ≪Гиннестар рекорды≫ залында ?ы?ы?лы рекордтар коллекция?ы туплан?ан. Лифтта 86-сы, шулай у? 102-се ?атта?ы к???те? май?ансы?ына к?т?релерг? була.

Тарихы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Проектлау [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Башняны? атама?ы Нью-Йорк штатыны? халы? теленд?ге исемен?н килеп сы??ан, уны ≪империя штаты≫ тип й?р?т?л?р. Башняны? исемен ≪Империя штаты йорто≫ тип т?ржем? итерг? була, уны? проекты? ≪Шрив, Лэм и Хармон≫ (англ. Shreve, Lamb and Harmon) архитектура фирма?ы т???й (проектты? т?п архитекторы Уилльям Ф. Лэмб). Алдара? Уинстон-Сейлемда?ы Рейнольдс-билдинг, Т?нья? Каролина ??м Цинциннатила?ы Керью Тауэр (англ. Carew Tower), Огайо биналарын эшл?г?нд?ге ?ы?малар ?улланыл?ан. Шундай бер йола бар: Эмпайр-стейт-билдинг хе?м?тк?р??ре йыл ?айын Атай?ар к?н?нд? (июнде? ?с?нс? й?кш?мбе?е) ихтирам й???н?н Рейнольдс-билдинг хе?м?тк?р??рен? открытка еб?р?.

Т???л?шт?? т?п подрядсылары The Starrett Brothers and Eken, проект Джон Раскоб (англ. John J. Raskob) ??м DuPont президенты Пьер Дюпон тарафынан финанслана.

Т???л?ш [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Эшт?р 1930 йылды? 22 ?инауарында, башняны т???? 17 мартта Изге Патрик к?н?нд? башлана. Т???л?шт? 3400 эшсе ?атнаша, улар?ы? к?бе?е Европанан килг?н эмигранттар була, шулай у? Монреаль эрг??енд?ге Канаваке резервация?ынан килг?н мохоки?ар (могавктар) ??бил??е в?килд?ре ? ?орос конструкциялар?ы т????се-монтажлаусылар ?аны бер нис? й?? т?шкил ит?. Р?сми м??л?м?тт?р буйынса, т???л?ш бар?анда ?лемг? килтерг?н алты осра? терк?л? [11] .

Фотограф Льюис Векес Хайнды? ??р?тт?ре т???л?шт?? т?рл? этаптарын са?ылдыр?ан м??им тарихи сы?ана? ?ына т?гел, унда эшсел?р?е? тормошон ??м эшл?? шарттарын к?рерг? була. ?орос ур?ала ултыр?ан монтажсы шул д??ер?е? символына ??ерел?. Бина т???л?ш? Нью-Йоркта шул м?лд? к???телг?н бейек йорттар т???? буйынса ??енс?лекле ярышты? бер ?л?ш?н? ??ерел?. Та?ы ике проект ? Уолл-стрит, 40 мен?н Крайслер Билдинг был м?лд? т???л?п б?т?п бар?ан була, Эмпайр-стейт-билдинг ?ал?ып сы??ан?а тиклем улар?ы? ике?е л? бер нис? ай буйына и? бейек йорт булып и??пл?н?. Т???л?ш 410 к?н бара. Бер а?на эсенд? я?ынса д?рт ?ат т???л?, бер ва?ыт ун к?н эсенд? 14 ?ат эшл?неп б?т?. Р?сми асыу тантана?ы 1931 йылды? 1 майында була. А?Ш Президенты Герберт Гувер Вашингтондан тороп т?йм?г? ген? ба?ып, бинала ут я?тырта. Кил??е йылына бинаны? башында?ы я?тыртыу ?орамалдарын беренсе тап?ыр ?улланып, 1932 йылды? ноябренд?ге президент ?айлау?арында Гувер?ы ?теп китк?н Рузвельт е?е?ен байрам ит? [12] .

Башня т???л?ш?нд? ур?аны тоташтырыусы эшсе. Арт?ы планда Крайслер Билдингты к?рерг? була.


Асыу тантана?ы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1931 йылды? 1 майында губернатор Смитты? балалары та?маны ки?к?нд?, А?Ш-ла Б?й?к депрессия м?ле була. Шу?а ла бинала?ы бар урындар?ы ла ?уртым?а биреп б?т?п булмай, ????мт?л? уны ≪Буш-стейт-билдинг≫ (англ. Empty State Building) тип атай башлай?ар. Б?т?н урындар ?а тулыу ?с?н ун йыл ва?ыт к?р?к була [13] [14] . Бина 1950 йыл?а тиклем хужаларына килем килтерм?й. 1951 йылда Роджер Стивенс ??м уны? партнер?арына 51 млн доллар?а ?ат?андан ?у? (ул м?лд? бер бина ?с?н т?л?нг?н и? ?ур ха?) бина зыянлы булыу?ан ту?тай [15] .

Ва?и?алар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Эксплуатация башлан?ас, бинаны? шпилен дирижаблд?р б?йл?й тор?ан мачта итеп ?улланыр?а уйлай?ар. 102-се ?ат махсус ту?тау платформа?ы итеп ?улланыла, 86-сы ?аттан 102-се ?ат?а й?р?г?н махсус лифт пассажир?ар?ы ташыр?а, улар?ы терк?? 86-сы ?атта булыр?а тейеш була [16] . ?мм? х??ефлек й???тен?н был идеяны тормош?а ашырыу м?мкин булмай. 1952 йылда терминал урынына телекоммуникацион ?оролма ?уйыла.

1945 йылды? 28 июленд? ?уйы томан эсенд? подполковник Уильям Смит тарафынан идара ителг?н А?Ш-ты? ВВС бомбардировщигы В-25 ≪Митчелл≫ бинаны? т?нья? фасадына б?рел?. Бер двигатель башняны ?теп сы?ып, к?рше бина?а ?олай, икенсе?е лифт шахта?ына т?ш?. Был б?релеш ????мт??енд? сы??ан ян?ын 40 минут эсенд? ??ндерел?. Инцидентта 14 кеше ??л?к була [17] [18] . Лифтсы Бетти Лу Оливер лифтта 75-се ?аттан ?олап т?ш?п и??н ?ала ??м Гиннестар китабына ин? [19] .

Небоскреб фасадында?ы бомбардировщик ?алды?тары

??-????рен? ?ул ?алыу осра?тары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Бина ?улланыла башла?андан алып бындай 30 осра? терк?л? [20] . Беренсе?е т???л?ш тамамла?ас та, к?пт?н т?гел эшт?н ?ыуыл?ан эшсе тарафынан эшл?н?. 1947 йылда к???те? май?ансы?ы тир?л?й ?а?лаусы ?оролма ла ?уйыла, с?нки 3 а?на эсенд? 5 тап?ыр суицид я?ар?а тырышыу була [21] . 1979 йылда мисс Элвита Адамс 86-сы ?аттан ?икер?. ?мм? к?сл? ел уны 85-се ?ат?а алып ташлай. ?у??ы суицид осра?ы 2007 йылды? 13 апреленд? терк?л?, ??н?ри эшм?к?рлегенд? у?ыш?ы?лы? кисерг?н адвокат 69-сы ?аттан ?икер? [22] .

Бейеклеге [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Бинаны? бейеклеге шпилг? тиклем ? 443.2 м ??м ?ыйы?ына тиклем 381 м. 41 йыл буйына ул Нью-Йоркты?, 23 йыл дауамында донъяны? и? бейек йорто и??пл?н?. 1972 йылда Б?т?н донъя сау?а ???гене? т?нья? башня?ы Эмпайр-стейт-билдингты ?теп кит?. 2001 йылды? 11 сентябренд?ге террористик акт ????мт??енд? сау?а ???гене? башнялары емерел? ??м ул та?ы ла Нью-Йоркты? и? бейек бина?ы булып ?ала ??м 2009 йыл?а тиклем А?Ш-та бейеклеге буйынса Чикагоны? Уиллис-Тауэрынан ?ала икенсе урында тора. Б?г?нг? к?нд? ул бейеклеге буйынса Америкала бишенсе урында.

Бина Манхэттенды? и? матур йорттары исемлегенд? д?ртенсе урында.

Параметр?ары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Архитектура [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Бинала 103 ?ат, уны? бейеклеге ? 381,3 метр. ?тк?н быуатты? 50-се йылдарында ?уйыл?ан телевизион башня мен?н д?й?м бейеклеге ? 443 метр. Ниге?енд?ге ки?леге я?ынса 140 метр. Коммерция май?андары бинаны? 85 ?атын ала (257 211 м²). ?ал?ан 16 ?ат ар-деко стиленд?ге т???л?ш, 102-се ?атта к???те? май?ансы?ы урынлаш?ан. Эмпайр-стейт-билдинг ? 100-??н ашыу ?аты бул?ан донъяла?ы беренсе бина. Башняла 6500 т??р?, 73 лифт бар. Бинаны? ауырлы?ы 331 000 тонна, ул ике ?ат ниге?г? ?орол?ан ??м ауырлы?ы 54 400 тонна бул?ан ?орос конструкция мен?н ны?ытыл?ан. Уны т????г? 10 млн кирбес, 700 километр кабель китк?н. Т??р?л?р?е? д?й?м май?аны ? 2 гектар, ниге??е? май?аны ? 8 ме? м². Ба??ыста 1860 туп?а, йылына бер тап?ыр ба??ыс буйлап к?т?реле? буйынса ярыш ойошторола. Офис б?лм?л?рен? 15 000 кеше ?ыя, лифттар бер с???т эсенд? 10 000 кешене й?р?т? ала. Башняла я?ынса 1000 офис, хе?м?тк?р??р ?аны 21 000 кеше, Эспайр-стейт-билдинг хе?м?тк?р??р и??бе буйынса Пентагондан ?ала икенсе урында тора. Торбалар? д?й?м о?онло?о ? 113 метр, электр ?тк?ргест?р?еке ? 760 км [23] . Быу мен?н йылытыла.

?ай?ы бер заманса бейек йорттар?ан айырмалы р??ешт?, башня фасады классик стилд? эшл?нг?н [8] . Эст?ге холды? о?онло?о 30 метр, бейеклеге 3 ?ат. Ул донъяны? ете м??жиз??е ??р?тт?ре мен?н би??лг?н, тик улар?а 8-се м??жиз? ? Эмпайр-стейт-билдинг ??е ??т?лг?н.

Башняны? урамдан к?ренеше

Я?тыртыу [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1964 йылда прожектор мен?н я?тыртыу система?ы ?уйыла, ?ай?ы бер и?т?лекле даталар ва?ытында бинаны? ??к? ?л?ш? т?рл? т??т?р мен?н я?тыртыла. М???л?н, Фрэнк Синатраны? 80 й?шлек юбилейынан ??м йырсыны? ?лемен ?у? бина к?к т??т? я?тыртыла, с?нки йырсыны ≪К?к к??ле мистер≫ тип й?р?т?л?р. 2004 йылды? 8 авгусында актриса Фэй Рэй ?лг?с, бяшныла 15 минут?а ут ??ндерел? [24] .

????ти я?тыртыу?а ??т?п, Нью-Йоркты? спорт командалары ярыштары ?тк?нд? бина был командалар?ы? т???н? би??л?.US Open теннис турниры м?ленд? ?ары т?? ??т?нл?к ит?. Б?й?к Британияны? Берл?штерелг?н Короллеге ??м Т?нья? Ирландия Королева?ы Елизавета II юбилейын билд?л?г?нд? к?р?н-алтын т?? ?улланыла. Гей-парадтар м?ленд? башня й?й?ор флагы т???н? би??л? [25] .

Я?тыртыу?ы? бер варианты

К???те? май?андары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Эмпайр-стейт-билдингты? к???те? май?андары туристар?ы? и? ярат?ан урыны. 86-сы ?аттан ки? панорама к?рен?. Бында 110 млн кеше менг?н. 102-се ?атта та?ы бер к???те? май?ансы?ы бар, 1999 йылда ул ябыла ??м 2005 йылда ?абаттан асыла. ??к? май?ансы? тулы?ынса ябы?, уны? май?аны бер а? б?л?к?йер?к. Кеше к?п бул?ан са?та уны ябып торалар. Туристар к???те? май?андары ?с?н ха?ты 86-сы ?атта?ы кассала т?л?й, 102-се ?ат ?с?н ха? айырым [26] .

Эмпайр-стейт-билдингтан Нью-Йоркка панорама. 2005 йылдың яҙы.
Эмпайр-стейт-билдингтан Нью-Йоркка панорама. 2005 йылды? я?ы.

Аттракциондар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Икенсе ?атта 1994 йылда аттракцион асыла. Ул New York Skyride тип атала ??м ?ала буйлап ?ауанан с?й?х? ите? имитация?ын тыу?ыра. Аттракционды? о?айлы?ы ? 25 минут. 1994 йылдан 2002 йыл?а тиклем аттракционды? и?ке версия?ы эшл?й, унда ≪Звездный путь≫ сериалынан Джеймс Духан мен?н Скотт самолет пилоты сифатында юмористик стилд? шторм м?ленд? самолетты контролд? тотор?а тырыша. 2001 йылды? 11 сентябренд?ге теракттан ?у? был аттракцион ябыла. Я?ы версияла сюжет ?а?лана, ?мм? декорациялар?ан Б?т?н донъя сау?а ???ге башня?ы алына, Духан урынына Кевин Бэйкон пилот була. У?а шулай у? патриотик элементтар индерелг?н.

Эмпайр-стейт-билдинг с?н??тт? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1933 йылда сы??ан ≪Кинг-Конг≫ фильмында?ы гигант горилла мен?н алыш тап Эмпайр-стейт-билдинг башында була. Бинаны? образы миллион тамашасылар?ы? х?терен? уйылып ?ала. 1983 йылда фильмды? 50 йыллы? юбилейын билд?л?г?нд? шар?ар мен?н т?би?и ?урлы?ына ?р?п тултырыл?ан Кинг-Конг бинаны? ?ыйы?ына урынлаштырыла. 2005 йылда был фильм?а ремейк т?ш?р?л?, финал с?хн? шулай у? бяшняла бара.

1964 йылда Энди Уорхолды? ≪Эмпайр≫ тиг?н документаль фильмы сы?а. Ул 8 с???т 5 минут бара. Кинематографик картиналар исемлеге бинаны? р?сми сайтында алып барыла [27] .

Спорт ярыштары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Эмпайр-стейт-билдинг й?гере? май?ансы?ы ла. 5 февраль к?н? уны? ба??ыстары буйлап ярыш ?т?. Кемдер 1576 ба??ысты бер нис? минутта ?т?. 2003 йылда Пол Крейк рекорд ?уя, уны ?лег? тиклем бер кем д? ?тм?г?н ? 9 минут 33 секунд. Бынан тыш, ян?ын ??ндере?сел?р, полиция хе?м?тк?р??ре ара?ында ла ярыштар ?т?.

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Inaccessible New York: Up To The 103rd Floor Of The Empire State Building .
  2. 2,0 2,1 https://commercialobserver.com/2012/09/the-vanity-zip/
  3. Эмпайр-стейт-билдинг , -а и нескл., м. ( здание в Нью-Йорке ). ?алып:Книга:Прописная или строчная
  4. Также встречаются иные варианты написания, например, в книге Д. И. Ермоловича ≪Имена собственные на стыке языков и культур≫ (издание 2001 года) в главе 4.1.2 ≪Топонимы в переводе≫ приводится написание ≪ Эмпайр Стейт Билдинг
  5. Empire State Building . Список национальных исторических памятников . National Park Service (11 сентябрь 2007). Архивировано 28 август 2011 года. 2012 йыл 18 апрель архивлан?ан .   (инг.)
  6. Empire State Building Кандидаты на звание национального исторического памятника . National Park Service (26 апрель 1985). 2009 йыл 29 март архивлан?ан .   (инг.)
  7. Фотографии здания и интерьеров, 1978. Национальный реестр исторических мест США . National Park Service (26 апрель 1985). 2009 йыл 29 март архивлан?ан .   (инг.)
  8. 8,0 8,1 White, Norval & Willensky, Elliot; AIA Guide to New York City, 4th Edition; New York Chapter, American Institute of Architects; Crown Publishers. 2000. p.226.
  9. W&H Properties ? Empire State Building   (инг.)
  10. W&H Properties ? Empire State Building   (инг.)
  11. about.com Интересные факты об Эмпайр-стейт-билдинг   (инг.)
  12. История освещения здания 2003 йыл 31 июль архивлан?ан .   (инг.)
  13. NYT Travel: Empire State Building   (инг.)
  14. A Renters' Market in London 2010 йыл 19 апрель архивлан?ан .   (инг.)
  15. [1] (недоступная ссылка) ? Документальный фильм о Нью-Йорке .
  16. Kenneth T. Jackson: The Encyclopedia of New York City: The New York Historical Society; Yale University Press; 1995. стр. 375?376.  (инг.)
  17. ≪Empire State Building Withstood Airplane Impact≫   (инг.)
  18. ≪Plane Hits Building ? Woman Survives 75-Story Fall≫ 2011 йыл 18 март архивлан?ан .   (инг.)
  19. guinnessworldrecords.com
  20. iht.com
  21. Compass American Guides: Manhattan, 4th Edition . Reavill, Gil and Zimmerman, Jean P. 160.
  22. New York Daily News 2009 йыл 17 декабрь архивлан?ан .
  23. Официальный сайт 2009 йыл 18 сентябрь архивлан?ан .   (инг.)
  24. [2] 2011 йыл 12 май архивлан?ан . thevillager.com
  25. The Empire State Building Lit Up With Rainbow Colors In Honor of New York City Pride Week
  26. Empire State Building : Official Internet Site 2008 йыл 11 декабрь архивлан?ан .
  27. ESB in the Movies   (ингл.) . Empire State Building Company LLC. Дата обращения: 17 апрель 2012. Архивировано 31 май 2012 года. 2012 йыл 26 апрель архивлан?ан .

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]