한국   대만   중국   일본 
Шанлыурфа ? Википедия Эст?лекк? к?серг?

Шанлыурфа

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
?ала
Шанлыурфа
т?р.   ?anlıurfa
Ил

Т?рки?

Ил

Шанлыурфа

Координаталар

37°09′30″ с. ш. 38°47′30″ в. д. H G Я O

Мэр

?шр?ф ?хм?т Факибаба

Элекке исеме

Урха ( ?рм. ????? )

Ди?ге? ким?лен?н бейеклеге

477 м

Хал?ы

526 247 [1]  кеше ( 2012 )

С???т б?лк?те

UTC+2 , й?йге UTC+3

Телефон коды

+90 414

Почта индексы

63 000

?анлы танытмалар
Автомобиль коды

63

Р?сми сайт

sanliurfa.bel.tr   (т?р.)

Шанлыурфа (Төркиә)
Шанлыурфа
Шанлыурфа

Шанлыурфа (тур. ?anlıurfa) ? Т?рки?не? к?нья?-к?нсы?ышында?ы ?ала, Шанлыурфа илене? баш ?ала?ы. Элегер?к Эдесса булара? билд?ле бул?ан. Шанлыурфа ?ала?ында т?р?к, курд ??м ??р?п хал?ы ?атнаш й?ш?й. Шанлыурфа Евфрат йыл?а?ынан к?нсы?ыш?а табан я?ынса 80 километр?а?ы тиге?лект? урынлаш?ан. ?ала климаты ?т? э?е ??м ?оро й?йе ??м ?ал?ын, дымлы ?ышы мен?н айырылып тора.

?аланан я?ынса т?нья?-к?нсы?ыш?а табан 12 са?рым алы?лы?та Г?б?клет?п? неолит осоро билд?ле торама?ы урынлаш?ан, унда б. э. т. 10-сы ме? йыллы?та ниге? ?алын?ан билд?ле ?иб???тхана бар [2] . Был район неолит революция?ы башлан?ан т??ге торама пункттар селт?рене? бер ?л?ш? булып тора. Уны? й???д, м?сихсел?р ??м ислам тарихы, шулай у? Ибра?имды? тыу?ан ?ала?ы бул?ан тарихы мен?н б?йл?неше ар?а?ында, Шанлыурфаны ≪п?й??мб?р??р ?ала?ы≫ тип ата?андар [3] .

Атама?ы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Арамей теленд? ?ала Ургой тип й?р?т?лг?н. Антиох IV Епифан уны Антиохия Каллирго?й , Селевк I Никатор , мо?айын, Грецияла?ы ошо у? исемд?ге ?ала х?рм?тен? уны? исемен ? Эдесса тип ата?ан. Римлел?р осоронда ва?ытында ул Аврелий Антоний ??м Опеллий Макриан , шулай у? Александрия тип й?р?т?лг?н. Урта быуаттар?а француздар уны Эдесса , ? С?ри? автор?ары Урхой/Орхой тип ата?ан. ?у??ара? ?ала Урфа тип атал?ан. К?рд теленд? ?ала Рыха (Riha) тип атала.

1983 йылда провинция ??м Урфа атамаларына ?аланы? француз оккупанттарына ?аршы ?у?ышта?ы ?а?аныштары х?рм?тен? Шанлы- ( баш?. данлы) приставка?ы ??т?л?.

Географик урыны [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Ри??й?т буйынса, Ибра?им тыу?ан м?мерй? янында?ы м?сет
Урфа ?ала?ыны? милли кейемд?ге бай ?рм?н ??м ассирия ?атын-?ы??ары. XX быуат башы фото?ы
Урфала?ы Ибра?им бассейны
Ибра?им фонтаныны? и?ке ??р?те

Шанлыурфа ?ала?ы Анатолияны? к?нья?-к?нсы?ышында урынлаш?ан ??м шул у? исемле илде? баш ?ала?ы булып тора. Географик я?тан ?ала Т?нья? Месопотамия?а ?арай.

Шанлыурфа Ефраттан 80 са?рымда ??м Т?рки?-С?ри? сиген?н 45 са?рым алы?лы?та, у?дырышлы тиге?лекте? т?нья?-к?нбайышында, к?нбайышта, т?нья?та ??м к?нсы?ышта тау?ар мен?н уратып алын?ан еренд?, урынлаш?ан. Харран ???нене? к?нья?-к?нсы?ышында урынлаш?ан. ?ала буйлап ?с шишм? а?ып ята.

Шанлыурфа борон?о сау?а юлдары ки?ешк?н ер??: Фарсы илен?н ??м Нусайбиндан Самосата?а ??м Урта ди?ге? буйына к?нбайыш-к?нсы?ыш юлында, Диярба?ыр?ан Харран?а ??м С?ри?г? алып бар?ан т?нья?-к?нья? юлында урынлаш?ан.

Тарихы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Тарих?аса осор [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Б. э. т. 9000 йыл тир??е мен?н билд?л?нг?н Г?б?клет?п? борон?о ?иб???тхана комплексы Шанлыурфа ?ала?ы янында урынлаш?ан. Урфа ? ул б. э. т. 2000 йылда у? шумер, аккад ??м хетт шына я?маларында телг? алын?ан хуррит ?ала?ы Уршу тиг?н фараздар бар. Б. э. т. 1370 йылда Б?й?к Кир батша яулап ал?ан илд?р??н ?ур ?лк?л?р я?а?ан. ?рш?кте Суппилулиум ?арама?ы а?тында хетттар яулап ала. Хетт батшалы?ы байы?андан ?у? ?рш?к Каркемиш ?арама?ына к?с?.

Б. э. т. 1370 йылда Уршу ?ала?ы Суппилулиум I батша ет?кселегенд? хеттар тарафынан яулап ал?ан. Хетт батшалы?ы б?лг?нл?кк? т?шк?нд?н ?у?, Уршу Каркемиш ?арама?ына к?с?.

Борон?о быуаттар?а [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

№аланы Александр Македонский яулап ала. Селевк I Никатор с?й?си с?б?пт?р ар?а?ында ?ала?а грек атама?ын Эдесса ? Македонияла?ы шул у? исемд?ге ?ала атама?ын бирг?н. Эдесса?а ниге? ?алыныу к?н? тип ????тт? б. э. т. 303 йыл к?р??тел?. Д?рт м?й?шл? стеналы ??м ?ап?алы, донъя я?тарына ориентирлан?ан ?ала тура м?й?ш планлы т???лг?н. ??л?? ?л?шл?т? ?ала стеналарынан ситк? сы?ып тор?ан.

Селевкидтар д??л?те тар?ал?андан ?у?, Эдесса тир?л?й Осроенды? бойондоро??о? Ассирия батшалы?ы барлы??а килг?н. Уны? батшалар исемлеге С?ри? архиепископы Дионисий Телльмарский хроника?ында килтерелг?н. Апостол Фаддей Абгар V Уккамды су?дыр?андан ?у?, был батшалы? м?сихсел?р?е? беренсе д??л?те булып китк?н.

Римлел?р ва?ытында ?ала т???? ?? бойондоро??о?ло?он ?а?ла?ан. Б?й?к Гней Помпей б. э. т. 67 йыл тир??е Абгар Эдесский?ы т?хетк? ултырт?ан. Плутарх я??анса, ?у??ы?ы б. э. т. 53 йылда Каррах алышында Марк Лициний Крассты е?е??? м??им роль уйна?ан. Шунан ?у? Эдесса Осроена мен?н берг? парфяндар ?улына к?ск?н.

Ургой ??ене? с?рк?тибе ??м р?ссамы Ханнан аша ?айса М?сих мен?н хат я?ыш?ан беренсе м?сихсе-батша Абгар V Уккам ар?а?ында билд?ле бул?ан. Изге Я?ма й??ни Т??рат буйынса, Абгар (Авгарь) ?айсанан ?ауы?ыуы тура?ында ?тенг?н. ?айса, й???н яулы? мен?н ??ртк?н, ??м уны? образы яулы?та ?ал?ан. ?айса я?ынан терелг?нд?н ?у?, апостол Фаддей, батша?а яулы?ты ?айтарып бирг?н, ??м батша, унда?ы образ?а ?а?ылыу мен?н, ?ауы??ан. Р?хм?т й???н?н Абгар христиан динен ?абул итк?н. Шулай итеп, беренсе христиан икона?ы барлы??а кил? (?ара: Спас Нерукотворный).

114 йылда Рим императоры Траян Оронтала?ы Антиохия?а бар?анда, шулай у? Абгар исемен й?р?тк?н Эдесса батша у?а б?л?кт?р: улар ара?ында 200 сама?ы ат бирг?н. ?мм? 116 йылда у? ?ала римлел?р тарафынан емертелг?н. Император Адриан парфян принцы Парфамаспатты Эдессаны? хакимы итеп т???йенл?г?н. 165 йылда ?ала парфяндр?а ?аршы фетн? к?т?рг?н ??м римлел?рг? ?ала ?ап?аларын ас?ан, рим наместнигы ?аланы? батша?ы булып китк?н.

Эдесса баштан у? Ай ила?ы Син?а табыныу?а эрг??енд? урынлаш?ан Харран?а ?аршы к?р?ш?. Шулай у? Тарат али???ен х?рм?тл?п табыныу ха?ында ла билд?ле. Вардесанды? III быуат башында?ы "Закондар китабы"нда С?ри?л? ??м Ургой?а ир??р?е Тарат х?рм?тен? бестере???ре ха?ында х?б?р ителг?йне. Шулай ?а Эдесса бик ирт? христиан ?ала?ы булып китк?н. Фаразланыуынса, беренсе м?сихсел?р сирк????ре Абгар VIII батша (177?212) идара итк?н ва?ытта т???лг?н бул?ан.

194 йылда Эдесса римлел?рг? ?аршы фетн? к?т?рг?н, л?кин ихтилалды император Септимий Север ба?тыр?ан. Абгар IX (212?214) бер а??а т?хетк? ултыр?ан. ?мм? ти???н ул Римд? вазифа?ынан бушатыла ??м император Каракалла тарафынан ?лтерел?, ? ?ала 214 йылда Рим колония?ына ?йл?н?.

233 йылда ?ала?а изге Фоманы? (Маар Тумды?) м?йете килтерелеп, т?п сирк???? ерл?нг?н. Артабан?ы йылдар?а Эдессала батшалар идара ите?ен дауам итк?н, шулай итеп 243 йылда Авгар исемле сиратта?ы батша ?аил??е мен?н Рим?а к?сеп килг?н.

259?260 йылдар?а император Валериан I ет?кселегенд?ге римлел?р?е? ??ск?рен Шапур I ет?кселеге а?тында?ы фарсылар Эдесса янында тар-мар ит?, ? император ??е ?сирлекк? эл?кк?н.

?у??ы антиклы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Эдессаны? т??к?л?р ?у?ыу хо?у?ына эй? ине, ??ене? ю?ары й?м?и?те, ?ала каруандар мен?н килтерелг?н зинн?тле ?йбер??р мен?н сау?а ите? ???ге булды. Шулай итеп, элек-элект?н Эдесса мен?н ?индостан ара?ында сау?а м?н?с?б?тт?ре бул?ан. Был ?? сиратында Азия ??м Европа илд?ре ара?ында б?йл?нешт?р урынлаштырыу?а килтер?е, я?шы ны?ытыл?ан ?ала и?тисади я?тан с?ск? атты.

?у??ы антиклы? осоронда Эдесса С?ри? ? Рим К?нсы?ышыны? м??им дини ??м ?илми ???ге бул?ан. Хатта византия императоры Зенонды? бойоро?о буйынса 489 йылда ≪Эдесса м?кт?бе≫ ябыл?ан, ? уны? профессор?ары фарсы Нусайбинына ?ас?ан. VI быуатта ?ала к?нсы?ыш римдар ??м фарсылар ара?ында?ы к?р?ш ???ген? ??ерелг?н. 543 й?ки 544 йылда С?с?ни??р династия?ы фарсы ша?инша?ы Х?ср?? I Ануширван тарафынан Эдессаны? ??й?т ?ур ны?ытма?ы емерел?. 525 йылда ?аланы? к?пселек ?л?ш?н яр?арынан сы??ан Скирт йыл?а?ы (Дайсан) емер?. Византия императоры Юстиниан I ?аланы терге?е? эшт?рен баш?арыр?а бойор?ан.


Урта быуаттар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

638 йылда ?ала мосолмандар ?улына эл?г?, шуны? мен?н ?аланы? антик тарихы тамамлана. 1052 йылда Эдесса я?ынан Византия?а к?ск?н. Шунан ?у? власты ?рм?н кен?зе Абу-Каб ба?ып ала, ул ?лг?нд?н ?у? ?ала уны? улы В?силг? к?с?. ?у?ынан ?ала?а Византияны? элекке куропалаты Филарет Варажнуни алмаш?а кил?, у?а алмаш?а уны? офицеры Торос Эдессалы кил?. Ул с?лж?кт?р?е? сап?ындарын ту?тата, л?кин 1097 йылда беренсе т?ре походы т?ре й?р?т??сел?рен яр?ам?а са?ыра ??м улар?ы? башлы?ы граф Балдуин I Булонский?ы уллы??а ала. 1098 йылда халы? ихтилалында Торос ?лтерелг?нд?н ?у?, ?аланы Эдесса графлы?ыны? баш ?ала?ы, ? Балдуинды Эдессаны? графы итеп и?лан итеп, власты т?ре й?р?т??сел?р ба?ып ала. ?мм? 1144 йылда Алеппонан Эмад ?д-Дин Занга с?лж?кт?ре ?аланы ба?ып ал?ан, тала?ан ??м 1147 йылда тулы?ынса ю? итк?н. Эдессала архиепископ ет?кселегенд? й?ш??сел?р?е? к?бе?е ?лтерелг?н. Т?ре й?р?т??сел?р?е? е?еле?е икенсе т?ре походын ойошторолоуына с?б?п була.

Артабан?ы быуаттар?а ?аланы монголдар, А? ?уйлылар держава?ы, ?у??ара? (у?ыш?ы? ынтылыштар?ан ?у?) м?мл?кт?р яулай.

1637 йылда Эдессаны ?осман империя?ы яулап алына ??м ?ала атама?ы Урфа тип ??г?ртел?. Ул ва?ытта ?ала мамы?, к?н ??м ?имм?тле таштар ?атыу буйынса сау?а ???ге бул?ан.

1830 йылда ?ала ?ы??а ва?ыт?а М?х?мм?т али Паша ?идивы бил?м??ен? (вице-солтанлы?ы) эл?г?.

1895 йылда Анатолияны? к?нья?ында ??м к?нсы?ышында солтанды? махсус ??ск?р??ре ? хамидие тарафынан ?рм?нд?р ??м С?ри? христиандарын физик ю? итк?нд?н ?у?, 1895 йылда Ио?анн Лепсиус ?алала ?уйыштан ?отола ал?андар ?с?н бер нис? ми?ырбанлы? йорто т???й. Был йорттар?а 1903 йылдан Дания миссионеры Карен Йеппе ет?кселек итк?н, Беренсе б?т? донъя ?у?ышы ослронда ул к?п ?рм?н балаларын геноцидтан ?от?арыусы бул?ан. 1917 йылда Йеппе с?л?м?тлеге ?а?шау ар?а?ында Т?рки?н?н китерг? м?жб?р була ??м ?? эшен к?рше С?ри?л? Милл?тт?р лига?ыны? р?сми в?киле сифатында дауам ит?. 1919 йылды? мартында Британия ??ск?р??рене? Урфаны ба?ып алыуы ?ала?а ?ы??а м????тк? тын алыу м?мкинлеге бирг?н. Урфаны терге?е? эшт?ре башлан?ан хатта. ?мм? ?ала?а француздар инг?н. ?у??ыларын азат ите?се т?р?к ??ск?р??ре ?ыуып сы?ар?ан. 1915 йыл?ы ?рм?нд?р?е ?лтере? барышында ?аланы? 35 ме? ?рм?нен?н 30 ме?е геноцид ?орбаны бул?ан.

?ала?а ниге? ?алыусы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Ефрем Сирин, Орханы Изге Я?мала?ы Урук (Эрех) мен?н са?ыштырып, Ассирия батша?ы Нимродты ?ала?а ниге? ?алыусы тип атай. Был фекер?е Урта быуатты? т??ге энциклопедисы Исидор Севильский к?т?реп ал?ан. Яков Эдесский, ?? сиратында, Нимродты Диодор Сицилийлыны Белды? улы, Ниневия?а ниге? ?алыусы Нин мен?н, ти?л?й. Урфа ??л???е бил?м??енд?ге ун биш метрлы? ба?аналар?ы, м???л?н, ≪Нимрод т?хете≫ тип й?р?т?л?р. ?б?-?л-Фараж бин Харун Енох ?ала?ына ниге? ?алыусы тип и??пл?г?н. Икенсе ассирия легенда?ы буйынса, Урфа?а йылан улы Орг ниге? ?ал?ан.

Дине [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Шанлыурфа б?г?нг? к?нг? тиклем исламды? ≪биш п?й??мб?р ?ала?ы≫ тип й?р?т?л?. Бында Ибра?им Х?лил ??м ?й?п п?й??мб?р??р (Т??ратта ? Иов) й?ш?г?н. Ислам йолаларына ярашлы, Ибра?им тап ошонда тыу?ан. Шулай итеп, Шанлыурфа И?ке ???ет Ур ?ала?ы мен?н б?йле.

Абгар V Уккам батша ??м уны? хал?ы ?ыу?а сумдырыл?андан ?у? (тарихи документтар мен?н ра?ланма?ан), т??ге христиан сирк????ре т???л?. Шулай у?, Абгар V Таратаны х?рм?тл?? ха?ына ??ен бестерерг? р?хс?т ик?нд?р?е? ??р бере?ене? ?улын ?ыр?ыр?а бойор?ан ??м был традицияны? ю??а сы?ыуына булышлы? итк?н, тип ра?лай?ар. Спас Нерукотворный?ы? й??ни Мандилионды? ??м беренсе м?сихсе икона?ы булып китк?н М?сихте? ??р?те т?ш?р?лг?н яулы?ты? барлы??а киле?е шул осор?а тура кил?.

Шанлыурфала изге ??м тейелерг? р?хс?т ителм?г?н ?а?андар мен?н тул?ан Х?лил Раман м?сете ??м у?а ?ара?ан Ибра?им быуа?ы т?п ?иб???т урыны булып тора. Легенда ??йл??енс?, уса??а ыр?ытыл?ан Ибра?им п?й??мб?р утты ?ыу?а, ? ян?ан утын яр?аларын ?а?андар?а ?йл?ндереп ?отола. Икенсе изге к?л д? бар. Элегер?к христиан динен? тиклемге осор?а балы??а бай к?лд?р богине Тарата али??г? арнап ?иб???т ?ылыу урыны булыуы ихтимал.

М?сихсел?р?е? иманы буйынса, Эдессела?ы с?ри? сирк??ен? ниге? ?ал?ан апостол Фома М?сих Христос ш?кертт?рене? бере?е бул?ан. Шунлы?тан вафатынан ?у?, бында уны? м?йетен Парфиянан й?ки ?индостандан алып килг?нд?р ??м ошо сирк???? ерл?г?нд?р.

И?т?лекле урындары [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Урфала Халеплибахче мозаика?ы музейы
Урфа урамдары
?ала ???генд?ге ??л?? я?ынан к?ренг?н Урфа горизонты
Шанлыурфа ?ала?ы ???ге
У?да Шанлыурфа муниципалитеты бина?ы

Х??ерге Шанлыурфаны? и?ке ??м я?ы ?л?шт?ре ара?ында ки?кен контраст к??г? ташлана. И?ке ?алала ? машиналар ?с?н тар урамдар, у?айлы йорттар?ы уратып ал?ан аша сы??ы?ы? ?оймалар, ??енс?лекле ба?ар?ар, традицион ??р?п ??м курд кейемле урында?ы халы?. Шулай ?а ?аланы? ?ай?ы бер хал?ы шул тиклем ярлы, ?аман тау битл??енд? ?а?ыл?ан м?мерй?л?р?? й?ш?й.

Я?ы райондар?а, кире?енс?, заманса йорттар ??м отелд?р, ресторандар ??м магазиндар урынлаш?ан.

  • Шанлыурфа музейы

Шанлыурфала музей асыу идея?ы т??ге тап?ыр 1948 йылда тыуа. Бы?а тиклемге экспонаттар Атат?рк исеменд?ге башлан?ыс м?кт?бенд? ?а?лана ине. 1956 йылда улар икенсе башлан?ыс м?кт?пк? тапшырыла, ?мм? ва?ыт у?ыу мен?н унда ла ?ыр?а урын етм?й башлай, ??м 1969 йылда Шанлыурфа музейы асыла.

1987 йылдан башлап Атат?рк ?ыу?а?ла?ысы а?тында археологик ?а?ыу эшт?ре алып барыла. 1995 йылдан алып музей Г?б?клет?п? ?ал?ыулы?ында алып барыл?ан ?а?ыныу эшт?ренд? ?атнаша.

?мм? музей?а барлы? экспонаттар ?с?н д? урын етм?г?нлект?н, та?ы бер бина т???л?. Унда х??ер археология буйынса ?с зал, этнография залы, хакими?т, к?рг??м? ??м конференция залдары, шулай у? китапхана бар. Подвалда ?а?ла?ыс, тикшерене? лаборатория?ы ??м фотолаборатория урынлаш?ан.

  • Ибра?им п?й??мб?р тыу?ан м?мерй?
  • Изге ?а?анлы Балы? к?ле

К?л 1211 йылда т???лг?н Х?лил-Раман м?сете ихата?ында урынлаш?ан. Икм?к ташлаусы кешел?р ар?а?ында ?имерг?н ?а?андар?ы? к?плеге, м?сет тир??ен?н ба?салар?ан айырмалы, арты? ?ыуаныслы к?ренеш тип ?йтеп булма?ан. Л?кин ?а?андар ара?ында а?ты к?рг?нд?р к?кк? эл?гер, тиг?н инаныу?ар бар.

  • Айн-З?лих? к?ле

Ри??й?т буйынса, икенсе изге к?л Ибра?им артынан уса??а ?икерг?н Нимродты? ?ы?ы З?лих? х?рм?тен? атал?ан.

  • Ризвания м?сете

1716 йылда т???лг?н Балы? к?ле комплексы эрг??енд?ге м?сет.

  • Урфаны? ?ур м?сете

1170 йылда ??р?пт?р ≪?ы?ыл≫ тип й?р?тк?н христиан сирк??е урынында т???л?.

  • Фир?з бей фонтаны

?ур м?сетте? к?нсы?ыш ?л?ш?нд? ?й?п (Иов) исеменд?ге теология м?кт?бе стена?ына т???лг?н фонтан. 1781 йылда Фир?з бей т???г?н. Х??ер м?кт?пк? ниге? ?алын?ан дата тип ?анал?ан 1191 йыл теология м?кт?бен?н ?ал?ан я?ыу ?ына бар.

  • Урфа ??л???е харабалары ??м ≪Нимрод т?хете≫
  • ?осман империя?ы осоронда?ы ?иге? т?р?к мунса?ы

Жинжикли, В?зир, Шабан, В?либей, И?ке Араса, Серче ??м Солтанды? й?м???т мунса?ы.

  • Традицион Урфа йорттары

????тт?, ике секциянан тора: ??р?м (?аил?не? ??е ?с?н) ??м селам (?уна?тар ?с?н). Почтамттан алы? т?гел ?ара Май?ан ?ала районында киле?сел?рг? асы? Гажи Хафизлар йорто ошондай йорттар?ы? бере?е булып тора. Был йорт 1888 йылда т???лг?н, ?у?ынан Т?рки?не? М???ни?т министрлы?ы тарафынан реставрациялан?ан ??м с?н??т ???р??рене? д??л?т галерея?ы итеп ??г?ртелг?н.

  • Невалы-Чори

Б. э. т. 8000 йылдар?а ?ара?ан неолит д??ере тора?ы. Х??ер Атат?рк ?ыу?а?ла?ысыны? т?б?нд? урынлаш?ан.

Донъяла?ы и? борон?о таш ?орамдар емереклеге (б. э. т. 11500 йылдар тир??е)

Аш-?ыуы [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Баклажанлы ??м урында?ы исот атамалы ?ткер боросло кебаб

Аш-?ыу Т?рки?не? к?нья?-к?нсы?ышы ?с?н хас. Ниге?ен б?т? иген ??м ит т?шкил итк?н баклажан, помидор ??м Т?рки?л? бик популяр бул?ан ??м Шанлыурфта хатта ??йк?л ?уйыл?ан ?ы?ыл борос (айырыуса урында?ы ≪исот≫ сорты й?ки Urfa biber) к?п ?ушыл?ан кебабтар, донер?ар й?ки шаурма [4] ), и кофе.

Билд?ле кешел?ре [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • [[Алексий, Алла кеше?е (IV б. а?а?ы - V б. башы) - м?сихсел?р ?с?н изге, аскет
  • Вардесан (154?225) ? гностик
  • Браим Халил  ? езид п?й??мб?ре, христианлы?та ? Ибра?им п?й??мб?р
  • Ефрем Сирин (306?373) ? христиан сирк??е у?ытыусы?ы
  • Иов  ? й???д п?й??мб?ре
  • Матвей Эдесский  ? XII быуат ?рм?н тарихсы?ы
  • Раббула (ум. 435) ? Эдесса епискобы
  • Фома Канский  ? христиан т??лим?тен? то?ро (проповедник)
  • Н?би Йософ (1642?1712) ? т?р?к ша?иры

Галерея [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Шулай у? ?ара?ы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Урфа ??оборона?ы

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Sanliurfa nufus verileri . rapor.tuik.gov.tr . Дата обращения: 10 апрель 2020. Архивировано из оригинала 22 октябрь 2013 года. 2013 йыл 22 октябрь архивлан?ан .
  2. The World's First Temple - Archaeology Magazine Archive . archive.archaeology.org . Дата обращения: 22 март 2018. Архивировано 8 август 2017 года.
  3. 'City of prophets' drawing faith tourists . Hurriyet Daily News (20 ноябрь 2014). Дата обращения: 29 октябрь 2020. Архивировано 5 ноябрь 2020 года.
  4. Перец из города Шанлыурфа . mazurtravel.com . Дата обращения: 10 апрель 2020. Архивировано 5 декабрь 2020 года.
  5. The World's First Temple ? Archaeology Magazine Archive . archive.archaeology.org . Дата обращения: 22 март 2018. Архивировано 8 август 2017 года.

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?алып:Шанлыурфа