Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
Нью-Йорк фонд биржа?ы, 1963 йыл
Би?ржа
(
нидерл.
beurs
,
нем.
Borse
,
франц.
bourse
,
итал.
borsa
,
исп.
bolsa
,
ингл.
exchange
) ? тауар?ар?ы, финанс инструменттарын ??м сит ил
валюталарын
к?м?рт?л?п ?атыу-алыу?ы ойоштороусо ??м даими эшл??се ба?ар. Беренсе тап?ыр тауар ??м валюта ?атыу биржалары 15?16 быуаттар?а
Италияла
(Венеция, Генуя, Флоренция) барлы??а кил?. 16 быуатта д??л?тте? ?имм?тле ?а?ы??ары (бурыс й?кл?м?л?ре) мен?н сау?а ите? эшт?ре башлана. 1566 йылда Лондонда Король тауар ??м вексель биржа?ы, 17 быуат а?а?ында Лондон фонд биржа?ы ойоша. Тауар?ар ??м ?имм?тле ?а?ы??ар ?атыу буйынса х??ерге к?нг? тиклем эшл?п килг?н универсаль Амстердам биржа?ы 17 быуат башында ойошторола. 1817 йылда
А?Ш
- та Нью-Йорк фонд биржа?ы асыла.
Р?с?й??
беренсе биржа
Пётр I
к?р??тм??е буйынса 1703 йылда
Санкт-Петербургта
асыла, 18 быуат а?а?ында
М?ск????
ойоша. 1914 йылда Р?с?й?? 115 универсаль биржа и??пл?н?. ?имм?тле ?а?ы??ар мен?н сау?а ите? ысулы Халы? комиссар?ары советыны? 1917 йыл?ы 23 декабрь декреты мен?н б?т?р?л?.
1922?30 йылдар?а
биржалар ба?ар?ы к?йл??се д??л?т органы сифатында эшл?й. 1930 йылда СССР-да биржалар эшс?нлеге ту?татыла. 1990 йылдар башында биржалар я?ынан эшк? кереш?.
Тауар биржа?ы ? тауар ба?арында к?пл?п ?атыу-алыу?ы ойоштороусы. Бында килеше? сроктары фонд биржа?ына ?ара?анда о?а?ыра? дауам ит? (ниге??? ? 6-?ан 24 ай?а тиклем). И?тисадты? монополиялаштырылыуы мен?н тауар биржаларыны? м?ст??иллеге сикл?н? (монополиял?р, биржалар?ы ситл?теп, тауар мен?н к?бер?к ????ре сау?а ит?л?р). РФ-?а ≪Биржа тауар?ары ??м биржа сау?а?ы≫ тура?ында?ы закон 1992 йылды? 20 февраленд? ?абул ител?. 2007 йылда РФ нефть продукттары ??м газ мен?н ?атыу ите?се биржалар барлы??а кил?, улар?а и??п-хисап ?умдар?а алып барыла. Фонд биржа?ында акциял?р?ы, корпоратив облигациялар, опциондар, д??л?т заёмдары облигациялары ?.б. финанс инструменттарын ?атыу-алыу ??м?лг? ашырыла. Унда ?имм?тле ?а?ы??ар курсы формалаша. Эре акционерлы? компаниял?рыны? акциялары Нью-Йорк ??м
Лондон
биржаларында. 2006 йылда Нью-Йорк биржа?ында Р?с?й?е? 6, ? Лондон биржа?ында 16 компания?ыны? ?имм?тле ?а?ы??ары урнынлаштырыла. Килеше???р к?л?ме артыу?а карама?тан, фонд биржаларыны? роле са?ыштырмаса к?мей, с?нки эре
банкылар
?имм?тле ?а?ы??ар?ы у? клиенттарына ?атыу ??м таратыу мен?н ????ре ш???лл?н?.
Сит ил валюталары
??м алтын мен?н ?атыу ите??е л? банкылар ????ре баш?ара; элегер?к улар?ы ??м?лг? ашыру ?с?н фонд биржалары ?аршы?ында валюта биржалары ойошторол?ан.
Р?с?й?? фонд биржаларыны? эшс?нлеге 1991 йылды? 28 декабренд? ра?лан?ан ≪РСФСР-?а ?имм?тле ?а?ы??ар?ы сы?арыу ??м ?йл?нешк? керете? ??м фонд биржалары тура?ында?ы ниге?л?м?≫ мен?н к?йл?н?. 1996 йылда РФ-?ы? ≪?имм?тле ?а?ы??ар тура?ында≫?ы федераль законы ?абул ителг?с, шу?а тура килтереп, фонд биржа?ы коммерция?ы? партнёрлык форма?ында ойошторола.
