Байтурин Д??л?тша М?х?м?тй?н улы
(
14 февраль
1905 йыл
?
19 апрель
1980 йыл
) ? с?й?си золом ?орбаны,
Б?й?к Ватан ?у?ышында
?атнашыусы,
≪1941 ? 1945 йылдар?а?ы Б?й?к Ватан ?у?ышында Германияны е?г?н ?с?н≫
,
≪Батырлы? ?с?н≫
,
≪М?ск???е оборонала?ан ?с?н≫
,
≪Х?рби хе?м?тт?ре ?с?н≫
??м баш?а ми?алдар мен?н б?л?кл?не?се.
Д??л?тша М?х?м?тй?н улы Байтурин 1905 йылды? 14 февраленд?
Буранбай
ауылында (х??ерге
Баш?ортостан Республика?ы
Байма? районында
) тыу?ан. М?кт?пт? 7 класс белем ал?ас,
Тем?с баш?орт педагогия училище?ында
у?ый. Уны тамамла?андан ?у?, 1929 йылдан Байма? районыны?
А?морон
ауылы м?кт?бенд?
у?ытыусы
булып эшл?й.
Фарсы
,
латин
,
уры?
,
?зб?к
,
?а?а?
,
т?ркм?н
телд?рен я?шы белг?н.
Д??л?тша М?х?м?тй?н улы 1935 йылда Йома?олова Й?мил? ??лим ?ы?ына ?йл?н?. ?йл?нг?нд?н ?у?,
Хисм?т
ауылында ба?ыу ?араусы булып эшл?й. Уны ≪халы? дошманы≫ тип ??йепл?п, 10 йыл?а х?к?м ит?л?р. ?с??е С?хир? кире ?а?а тор?ан документтар йыйып тапшыр?ас, ул тот?онло?тан ?отола.
1937 йылда
репрессиялар ва?ытында ?аил??е мен?н
?зб?кстан?а
китерг? м?жб?р була. Унда 2 йыл й?ш?г?с, тыу?ан я?ына ?йл?неп ?айта.
1941 йылды? авгусында Д??л?тша Байтурин
фронт?а
кит?, минометсы ??м пулемет расчетында була. 1943 йылда яраланып, ай ярым госпиталд? ята. Госпиталд?н ?у? разведчик була. Ул Курск ду?а?ында?ы ?у?ыштар?а,
М?ск???е
обороналау?а ??м
Берлинды
алыу?а ?атнаша.
Е?е? к?н?н
ул Берлинда ?аршылай.
1945 йылды? авгусында Д??л?тша М?х?м?тй?н улы Байтурин хе?м?т итк?н полкты Алы? К?нсы?ыш?а япондар?а ?аршы ?у?ыш?а еб?р?л?р. 1946 йылды? сентябренд? тыу?ан я?ына ?айта.
Сталиндан
р?хм?т хаты ала.
?у?ыштан ?у? Д??л?тша М?х?м?тй?н улы Хисм?т ауылында колхозда эшл?й. ?у?ынан урман хужалы?ына эшк? урынлаша ??м пенсия?а тиклем шунда эшл?й. 1980 йылда Байма? районыны? Коммунар (
Ш?лк?
) ауылында вафат була.
Ул Й?мил? ??лим ?ы?ы мен?н 10 бала т?рби?л?п ??тер? (
Байтурина З???р? Д??л?тша ?ы?ы
,
Абдуллина Фир?з? Д??л?тша ?ы?ы
).
- ≪1941 ? 1945 йылдар?а?ы Б?й?к Ватан ?у?ышында Германияны е?г?н ?с?н≫ ми?алы
- ≪Батырлы? ?с?н≫ ми?алы
- ≪М?ск???е оборонала?ан ?с?н≫ ми?алы
- ≪Х?рби хе?м?тт?ре ?с?н≫ ми?алы
- Государственное автономное научное учреждение ≪Институт стратегических исследований Республики Башкортостан≫
[1]
- Память народа официальный сайт
[2]