Григориан календарына к?се? ?с?н т??шарттар
??г?ртерг?
Григориан календары тропик йыл?а ярай?ы у? те??л я?ынлашыу м?мкинлеген бир?. Я?ы календар?ы ?абул ите??е? с?б?бе булып к?н тиге?л?неше к?н?н?? юлиан календарына ?арата ?кренл?п ??г?ре?е тора, у?а ярашлы
Пасханы?
дата?ы ??м пасха тулы ??м астрономик ай?ар?ы? килешм??с?нлеге билд?л?н?. 325 йылдан к?н тиге?л?неше дата?ы 21 марттан 11 март?а тиклем шыла, ??м тап ошо я?ы календарь индере? ?с?н с?б?п була. Был алмашыныу икенсе ме? йыллы? башында у? ?и?ел?, ??м календар?ы т???те? к?р?клеге килеп тыуа, с?нки Пасха к?н?н д?р?? и??пл?м?? етди гона? тип ?анала. Тридент Советы (1545?1563) папа?а тейешле ??г?решт?р индерерг? ?уша
[11]
.
Григорий XIII тиклем папалар Павел III ??м Пий IV проектты тормош?а ашырыр?а тырышалар, ?мм? у?ыш?а ?лг?шм?й??р. Реформаны Грегорий XIII ?ушыуы буйынса рим астрономы Алойсий Лилиус, ? уны? вафатынан ?у? (1576) Христофор Клавий баш?ара. Улар?ы? эшт?рене? ????мт??е Мондрагон вилла?ында понтифик ?ултам?а?ы ?уйыл?ан папа булла?ында я?ыла ??м
Inter gravissimas
(≪И? м??имд?р ара?ында≫) беренсе юлы исеме мен?н атала
[12]
.
1582 йылда?ы календарь реформа?ы баштан у? католик ?алимдар ара?ында ла к?м?к протест ??м ?аты б?х?ст?р тыу?ыра..К?нбайыш Европаны? б?т? университеттары ла тиерлек реформа?а ??т?и ?аршы була ??м григориан календары бер нинд?й ниге??е? ≪юлиан календарыны? бо?олоуын≫ к????л?ндер?, тип белдер?. ?йтк?нд?й, айырыуса
Париж
??м
Вена университеттары
??т?и ?аршы булалар. Ул заманды? к?п кен? алдын?ы ?алимдары ла проектты ?ыр?а т?н?итл?й. Рим Папа?ы Григорий XIII реформа?а ?аршы сы?ыусылар?а сирк????н ?ыуыу мен?н янар?а м?жб?р була.
[13]
.
- я?ы календарь ?абул ите? м?ленд? а?ымда?ы датаны 10 к?нг? шылдыра ??м туплан?ан хаталар?ы т???т?;
- я?ы календар?а я?ы, те??лер?к, к?бис? йылы барлы??а кил?? к?бис? йылы тура?ында?ы ?а?и?? эшл?й башлай, й??ни 366 к?н, ?г?р:
- йыл ?аны 400-г? б?лен? (1600, 2000, 2400);
- ?ал?ан йылдар?? йыл ?аны 4-к? б?лен? ??м 100-г? б?ленм?й (… 1892, 1896, 1904, 1908 …);
- христиан
Пасха?ын
и??пл?? ?а?и??л?ре ??г?ртел?
[14]
.
Юлиан ??м григориан календар?ары даталары ара?ында?ы айырма ??р 400 йыл?а ?с т??лекк? арта.
?ай?ы бер илд?р?? Григориан стиле мен?н р?тт?н милли календар?ар ?улланыла:
Израиль
(
й???д календары
),
?индостан
(Бер??м ?индостан милли календары),
Бангладеш
(бенгал календары).
Илд?р?е? григориан календарына к?се? дата?ы
??г?ртерг?
Д??л?тт?р юлиан ??м баш?а календар?ар?ан Григориан календарына т?рл? ваытта к?с?л?р
[15]
:
Юлиан календарыны?
а?а??ы к?н?
|
Григориан календарыны?
беренсе к?н?
|
Д??л?тт?р ??м территориялар
|
4 октябрь 1582
|
15 октябрь 1582
|
Испания
,
Португалия
,
Италия
,
Речь Посполитая
(федератив д??л?т:
Б?й?к Литва кен?злеге
??м Польша короллеге) (Литва губерна?ы юлиан календарына 1800 йылды? 1 (11) ?инуарында ?йл?не ?айта ??м 1815?1915 йылдар?а Р?с?й империя?ы составында документтар?а ике календарь ?а ?улланыла)
|
9 декабрь 1582
|
20 декабрь 1582
|
Франция
, Лотарингия (юлиан календарына 1735 йылда ?йл?неп ?айта ??м ?абаттан григориан календарына 1760 йылы? 28 февраленд? к?с?)
|
14 декабрь 1582
|
25 декабрь 1582
|
Люксембург
, Республика Соединённых провинций
|
21 декабрь 1582
|
1 ?инуар 1583
|
Фландрия,
Голландия
, Брабант,
Бельгия
[16]
, Зеландия графлы?ы
|
31 декабрь 1582
|
11 ?инуар 1583
|
Ахен
|
10 февраль 1583
|
21 февраль 1583
|
Льеж епископлы?ы, Гронинген [юлиан календарына 10 (20) ноября 1594 йылды? 10 (20) ноябренд? ?йд?неп ?айта ??м григориан календарына ?абаттан 1701 йылды? 12 ?инуарында к?с?]
|
13 февраль 1583
|
24 февраль 1583
|
Аугсбург
|
4 октябрь 1583
|
15 октябрь 1583
|
Трир
|
5 октябрь 1583
|
16 октябрь 1583
|
Австрия
(
Бриксен
),
Бавария
,
Зальцбург
,
Регенсбург
, Тироль, Фрайзинг
|
13 октябрь 1583
|
24 октябрь 1583
|
Брайсгау-Верхний Шварцвальд (район)
|
20 октябрь 1583
|
31 октябрь 1583
|
Базель епскоплы?ы
|
2 ноябрь 1583
|
13 ноябрь 1583
|
Юлих-Берг
|
3 ноябрь 1583
|
14 ноябрь 1583
|
Кёльн
|
4 ноябрь 1583
|
15 ноябрь 1583
|
Вюрцбург
|
11 ноябрь 1583
|
22 ноябрь 1583
|
Майнц
|
16 ноябрь 1583
|
27 ноября 1583
|
Баден-Баден
, Страсбург архиепархия?ы
|
17 ноябрь 1583
|
28 ноябрь 1583
|
Мюнстер
, Клева герцоглы?ы
|
14 декабрь 1583
|
25 декабрь 1583
|
Штирия герцоглы?ы
|
6 ?инуар 1584
|
17 ?инуар 1584
|
Австрия
(Каринтия), Богемия
|
11 ?инуар 1584
|
22 ?инуар 1584
|
Швейцария
(Люцерн, Ури, Швиц, Цуг, Фрайбург, Золотурн кантондары, Невшатель кантоныны? Ле-Ландерон коммунна?ы)
|
12 ?инуар 1584
|
23 ?инуар 1584
|
Силезия, Лужица
|
11 февраль 1584
|
22 февраль 1584
|
Швейцария
(Обвальден, Нидвальден кантондары)
|
1 июль 1584
|
12 июль 1584
|
Вестфалия
|
3 октябрь 1584
|
14 октябрь 1584
|
Моравия
|
1584
|
1584
|
Америкала?ы испан колониялары,
Швейцария
, Тургау, Аппенцелль-Иннерроден, Аппенцелль-Аусерроден кантондары (юлиан календарына 1597 йылда ?абаттан ?йл?неп ?айта ??м 1798 йылда григориан календарына к?с?)]
|
16 июнь 1585
|
27 июнь 1585
|
Падерборн
|
21 октябрь 1587
|
1 ноябрь 1587
|
Венгрия
|
14 декабрь 1590
|
25 декабрь 1590
|
Трансильвания
|
22 август 1612
|
2 сентября 1612
|
Пруссия
|
13 декабрь 1615
|
24 декабрь 1615
|
Пфальц-Нойбург
|
1617
|
1617
|
Курляндия юлиан календарына Р?с?й империя?ына ?ушылыу 1796 йылды? 28 ?инуарында (8 февралд?) ?йл?неп ?айта]
|
1623
|
1623
|
Швейцария
(Унтерваллис?? Вале кантоныны? бер ?л?ш?)
|
1623?1624
|
1623?1624
|
Швейцария
(Граубюнден кантоныны? бер ?л?ш?)
|
1624
|
1624
|
Оснабрюк
|
15 март 1631
|
26 март 1631
|
Хильдесхайм кен?злеге, епископлы?ы
|
28 февраль 1655
|
11 март 1655
|
Швейцария
(Вале кантоны)
|
1 февраль 1668
|
12 февраль 1668
|
Минден епископлы?ы
|
5 февраль 1682
|
16 февраль 1682
|
Эльзас,
Страсбург
|
18 февраль 1700
|
1 март 1700
|
Дания
(шул и??пт?н
Норвегия
), протестант немец д??л?тт?ре)
|
30 июнь 1700
|
12 июль 1700
|
Нидерланд
(Гелдерланд, Зютфен)
|
16 ноябрь 1700
|
28 ноябрь 1700
|
Исландия
|
30 ноябрь 1700
|
12 декабрь 1700
|
Нидерланд
(Оверэйссел, Утрехт)
|
31 декабрь 1700
|
12 ?инуар 1701
|
Швейцария
(Цюрих,
Берн
, Базель, Женева, Невшатель, Шаффхаузен кантондары, Гларус кантоныны? католик ?л?ш?),
Нидерланд
(Фрисландия, Гронинген)
|
30 апрель 1701
|
12 май 1701
|
Нидерланд
(Дренте)
|
1724
|
1724
|
Швейцария
(Санкт-Галлен ?ала?ы)
|
2 сентябрь 1752
|
14 сентябрь 1752
|
Б?й?к Британия
, уны? колониялары (шул и??пт?н Т?нья? Америка североамериканские; Канаданы? Я?ы Шотландия?ы француз колония?ы булара? ??м
Ирландия
григориан календарын 1605 йылдан 1710 йылды? 13 октябрен? тиклем ?уллана.
|
17 февраль 1753
|
1 март 1753
|
Швеция
(шул и??пт?н
Финляндия
)
|
16 февраль 1760
|
28 февраль 1760
|
Лотарингия
|
22 июнь 1798
|
4 июль 1798
|
Швейцария
(Гларус кантоныны? протестант ?л?ш?)
|
13 декабрь 1798
|
25 декабрь 1798
|
Швейцария
(Аппенцелль-Аусерроден кантоны)
|
1783?1811
|
1783?1812
|
Швейцария
(Граубюнден кантоныны? протестант ?л?ш?: т??гел?р??н булып Оберэнгадин ??м Бергель коммуналары, а?а??ылары булып коммуны Ширс ??м Грюш коммуналары к?с?)
|
1863
|
Камбоджа
|
6 октябрь 1867
|
18 октябрь 1867
|
Аляска
(территориялар?ы Р?с?й??н А?Ш-?абирг?н к?н?; я?ы календар?а к?се? даталар алмшыныу ва?ытына тура кил?, шу?а к?р? т???тм? 11 к?н урынына 12 к?н т?шкил ит?, ? шулай а?на к?нд?рене? хисап т?ртибе бо?ола)
|
1 ?инуар 1873
|
Япония
|
1885
|
Бирма (Мьянма)
|
1 апрель 1889
|
Сиам (Таиланд)
(Бангкок ниге?л?нг?н ва?ыттан алып ??м 1 апрелд?ге йыл башынан; 1913 йылда будда вафатынан йылдар хисабы индерел?; 1941 йылда йыл башы 1 ?инуар?а к?серел?)
|
1889
|
Лаос
|
1 ?инуар 1896
|
Корея
|
1 ?инуар 1912
|
?ытай Халы? Республика?ы
(Миньго календары буйынса; граждандар ?у?ышы ар?а?ында к?се? 1929 йылда тамамлана)
|
14 ноябрь 1912
|
28 ноябрь 1912
|
Албания
|
11 май 1915
|
25 май 1915
|
Литва
(немец оккупация?ы а?тында),
Латвия
(Курляндия -немец оккупация?ы а?тында)
|
31 март 1916
|
14 апрель 1916
|
Болгария
|
15 февраль 1917
|
1 март 1917
|
Т?рки?
(румий календары ?а?ланып ?ала, айырма?ы 564 йыл)
|
22 август 1917
|
5 сентябрь 1917
|
Латвия
(Лифляндия?? немец оккупация?ы а?тында)
|
31 ?инуар 1918
|
14 февраль 1918
|
РСФСР
,
Эстония
|
15 февраль 1918
|
1 март 1918
|
Украина
(Украин халы? республика?ы)
|
17 апрель 1918
|
1 май 1918
|
Кавказ аръя?ы демократик федератив республика (
Грузия
,
?зербайжан
??м
?рм?нстан
|
14 ?инуар 1919
|
28 ?инуар 1919
|
Югославия
|
31 март 1919
|
14 апрель 1919
|
Румыния
|
15 февраль 1923
|
1 март 1923
|
Греция
|
1 ?инуар 1926
|
Т?рки?
[13]
(румий календары буйынса йыл хисабынан григориан календарына к?се?)
|
17 сентябрь 1928
|
1 октябрь 1928
|
Мысыр
|
1949
|
?ытай Халы? Республика?ы
(Миньго календары буйынса йыл хисабынан григориан календарына к?се?; Тайваньда Миньго календары ?а?ланып ?ала)
[16]
|
1 октябрь 2016
|
С???д ??р?бстаны
|
1582 йылда Григориан календарына
Испания
,
Португалия
(Испания провинция?ы булара?),
Италия
, Польша-Литва Содружество?ы (
Б?й?к Литва
??м Польша герцоглы?ы),
Франция
, Лотарингия.
1583 йыл а?а?ына улар?а
Голландия
,
Бельгия
, Брабант, Фландрия,
Льеж
, Аугсбург, Трир,
Бавария
,
Зальцбург
,
Регенсбург
,
Австрия
??м Тироль ?л?шт?ре ?ушыла. ?ы?ы?лы факт та к???тел?. М???л?н, Бельгияла ??м Голландияла 1583 йылды? 1 ?инуары 1582 йылды? 21 декабрен?н ?у? кил?, ??м б?т? халы? шул йылда
Раштыуа
байрамын ?тк?рм?й ?ала
[16]
.
1583 йылда Григорий XIII Константинополь патриархы Иремия II-г? я?ы календар?а к?се? т??диме мен?н илселек еб?р?. 1583 йыл а?а?ында Константинополь советында т??дим Пасха байрамыны? ?ануни ?а?и??л?рен? тап килм?й тип кире ?а?ыла, ? я?ы календар?а эй?ре?сел?рг? анафема и?лан ител?
[17]
.
1584 йылда Австрия григориан календарына к?се??е тамамлай, Швейцария к?с? башлай (Люцерн, Ури, Швиз, Зуг, Фрайбург, Солотурн кантондары), Силезия, Вестфалия ??м Америкала?ы испан колониялары.
XVI быуатта Швейцарияны? католик ?л?ш? григориан календарына к?с?, протестант кантондары 1753 йылда, ? ?у??ы?ы?? Грисон 1811 йылда.
?ай?ы бер осра?тар?а григориан календарына к?се? етди сыуалыштар мен?н о?атыла. М???л?н, 1584 йылда Польша короле Стефан Батори
Ригала
я?ы календарь индерг?нд?, урында?ы сау?аг?р??р, 10 к?нл?к шылыу улар?ы? поставкалар срогын бо?а ??м ?ур ю?алтыу?ар?а килтер?, тип баш к?т?р?. Баш к?т?ре?сел?р Рига сирк??ен емер? ??м бер нис? муниципаль хе?м?тк?р?е ?лтер?. ≪Календарь сыуалыштарын≫ 1589 йылды? й?йенд? ген? ба?тыралар
[18]
.
Григориан календарына к?ск?н ?ай?ы бер илд?р?? юлиан хронология?ы улар?ы? баш?а д??л?тт?рг? ?ушылыуы ????мт??енд? терге?ел?.
1752 йылды? 2 сентябренд? король Георг II ?арары мен?н григориан календарына к?ск?н Б?й?к Британияла датаны 10 к?нг? т?гел, ? 11 к?нг? ал?а к?серерг? тура кил?, с?нки континенталь Европала я?ы календарь к?с?н? инг?нд?н ?у? тотош бер быуат ?т?, шулай итеп та?ы бер ??т?м? к?н йыйыла
[16]
. 2 сентябр??н ?у? кин?т 14 сентябрь тыуа.
Подданный?ар улар?ы оло?айт?ан ?арар мен?н ??н???т булмай?ар. Илд? ≪Ун бер к?н?б???? кире ?айтары?ы?!≫ лозунгы?ы а?тында протест акциялары к???тел?. Уильям Хогартты? ≪?айлау?ар≫ серия?ыны? бер гравюра?ында тап ошо х?л к?р??тел?. ?ай?ы бер?? кеше ??мерен ??г?н сыуалыштар булып ала, м???л?н, Бристоль ?ала?ында
[16]
.
Я?ы календар?ы индере? ?алым йыйыусылар ?с?н д? етди финанс э?емт?л?рг? килтер?. 1753 йылда, григориан календарыны? беренсе тулы йылында, банкир?ар ?алым т?л????н баш тарта, с?нки улар ?с?н элекке дата ????ти була ??м улар 11 к?н алдан ?алым т?л?рг? ризалашмай?ар. ????мт?л? финанс йылы Б?й?к Британияла 6 апрелд? ген? башлана. Был дата 250 йыл элек бул?ан ?ур ??г?решт?р?е? символы булара? бе??е? к?нд?рг? тиклем ?а?ланып ?ал?ан
[16]
.
Швецияла 1700 йылдан алып 1740 йыл?а тиклем к?бис? к?нд?рен б?т?р?рг? ?арар ит?л?р. 1700 йылда беренсе к?бис? к?н? б?т?р?л?. ?у?ынан ?у?ыш башлана,??м к?се? онотола. Шулай итеп, ил ??ене? швед календары буйынса й?ш?й. 1711 йылда Карл XII быны урын?ы? тип таный, ??м и?ке стилг? кире ?айтыр?а ??м февраль айында 2 к?н ??т?рг? ?арар ит?. Шу?а к?р? Швецила 1712 йылда февралд? 30 к?н булы. 1753 йылда ?ына я?ы стиль индерел?. Шул у? ва?ытта 17 февралд?н ?у? кин?т 1 март барлы??а кил?.
Аляскала?ы григориан календарына к?се? ????ти булма?ан, с?нки унда датаны ??г?рте? датаны ??г?рте? линия?ын к?сере? мен?н берг? алып барыл?ан. Шу?а к?р?, 1867 йылды? 6 октябре йома?ынан ?у? та?ы ла бер йома барлы??а кил??? я?ы стиль буйынса 1867 йылды? 18 октябренд?.
1872 йылда традицион лунисолар?ан григориан календарына к?се? тура?ында ?арар?ы Япония ?абул ит?, шу?а к?р? икенсе к?нд?,бишенсе Мэйдзи йылы ун икенсе айыны? 2 к?н?н?н ?у? 1873 йылды? 1 ?инуары тура кил?, ????мт?л? Япония календары к?нбайышты? эре державалары календарына (Р?с?й??н тыш) тап килтерел?. Шу?а ?арама?тан, р?сми документтар бер ?к ва?ытта нэнго система?ын ?улланыуын дауам ит?.
Корея григориан календарын 1896 йылды? 1 ?инуарында ?абул ит?, уны ?абул ите??? Ю Кил-чун ???емлек к?р??т?. ???ем ?атнашты Ю Кил-чеунг
[19]
. ?абул ителг?н календарь буйынса ай?ар ?аны билд?л?н?? л?, 1895?1897 йылдар?а Чосон династия?ыны? беренсе йылында?ы йылдар ?аныны? и?кес? ?аналыуы дауам ит?. 1896 йыл буйынса Григориан календары Чосонды? 1392 йылына тап кил?
[20]
. 1897 ??м 1910 йылдар ара?ында ??м 1948 йылдан алып 1962 йыл?а тиклем корея календаре д??ерене? башы ?улланыла.1910 ??м 1945 йылдар ара?ында,
Корея
япон
хакимлы?ы а?тында бул?анда, япон хронология?ы ?улланыла. 1945 йылдан 1961 йыл?а тиклем К?нья? Кореяла григориан календары б.б.т. 2333 йылда
Кочосон
д??л?тен? ниге? ?алын?ан хронология мен?н берл?штерел?.
Т?нья? Кореяла
1997 йылды? 8 июлен?н я?ы ≪Чучхе хронология?ы≫ ?абул ител?, уны? башы?? 1912 йыл??
Ким Ир Сенды?
тыу?ан йылы.
?ытай Республика?ы
григориан календарын р?сми р??ешт? 1912 йылды? 1 ?инуарында ?абул ит?, ?мм? континенталь ?ытай х?рби диктатура осоронда т?рл? календар?ар ?улланыла. 1928 йылды? октябренд? Гоминьдан хакимлы?ы осоронда Милли х?к?м?т григориан календарын 1929 йылды? 1 ?инуарынан ?улланыр?а ?арар ит?. Шу?а ?арама?тан, ай?ар?ы нумерациялау?а ?ытай традиция?ы ?а?ланып ?ал?ан, ? хронологияны? башланыуы ?ытай Республика?ын и?лан ите??е? беренсе йылы?? 1912 йыл тип билд?л?нг?н. Был система ??ен ?ытай Республика?ыны? вари?ы тип ?ана?ан
Тайваньда
?ле л? ?улланыла.1949 йылда
?ытай Халы? Республика?ы
и?лан ителг?нд?н ?у? ?ытай материгы григориан календарын ?улланыуын дауам ит?, ?мм? элекке х?к?м?т индерг?н нумерация ??м йылдар хисабы б?т?р?л? ??м,
СССР-?а
??м к?нбайыш илд?ренд?ге ке?ек, Христос раштыуа?ынан йылдар хисабы ?абул ител?.
Р?с?й?? совет власы контроле а?тында бул?ан территорияла григориан календары Халы? Комиссар?ары Советыны? 1918 йылды? 26 ?инуарында?ы указы мен?н индерел?, уны? буйынса 1918 йылды? 31 ?инуарынан ?у? 14 февраль барлы??а кил?. Ва?ытлы х?к?м?т
?олатыл?андан
?у? барлы??а килг?н баш?а д??л?т берекм?л?ре контроле а?тында бул?ан элекке Р?с?й империя?ы территорияларында я?ы стиль р?сми р??ешт? индерелг?н даталар т?рл?с? була. М???л?н, Ва?ытлыса Себер х?к?м?те я?ы стилде 1918 йылды? 31 авгусында ??ене? декретына ярашлы индер? ??м 1 октябрь к?н?н 14 октябрь тип и?лан ит?
[21]
. ? Р?с?й К?нья??а большевиктар власы и?лан ителг?нг? тиклем и?ке стиль буйынса й?ш?й??р
Шулай итеп, бер нис? илд?, шул и??пт?н Р?с?й??, 1900 йыл?ы календар?а 29 февраль була.
Григориан календар?а ?у??ылар?ан булып Греция 1923 йылда
[22]
,
Т?рки?
1926 йылда ??м
Мысыр
1928 йылда к?с?л?р
[16]
. Баш?а ??р?п илд?ре граждандар тормошонда григориан календарына к?с?, и? а?а??ы?ы булып
С???д ??р?бстаны
к?с? (2016)
[23]
.
Григориан календарында ?лег? тиклем
Эфиопия
(был илд? эфиоп календары ?улланыла)
[16]
,
Иран
??м
Аф?анстан
(иран календары),
Непал
(непал календары) к?см?г?н.
1923 йылдан алып урында?ы православие сирк????рене? к?пселеге, Рус, Иерусалим, Грузин, Серб ??м Афон сирк????рен?н тыш, григориан календарына о?шаш ??м уны? мен?н 2800 йыл?а тиклем тап килг?н я?ы юлиан календарын ?абул ит?. Шулай у? формаль р??ешт? был я?ылы? М?ск?? м?х?лл?л?рене? бары?ы тарафынан да тиерлек ?абул ител?? л?, д?й?м ал?анда Сирк???? а?лашылмаусанлы?тар тыу?ыра, шу?а к?р? 8 ноябр?? ?к Патриарх Тихон ≪сирк?? ?улланыуына я?ы стиль индере??е ва?ытлыса кисектереп торор?а≫ бойора. Шулай итеп, Р?с православие сирк??енд? я?ы стиль бары?ы 24 к?н ??м?лд? була.
Таиландта
тай ?ояш календары ?абул ителг?н, ул григориан календары булып тора, ?мм? баш?а хронология мен?н. Бе??е? д??ер хронология?ы ??м милли хронология ?ытай Республика?ында (Тайвань) (Минго календары), КХДР (Юче календары),
Японияла
(идаралы? девиздары буйынса хронология) параллель р??ешт? ?улланыла..
1948 йылда М?ск?? православие сирк????ре конференция?ында Пасханы, к?ск?н байрамдар ке?ек ?к, Александр пасхалия?ы буйынса (юлиан календары буйынса) и??пл?рг?, ? к?см?й тор?андар?? урында?ы сирк?? календары буйынса хисаплана.