Yeni il

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
Yeni ?l Bayramı atributları
?axta baba

Yeni il v? ya T?z? il bayramı ? yeni t?qvim ilinin ba?ladı?ı vaxt v? ya gundur. Dunyanın muxt?lif xalqları ucun ?n?n?vi bayrama cevrildiyi kimi, Az?rbaycanda da insanların m?i??tin? daxil olub. Bir cox m?d?niyy?tl?r hadis?ni hansısa ??kild? qeyd edirl?r. Bu gun ?n cox istifad? edil?n t?qvim sistemi olan Qriqorian t?qvimind? Yeni il yanvarın 1-d? ( Yeni il gunu , yeni il ?r?f?sind?n sonra) ba? verir. Bu h?m d? orijinal Yuli t?qvimind? v? Q?dim Roma t?qvimind? (e.?. 153-cu ild?n sonra) ilin ilk gunu idi. Y?hudil?rd? Ro?-Ha-?ana v? islamda Hicri yeni il qeyd edilir.

B?zi f?rziyy?l?r? gor? Yeni ili ilk d?f? q?dim cinlil?r qeyd edibl?r. Dig?r m?nb?l?rd? bu, q?dim germanlar v? romalıların adı il? ba?lanır. Ba?qa bir m?nb? is? ?n?n?nin Mesopotamiyada yarandı?ını subut etm?y? c?hd edir [1] .

Tarixi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Yeni ild? Moskvada b?z?dilmi? ?am a?acı

Bu bayramın yaranmasının azı 25 ?srlik tarixi var. ?lin d?yi?m?sini bayram etm?k ad?ti ilk d?f? q?dim Mesopotamiyada yaranıb. Eramızdan ?vv?l IV minilliyin sonunda ?umer , Babilistan, Assuriya kimi bu gunumuz? q?d?r g?lib catan m?d?ni irsiyl? h?l? d? bizi heyr?tl?ndir?n m?d?niyy?t m?rk?zl?ri burada t???kkul tapıb. Tarixci aliml?rin fikrinc?, m?hz h?min dovrd? burada Yeni ilin g?li?i ilk d?f? bayram edilib. Martın axırında D?cl? v? F?rat caylarında suyun s?viyy?si artanda ?kin-bicin i?l?ri ba?layarmı?. ?nsanlar yeni ilin g?li?ini d? el? o zaman qeyd etmi?l?r.(Rusiyada 15) 12 gun ?rzind? t?nt?n?li m?rasiml?r davam ed?rmi?. Xeyir tanrısı M?rdukun ??r quvv?l?r v? olum uz?rind? hakimiyy?ti ba?layarmı?. Butun m?hk?m? i?l?ri, c?zalar t?xir? salınarmı?. H?min dovr? aid gil kitab?l?rd?n biri uz?rind? yazılmı? m?tn? gor?, bu bayramda "qul a?aya cevril?rmi?". Yeri g?lmi?k?n, "Karnaval" sozu babil dilind?n t?rcum?d? "g?mi-d?niz" dem?kdir. Bu da M?rdukun D?cl?d? uzm?sil? ba?lı ayinl?rd?n g?l?n ifad?dir. Bayram gunl?rind?n birind? M?rdukun d?h??t ilah?si, ilanba?lı Tiamatla doyu?u s?hn?si canlandırılarmı?. N?tic?d?, ?lb?tt? ki, M?rdukun qalib g?l?rmi?. Babilistan ?sirliyind? olan y?hudil?r Yeni il bayramı ?n?n?sini babill?rd?n oyr?n?r?k sonradan onu yunanlara oturubl?r. Yunanlar vasit?sil? is? bu ?n?n? [Q?rbi Avropa]ya yayılıb.

Ba?qa bir m?nb?y? gor?, Q?dim ??rqd? h?l? ?ran dovl?tinin yenic? yaranma?a ba?ladı?ı dovrd? iranlıların artıq t?qviml?ri var imi?. Onlar bilirmi?l?r ki, ilin bir gunu var ki, h?min gun ?n qısa gunduz ?n uzun gec?yl? novb?l??ir. V? bu gund?n sonra h?yatverici Gun?? s?mada get-ged? daha cox b?rq vurur, t?bi?t oyanma?a ba?layır v? h?yat cansıxıcı qı? ? y?ni olum uz?rind? q?l?b? calır. Q?dim hindlil?r v? farslar muasir t?qviml? dekabrın 22-n? t?saduf ed?n h?min gunu "Gun?? qapısı" adlandırarmı?lar. Sonralar h?min gun Gun?? Tanrısı Mitranın do?um gunu kimi qeyd edilm?y? ba?layır. Moht???m ?ran dovl?tini diz cokdur?n romalılar Mitranı da ozununkul??dirirl?r. Q?dim Romada t?qvim aylarındakı gunl?rin sayı muxt?lif idi. H?tta ru?v?t verib onları d?yi?dirm?k d? olardı. Lakin bir gun d?yi?m?z idi. Yeni il h?mi?? yanvarın 1-i g?lirdi v? Mitranın do?um gunu ? ??ı?ın Qaranlıq uz?rind? q?l?b?si gunu d? bununla ust-ust? du?urdu.Bu bir t?saduf idi.


?srl?r kecdi. Roma dovl?ti r?smi olaraq xristian dovl?ti kimi tanındı. V? m?lum oldu ki, ?sa pey??mb?rin do?um gunu d? el? dekabrın son gunl?rin? t?saduf edir. Bel?c? bu bayram h?m yeni ilin g?li?ini, h?m h?yatın olum uz?rind? q?l?b?sini, h?m d? Milad gununu ozund? birl??dirmi? oldu. [2]

Tarixi m?lumat [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Tarixcil?rin fikrinc?, Yeni il ?n?n?l?rinin ya?ı 5000 mind?n az deyil. Bu ?n?n?l?r ?kincilik m?d?niyy?tinin yaranması il? ba?lıdır. Bir cox xalqlarda yeni il 1 sentyabrdan v? ya bahar v? yaxud payız gec?-gunduzunun b?rab?rliyind?n sonra ba?layırdı.

Yeni ilin qı?ın ortalarında qeyd etm?k ?n?n?si e.?.45-ci ild? Q?dim Romada Yuli Sezarın t???bbusu il? yaranıb. Yeni q?bul edil?n v? t?siscisinin ??r?fin? Yulian t?qvimi adlandırılan t?qvimd? h?r ay birinin adını da?ıyıb v? Yeni il yanvarın 1-d?n ba?lanıb. Bel? sayılır ki, Yeni ili ??nl?n?r?k v? evl?ri b?z?y?r?k qeyd etm?k ?n?n?si m?hz o zamanlar yaranıb.

Orta ?sr Avropasında Yeni ilin qeyd edilm?si butp?r?stl?rl? assosiasiya edilirdi. Buna gor? d? 567-ci ild? katolik kils? 1 yanvarda yeni ili qeyd etm?yi qada?an etdi. Lakin son orta ?srl?rd? yeni ili yanvarın 1-d?n ba?lamaq ?n?n?si qaytarılır. Milad bayramı xristianlar t?r?find?n ?sa Pey??mb?rin Vifleyemd? do?ulması ??r?fin? qeyd olunur. Bu, xristian dunyasının on iki ?n boyuk bayramları arasında Pasxadan sonra ikinci ?h?miyy?tli bayramıdır v? IV-cu ?srd?n ba?layaraq xristian dinin? ita?t ed?n xalqlar t?r?find?n qeyd edilir. Miladda h?diyy? verm?k ?n?n?si Bibliyada korp? ?saya h?diyy? g?tir?n volxvlar (cadug?rlar, falcılar, mut?f?kkirl?r) haqqında r?vay?t? ?saslanır.

Avropada qura?dırılan Milad kuknarı (yolkasıv? ya ?am a?acı) haqqında ?n q?dim s?n?dl?r XVI-cı ?srin ?vv?ll?rin? aiddir. H?mi?? ya?ıl kuknar a?acı h?yatın ozunu v? qaranlıq v? zulm?td?n dirc?li?i simvolla?dıran muq?dd?s a?ac sayılırdı. XVII-ci ?srd? Milad kuknarı Almaniyada, Skandinaviya olk?l?rind? v? b?zi Baltik olk?l?rind? artıq Miladın yayılmı? r?mzi idi. Protestant olk?l?rind? Milad kuknarının populyarlı?ı daha cox idi. Bu, kuknarda ?amların yandırılmasının ilk d?f? Martin Luter t?r?find?n icad edildiyi haqqında ?fsan? il? ba?lı idi.

Rusiya imperiyasında Yeni ilin yanvarın 1-d?n qeyd olunması Birinci Pyotrun 1699-cu il 15 dekabr tarixli f?rmanı il? t?sis edilib.

Yeni il Avropa olk?l?rind? [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Dunyanın h?r yerind? butun insanlar Yeni ili eyni umidl?rl? ? xo? mocuz?l?r, yeni u?urlar, xo?b?xtlik arzusuyla gozl?s?l?r d? bayramı h?r? oz ad?t-?n?n?sin? uy?un qar?ılayır. Avropa olk?si olan Fransada ?axta baba Per Noel ? y?ni Noel ata adlanır. O, Yeni il gec?si g?lir v? evin balaca sakinl?rinin ba?ma?ına h?diyy?l?r qoyur. Boyukl?rs? bayram gunu daha cox yeyib-icm?yi sevirl?r. Fransanın ??rab olk?si oldu?unu n?z?r? alsaq, v?ziyy?ti t?s?vvur etm?k olar. Bu olk?d? bayramın ?n maraqlı t?r?fi h?diyy?l?rdir. Amma burada bir q?d?r diqq?tli olmaq lazımdır. H?r h?diyy?ni h?r adama verm?k olmaz. M?s?l?n, bu bayramda qadının oz ?rind?n ba?qa kimd?ns? h?diyy? olaraq ?tir q?bul etm?si yax?ı hal hesab olunmur. Yeni il h?mcinin Az?rbaycanda da qeyd olunur.??nlikl?r kecirilir, u?aqlar ?axta baba il? Qar Qızın yolunu gozl?yir.B?zi insanlar deyir ki, Az?rbaycan mus?lman olk?sidir dey? yeni il kecirm?k duzgun deyil.Bunlar s?hvdir.?slind? yeni il t?qvimin yenil?nm?sin? gor? qeyd olunur. ?g?r el? olsaydı, t?dbirl?r kecirilm?z,?am a?acları b?z?dilm?zdi. Yeni ild? ?svecr?d? insanlar bir-birin? ?am h?diyy? edirl?r ki, bu da dostlu?un v? sevincin r?mzidir. Bayram ax?amı is? ail? ba?cısı ? ata zibil atmaq b?han?sil? evd?n cıxır v? Yul Tomten (?axta baba) obrazında qayıdır v? u?aqlara h?diyy?l?r paylayır.

?taliyada yeni ild? u?aqların is? ?axta babaları yox, ?axta n?n?l?ri var. Onun adı Befan n?n?dir. Bu olk?d? Yeni ili b?rkd?n qı?qıraraq qar?ılamaq ad?ti var. Ucadan danı?maq italyanlar ucun adi hal olsa da Yeni il gec?si onlar oz s?sl?rin? tam s?rb?stlik verirl?r. Bel?c? onlar h?m d? kohn? il? vidala?ırlar. ?g?r Yeni il bayramı ?r?f?sind? t?saduf?n Roma kuc?l?rind?n kecs?niz ehtiyatlı olun. Cunki p?nc?r?l?rd?n atılan kohn? ev ??yalarına h?d?f ola bil?rsiniz. ?talyanlar hesab edirl?r ki, Yeni ilin astanasında butun pis fikirl?rd?n v? kohn? ??yalardan xilas olmaq lazımdır.

Boyuk Britaniyada bayram gunu evd? ideal t?mizlik v? qanun-qayda hokm surm?lidir. Gec? du??rk?n ail?nin ba?cısı ill?rin yerd?yi?m?si ucun evin butun qapılarını geni? acır. Daha sonra qapı ba?lanır v? ev? ilk g?l?c?k qonaq h?y?can v? s?birsizlikl? gozl?nilir. ?nanca gor? ilin nec? kec?c?yi ic?ri gir?n adamın gork?mind?n cox asılıdır. Qadınlar, sarı?ınlar v? ?sm?rl?r o q?d?r d? arzuolunan deyill?r. ?n u?urlu qonaq kur?n ki?i hesab olunur. D?h??tli hadis?, catmaqa? adamın ic?ri girm?sin? qar?ı is? o d?qiq? ehtiyat t?dbirl?ri gorulur. Oca?a duz atılır, qapıdan xac asılır. G?l?n qonaq ozuyl? viski, ?irin cor?k v? komur g?tirm?lidir. Komur oca?a atılır ki, Yeni ild? ail? oca?ı daha gur yansın.

Yeni ild? ?slandiyada kicikl?r oz valideynl?rini xeyli t??ccubl?ndirirl?r. Bu balaca coxbilmi?l?r ?axta babanın onlara goz qoymasından ehtiyatlanaraq ay boyu ozl?rini yax?ı aparır, d?c?llik etmirl?r. ?ks halda bayram gec?si sobanın yanına qoyduqları c?km?l?rin icind? kartof v? ya bir parca komur tapa bil?rl?r.

Almanlar Yeni il gec?si saat 12-ni vurark?n ovuclarında metal pul sıxaraq tullanırlar. ?nanırlar ki, bunu ets?l?r yeni il daha b?r?k?tli olacaq.

Finlandiyada Yeni il sufr?si gavalı kiseli v? duyu sıyı?ı olmadan t?s?vvur edilmir. Bayramın ?sas q?hr?manı is? fin ?axta baba ? Youlupukkidir.

?spaniyada bayram gunu hamı ??h?rin m?rk?zi meydanına axı?ır. Uzum yem?y?. H?m d? kutl?vi ??kild?. H?r k?s mu?yy?n vaxt ?rzind? 12 salxım uzum yem?lidir. Bayram ax?amı kuc?l?rd? muxt?lif t?l?l?r qurulur. Bu onun ucundur ki, pis quvv?l?r kohn? ild? ili?ib qalsın.

Avstriyada h?l? q?diml?rd?n Yeni il bayramının xeyirxah obrazları bacat?mizl?y?n v? donuzdur. Bu, ?lb?tt?, sonuncunun bayram sufr?sind? h?zm-rabed?n kecirilm?sin? mane olmur. Yeni il Avstriyada cox ??n kecir, insanlar yeni il gec?sini kuc?l?rd? ??nl?nm?kl? v? karnavallarla kecirirl?r.

Yeni il Rusiyada [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Yeni il Rusiyada ?n cox sevil?n bayramdır. U?aqlar yeni ild?n h?diyy?l?r, boyukl?r is? s?ad?t, xo?b?xtlik gozl?yir. Bu ?n?n?nin ?sası 300 il bundan ?vv?l Birinci Pyotrun ?mri il? qoyulub. ?mrd?, h?mcinin a?ac b?z?m?k d? oz ?ksini tapıb. M?hz kuknar a?acı 19-cu ?srin axırlarında d?b? mindi.

Yeni il gec?si sufr?y? mutl?q muxt?lif yem?kl?r, salatlar, ickil?r, piroqlar qoyulur. ?nanca gor?, sufr? n? q?d?r dolu v? goz?l olarsa, qar?ıdan g?l?n il d? el? olacaq. Sufr?nin ortasına mutl?q odda qızardılmı? donuz balası qoyulur. Cunki donuz ruslarda bolluq v? var-dovl?t simvolu kimi tanınır. Sufr?y? qu? ?tind?n hec n? qoyulmur, hesab edilir ki, evd?n xo?b?xtlik uca bil?r. X?mird?n muxt?lif heyvan fiqurları bi?irilib g?l?n qonaqlara paylanır. Yeni ili mutl?q t?z? paltar v? ayaqqabıda qar?ılayırlar ki, g?l?n il d? h?mi?? t?z? paltar, ayaqqabı almaq imkanı olsun. Yeni il qaba?ı hamı calı?ır ki, butun borcları qaytarsın, kusulul?r barı?sın. Evd?n sınmı? qab-qaca?ı atır, p?nc?r? v? guzgul?r parıldayana q?d?r silinir. Muxt?lif karnavallar, ballar t??kil olunur, hamı s?h?r? kimi r?qs edir [3] .

Milad kuknarını qurmaq ?n?n?si Rusiyada yalnız XIX-cu ?srin 20-ci ill?rind? Peterburq almanları t?r?find?n yayılıb. ?lk d?f? Milad bayramı kuknarla imperator ail?sind? acıq qeyd edilm?y? ba?layıb. Birinci Nikolayın dovrund? Qı? sarayında h?r il imperatorun u?aqları, qarda?ı v? bacısı u?aqları ucun kuknar v? h?diyy?l?rl? dolu bayramlar kecirilm?y? ba?layıb.

Daha sonra bu ?n?n? Peterburq zad?ganları arasında yayılma?a ba?ladı. H?tta Jukovskinin Pu?kin? unvanladı?ı m?ktubunda da deyilir: "??nb? gunu yolka olacaq". Bu zamanlar Milad a?acı Rusiyanın evl?rind? cox nadir hal idi, lakin d?bli yenilik kimi sur?tl? populyarlıq qazanırdı v? 1840-cı ill?rin sonlarından Peterburq bazarlarında kuknar a?acı satılma?a ba?ladı. Muasir yazırdı: "Peterburqda hamı kuknara a?iq olub. M?murun kasıb ota?ından ba?layaraq t?mt?raqlı salonad?k ? Peterburqun h?r yerind? Milad ax?amları kuknarlar parıldayır, i?ıqlanır v? titr?k i?ıq verir"

?axta Baba [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Yeni il yolkaları sistemind?n ba?qa ?axta Babanı ev? d?v?t etm?k xidm?ti d? movcud idi. Burada butun t??kilatcılıq m?s?l?l?ri valideynl?rin ciyinl?rin? du?urdu ? ?axta Baba v? Qar qızın ev? g?li?ini sifari? verm?k, onun t?qdim ed?c?yi h?diyy?ni mu?yy?n etm?k v? xidm?tin pulunu od?m?k lazım idi. SSR?-d? bu bazarın alternativi yox idi. ?axta Babaların hamısı dovl?t t?r?find?n bu cur xidm?tl?r gost?rm?k ucun s?lahiyy?t verilmi? "??f?q" firmasından g?lirdi. Bu movsum i?in? teatr m?kt?bl?rinin t?l?b?l?ri q?bul edilirdi.

Ev? g?l?nd? ?axta Baba v? Qar qız u?aq il? kicik s?h?r ??nliyi kecirirdil?r. Onlar u?a?ı taburet? cıxararaq ?v?lc?d?n hazırlanmı? ?eiri soyl?m?y? sovq edirdil?r, sonra is? ona h?diyy? t?qdim edirdil?r. ?axta Baba ucun ?sas t?hluk? u?aq t?r?find?n h?tta if?a edilm?k yox, valideynl?rin onu qonaq etm?k ist?yi idi.

Yeni il muxt?lif qit?l?rd? [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Braziliyada Yeni il toplardan atılan at??l?rl? qar?ılanır. At?? s?si e?id?nd? hamı bir-birini qucaqlayıb opm?y? ba?layır. ?nanırlar ki, h?min an s?n? ?ziz olan birini opm?y? imkan tapsan il xo?b?xtlik icind? kec?c?k.

Yaponiyada bayram gunu budda m?b?dl?rind?ki burunc z?ngl?r 108 d?f? calınır. Bu r?q?m t?sadufi secilm?yib. Yaponlar hesab edirl?r ki, h?r bir z?rb? insan h?yatını m?hv etm?y? qadir olan 108 ziyanlı ehtirasdan birini qovur. Bununla da gundo?ar olk?nin sakinl?ri Yeni ili t?miz ruhla qar?ılayırlar.

Cind? d? bayram gunu boyuk s?s-kuy v? at??f??anlıqla kecir. Bununla cinlil?r Yeni ilin g?li?in? mane olan ??r quvv?l?ri qovduqlarını du?unurl?r.

?n q?rib? bayram h?diyy?l?rini is? eskimoslar bir-birin? ba?ı?layırlar. Bu, morjların v? a? ayıların buzdan yonulmu? fiqurlarıdır. Qrenlandiyadakı hava ??raiti bu h?diyy?l?ri uzun mudd?t saxlama?a imkan verir.

Kuknar a?acının b?z?dilm?si ?n?n?si [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

B?z?dilmi? kuknar a?acı

Yeni il bayramını al-?lvan, b?rli-b?z?kli ?am a?acısız t?s?vvur etm?k qeyri-mumkundur. ?lb?tt?, bu ?am a?acı t?bii kuknar a?acından olsa v? yarpaqları ?tir sacsa daha goz?l olardı. Amma t?bi?ti qorumaq xatirin? suni ?am a?acları il? d? kecirm?k olar. B?s Yeni il bayramında yolka b?z?m?yin m?nası n?dir? Coxları ?am a?acları b?z?m?k ?n?n?sini d? xristian dini il? ?laq?l?ndirir. ?slind? is?, h?yat r?mzi olan ?am a?acının b?z?nm?si tarixi xristianlıqdan ?vv?l ba?layıb v? hansısa bir dinl? ba?lı deyil. H?l? miladdan cox-cox ?vv?l q?dim Misirin sakinl?ri dekabrın ?n qısa gunl?rind? ya?ıl palma a?aclarını evl?rin? g?tirirdil?r. Bu, h?yatın olum uz?rind? q?l?b?sinin r?mzi idi. Romalılar is? ?kin ilahının ??r?fin? evl?rini yarpaqlarla b?z?yirdil?r. Druidl?r palıd budaqlarına qızıl almalar asıb qı? bayramını qeyd edirdil?r. Orta ?srl?rd? qırmızı almalarla b?z?dilmi? h?mi??ya?ıl a?aclar dekabrın 25-d? qeyd edil?n Ad?m v? H?vva bayramının r?mzi idi.

Yeni ilin ?am a?acı haqqında ilk yazılı m?lumat XVI ?sr? t?saduf edir. H?min m?nb?l?r? gor?, o vaxt alman ??h?ri olan Strasburqda Yeni il gec?si h?m kasıb, h?m d? adlı-sanlı zad?gan ail?l?rind? kuknar a?acları r?ngli ka?ızlar, meyv?l?r v? ?irniyyatla b?z?dilirmi?. Vaxt kecdikc? bu ad?t butun Avropaya yayılır. Yeni dunyaya, Amerikaya yolkanı burada m?skunla?an almanlar g?tiribl?r. 1851-ci ild? burada ilk d?f? t?nt?n?li ??kild? yolka f?n?rl?rinin yandırılması m?rasimi kecirilib. O vaxtdan h?r il Yeni il bayramında A? evin qar?ısında bu m?rasim kecirilir. Bel?c? ?am a?acı butun dunyada m??hurla?ıb.

Rusiya Yeni il kuknarı [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Kuknar qurmaq ?n?n?si insanı t??ccubl?ndir?n sur?tl? paytaxtdan ?yal?t ??h?rl?rin?, daha sonra mulkadarların malikan?l?rin?, varlı ail?l?rd?n daha az imkanı olan ail?l?r? yayılır. Bunun say?sind? yolka getdikc? daha cox insanı c?lb edir. Onun ??r?fin? olan bayramın ictimai statusu da geni?l?nir: valideynl?r t?r?find?n u?aqlar ucun t??kil olunan ail?vi bayramla yana?ı u?aq yolka bayramları da ?n?n? ??klini alır. Bura qohum, tanı? v? i? yolda?larının u?aqları d?v?t edilirl?r, 1860-cı ill?rd?n is? t?dris-t?rbiyy? mu?ssis?l?rind? d? yolka t?dbirl?ri t??kil edilm?y? ba?layır. N?tic?d? 10?15 ild?n sonra kuknar t?mamil? ozununkil??dirilir. Lakin rus kecmi?ind? hec bir ideoloji daya?a malik olmadı?ına gor? o, sad?c? d?bli yenilik, sevil?n "alman t???bbusu", boyukl?r t?r?find?n u?aqlara b?x? edil?n sevinc olaraq qalır.

?vv?l Milad kuknarı Rusiyada varlı zad?ganların bayram m?d?niyy?tinin atributu kimi q?bul edilirdi. Sonralar bayramın demokratla?ması v? onun t?b?q? s?rh?dl?rinin geni?l?nm?si n?tic?sind? b?z?kli yolka burjua evini getdikc? tez-tez b?z?yirdi. Getdikc? u?urlu sahibkarlar (tacir, ticar?tci, bankir) v? g?lirli pe??l?rin sahibl?ri (h?kim, v?kil, dovl?t qulluqcuları) oz gund?lik m?i??tind? zad?gan h?yat t?rzini t?krar etm?y?, mux?ll?fatın d?bd?b?si v? goz?lliyi il? is? oz daha soylu muasirl?rini gerid? qoyma?a calı?ırdılar. Z?ngin b?z?dilmi? kuknar f?rdi v? ail?vi maddi rifaha meyll?ri t?c?ssum edir v? bu rifahın movcudlu?unu t?sdiq edirdi. O, bir t?r?fd?n ail?l?ri birl??dir?n v? onları "yadlardan" ayıran, dig?r t?r?fd?n is? ail?nin soyundan asılı olmayaraq onun ictimai nufuzu, ?h?miyy?ti v? z?nginliyi haqqında t?s?vvur yaradan simvol idi. Bununla yana?ı ev yolkası… "yeni", intellektual elitaya m?nsub olma?ın bir r?mzi idi.

?lk ?vv?l rus Milad kuknarının budaqlarında asılan oyuncaqlar dini, ?ncild? t?svir olunan sujetl?ri ifad? edirdil?r, yolka a?acının ozu is? ba?dan aya?ad?k dini simvolika il? dolu idi.

A?acın zirv?sini Vifleyem ulduzu b?z?yirdi, ?t?yin carpazı is? ?sa Pey??mb?rin kecirdiyi d?h??tl?rin simvolu kimi carmıxı t?svir edirdi. ?sanın do?uldu?u haqqında x?b?r yayan insana b?nz?r qanadlı m?l?kl?r Allahın hokmunu ifad? edirdil?r.

Horuk ??killi naxı?lar (muncuq, z?ncir, c?l?ng, tac) muq?dd?sliyin, ?zabın, olumun, dirilm?nin v? olumun atributları kimi yolkada balaca bayraqlar il? (inam u?runda mubariz?nin muq?dd?s simvolları) yana?ı yerl??irdi. Yolka z?ngl?ri (zınqırovları) h?qiq?ti soyl?y?n ilahi s?si, h?mcinin ?sanın do?uldu?u haqqında ilk x?b?r tutan v? ona birinci sitayi? ed?n F?l?stin cobanları t?r?find?n qoyunların boynuna asılan zınqırovları xatırladırdılar. Xususi c?nn?t yem?yi olan meyv?l?rd?n yolkada mutl?q almalar (Qurtulu? v? ?drakın simvolu) v? uzum (Tovratda H?yat a?acına b?rab?r olan Yer m?hsulunun emblemi kimi t?svir edilirdi) il? t?msil olunurdular. Qu? (Blaqove?eniye Goy?rcini) ilahi dair?l?rd?n g?l?n gost?ri?l?rin da?ıyıcısı, quzu is? (ilahi quzu) ?sanın simvolu idi. Xristianlı?ın ?n muhum simvolları ?sanın, Kils?nin, B?r?k?t v? Etiqadın simvolları olan ?amlar idi ki, oz qısa omurl?ri il? onlar t?nha iztirablı insan g?lbini simvolla?dırırdılar. Onlar Vifleyem ke?i?l?rinin Muq?dd?s gec?d? yollarını i?ıqlandıran ulduzlar v? tonqalların i?ıqlarını ifad? edirdil?r.

Lakin hamı yolkaya qar?ı sevincli, co?qun munasib?ti b?sl?mirdi. Onu rus kohn? ad?tl?rinin, me??l?rin t?r?fdarları, ?n ?sası ? ona Q?rbd?n g?l?n ad?t kimi baxan Pravoslav kils?si q?bul etm?di. Kils?nin yolkanın xristianla?dırılması prosesin? qar?ı cıxması t?dric?n Milad bayramlarının oz dini ?h?miyy?tini itirm?yi qorxusundan ir?li g?lirdi. Kuknar yalnız Miladla deyil, h?mcinin Yeni il v? f?sil simvoluna cevril?r?k qı?la, m?kan baxımından is? qı? me??si obrazı il? ?laq?ndirilirdi. Bu, d?rhal yolka oyuncaqlarında oz ?ksini tapdı: onların arasında qar, qoza, gob?l?k, muxt?lif heyvanlar v? dig?r me?? atributları ?m?l? g?ldi.

1910-cu ilin q?zet x?b?ri [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

"Vseob?aya malaya qazeta" 1910-cu ilin 30 dekabrında yazırdı: "Miladın ilk v? ikinci gunu ?lah?zr?tl?rin i?tirakı il? Carskoye Seloda ?lah?zr?tin Xususi konvoyunun kazakları, d?miryol batalyonu, saray polisi v? saraylarda xidm?t ed?n dig?r insanlar ucun yolkalar i?ırlandırıldı". "Kuknarlar yuzl?rl? muncuqla, muxt?lif goz?l yolka b?z?kl?ri v? yolka ?irniyyatı il? b?z?dilmi?di. Onun yanında yerl???n boyuk masada h?diyy?l?r duzulmu?du: gumu?d?n duz?ldilmi? muxt?lif ??yalar, sufr? qa?ıqları, caynikl?r v? q?nd qabları". Daha sonra bildirilirdi ki, imperator kicik rutb?li insanları bayram il? t?brik etdi. Onlar lotareya carxına yaxınla?ıb h?diyy?nin nomr?si olan bilet cıxarırdılar. Zabitl?r masanın uz?rind?n h?min h?diyy?ni tapırdılar. Bundan sonra boyuk knyajnalar h?diyy?ni t?qdim edirdil?r.

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. "Yeni il tarixi haradan ba?layır" . 2006-12-01 tarixind? orijinalından arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2008-12-15 .
  2. Yeni il
  3. "Moskva ? dunyanın ?n bahalı ??h?rl?rind?n biri" . 2010-10-26 tarixind? orijinalından arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2009-12-12 .

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]