Veymar Respublikası
(
alm.
Weimarer Republik
) v? ya r?smi olaraq
Almaniya Respublikası
(
alm.
Deutsches Republik
) ? 1919?1933-cu ill?rd? Almaniyada movcud olmu? respublika dovru.
1919-cu il 31 iyulda Veymarda Almaniya respublikasının Konstitusiyası q?bul edildi v? 11 noyabrda quvv?y? mindi. 1933-cu il? q?d?r Almaniya respublikası eyni zamanda "Veymar Respublikası" kimi d? tanınır. Veymar Konstitusiyasına gor? Almaniya parlamentli federal qurulu?lu prezident respublikası elan edildi. Almaniya parlamenti iki palatadan ibar?t idi. Yuxarı palata reyxctrat adlanır v? lantaqların, y?ni Almaniyada federativ dovl?t qurulu?u vahidi kimi q?bul edil?n torpaqların numay?nd?l?rind?n t??kil edilirdi. A?a?ı palata is? reyxstaq, y?ni olk? m?clisi adlanırdı. 20 ya?ına catan Almaniya v?t?nda?ları secki huququna malik idi. Reyxstaq, dord ild?n bir olk? ?halisinin umumi sayına gor? secilirdi. 1871-ci il konstitusiyasından f?rqli olaraq, Veymar Konstitusiyasında demokratik azadlıqlar oz ?ksini tapmı?dı. Prezident umumi s?sverm? yolu il? yeddi il mudd?tin? secilirdi. Reyxstaqın 68 n?f?r uzvund?n 27 n?f?ri prezident t?r?find?n t?yin edilirdi. Konstitusiya prezident? xususi s?lahiyy?tl?r verirdi. Konstitusiyanın 25-ci madd?sin? ?sas?n prezident parlamenti buraxa bil?rdi. 48-ci madd?y? ?sas?n prezident olk?d? fovq?lad? v?ziyy?t elan ed? bil?rdi. Konstitusiyaya gor? Almaniyanın muxtar dovl?tl?r? ? torpaqlara bolunm?si saxlanıldı. Landlar, y?ni torpaqlar, muxtar dovl?t huququ il? Almaniyanın t?rkibin? daxil olurdular. Landların qanunverici orqanları landtaqlar idi. O zaman Almaniyada landtaqların sayı on yeddi idi. Konstitusiya xususi mulkiyy?ti qoruma?a t?minat verirdi. Bu Konstitusiya n?tic?sind? Almaniya yunker-burjua Almaniyasından burjua-yunker Almaniyasına cevrildi. Veymar Konstitusiyasının q?bul edilm?si 1918-ci il noyabr inqilabının boyuk nailiyy?ti v? Almaniyada burjua-demokratik prinsipl?rin inki?afı v? mohk?ml?ndirilm?si yolunda muhum addım oldu.
1918-ci il
Noyabr inqilabı
n?tic?sind? yaranmı?dır. 1933-cu ilin yanvarında
nasional sosialistl?rin
hakimiyy?t? g?lm?si il? Veymar Respublikası
III Reyxl?
?v?zl?nir.
- S. Mustafayeva. Avropa v? Amerika olk?l?rinin ?n yeni tarixi. I hiss?. Bakı,2010.
- ↑
Vera A.
Von der 'Polizei der Demokratie' zum 'Glied und Werkzeug der nationalsozialistischen Gemeinschaft'
.
Nomos
, 2019. S. 104.
ISBN 978-3-8452-9797-2