Stanislav II Avqust Ponyatovski
(
pol.
Stanisław August Poniatowski
;
17 yanvar
1732
[1]
[2]
[…]
,
Volcin
[d]
,
Boyuk Litva knyazlı?ı
?
12 fevral
1798
[1]
[2]
[…]
,
Sankt-Peterburq
[3]
) ? 1764-1795-ci ill?rd? hakimiyy?td? olmu? sonuncu
Rec Pospolita
kralı v? Boyuk Litva knyazı.
Tam titulu bel?dir: “
Allahın lutfu v? xalqın irad?si il? Pol?a kralı, Litva, Rus, Pruss, Mazov, Jemayt, Kiyev, Volın, Podolsk, Podlya?, ?nflyant, Smolensk, Severski, Cerniqov v? s. boyuk knyazı
".
Kral
III Avqustun
olumund?n sonra o, Cartoryski partiyası t?r?find?n Rec Pospolita taxtına namiz?d kimi ir?li surulub. 1764-cu ild? zad?ganların kicik i?tirakı v?
II Yekaterinanın
h?lledici d?st?yi il? o, kral secildi.
Hakimiyy?tinin ilk ill?rind? Stanislav Avqust Ponyatovski x?zin?d?, pul z?rbind?, orduda, yeni silah novl?rini t?tbiq etm?kl? v? suvaril?ri piyadalarla ?v?z etm?kl?, dovl?t mukafatı v? qanunvericilik sisteml?rind? d?yi?iklikl?r? ba?ladı. O, Seymin ist?nil?n uzvun? ist?nil?n q?rara qada?a qoyma?a imkan ver?n
liberum vetonunu
l??v etm?y? calı?ırdı.
Stanislav Ponyatovski,
Stanislav Le??inskinin
k?d?rli t?crub?sini bil?r?k, "?cdadı Boleslavın gunahına gor?" ?fsan?vi sehri z?r?rsizl??dirm?y? calı?dı. 1764-cu ild? Krakovda deyil, Var?avada pozulmu?
tacqoyma
?n?n?sinin ?v?zini cıxmaq ucun yeni secilmi? kral 1765-ci ild? Muq?dd?s Stanislav ordenini t?sis etm?kl? Pol?anın himay?darı olan Muq?dd?s Stanislavdan ba?ı?lanma dil?m?y? q?rar verdi. Bu orden Rec Pospolitanın ?n ali dovl?t mukafatı - Pol?anın dovl?t mukafatı olan
A? Qartal ordenind?n
sonra ikinci oldu.
1767-ci ild?n ba?layaraq Ponyatovskinin siyas?tind?n narazı qalan zad?gan qrupları qon?u Rusiya v? Prussiya dovl?tl?rinin d?st?yi il? konfederasiyalarda birl??dil?r. Repninski seymi adlanan (?slind? q?rarları dikt? ed?n II Yekaterinanın numay?nd?si N.V.Repninin ??r?fin? adlandırılmı?dır) 1767-ci ilin sonu v? 1768-ci ilin ?vv?ll?rind? q?bil?l?rin azadlıq v? imtiyazlarını t?min ed?n “
kardinal
huquqlar”ı t?sdiql?mi?, pravoslav v? protestantların katolikl?rl? huquqların b?rab?rliyini elan etmi?dir. Bu postulatlardan v? Ponyatovskinin rusiyayonlu oriyentasiyasından narazı olan muhafiz?kar a?alar silahlı ittifaqda -
Bar Konfederasiyasında
birl??dil?r. V?t?nda? muharib?sinin ba?laması qon?u dovl?tl?rin mudaxil?sin? s?b?b oldu v? 1772-ci ild? Rec Pospolitanın ilk d?f? onlar arasında bolunm?sin? s?b?b oldu.
3 may 1791-ci ild? yeni konstitusiya q?bul edildikd?n sonra Tarqovitsa Konfederasiyasının cıxı?ı v? mudaxil?si il? konfederasiyaların, rus qo?unlarının t?l?bi il? Rusiya-Pol?a muharib?si ba?ladı. 1793-cu ild? sona catması il? Rec Pospolitanın Prussiya v? Rusiya arasında ikinci bolunm?si ba?ladı.
Pol?a kralı, kifay?t q?d?r c?tin v?ziyy?t? baxmayaraq, paytaxtını b?z?m?k ucun ?lind?n g?l?ni etdi. H?tta Var?avada
Ermitajdan
geri qalmayacaq bir s?n?t muzeyi yaratmaq ist?yirdi. Onun ucun r?sml?rin alınması
London
qalerestl?rin? h?val? edilmi?di v? Ponyatovski taxt-tacını itir?nd? tam sur?tl? gedirdi. Bu kolleksiya London ?trafındakı Dalic Qalereyasının ?sasını t??kil etdi. 1767-1780-ci ill?rd? m??hur r?ssam Bernardo Bellotto Stanislav Avqustusun saray r?ssamı idi.
1795-ci ild? Tadeu? Kostyu?konun ba?cılıq etdiyi usyan yatırıldıqdan sonra Stanislav Avqust Ponyatovski Var?avanı t?rk etdi v? 120 rus draqununun mu?ayi?ti il? rus qubernatorunun himay?si v? n?zar?ti altında Qrodnoya g?ldi v? burada, 25 noyabr 1795-ci ild? rus imperatricasının ad gunund?, Rec Pospolita taxtından imtina aktını imzaladı.
Panyatovski omrunun son ill?rini
Sankt-Peterburqda
kecirib. M?rm?r saraydakı iqam?tgahında q?fl?t?n dunyasını d?yi?in. O, Nevski prospektind?ki Muq?dd?s Yekaterina ?sg?nd?riyy? kils?sind? kral ??r?fi il? d?fn edilib, sonradan Pol?ada yenid?n d?fn olunub.
- Горяинов С. М.
Станислав-Август Понятовский и Великая Княгиня Екатерина Алексеевна
По неизданным источникам.
Издание: ≪В?стникъ Европы≫, NoNo 1?3, 1908.
- Кудрявцева С.
Краткие выписки моей жизни. Записки Софии Кудрявцевой, дочери короля Станислава Понятовского. Посвящено 10 марта 1829 г. Ольге Трощинской / Сообщ. С. Ц. Лопатцкая
Arxivl??dirilib
2016-03-06 at the
Wayback Machine
// Русская старина, 1872. ? Т. 35. ? № 10. ? С. 119?130.
- Логунова М. О.
Кончина и похороны Станислава Августа Понятовского // Россия ? Польша. Два аспекта европейской культуры : материалы XVIII Царскосельской научной конференции : сб. науч. статей : Серебряный век. ?
СПб.
, 2012. ? 656 с. : ил. ? С. 362?375. ? 0,6 п.л.
- Понятовский С.-А.
Запись бесед с императором Павлом I. / Сообщ. С. Горяинов
Arxivl??dirilib
2012-12-15 at the
Wayback Machine
// Русский архив, 1912. ? Кн. 1. ? Вып. 1. ? С. 21-45. ? В ст.: Павел Первый и Станислав-Август.
- Понятовский С.-А.
Воспоминания князя Станислава Понятовского, (1776?1809 г.г.) / Сообщ. Н. Шильдер
Arxivl??dirilib
2021-03-01 at the
Wayback Machine
// Русская старина, 1898. ? Т. 95. ? № 9. ? С. 565?592.
- Понятовский С.-А.
Из записок короля Станислава Августа Понятовского / Извлеч. и пересказ В. Т.
Arxivl??dirilib
2019-04-15 at the
Wayback Machine
// Русская старина, 1915. ? Т. 164. ? № 12. ? С. 364?378; 1916. ? Т. 165. ? № 2. ? С. 271?285. ? Публ. не завершена.
- Шор М.
Издание указов короля Станислава Августа Понятовского от 1765 г. (1909)
- Jan Sagaty?ski
.
Pami?tnik Jana Sagaty?skiego, bylego pazia krola Stanisława Poniatowskiego
. ? Pozna?, 1845.
- ↑
1
2
3
4
Stanislaus II August Poniatowski //
RKDartists
(nid.)
.
- ↑
1
2
3
4
Lundy D. R.
Stanislas II August Poniatowski, King of Poland //
The Peerage
(ing.)
.
- ↑
1
2
Deutsche Nationalbibliothek
Record #119095777 //
Umumi t?nziml?m? n?zar?ti (GND)
(alm.)
.
2012?2016.