| Bu m?qal?d?ki m?lumatların
yoxlanılabil?r
olması ucun ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var
.
Daha ?traflı m?lumat v? ya m?qal?d?ki probleml?rl? ba?lı muzakir? aparmaq ucun
m?qal?nin muzakir? s?hif?sin?
diqq?t yetir? bil?rsiniz. Lutf?n m?qal?y?
etibarlı m?nb?l?r
?lav? ed?r?k
bu m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. M?nb?siz m?zmun probleml?r yarada v? silin? bil?r. Probleml?r h?ll edilm?mi? ?ablonu m?qal?d?n cıxarmayın.
|
Leni Rifen?tal
(
alm.
Leni Riefenstahl
, tam adı
Helena Berta Amaliya Rifen?tal
,
alm.
Helene Berta Amalie Riefenstahl
;
22 avqust
1902
[1]
[2]
[…]
,
Berlin
[3]
?
8 sentyabr
2003
[1]
[2]
[…]
,
Pokkinq
[d]
,
Bavariya
[3]
) ? r?qqas?, aktrisa, pe??kar rejissor, pe??kar fotoqraf v? pe??kar uzgucu.
Tarixd?
Hitlerin
sevimli rejissoru kimi qalan r?qqas?, aktrisa, pe??kar rejissor, pe??kar fotoqraf v? pe??kar uzgucu Berta Helena Amaliya Rifen?tal
1902
-ci ild?
Berlind?
anadan olub. Onun atası Alfred Rifen?tal varlı tacir idi. Amma Lenid? inc?s?n?t? olan ehtiras ona inc? zovqlu anası Berta ?dadan kecmi?di. Taleyin bir t?sadufu olmasaydı, Leni tarixd? ?n u?urlu r?qqas?l?rd?n biri kimi qalacaqdı. Ancaq iyirmi ya?ına catana q?d?r Almaniya v? Praqanın bir nec? ??h?rind? u?urla cıxı? ed?n Leninin damarları partladı. G?l?c?k r?qqas?nin karyerasına son qoyuldu.
Leni Arnold Fankın "Da?ın taleyi" filmin? baxır. Film ona el? t?sir edir ki… axırda da?lara yollanır. Rejissorun ozu il? tanı? olur. Rejissor is? g?nc Lenid? el? bir istedad gorur ki, m?hz onun ucun "Muq?dd?s da?" filminin ssenarisini yazır. Leni bu arada ni?anlısından ayrılır v? ozunu kino al?min? atır. Filml?rind? on plana q?hr?manları deyil, da?ları c?k?n rejissor Fankın t?l?bl?rin? cavab verm?k ucun alpinizmi, xiz?k surm?yi oyr?nir. Kecmi? r?qqas? m??hur aktrisaya cevirilir. Leni 10-dan cox film? c?kilir.
1932
-ci ild? Leni ilk filmini c?kir. "Mavi i?ıq" filmi t?nqidcil?rin xo?una g?lm?s? d?, tama?acı r??b?ti qazanır. El? h?min il d? Leni ilk d?f? Hitlerin nitqini e?idir. Bir ild?n sonra o,
Hitlerl?
??xs?n tanı? olur. Eyni zamanda t?bli?at naziri Gebbels v? onun arvadı il? d? tanı? olan Leni omru boyu iddia edirdi ki, Gebbelsl? onun g?rgin munasib?tl?ri v? antipatiyasının t?m?li el? ilk goru?d?c? qoyulmu?du. H?min il Hitler Leniy? t?klif edir ki, mill?tci sosialistl?rin qurultayı bar?d? film c?ksin. Gebbels? is? filmi maliyy?l??dirm?yi ?mr edir. Leni film? ?n m??hur operatorları d?v?t edir, montajla ??xs?n ozu m???ul olur.
Amma filmin premyerasından sonra onu yı?ı?dırırlar. ?vv?la, "?namın q?l?b?si" adlı film s?n?dli kinodan daha cox, reportaja ox?ayırdı. ?kincisi is? burada hucum d?st?l?rinin r?hb?ri Ernst Ryoma ?n azı el? Hitler? ayrılan q?d?r yer ayrılmı?dı. Buna baxmayaraq, Hitlerl? Leninin munasib?tl?ri korlanmır. Hitler bilirdi ki, Leni d?, mill?tci sosialistl?r d? oz uz?rl?rind? h?l? cox i?l?m?lidirl?r.
1934
-cu ild? Hitler Leniy? bir film d? tap?ırır. "?nadın z?f?ri" adlanan film ucun 36 operator, 170 n?f?rlik c?kili? hey?ti, 30 kamera c?lb olunur. ?kinci film u?ur qazanır v? h?m yerli, h?m ?cn?bi s?rgil?rd? mukafatlara layiq gorulur.
Sonra Leni
Olimpiya oyunlarının
t??kilatcılarından olimpiya haqda film c?km?k t?klifi alır. Bu silsil?d?n uc film c?k?n Leni boyuk u?ur qazanır. Film bir nec? olk?d? m??hurla?ır. Amma Leninin ?sas h?d?fi Amerika olur. O bilir ki, film ?tatlarda daha cox g?lir g?tir? bil?r. Leni yanılmamı?dı.
1938
-ci ild? o, ?n m??hur kino ?irk?tl?rind?n biri olan "
Metro-Goldwyn-Mayer
"d?n t?klif alır. Amerikaya yollanan Leni orada
Henri Ford
v?
Volt Disney
kimi dunyaca m??hur adlarla tanı? olsa da, umumilikd? s?f?ri u?ursuzluqla n?tic?l?nir. Bel? ki, Rifen?talın Amerikaya g?li?i
Almaniyada
y?hudil?rin genosidi il? ust-ust? du?ur. Dunya, h?mcinin Amerika y?hudil?rinin mudafi?sin? qalxır. T?bii ki, bel? bir vaxtda Hitlerin sevimlisi orada qala v? filmini gost?r? bilm?zdi. Buna gor? d?, Leni kor-pe?man geri donm?li olur.
1939
-cu ild? Leni fotojurnalist kimi
Pol?aya
yollanır. Bu ill?rd? gordukl?rind?n v? c?kdikl?rind?n el? d?h??t? g?lir ki, Gebbelsin ona sifari? verdiyi novb?ti t?bli?at filmind?n imtina edir. V? fa?istl?r daha hec vaxt ona film tap?ırmırlar. ?tir?n is? h?r iki t?r?f olur. Cunki bu vaxta q?d?r fa?istl?r Lenini parlaq istedadından, Leni is? fa?istl?rin pulundan v? nufuzundan istifad? edirdi.
Hitlerl? dostluq rejissor kimi onun axırına cıxdı. Hitlerin t?siri altına du?m?yi onun yaradıcı ruhunu m?hv el?di. Fa?istl?rl? dostluq is? onların suqutundan sonra Leninin uzun? butun qapıları ba?ladı.
1944
-cu ild? Hitlerl? sonuncu d?f? goru??n Leni sonradan deyirdi: "M?n Hitlerin t?siri altına du?duyumu, bir ??xsiyy?t kimi ondan t?sirl?ndiyimi etiraf edir?m. M?nim gunahım ondadır ki, Hitlerin iblis sif?tini cox gec gordum".
B?li, Leni daha film c?k? bilm?di.
1940
-
1944
-cu ill?rd? c?kdiyi "Vadi" filmind? meksikalı aktyorların ?v?zin? yaxınlıqdakı fa?ist du??rg?sind? c?za c?k?n qaracıları istifad? etdiyin? gor? m?hk?m?y? verildi, fa?istl?rl?, Hitlerl? ba?lı kecmi?i onu l?k?l?di.
52 ya?lı rejissor fotoqraflı?a giri?di. ?lin? fotoaparat goturub, Afrikaya yollandı. Afrikadan c?kdiyi fotolar dunya m?tbuatının cox nufuzlu jurnallarında cap edildi. Leni oz dovrunun ?n istedadlı, maraqlı v? c?sar?tli fotoqraflarından hesab olunurdu. M?hz o nubiyalıların ya?adı?ı yerl?r? gedib, onların h?yatlarını fotolent? alaraq, antropoloqların, jurnalistl?rin, tarixcil?rin diqq?tini bu tayfalara yon?ltmi?di. Onun h?r fotoreportajı hadis?y? cevrilirdi.
Amma Leni bununla kifay?tl?nm?di. 72 ya?ında Leni ilk d?f? suyun altına endi. Sualtı uzguculuyu oyr?n?n Leni duz 30 ild?n cox bununla m???ul oldu v? ust-ust? 1000 d?f?d?n cox suyun altına endi. T?bii ki, suyun altından bir-birind?n maraqlı fotoreportajlar c?kdi.
1975
-ci ild? onun albomları "foto sah?sind? ?n yax?ı i?l?r" elan olundu.
Leni Rifen?tal 101 ya?ında v?fat etdi.
- ↑
1
2
3
4
Bibliotheque nationale de France
BnF identifikatoru
(fr.)
: acıq m?lumat platforması.
2011.
- ↑
1
2
3
4
Leni Riefenstahl
(nid.)
.
- ↑
1
2
3
4
Deutsche Nationalbibliothek
Record #118600761 //
Umumi t?nziml?m? n?zar?ti (GND)
(alm.)
.
2012?2016.
- ↑
1
2
Museum of Modern Art online collection
(ing.)
.