Vikipediyada bu ad-soyadlı dig?r ??xsl?r haqqında da m?qal?l?r var; bax:
Kamil ?liyev
.
| Bu m?qal?nin
neytrallı?ı
?ubh? do?urur.
M?qal?d? t?r?f tutma v? ya pisl?m?k m?qs?di da?ıyan v?
do?rulu?u subut edilm?y?n
fikirl?rin oldu?u iddia edilir. Xahi? olunur, bu m?s?l? il? ?laq?dar
muzakir?l?rd?
i?tirak ed?siniz.
|
Kamil ?liyev
|
---|
|
Do?um tarixi
|
|
Do?um yeri
|
?r?van
,
Erm?nistan SSR
|
V?fat tarixi
|
(83 ya?ında)
|
V?fat yeri
|
Bakı
,
Az?rbaycan
|
D?fn yeri
|
F?xri Xiyaban
|
Milliyy?ti
|
Az?rbaycanlı
|
F?aliyy?ti
|
xalcacı, r?ssam
|
T?hsili
|
Az?rbaycan Dovl?t R?ssamlıq M?kt?bi
|
Janrlar
|
Dekorativ v? t?tbiqi s?n?t, portret
|
Stil
|
T?briz Xalcacılıq M?kt?bi
|
Tanınmı? i?l?ri
|
Nizami, Fizuli, N?simi, Pu?kin, Rustaveli, Taqor, Indira Qandi, Heyd?r ?liyev, Ilham ?liyev portret xalcaları
|
Hamisi
|
L?tif K?rimov
|
T?sirl?nib
|
T?briz Xalcacılıq M?kt?bi
|
Mukafatları
|
1982
1967
1960
1992
1943
1945
|
Kamil Museyib o?lu ?liyev
(
22 oktyabr
1921
,
?r?van
?
1 mart
2005
,
Bakı
) ? Az?rbaycan xalcacı-r?ssamı, professor, Az?rbaycan SSR xalq r?ssamı (1982).
Kamil ?liyev 1921-ci il oktyabrın 22-d?
Q?rbi Az?rbaycanda
,
Erm?nistan SSRin
m?rk?zi
?r?van
??h?rind? anadan olmu?dur. Anası Xanım, atası Museyib ki?i olub.
[1]
1936-cı ilin sentyabr ayında anası onu, Bakı R?ssamlıq M?kt?bin?, tanınmı? r?ssam
?zim ?zimzad?nin
yanına aparır. M?kt?b? q?bul edil?n Kamil ?liyev 3 il burada dekorasiya ?ob?sind? t?hsil alır v? mu?lliml?rinin m?sl?h?ti il? oxuya-oxuya "
Az?rxalca
" birliyind? eksperimental laboratoriyada kocurucu r?ssam kimi i?l?m?y? ba?layır.
Kamil ?liyev
Boyuk V?t?n muharib?sind?
i?tirak etmi?, doyu? r??ad?tin? gor? 22 orden v? medalla t?ltif edilmi?dir.
Kamil ?liyev Bakı B?dii R?ssamlıq Fondunda calı?ark?n fil sumuyund?n, qızıldan, gumu?d?n onlarla orijinal ?ntiq ??yanın, gumu? dolca, caydan, armudu st?kan d?stl?rinin b?dii t?rtibatcısı, r?ssam ? mu?llifi kimi ozunu t?sdiql?di. B?dii s?n?t uzr? f?xri f?rmanın,
respublikanın t?tbiqi inc?s?n?t ustası
adının (1960) ilk sahibi olmu?dur.
Xalq dekorativ-t?tbiqi s?n?ti sah?sind? gorduyu s?m?r?li elmi i?l?r? gor? ona professor elmi d?r?c?si verilib.
Kamil ?liyev 1 mart 2005-ci ild? v?fat etmi?dir.
2007-ci ilin oktyabrın 26-da Az?rbaycan xalcacılıq s?n?tinin klassiki, r?ngl?r v? ilm?l?r sehrkarı Kamil ?liyevin vaxtil? ya?adı?ı evin qar?ısında xatir? lovh?si v?
ev muzeyi
acılmı?dır. Xatir? lovh?sind? bu sozl?r yazılmı?dır: "Az?rbaycanın xalq r?ssamı, professor Kamil ?liyev bu evd? ya?amı?dır 1921?2005".
[2]
Kamil ?liyev oz yaradıcılı?ı il? Az?rbaycan xalq dekorativ-t?tbiqi s?n?tini yeni yuks?klikl?r? qaldıran,
xalca
s?n?tinin inc?likl?rini qoruyub-saxlayaraq, onu daha da z?nginl??dir?n, xalcada r?ngar?ng milli naxı?lar, r?ng calarları, muxt?lif kompozisiya v? sujetl?r yaradan gork?mli bir s?n?tkardır. Kamil ?liyev milli m?nliyimizi t?msil ed?n bu sah?y? h?l? g?nc ya?larından g?lmi?dir. O, 1930-cu ill?rd?
Bakı r?ssamlıq m?kt?bind?
oxuyark?n "
Az?rxalca
" birliyind?
L?tif K?rimov
,
Q?z?nf?r Xalıqov
,
Kazım Kazımzad?
v? ba?qa gork?mli s?n?t adamları il? birlikd? bacarıqlı ornamental r?ssam kimi calı?mı?dır.
[3]
?kinci dunya muharib?sinin
i?tirakcısı Kamil ?liyev 1946-cı ild? ordudan qayıtdıqdan sonra da oz sevimli pe??sini davam etdirir. Bir mudd?t o, Respublika B?dii Fonduna r?hb?rlik edir, sonralar Bakı z?rg?rlik fabrikind? direktor v?zif?sind? calı?ır. H?min ill?rd? o, yalnız xalı, parca kimi toxuma mallarında yox, h?mcinin,
qızıl
,
gumu?
v? dig?r materiallarda da ozunun mahir b?dii t?rtibatcı, ornamental r?ssam kimi m?har?tini numayi? etdirir. 1950-ci ill?rd?n etibar?n, Kamil ?liyevin yaradıcılı?ında sujetli xalıların v? portret-xalcaların yaradılması aparıcı movqe tutur. Bu ill?rd? s?n?tkar bir-birinin ardınca yuks?k professionalıqla Az?rbaycan klassikl?rinin, gork?mli dovl?t xadiml?riinn portretl?rini yaradır.
Kamil ?liyev ornamentd?n istifad? ed?r?k ?air, mut?f?kkirl?rin yaradıcılı?ındakı hissl?r v? emosiyalar al?mini r?ng calarları vasit?sil? canlandıraraq, tama?acının m?n?vi dunyasına t?sir gost?rir.
Kamil ?liyev ilk portret-xalcasını 1958-ci ild? boyuk Az?rbaycan ?airi
M?h?mm?d Fuzulinin
anadan olmasının 400 illiyin? h?sr etmi?dir. Bu xalcanın t?rav?tli, ?ux r?ngli naxı?ları Fuzuli lirikasının d?rinliyini tama?acıya catdırır. Bu xalı xalq s?n?timizin qiym?tli bir incisi kimi Az?rbaycan Dovl?t ?nc?s?n?t Muzeyinin daimi ekspozisiyasına daxil edilmi?dir. Xalının u?uru r?ssamı o q?d?r ruhlandırır ki, o, bir mudd?t kec?nd?n sonra
?mad?ddin N?simi
v?
Nizami G?nc?viy?
h?sr edilmi? xalıları da yaradır. R?ssam bu dahi ?airl?rimizin h?r birinin yaradıcılı?ına v? dunyagoru?un? xas olan c?h?tl?ri xalca s?n?tinin ifad? vasit?l?ri il? acma?a s?y gost?rmi? v? m?qs?din? nail olmu?dur.
Hazırda Bakıda Az?rbaycan xalcası muzeyind? numayi? etdiril?n Nizami G?nc?vi xalısının iki ba?qa variantı da var. Onlardan birini mu?llif Kiyevd? keciril?n Az?rbaycan ?d?biyyatı v? inc?s?n?ti gunl?rind? ozb?k xalqına ba?ı?lamı?dır. Kamil ?liyevin portret-xalcalarının ikinci silsil?si muxt?lif olk?l?rin tanınmı? siyas?t v? dovl?t xadiml?rin? h?sr olunmu?dur.
R?ssam
Hindistanda
yaradıcılıq ezamiyy?tind? olark?n bu q?dim ??rq olk?sinin m?d?niyy?til? yaxından tanı? olur,
?ndira Qandinin
portert-xalcasını yaratmaq uz?rind? du?unur. V?t?n? qayıtdıqdan sonra uzun mudd?t xalcanın ce?nisi uz?rind? i?l?yir. Uzun axtarı?lar v? hind inc?s?n?tinin incil?ril? tanı?lıq mu?llif? bu i?d? kom?k etmi?dir.
Kamil ?liyev Az?rbaycan v? Hindistan s?n?ti ucun ?n?n?vi olan "buta" ornament motivind?n, hindli v? az?rbaycanlı xalca ustalarının cox sevdiyi tund-goy r?ng calarlarından ozun?mx?sus sur?td? ustalıqla istifad? etmi?dir.
Kamil ?liyevin turk xalqının boyuk o?lu
Ataturk?
h?sr etdiyi portret-xalısı tam ba?qa ovqatlı b?dii usluba malikdir. Bu portret-xalı Kamil ?liyevin ?n boyuk s?n?t u?urlarından sayılır.
Turqut Ozal
,
Suleyman D?mir?l
, el?c? d?, nec?-nec? ba?qa dovl?t, elm v? m?d?niyy?t xadiml?ri bu xalcanı cox yuks?k qiym?tl?ndirib, Kamil ?liyev s?n?tin? boyuk horm?tl?rini, ehtiramlarını bildirmi?l?r.
Portret t?svirli xalılar, ad?t?n, "Turkbaf" ilm?si il? toxunur. Bu da r?smin d?qiq, real t?svirini t?min edir. Bu xalılar cox sıx toxunması il? d? s?ciyy?vidir. Texniki c?h?td?n portret xalcalı?ı yuks?k professionallıq t?l?b edir. Butun bunlar, xalcalardakı portretl?rin orijinala ox?amasına da boyuk t?sir gost?rir. Omrunu-gununu xalqına h?sr etmi?, oz xalqının taleyind? ?b?di iz qoymu? boyuk dovl?t xadimi, qudr?tli ??xsiyy?t Heyd?r ?liyevin Kamil ?liyevin t?r?find?n 1999-cu ild? yaradılmı? yuks?k b?dii xususiyy?tl?r k?sb ed?n portreti d? bel? ?s?rl?rd?ndir. Kamil ?liyev Heyd?r ?liyevin olk?nin Ali Ba? Komandanı kimi general libasında portret xalcasını yaratmı?dır. Bu portret ictimaiyy?t arasında boyuk r??b?tl? qar?ılanmı?dır. Heyd?r ?liyevin portreti onun 75 illiyin? h?diyy? idi.
[4]
Kamil ?liyev inc?s?n?timizi yuks?klikl?r? qaldıran, onu oz ?s?rl?ri il? daha da z?nginl??dir?n gork?mli ??xsl?rd?n biridir. R?ssamın ?s?rl?ri
Paris
,
London
,
Tokio
,
Dehli
,
Ankara
,
?stanbul
,
Tehran
,
Moskva
,
Kiyev
v? ba?qa ??h?rl?rin nufuzlu muzey v? qalereyalarında numayi? etdirilmi?dir.
[5]
- ?sg?r Zeynalov
, "?r?van ziyalıları", Bakı, "O?uz eli", 1999. s?h.255-d?.