Hekay?ti Musyo Jordan H?kimi-N?batat v? D?rvi? M?st?li ?ah Cadukuni M??hur
1906-cı il Paris n??rinin titul s?hif?si
Janr	komediya
Mu?llif	Mirz? F?t?li Axundov
Orijinal dili	az?rbaycan dili
Yazılma ili	1850
N??r ili	1851
N??riyyat	Qafqaz
T?rcum?	1851
Elektron versiya
Hekay?ti Musyo Jordan h?kimi-n?batat v? d?rvi? M?st?li ?ah cadukuni m??hur Vikim?nb?d?
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

"Hekay?ti Musyo Jordan h?kimi-n?batat v? d?rvi? M?st?li ?ah cadukuni m??hur" ? Az?rbaycan yazıcısı v? dramaturqu Mirz? F?t?li Axundovun 1850-ci ild? Az?rbaycan dilind? yazdı?ı dord aktdakı ikinci komediya ^[1] . Komediyanın orta ?sr feodal ideologiyasına, xurafatcılara qar?ı yon?ldildiyi qeyd olunur ^[2] . Mu?llifin ozu t?r?find?n rus dilin? t?rcum? edilmi? komediya 1851-ci ild? Qafqaz q?zetind? cap olunmu?dur ^[3] . Mu?llifin t?rcum?sind? rus s?hn?sind?ki ilk ?s?r h?min il Sankt-Peterburqda ba? tutdu, 1852-ci ild? pyes Tiflisd? ^[4] , 1883-cu ild? is? Naxcıvanda numayi? olundu ^[5] .

Musyo Jordanın prototipi , o ill?rd? ?slind? elmi ara?dırmalar ucun Zaqafqaziyaya g?lmi? v? xusus?n d? komediya janrında f?aliyy?t gost?rdiyi Qaraba?ın florasını oyr?n?n Fransız t?bi?t?unası Aleksis Jordan (1814?1897) idi. H?tta ehtimal olunur ki, M. F. Axundov fransız alimi il? ??xs?n tanı? olmu? v? onunla sohb?t etmi?, bu da alimin b?dii obrazını yaratmasına kom?k etmi?dir ^[3] . Qeyd olunur ki, M. F. Axundovun yaradıcılı?ında Aleksis Jordanın elmi f?aliyy?ti v? bitkil?rin t?snifatına etdiyi duz?li?l?r bar?d? h?qiqi m?lumatlar verilir.

Sujet [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Sujet 1848-ci ild? Qaraba?da ba? verir. Fransız botanist, Kral Akademiyasının uzvu Musyo Jordan yerli bitki novl?rini oyr?nm?k ucun buraya g?lir. O burda T?kl?-Mu?anlı H?t?mxan a?anın mulkund? qalır. Qarda?ı o?lu, g?nc ?ahbaz, Jordanın Parisl? ba?lı hekay?l?rini ozun? c?lb edir v? Jordan il? birlikd? elm oyr?nm?k ucun ora getm?y? hazırla?ır, amma g?lini ??rafnis v? xalası ?ahrabanu xanım bunu ist?mirl?r. G?zintiy? mane olmaq ucun ?randan g?l?n m??hur d?rvi? M?st?linin kom?yin? muraci?t edirl?r. Mastalinin sad?lovh v? xurafatcı qadınların verdiyi yuz "chervonets" (pul vahidi) ucun Fransanın paytaxtını m?hv etm?y? ba?layır. Mastali d?h??tli sehrl?ri c?kir, ?eytanları v? ?eytanları ca?ırır v? Parisin imicini m?hv ed?c?yi kimi bir z?rb? il? m?hv etm?k ?mrini verir. D?rvi? gunahkar bir ??h?ri t?svir ed?n lovh?l?r? qacır v? guclu bir z?rb? il? onları hamarlayırlar. Bird?n qapı guclu doyulur v? h?y?canla ic?ri gir?n Musyo Jordan, Parisin m?hv edildiyini v? d?rhal Fransaya getm?li oldu?unu bildirdi. Qadınlar, Mastalinin sehrli h?r?k?tl?rinin tez bir zamanda icra olunmasından qorxurdular. H?tta d?rvi?in ozu d? ?m?ll?rind?n qorxaraq p?rd? arxasında gizl?nir ki, hec kim onu ??tapmasın. Qacan Hatamxanın sualına: "Parisi kim m?hv etdi?", Musyo Jordan bel? cavab verir: "L?n?t? g?l! .. ?eytan! .. ?eytanlar! .. V?lil?r! .." Qadınlar Parisin d?rvi? M?st?lı t?r?find?n m?hv edildiyin? ?ubh? etmirl?r. ?slind? Parisd? bir inqilab ba? verir v? kral qacır. Bundan qorxan fransız d?rhal Qaraba?ı t?rk edir. ?ahbaz is? qalır. Qadınlar z?f?r calırlar ^[2] .

Televiziyada [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

1976-cı ild? komediya ?sasında "Az?rbaycanfilm" kinostudiyasında rejissorlar ?amil Mahmudb?yov v? Kamil Rust?mb?yov " D?rvi? Parisi partladır " filmini hazırladılar. Musyo Jordan obrazını RSFSR-in ?m?kdar artisti Sergey Yurski , d?rvi? is? Az?rbaycan SSR-nin ?m?kdar artisti Mirz? Babayev ifa edirdi. Filmd? SSR? xalq artisti Adil ?sg?nd?rov (H?t?mxan a?a), Az?rbaycan SSR xalq artisti Leyla B?dirb?yli (??hrabanu-xanım), H?s?n Turabov (R??id-b?y) v? ba?qaları da rol aldılar.

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]