AB? h?rbi donanması
ing. United States Navy
Novu	H?rbi d?niz quvv?l?ri
Yaranma tarixi	13 Oktyabr 1775-gunumuz?
Olk?	AB?
Tabedir	AB? D?niz Quvv?l?ri Departamenti
Daxildir	AB? HDQ-nin Xususi T?yinatlıları AB? H?rbi D?niz Xususi ?m?liyyat Komandanlı?ı AB?-nin H?rbi D?niz Akademiyası AB? Ucuncu Donanması AB? HDQ Desant K??fiyyat Baxıcısı ;
T?rkibi	AB? d?niz piyadası korpusu , AB? H?rbi D?niz Akademiyası
V?zif?si	Guc proyeksiyası v? bohrana cavab
Sayı	325,143 aktiv personal 107,355 ehtiyat personal
Hiss?	D?niz Donanma
Q?rargah	Pentaqon Arlinqton Dair?si , Virciniya
?uarı	" Ozu ucun yox,yalnız olk? ucun !"
R?ngl?ri	Mavi , Qızılı
T?chizatı	272 g?mi 3,700 T?yyar? 10 t?yyar? da?ıyıcılar 9 desant g?misi 10 amfibiya n?qliyyat doklar 12 t?rsan? desant g?misi 22 kreyser 62 h?rb g?mi 5 freqat 4 t?rsan? doyu? g?misi 71 Sualtı qayıq
Muharib?l?r	AB? ?stiqlal muharib?si Birinci Barbar Muharib?si 1812-ci il muharib?si ?kinci Barbar Muharib?si Seminol muharib?si Patriot Muharib?si Meksika-AB? muharib?si AB? V?t?nda? muharib?si Vyetnam muharib?si
Doyu?l?r	AB? ?stiqlal muharib?si , Kvazimuharib? [d] , 1812-ci il muharib?si , Meksika-AB? muharib?si , AB? V?t?nda? muharib?si , ?span-AB? muharib?si , Birinci Dunya muharib?si , ?kinci Dunya muharib?si , Koreya muharib?si , Vyetnam muharib?si , Qrenadanın i??alı , Just Cause ?m?liyyatı , Korf?z muharib?si , Somali v?t?nda? muharib?si , NATO-nun Yuqoslaviyaya qar?ı muharib?si , ?fqanıstan muharib?si , ?raq muharib?si
Komandanlıq
Komandir	Admiral Conatan Greenert
M??hur komandirl?ri	Admiral Mi?el C. Hovard
navy.mil
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

AB? h?rbi donanması AB? silahlı quvv?l?rinin hiss?si. Hazırda 335,000 n?f?r xidm?td? v? 128,000 n?f?r ehtiyatdadır. 280 g?mi v? 4 mind?n cox t?yyar? var. Rutb?l?ri: ensayn (O-1), kicik leytenant (HDQ) (O-2), leytenant (HDQ) (O-3), kapitan-leytenant (O-4), komandan (O-5), kapitan (O-6), kontr-admirallar (O-7, O-8), vitse-admiral (O-9) v? admiral (O-10). Donanma admiralı rutb?si (O-11) yalnız h?rb vaxtında movcuddur. Donanmasında aviada?ıyıcıların novb?ti ??rti t?snifi i?l?dilir:

• CV ? aviada?ıyıcı
• CVA ? z?rb? aviada?ıyıcısı
• CVB ? a?ır aviada?ıyıcı
• CVE ? muhafiz? aviada?ıyıcısı
• CVL ? yungul aviada?ıyıcı

Tarixi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Amerika h?rbi-d?niz donanmasının yaranması t?klifi 1775 il oktyabrın 3-d? ir?li surulmu?dur. 1776-cı il yanvarın ?vv?lind? Kontinental donanma ?m?l? g?ldi. 1798-ci ild? uc quvv?tli freqat ("Konstityu?n", "Konstelley?n" v? "Yunayted Steyts") suya enilmi?dir. Donanmasının ilk katibi Bencamin Stoddert, ilk ba?cısı is? Con Barri oldu. 18?19 ?srl?r gork?mli Amerika donanmacıları arasında Stefen Dekatur v? Aleksander Kocreyndir . 1856-cı ild?n sonra butun Amerika h?rbi g?mil?ri Dalqren topları il? t?chiz edilmi?dir. AB? V?t?nda? muharib?si ?r?f?sind? (1860) AB? ?imali ?tatlarında 90 g?mi var idi. Konfederasiya donanması is? 1862 ild? dord quvv?tli zirehli g?mi ("Arkanzas", "Luiziana", "Missisipi" v? "Virciniya") itirmi?dir. Bu dovrd? c?nubi ?tatların d?niz blokadası ba?landı. Qrover Klivlend prezidentliyi zamanda donanma artmı?dır.

1897-ci ild?n sonra "?ndiana", "Massacusets" v? "Oreqon" x?tti g?mil?ri , 7 kreyser , 4 monitor , bir t?crub? sualtı qayı?ı v? 6 kanoner qayı?ı ?m?l? g?ldi. 1908 il mayın 13-d? HDQ-nin tibb bacıları xidm?ti yarandı. 1914 ild? Amerika donanmasının t?rkibind? 33 x?tti g?mi, 50 eskadra minada?ıyıcısı , 12 zirehli v? 17 zirehligoy?rt? kreyser, 1 eskadra minada?ıyıcıları uz?n bazası, 3 k??fiyyat kreyseri, 38 sualtı qayıq v? 2 uz?n sualtı qayıq bazası olmu?dur. Buna baxmayaraq yalnız bir uz?n qospital v? bir uz?n g?mit?mir emalatxanası var idi. Birinci dunya muharib?si dovrund? AB?-d? qayıq?leyhin? g?mi layih?si hazırlamı?dır v? goy?rt? aviasiyası ?m?l? g?ldi. Yaponiyanın Pyorl-Harbora hucum n?tic?sind? 6 x?tti g?mi, 2 eskadra minada?ıyıcısı, 1 mina hasarlayan v? 2008 d?nizci m?hv edilmi?dir. Faci?d?n sonra AB?-d? h?rbi-d?niz in?aat batalyonu ( d?niz arıları ) yarandı. ?kinci dunya muharib?si vaxtında bu batalyon ilk novb?d? Sakit okeanda f?aliyy?t gost?rmi?dir. H?min dovrd? HDQ-ya xidm?t uzr? qadın konullu t??kilatı (WAVE) meydana g?ldi. 1947-ci ild? AB?-d? Aralıq d?nizi h?rbi-d?niz quvv?l?ri, 1954-cu ild? is? ilk Amerika superaviada?ıyıcısı ("Forrestal") ?m?l? g?ldi.

Admiral Arlay Burke zamanda atom sualtı qayıqlarına nuv? doyu? ba?lıqlarını qoyması uzr? proqram ba?landı. 1961-ci ild? donanma ilk atom aviada?ıyıcısı v? novb?ti ild? atom kreyseri aldı. Kuba bohranı il? ?laq?dar prezident Con Kennedi Kuba sahilinin d?niz blokadası elan etdi. 1978-ci ild? Sovet ?ttifaqında 740 h?rbi g?mi, AB?-d? is? yalnız 436 olmu?dur, lakin Amerikada aviada?ıyıcılar uzr? ustunluk var idi (21 aviada?ıyıcı 3 Sovet vertolyot aviada?ıyıcına qar?ı). "S?hrada fırtına" ?m?liyyatı vaxtinda "?ndependens", "Saratoqa", "Con F. Kennedi" v? "Dvayt D. Eyzenhaver" g?mil?rind? goy?rt? aviasiyası yerl??mi?dir, "Missuri" v? "Viskonsin" x?tti g?mil?rind?n is? " Tomaqavk " raketl?ri buraxılmı?dır.

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

• AB? H?rbi D?niz Quvv?l?rinin Ba? c?rrahı
• Altıncı donanmaya qar?ı etiraz aksiyaları (Turkiy?)

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

• AB? h?rbi donanmasının r?smi s?hif?si