in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die
Bantoetale
vorm 'n
taalfamilie
wat self deel uitmaak van die
Niger-Kongo-taalgroep
.
Verspreiding van Bantoetale (donkergeel) ten opsigte van andere Niger-Kongo tale (liggeel)
Die geskatte verspreiding van die 16 Guthrie Bantoe-sones, insluitende die bykomende sone J. Die Jarawantale word in Nigerie gepraat
Verspreiding van
Afrikatale
Bantoetale word gepraat in Suid-
Kameroen
, in die suidooste van
Nigerie
,
Gaboen
,
Republiek van die Kongo
,
Demokratiese Republiek van die Kongo
,
Uganda
,
Kenia
,
Tanzanie
,
Burundi
,
Rwanda
,
Angola
,
Zambie
,
Malawi
,
Mosambiek
,
Zimbabwe
,
Namibie
,
Botswana
en
Suid-Afrika
. Deur die bree verspreiding is die Bantoefamilie die mees wyd verspreide taalfamilie in
Afrika
, met ongeveer 310 miljoen sprekers. Hulle is in die hele
Sentraal-
en
Suider-Afrika
versprei en vorm in al daardie lande die mees gebruikte tale, hoewel meestal
Engels
,
Frans
,
Portugees
of
Spaans
die
amptelike tale
vorm.
In die noordweste grens die Bantoetale aan die ander Niger-Kongo-tale, in die noordooste aan die
Nilo-Sahariese
en
Afro-Asiatiese tale
(
Semitiese
en
Koesjitiese tale
). In die suidweste vorm die
Khoisan-tale
'n
enklawe
binne die Bantoetale. Vir 'n oorsig sien die artikel
Afrikatale
.
In vele westerse tale verander veral die uitgange van woorde (
perd
, perde). In die Bantoetale verander meestal die voorvoegsels. Voorbeelde:
- iemand uit die gebied Buganda heet in die taal
Luganda
'n
Mu
ganda. Die meervoud van 'n
Mu
ganda is
Ba
ganda
. Die prefix van die woord verander dus:
mu-
word
ba-
.
- iemand uit
KwaZulu
is 'n umZulu en praat
isiZulu
. Hy behoort tot die
amaZulu
-volk.
Die woord Bantoe bestaan self ook uit die meervoudsprefiks
ba-
en die wortel
-ntu
wat persoon beteken in Zoeloe en
Xhosa
. Bantoe beteken dus
mense.
Die voorvoegsel vir 'n taal of 'n kultuur is egter
si-
en nie
ba-
nie. Daar is dus 'n beweging om na hierdie taalgroep as Sintoe oftewel Sintoetale te verwys.
Die Bantoetaal met die meeste sprekers is
Swahili
.
- Ander belangrike Bantoetale in
Sentraal
- en Suidoos-Afrika: