T? hinh

Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin.
Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? Hanh quy?t )

M?t ng??i c?ng s?n đ?i l?p chinh quy?n b? t? hinh ? Cuba , trong th?i k? Cach m?ng Cuba ( 1956 ).

T? hinh , an t? hinh hay an t? ( Ti?ng Anh : Capital punishment , judicial homicide , execution , death sentence , death penalty ) la vi?c hanh quy?t m?t ng??i theo m?t quy trinh lu?t phap . Nh?ng ng??i b? an t? hinh b? g?i la T? tu .

đ?i h?i đ?ng Lien H?p Qu?c đa thong qua, trong n?m 2007, 2008, 2010, 2012 va n?m 2014, [1] cac ngh? quy?t khong rang bu?c keu g?i đinh ch? t? hinh toan c?u, nh?m cu?i cung bai b?. [2] T?i cac qu?c gia thanh vien EU , theo Hi?p ??c Lisbon , đi?u 2 c?a Hi?n ch??ng cac Quy?n C?n b?n c?a Lien minh chau Au c?m hinh ph?t t? hinh. [3] Ngoai ra, h?i đ?ng chau Au , ma co 47 qu?c gia thanh vien, c?m cac qu?c gia thanh vien ap d?ng lu?t t? hinh. Ng??c l?i, nhi?u qu?c gia nh? Trung Qu?c , Hoa K? , Nh?t B?n , Singapore , Han Qu?c ... v?n s? duy tri an t? hinh v?i m?c đich t?o hinh ph?t đ? s?c r?n đe v?i cac lo?i t?i ph?m nghiem tr?ng, nh?m đ?m b?o an ninh chung cho xa h?i. H?n 65% dan s? th? gi?i s?ng t?i cac qu?c gia n?i co an t? hinh, va b?n qu?c gia đong dan nh?t th? gi?i (C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa, ?n đ?, Hoa K? va Indonesia) v?n đang ap d?ng hinh ph?t t? hinh va s? khong xoa b? no trong m?t t??ng lai g?n. [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]

Tinh đ?n đ?u n?m 2016, 65 qu?c gia v?n con hinh ph?t t? hinh, 103 qu?c gia đa hoan toan bai b? hinh ph?t nay, 6 n??c bai b? cho nh?ng t?i thong th??ng (ch? tuyen t? hinh v?i nh?ng t?i đ?c bi?t nh? t?i ph?m chi?n tranh, t?i ph?n qu?c, gi?t ng??i hang lo?t), va 30 n??c v?n con an t? hinh nh?ng đa lau khong ap d?ng. [13]

Thu?t ng? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ch? "t? hinh" co ngu?n g?c t? Han Vi?t 死刑 ( pinyin : s?xing), co ngh?a la hinh ph?t ch?t.

M?t s? cach t? hinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hinh ph?t voi giay

An t? hinh tren th? gi?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tinh hinh ap d?ng an t? hinh tren th? gi?i
   H?y b? cho t?t c? m?i t?i
   H?y b? tr? cac tr??ng h?p đ?c bi?t (vi d? nh? t?i ph?m chi?n tranh)
   Co an t? hinh, nh?ng trong 10 n?m qua ch?a ap d?ng v?i ng??i nao
   đang ap d?ng

Tinh đ?n đ?u n?m 2016, 65 qu?c gia v?n con lu?t t? hinh, 103 qu?c gia đa hoan toan bai b? an ph?t nay, 6 n??c bai b? cho nh?ng t?i thong th??ng (ch? duy tri an t? hinh trong nh?ng tr??ng h?p đ?c bi?t nh? t?i ac chi?n tranh, ph?n qu?c), va 30 con an t? hinh nh?ng đa lau khong ap d?ng trong th?c t?. [13]

Trong m?t s? cac qu?c gia co an t? hinh, no ch? đ??c dung cho t?i gi?t ng??i va t?i lien quan đ?n chi?n tranh. Trong m?t s? qu?c gia khac, nh? C?ng hoa Nhan dan Trung Hoa , Indonesia , Malaysia , Singapore , ? R?p Xe Ut , Vi?t Nam ... no con đ??c ap d?ng cho cac t?i b?t b?o đ?ng nh? buon l?u ma tuy va tham nh?ng ... Noi chung, vi?c quy đ?nh an t? hinh danh cho t?i danh nao tuy thu?c vao nhu c?u an ninh va m?c nghiem tr?ng c?a cac lo?i t?i danh t?i qu?c gia đo.

Vi d? nh? Singapore co nh?ng quy đ?nh t? hinh r?t nghiem kh?c đ?i v?i t?i ph?m ma tuy. C? th? nh?ng đ?i t??ng mang theo cac ch?t sau v?i kh?i l??ng t??ng ?ng s? b? k?t an t? hinh: heroin (t? 15 gr tr? len), cocaine (t? 30 gr tr? len), morphine (t? 30 gr tr? len), hashish (t? 200 gr tr? len), methamphetamine (t? 250 gr tr? len), c?n sa (t? 500 gr tr? len) va thu?c phi?n (t? 1.200 gr tr? len). V?i nh?ng quy đ?nh nghiem kh?c b?c nh?t th? gi?i v? ki?m soat ma tuy, ng??i Singapore t? hao v?i t? l? nghi?n ma tuy t?i n??c h? th?p h?n r?t nhi?u so v?i cac qu?c gia khac [14] .

Tranh lu?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? ch?c An xa qu?c t? khuy?n khich cac qu?c gia bai b? an t? hinh, [15] đ?i h?i đ?ng Lien H?p Qu?c đa thong qua, trong n?m 2007, 2008, 2010, 2012 va n?m 2014, [1] cac ngh? quy?t khong rang bu?c keu g?i đinh ch? t? hinh toan c?u, nh?m cu?i cung bai b?. [2] T?i cac qu?c gia thanh vien EU , theo Hi?p ??c Lisbon , đi?u 2 c?a Hi?n ch??ng cac Quy?n C?n b?n c?a Lien minh chau Au c?m hinh ph?t t? hinh. [3] Ngoai ra, h?i đ?ng chau Au , ma co 47 qu?c gia thanh vien, c?m cac qu?c gia thanh vien ap d?ng lu?t t? hinh.

Ng??c l?i, nhi?u qu?c gia tuyen b? s? duy tri an t? hinh v?i m?c đich t?o hinh ph?t đ? s?c r?n đe v?i cac lo?i t?i ph?m nghiem tr?ng, nh?m đ?m b?o an ninh chung cho xa h?i. L?p lu?n nay d?a tren cac phan tich sau [16] :

  • N?u d?a vao đi?u 3 "Tuyen ngon qu?c t? v? nhan quy?n" (r?ng "M?i ng??i đ?u co quy?n s?ng, t? do va đ??c b?o v? an toan") đ? di?n gi?i r?ng vi?c s? d?ng hinh ph?t t? hinh la vi ph?m nhan quy?n thi di?n gi?i đo la vo ly. B?i vi, n?u t? hinh m?t ai đo t?c la "vi ph?m quy?n s?ng" va ph?i xoa b? b?n an nay, thi đ?ng th?i chinh ph? cac n??c c?ng ph?i xoa b? cac tr?i giam t?i ph?m vi khi giam gi? m?t ai đo c?ng la s? vi ph?m "quy?n t? do".
  • M?t khac, kho?n 2 đi?u 6 c?a Cong ??c qu?c t? v? cac quy?n dan s? va chinh tr? n?m 1966 quy đ?nh: "? nh?ng qu?c gia ch?a xoa b? hinh ph?t t? hinh thi ch? đ??c phep ap d?ng đ?i v?i nh?ng t?i nghiem tr?ng nh?t…" . đi?u nay cho th?y, cong ??c th?a nh?n ? nh?ng qu?c gia khac nhau, tuy theo đi?u ki?n c? th? ma co th? duy tri hinh ph?t t? hinh "v?i nh?ng t?i nghiem tr?ng nh?t", va th? nao la "nh?ng t?i nghiem tr?ng nh?t" c?ng khong co khai ni?m c? th? ma đo la n?i b? m?i qu?c gia t? quy?t đ?nh.
  • Tinh nhan đ?o c?a phap lu?t ph?i dung hoa l?i ich c?a xa h?i va l?i ich c?a ng??i ph?m t?i. Vi?c đ? cao l?i ich c?a ng??i ph?m t?i ma quen đi l?i ich c?a toan xa h?i khong th? xem la th?a man nguyen t?c nhan đ?o c?a phap lu?t. M?t ng??i ph?m t?i r?t nghiem tr?ng, gay thi?t h?i đ?c bi?t nghiem tr?ng va con ti?p t?c đe d?a đ?n s? an toan c?a xa h?i, thi vi?c nhan đ?o đ?i v?i t?i ph?m chinh la vo nhan đ?o đ?i v?i toan th? c?ng đ?ng xa h?i.

T?i Vi?t Nam [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hi?n nay, t?i Vi?t Nam Ngh? đ?nh 82, co hi?u l?c t? ngay 1/11/2011, bai b? hinh th?c x? b?n ma thay b?ng tiem thu?c đ?c. [17] Tuy nhien ngh? đ?nh nay quy đ?nh ro ba lo?i thu?c s? d?ng cho thi hanh an t? hinh ( Natri thiopental gay me, Kali chloride ng?ng tim, Pancuronium bromide li?t th?n kinh va c? b?p), nh?ng đ?u la thu?c ma Vi?t Nam ch?a s?n xu?t đ??c. Cac n??c ph??ng Tay l?i t? ch?i ban thu?c đ?c cho Vi?t Nam khi bi?t m?c đich la đ? thi hanh an t? hinh. Vi v?y, Vi?t Nam đa t? s?n xu?t thu?c s? d?ng cho thi hanh an t? hinh t? n?m 2014.

Tuy nhien, Ngh? đ?nh 82 đa h?t hi?u l?c vao ngay 15/04/2020 va đa đ??c thay th? b?ng Ngh? đ?nh 43/2020/Nđ-CP. Ngh? đ?nh 43 đa quy đ?nh ro thu?c tiem đ? s? d?ng cho thi hanh an t? hinh bao g?m 03 lo?i thu?c sau:

- Thu?c lam m?t tri giac;

- Thu?c lam li?t h? v?n đ?ng;

- Thu?c lam ng?ng ho?t đ?ng c?a tim.

T?i Vi?t Nam, an t? hinh ch? ap d?ng đ?i v?i t?i ph?m đ?c bi?t nghiem tr?ng, g?m: T?i xam ph?m an ninh qu?c gia/ ph?n qu?c , t?i gi?t ng??i, t?i hi?p dam tr? em, t?i ph?m v? ma tuy , t?i tham nh?ng va t?i ph?m chi?n tranh . N?u đ??c an gi?m thi chuy?n thanh tu chung than . Ng??i ch?a đ? 18 tu?i khi gay an, ng??i qua 75 tu?i s? khong b? tuyen an t? hinh.

Nh?n xet [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nha chinh tr? h?c Nga Vladimir Kolotov , Tr??ng b? mon l?ch s? cac n??c Vi?n đong đ?i h?c T?ng h?p St. Petersburg, cho r?ng ph??ng Tay đang l?i d?ng vi?c "bai b? an t? hinh" đ? can thi?p vao n?i b? cac n??c, nh?m lam suy y?u lu?t phap va an ninh cac n??c đo. Ong ?ng h? vi?c Nha n??c Vi?t Nam duy tri an t? hinh v?i cac lo?i t?i ph?m nghiem tr?ng:

"T?i Vi?t Nam, phap lu?t nha n??c nghiem kh?c đang ch?ng minh tinh hi?u qu?. Khong co t?i ph?m co t? ch?c , khong co kh?ng b? . Buon ban ma tuy tuy hi?n di?n ? Vi?t Nam nh? ? t?t c? cac n??c đong Nam A, nh?ng khong co quy mo kh?ng l?, vi d? nh? Philippines la n?i g?n 1/3 dan s? la ng??i nghi?n. Nh?ng khi t?ng th?ng Philippines kien quy?t tuyen chi?n v?i nh?ng k? buon l?u ma tuy thi ph??ng Tay l?i ho hao "b?o v? quy?n con ng??i"... Gi? đay, ng??i Anh, ng??i Uc, ng??i M? đang lo l?ng cho "quy?n con ng??i" ? Vi?t Nam, đ?c bi?t la quy?n c?a nh?ng k? buon ma tuy th??ng b? k?t an t? hinh. C?n nh?c r?ng, chinh ng??i Anh đa đem nha phi?n vao Trung Qu?c va bi?n qu?c gia nay thanh con nghi?n kh?ng l?, con s?n xu?t ma tuy ? Afghanistan đa t?ng g?p nhi?u l?n sau khi ng??i M? đem quan đanh đ? chinh quy?n Taliban t?i đay...
Vi?t Nam c?n ti?n hanh chinh sach b?o v? an ninh qu?c gia va tr?ng ph?t nghiem kh?c nh?ng t?i ph?m nghiem tr?ng theo Lu?t Hinh s? đ??c Qu?c h?i thong qua. Ch?p nh?n đ? ph??ng Tay d?n d?t va bai b? an t? hinh, Vi?t Nam l?p t?c s? đ?i đ?u v?i s? gia t?ng t?n th?t sinh m?ng do t?i ph?m hinh s?, lan song t?i ph?m ma tuy va tham nh?ng , la th?c t? ma chung ta đa ch?ng ki?n ? nhi?u qu?c gia va đang ti?c la c? ? Nga" [18]

Lu?t phap Vi?t Nam quy đ?nh khong tuyen an t? hinh v?i ng??i d??i 18 tu?i ho?c ng??i tren 75 tu?i. Hi?n nay, sau m?t s? v? tr?ng an nh?ng khong b? tuyen an t? hinh do ch?a đ? 18 tu?i (vi d? nh? V? an Le V?n Luy?n gi?t 3 ng??i), co nhi?u d? lu?n t?i Vi?t Nam đ? ngh? c?n h? đ? tu?i khong b? tuyen an t? hinh.

T??ng thu?t 2017 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? ch?c An xa Qu?c t? t??ng thu?t, n?m 2016, co 1.032 v? t? hinh đ??c ghi nh?n, nh?ng con s? th?c s? s? cao h?n nhi?u (do nhi?u n??c khong cong b? s? li?u ho?c th?ng ke khong đ?y đ?), con s? nay gi?m 37% so v?i n?m tr??c. Benin va Nauru h?y b? lu?t t? hinh. T?ng c?ng 141 n??c đa h?y b? lu?t t? hinh ho?c đa lau khong thi hanh no n?a. Vi?t Nam theo B? Cong an t? thang 8 n?m 2013 đ?n 30 thang 6 n?m 2016 co 429 ng??i b? x? t? hinh, va nh? v?y tr? thanh n??c co s? an t? hinh nhi?u th? 3 sau Trung Qu?c va Iran. [19]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ a b “117 countries vote for a global moratorium on executions” . World Coalithion Against the Death Penalty .
  2. ^ a b “moratorium on the death penalty” . United Nations. ngay 15 thang 11 n?m 2007 . Truy c?p ngay 23 thang 8 n?m 2010 .
  3. ^ a b Charter of Fundamental Rights of the European Union
  4. ^ “Asia Times Online ? The best news coverage from South Asia” . B?n g?c l?u tr? ngay 27 thang 5 n?m 2010 . Truy c?p ngay 16 thang 10 n?m 2009 .
  5. ^ Coalithion mondiale contre la peine de mort ? Indonesian activists face upward death penalty trend ? Asia ? Pacific ? Actualites
  6. ^ Death penalty rift in states continues in the US L?u tr? 2015-05-16 t?i Wayback Machine By: Information Daily Staff Writer, c?p nh?t: 25/3, 2009 - 16:39 GMT b?n l?u 27/8/2009
  7. ^ AG Brown says he'll follow law on death penalty By DON THOMPSON, The Associated Press 3:30 P.M.ngay 11 thang 3 n?m 2009
  8. ^ lawmakers-cite-economic-crisis-effort-ban-death-penalty
  9. ^ Legislators in U.S. state vote to repeal death penalty 14/3/2009, IHT
  10. ^ Death penalty repeal unlikely says anti-death penalty activist Carol J. Williams, c?p nh?t 22/11/2008, l?u 7/7/2011
  11. ^ A new Texas? Ohio's death penalty examined ? Campus L?u tr? 2012-01-12 t?i Wayback Machine Travis Schulze c?p nh?t 15/6/2012
  12. ^ THE DEATH PENALTY IN JAPAN-FIDH > Human Rights for All / Les Droits de l'Homme pour Tous
  13. ^ a b “Death Sentences and Executions Report 2015” . Amnesty International . Truy c?p ngay 10 thang 8 n?m 2016 .
  14. ^ https://tuoitre.vn/singapore-xu-toi-khoa-than-cong-cong-ma-tuy-the-nao-20180116145650703.htm
  15. ^ “Amnesty International” . B?n g?c l?u tr? ngay 18 thang 2 n?m 2015 . Truy c?p ngay 16 thang 10 n?m 2009 .
  16. ^ C?n ti?p t?c duy tri hinh ph?t t? hinh trong phap lu?t hinh s? Vi?t Nam
  17. ^ Ngh? đ?nh s? 82/2011/Nđ-CP c?a Chinh ph?: Quy đ?nh v? thi hanh an t? hinh b?ng hinh th?c tiem thu?c đ?c Nguy?n T?n D?ng 16/9/2011
  18. ^ “Ai mu?n bao che nh?ng k? buon l?u ma tuy va quan ch?c tham nh?ng ? Vi?t Nam?” . Truy c?p 8 thang 2 n?m 2018 .
  19. ^ “Vietnam executes many more people than previously thought” . www.economist.com . 12 thang 4 n?m 2017.

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]