Mahmud Abdulbaki ????? ??? ??????
Do?um	1526-1527 ?stanbul
Olum	7 Nisan 1600 ?stanbul
Meslek	?air , Kazasker
Cocuklar	?eyh Mehmed , Abdurrahman

Baki ya da asıl adıyla Mahmud Abdulbaki (1526 - 7 Nisan 1600), ^[1] Turk divan ?airi . ^[2]

Baki, Divan edebiyatı ?airi olup "Sultanu'?-?uara" (?airler sultanı) olarak anılmı?, Turk edebiyatının en onemli isimleri arasında yer almı?tır. Medine ve ?stanbul illerinde kadılık yapmı?, Anadolu ve Rumeli eyaletlerinde kazaskerlik gorevinde bulunmu?tur. ^[3]

Hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1526 yılında ?stanbul 'da do?an Baki'nin asıl ismi Mahmud Abdulbaki'dir. Aslında fakir bir ailenin cocu?u idi, babası muezzinlik yapıyordu. Cocuklu?unda sarac cıraklı?ı yapmı?tır. Orhan ?aik Gokyay , Baki'nin "sarac" (ko?um ve eyer takımları yapan ya da satan kimse) cıraklı?ı de?il, "serac" (camilerde kandillerin yakılmasından sorumlu kimse) cıraklı?ı yaptı?ını iddia etmi? ve eski imlası aynı olan iki kelimenin yanlı? okunmasının yol actı?ı hataya i?aret etmi?tir. ^[4] Eskiden kandillerin camilerde yegane aydınlatma aracı oldu?u goz onunde tutulursa, ozellikle cok sayıda kandilin bulundu?u buyuk camilerde seraclık onemli bir gorevdi. Baki'nin babasının Fatih Camii'nde muezzinlik yaptı?ı anımsanırsa, kendisinin de aynı camide serac cıra?ı olması ihtimali gercekten kuvvetlidir. Nitekim pek cok akademisyen ?airin sarac cıraklı?ı de?il, serac cıraklı?ı yaptı?ı goru?unu daha do?ru bulmaktadır. ^[5]

E?itime , ilme olan buyuk tutkusu fark edilmeye ba?lanınca ailesi medreseye devam etmesine izin vermi?tir, zira ba?larda medreseye kacak, ailesinden gizli gitmekteydi. Gayretleri ile iyi bir e?itim gormu?, donemin unlu muderrislerinden ders almı?tır. E?itimi boyunca ?iire olan ilgisi giderek artmı? ve guclu kaleminin unu de yava?ca yayılmaya ba?lamı?tır. E?itimini tamamladıktan sonra ce?itli medreselerde muderrislik yapmı?tır. Kanuni Sultan Suleyman tarafından ?stanbul'a getirtilen ?air, hayatı boyunca ce?itli donemlerde devlet hizmetinde bulundu; kadılık , kazaskerlik gibi makamlarda gorev yaptı. Ya?lılı?ında ?eyhulislam olmak isteyen Baki, bu makama getirilmemi?. 7 Nisan 1600 tarihinde, ?stanbul 'da oldu.

Baki'nin Saray'a hep bir yakınlı?ı olmu?tur. Ozellikle Kanuni Sultan Suleyman ile yakın ili?kileri olmu?, padi?ah sık sık kendisine iltifat etmi?tir. Daha sonra II. Selim ve III. Murat zamanlarında da hem saraydan hem halktan buyuk bir itibar ve ilgi gormu?tur. Olumunden once bu kadar ilgi ve alaka goren sanatcı sayısı azdır, o ise olmeden "Sultanu'?-?uara" yani "?airlerin Sultanı" diye anılmaya ba?lamı?tır.

Calı?maları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Baki Osmanlı 'nın en guclu devirlerinden birinde ya?amı?tır, bu da pekala onun ?iirlerine ve ?iirlerinde kullandı?ı temalara yansımı?tır. A?k, ya?amanın zevki ve do?a ?iirlerinin ba?lıca konularıdır. Tekni?i gucludur, ?iirlerinde yakaladı?ı ahenk ve akıcılık farklıdır. Dil kullanımında cok yeteneklidir. ?iirlerinde ?stanbul Turkcesini ba?arıyla kullanmı?tır. Ahenk ve musikiye onem vermi?; soz seciminde titiz davranmı?tır. Genellikle din dı?ı konuları i?lemi?tir. ?iirlerinin olu?turdu?u tını, musiki de ?iirlerinin farklı bir ozelli?idir. Turk Divan ?iirinin donemin unlu akımları ve eserleri seviyesine ula?masında cok buyuk katkısı olmu?tur. Eserlerinden biri de Kanuni Sultan Suleyman 'ın olumu uzerine yazdı?ı " Mersiye-i Hazret-i Suleyman Han " isimli Kanuni mersiyesidir . Bu mersiye terkib-i bend ?eklinde yazılmı?; hem teknik olarak guclu yapısı hem de ahengi ve donemin ruhunu, ozellikle edebiyat tarzını, guzel bir ?ekilde ifade etti?i icin en unlu mersiyelerden birisi olmu?tur.

Ba?lıca eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Divan (4508 beyitlik, en onemli eseri)
• Faza'ilu'l-Cihad
• Fazail'i-Mekke - ( Turkce kar?ılı?ı Mekke'nin Faziletleri ) Arapcadan tercumedir. Sokullu Mehmed Pa?a 'nın emriyle mensur biciminde yazılmı?tır. Eserde Mekke tarihine ve Osmanlı sultanlarının Mekke'ye yapmı? oldukları hizmetlere yer verilmi?tir. Baki Mekke kadısı olarak Mekke'de bulundu?u sıralarda eseri 1579 yılında tamamlamı?tır.
• Hadis-i Erbain Tercumesi
• Kanuni Mersiyesi

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• MEB 100 Turk Edebiyatcısı

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Vikisoz 'de Baki ile ilgili sozleri bulabilirsiniz.

• Baki Divanı, Kultur Bakanlı?ı e-kitap sitesinden-Tam Metin 2 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .