Карл Се?ган

Ова е избрана статија. Стиснете тука за повеќе информации.
Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
(Пренасочено од Карл Саган )
Карл Се?ган
Роден(а) 9 ноември 1934 ( 1934-11-09 )
Бруклин , ?у?орк , САД
Починал(а) 20 декември 1996 (62 години)
Сиетл , Вашингтон , САД
Живеалиште Итака , ?у?орк [1]
Националност Американец
Поли?а Астрономи?а , Астрофизика
Установи Универзитет Корнел
Универзитет Харвард
Образование Универзитет во Чикаго
Познат по потрага по вонземска интелигенци?а
Космос: Лично патува?е
Златна плоча на вселенските летала Во?а?ер
Плочката на вселенските летала Пионер
Контакт
Поважни награди Oersted Medal (1990)
NASA Distinguished Public Service Medal (двапати награден)
Пулицерова награда (1978)
Национална академи?а за науки Медал за ?авна работа (1994)

Карл Едвард Се?ган ( англиски : Carl Edward Sagan ; во Македони?а грешно познат и како ?Саган“; 9 ноември 1934 – 20 декември 1996 ) ? американски астроном , астрохемичар , автор и голем популаризатор на астрономи?ата , астрофизика и на другите природни науки . То? е пионер на полето на егзобиологи?ата и промотор на истражува?ата поврзани со потрага по вонземска интелигенци?а (англиски термин: Search for Extra-Terrestrial Intelligence - SETI ).

Во светот е на?познат по книгите за популаризаци?а на науката и како соавтор на многу наградуваната сери?а од осумдесеттите години на минатиот век ? Космос: Лично патува?е “, ко?а е гледана од пове?е од 600 милиони лу?е во пове?е од 60 зем?и во светот, што ?а прави оваа емиси?а една од на?широко прикажуваните во светот [2] . Заедно со оваа научно-популарна сери?а беше издадена и книга со истиот наслов. Карл Се?ган е, исто така, и автор на романот Контакт врз основа на ко? во 1997 година е снимен филм со истиот наслов, со ?оди Фостер во главната улога. Во текот на сво?от живот Карл Се?ган има отпечатено пове?е од 600 научни статии и статии за популаризаци?а на науката. То?, исто така, е автор, соавтор или уредник на пове?е од 20 книги. Сво?ата работа ?а темелел врз научниот скептицизам , секуларниот хуманизам , како и врз научниот метод .

Образование и научна кариера [ уреди | уреди извор ]

Карл Се?ган е роден Бруклин , ?у?орк [3] , во евре?ско семе?ство (кое води потекло од Руси?а ). Неговиот тако Сем Се?ган бил руски имигрант, а неговата ма?ка Ре?чел Моли Грубер била дома?инка. Студиите по физика ги завршил на Универзитетот во Чикаго во 1955 година, а магистер по физички науки станува во 1956 . Со зва?ето доктор на науки од областа астрономи?а и астрофизика се стекнува во 1960 година [4] . Во периодот од 1960 до 1962 година како стипендист работи на Универзитетот во Калифорни?а во Беркли . Во периодот од 1962 до 1968 година работи во Опсерватори?ата за астрофизика Смитсониан во Кембри? , Масачусетс . [5]

До 1968 Се?ган редовно држел предава?а на Универзитетот Харвард, а потоа на Универзитетот Корнел. Во 1971 година станува редовен професор на Универзитетот Корнел и станува раководител на Лаборатори?ата за планетарни студии. Во периодот од 1971 до 1981 станува помошник директор на Центарот за радиофизика и истражува?е на веселената во Корнел .

Се?ган претставува една од водечките фигури во вселенската програма на САД од не?зиното започнува?е. То? работел и како советник на НАСА . Една од многуте задачи кои ги имал во агенци?ата била и да врши интерв?уа со потенци?алните астронаути за мисиите Аполо чи?а цел беше испра?а?е на човек на Месечината . Се?ган учествувал и во диза?нира?ето на роботски управуваните вселенски летала на НАСА кои го истражувале нашиот Сончев Систем , како и во подготвува?ето на некои од експериментите на експедициите во рамките на оваа агенци?а. Една од неговите на?познати идеи во рамките на неговата работа во НАСА е и диза?нира?ето на универзални пораки кои би можело да бидат разбрани од вонземски цивилизации на вселенските летала како што се: Пионир 10 лансиран во 1972 , Пионир 11 лансиран во 1973 . Во текот на сво?от живот то? продолжил да се занимава со диза?нира?е на ваков тип на пораки, па така на?напредната вари?анта на пораки од сличен тип (кои досега го имаат напуштено нашиот Сончев Систем ) се нао?аат во форма на златна плоча на вселенските летала Во?а?ер кои беа лансирани во 1977 година.

Научни достигнува?а [ уреди | уреди извор ]

Придонесот на Карл Се?ган бил клучен за открива?ето на високите температури на површината на планетата Венера . Неговите погледи дека оваа планета е многу сува и жешка беа во спротивност со мисле?ата на поголемиот бро? научници во шеесеттите години кои Венера ?а замислуваа како планета со многу при?атна клима. Со анализа на радиосигналите емитирани од површината на Венера то? заклучил дека температурата на површината од планетата изнесува околу 500 °C. Како дел од истражувачкиот дим на лаборатори?ата ?Млазен Погон“ на НАСА (на англиски: NASA Jet Propulsion Laboratory) [6] то? учествувал во диза?нира?ето и управува?ето на проектот Маринер во рамките на ко? беше планирано и испра?а?е на вселенско летало на Венера . Резултатите што беа добиени од вселенското летало Маринер 2 во текот на 1962 година ги потврди?а тврде?ата на Се?ган за климатските услови на површината на Венера.

Се?ган е еден од првите кои ?а изнел хипотезата дека месечината Титан на планетата Сатурн ) може да има океани од супстанци во течна состо?ба на сво?ата површина, како и дека месечината Европа на планетата ?упитер може да има океани од вода . Ваквата спекулаци?а ?а прави Европа потенци?ално место каде би можел да се развие живот [7] . Постое?ето на вода под површината на Европа подоцна било на индиректен начин потврдено од анализите направени со вселенското летало Галилео . Се?ган, исто така, помогнал во изнао?а?ето на задоволително об?аснува?е за црвената ни?анса ко?а ?а има месечината Титан на планетата Сатурн . То? смета дека ова обо?ува?е потекнува од комплексни органски молекули кои па?аат на површината на месечината во форма на дожд .

То? исто така го предвидел и глобалното затоплува?е кое претставува закана за нашата планета и со помош на ефектот на стаклена градина претпоставувал дека нашата планета би можела да стане неподобна за живот слично како Венера .

Заедно со некои негови колеги од Универзитетот Корнел, Се?ган спекулирал за можноста на постое?е живот во облаците на ?упитер .

Промената на боите на планетата Марс то? ?а толкувал како резултат на ветриштата кои дуваат на таа планета , а не како што некои верувале како резултат на постое?е вегетаци?а на таа планета.

Сепак, Карл Се?ган е на?познат по своите истражува?а поврзани со можностите за потрага по вонземски живот . Во рамките на овие истражува?а то? се занимавал и со испитува?е на можностите за синтеза на аминокиселини од едноставни хемиски супстанци во присуство на зраче?е . [8] .

Професионална активност [ уреди | уреди извор ]

Членовите на ?Планетарното друштво“ при основа?ето. Карл Се?ган е втор од десно.

Се?ган бил поддржувач на потрагата по вонземски цивилизации . То? се залагал за поголемо користе?е на радиотелескопите во потрагата по интелигентни сигнали од вонземски цивилизации. Бил толку насто?чив во врска со СЕТИ истражува?ата, што во 1982 година успеал во реномираното научно списание ?Наука“ ( Science ) да публикува петици?а потпишана од 70 научници во ко?а биле вклучени и седум добитници на Нобелова награда . Ова претставувало пресвртница во однос на стекнува?ето на извесен научен кредибилитет на ова контроверзно научно поле. Со помош на д-р Френк Дре?к (Frank Drake) ?а имаат напишано пораката ? Аресибо “ ? радиопорака ко?а е испратена во вселената со помош на радиотелескопот ?Арецибо“ на 17 ноември 1974 година. Целта на оваа порака била да се испрати информаци?а до евентуално постоечките вонземски цивилизации за постое?е на живот на Зем?ата .

Карл Се?ган во текот на дванаесет години бил одговорен за технологи?ата на Икарус (Icarus) ? научното списание за истражува?е на патентите. То? е еден од основачите на ?Планетарното друштво“ (Planetary Society) ? на?големата светска интересна група (со пове?е од милион членови) ко?а се занимава со истражува?е на вселената. То?, исто така, бил и еден од членовите на управниот одбор на Институтот СЕТИ (SETI Institute). Се?ган бил раководител на одделот за планетарни науки на Американското астрономско друштво (American Astronomical Society), потоа бил претседател на секци?ата за планетологи?а на Американското друштво за геофизика (American Geophysical Union) и др.

Во текот на Студената во?на , Се?ган бил вклучен во активности за зголемува?е на ?авната свест за последиците од ?адрената во?на , и за тоа во колкава мерка таа би се рефлектирала врз деликатната рамнотежа во ко?а егзистира животот на Зем?ата .

Во ?ануари 1991 година, Се?ган погрешно предвидел дека чадот ко? настанал од запалените нафтени поли?а во текот на Во?ната во заливот ?може во голема мера да вли?ае врз зем?оделството на ?ужна Ази?а“.

Во текот на последните години од сво?от живот, Карл Се?ган се залагал за создава?е на организаци?а за следе?е на вселенските об?екти кои би можеле да се судрат со Зем?ата [9] .

Популаризаци?а на науката [ уреди | уреди извор ]

Се?ган имал извонредна способност да им помогне на лу?ето подобро да го разберат космосот - истовремено нагласува??и ?а вредноста и значе?ето на човештвото, како и неговата релативна неважност во споредба со универзумот . То? беше водител и заедно со неговата сопруга Ен Дра?ан, беше сценарист и продуцент на популарната сери?а Космос: Лично патува?е (оригинален наслов: Cosmos: A Personal Voyage).

Сери?ата покриваше пове?е научни аспекти како што се потеклото на животот и нашето место во универзумот . Сери?ата за првпат била емитувана во САД во 1980 година. Во средината на осумдесеттите сери?ата беше емитувана и во Македони?а . Според НАСА до денес сери?ата е емитувана во пове?е од 60 држави и презентирана е пред околу 600 милиони лу?е. [10]

Се?ган, исто така, е автор и на книгата ?Космос“ во ко?а се дискутирани темите кои се обработени во телевизиската сери?а. Оваа книга, до денес претставува на?продаваната научно-популарна книга напишана на англиски ?азик . [11] То? е автор и на популарниот научно-фантастичен роман ?Контакт“, но за жал не доживеа да го види филмот ко? во 1997 година беше снимен според според романот, со ?оди Фостер во главната улога.

Неговата книгата ?Бледата сина точка: Визи?а за иднината на човештвото во вселената“ [12] (насловот во оригинал: Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space ), ко?а претставува своевидно продолжение на книгата ?Космос“, доживеала голем успех во 1995 година. Се?ган, исто така, го напишал и воведот за популарната книга на Стивен Хокинг , ?Кратка истори?а на времето“.

Личнен живот и убедува?а [ уреди | уреди извор ]

Се?ган честопати пишувал за религи?ата и за односот на религи?ата и науката и при тоа го изразувал сво?от скептицизам за конвенционалното поима?е на Господ како суштество со човечки лик. Се?ган во една прилика кажал декал ?Иде?ата дека Бог претставува голем бел маж со брада, ко? седи на небото и ги брои врапчи?ата е смешна. Но, ако под Господ се подразбираат физичките закони кои владеат со универзумот , тогаш сигурно постои таков. Ово? Господ не може емоционално да се задоволи... нема многу смисла во тоа да му се молиме на законот за гравитаци?а “. [13] Се?ган беше сметан за човек со слободна мисла или за скептик. Еден од неговите на?чести цитати во ?Космос“ е: ?За силните тврде?а потребни се цврсти докази“ [14] . Се?ган себеси не се сметал за атеист веле??и дека ?атеистот треба да знае многу пове?е од мене“. Во одговор на едно директно праша?е во 1996 година за своите религиозни убедува?а то? рекол: ??ас сум агностик “. [15]

Се?ган во брак стапил трипати: во 1957 со биологот Лин Маргулис, ма?ка на Дорион Се?ган и ?ереми Се?ган; во 1968 со уметникот Линда Салцман, ма?ка на Ник Се?ган и во 1981 со авторот Ен Дра?ан, ма?ка на Александра Ре?чел (Саша) и Сем?уел Демокритус (Сем). Со Ен Дра?ан бил во брак с? до неговата смрт, во 1996 година.

Исак Асимов за Се?ган рекол дека е еден од два?цата лу?е на планетава кои се поумни од него самиот. Вториот е научникот за комп?утери и експерт за вештачка интелигенци?а Марвин Мински . [16]

Награди и признани?а [ уреди | уреди извор ]

Медал на НАСА за истакнува?е во државна служба

Карл Се?ган е добитник на бро?ни награди и признани?а. Следуваат во оригинал:

  • Annual Award for Television Excellence - 1981 - Ohio State University - PBS series Cosmos: A Personal Voyage
  • Apollo Achievement Award - National Aeronautics and Space Administration
  • NASA Distinguished Public Service Medal - National Aeronautics and Space Administration (двапати)
  • Emmy - Outstanding Individual Achievement - 1981 - PBS series Cosmos
  • Emmy - Outstanding Informational Series - 1981 - PBS series Cosmos
  • Exceptional Scientific Achievement Medal - National Aeronautics and Space Administration
  • Helen Caldicott Leadership Award - Women's Action for Nuclear Disarmament
  • Hugo Award - 1981 - Cosmos
  • Humanist of the Year - 1981 - Awarded by the American Humanist Association
  • In Praise of Reason Award - 1987 - Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal
  • Isaac Asimov Award - 1994 - Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal
  • John F. Kennedy Astronautics Award - American Astronautical Society
  • John W. Campbell Memorial Award - 1974 - Cosmic Connection: An Extraterrestrial Perspective
  • Joseph Priestley Award - "For distinguished contributions to the welfare of mankind"
  • Klumpke-Roberts Award of the Astronomical Society of the Pacific - 1974
  • Константин Циолковски медал - доделен од страна на Советското здружение на космoнаути
  • Locus Award 1986 - Contact
  • Lowell Thomas Award - Explorers Club - 75th Anniversary
  • Masursky Award - American Astronomical Society
  • Miller Research Fellowship - Miller Institute (1960?1962)
  • New Jersey Hall of Fame - 2009 inductee [17]
  • Oersted Medal - 1990 - American Association of Physics Teachers
  • Peabody Award - 1980 - PBS series Cosmos
  • Prix Galbert - The international prize of Astronautics
  • Public Welfare Medal - 1994 - United States National Academy of Sciences
  • Pulitzer Prize for General Non-Fiction - 1978 - The Dragons of Eden
  • The San Francisco Chronicle Award - 1998 - Contact
  • Named the "99th Greatest American" on the 5 ?уни 2005, Greatest American show on the Discovery Channel .

Литература [ уреди | уреди извор ]

  1. ↑ Sagan, Carl (1994). Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space (1. изд.). New York: Random House. стр. .68. ISBN   0-679-43841-6 .
  2. ↑ ?StarChild: Dr. Carl Sagan“ . NASA . Посетено на 2007-05-02 .
  3. ↑ Poundstone, William (1999). Carl Sagan: A Life in the Cosmos . New York: Henry Holt & Company. стр. 363?364, 374?375. ISBN   0805057668 .
  4. ↑ Graduate students receive first Sagan teaching awards
  5. ↑ Smithsonian Astrophysical Observatory.
  6. ↑ Jet Propulsion Laboratory
  7. ↑ Sagan, C. Thompson, W. R. and Khare, B. N. Titan: A Laboratory for Prebiological Organic Chemistry , Accounts of Chemical Research, 25, 286 (1992).
  8. ↑ The Columbia Encyclopedia. ?Sagan, Carl Edward“ . Sixth Edition . Columbia University Press . Посетено на 2007-05-02 .
  9. ↑ Head, Tom (2006). Conversations With Carl Sagan. University Press of Mississippi. pp. 86?87. ISBN 1-57806-736-7 .
  10. ↑ http://www.mnsu.edu/emuseum/information/biography/pqrst/sagan_carl.html Архивирано на 28 ма? 2010 г. (посетено на 25.04.2009)
  11. ↑ ?Meet Dr. Carl Sagan“ . The Science Channel. Архивирано од изворникот на 2007-05-18 . Посетено на 2007-05-02 .
  12. ↑ Carl Sagan, Astronomer: Author of Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space. Interview with Charlie Rose. Charlie Rose. PBS New York. 1995-01-05. ( Interview [.SWF]). Archived from the original on 2012-01-05. Retrieved on 2007-04-25. starts at 00:39:29
  13. ↑ Сличен цитат може да се на?де и во глава 23 во книгата на Се?ган Broca's Brain . "Some people think God is an outsized, light-skinned male with a long white beard, sitting on a throne somewhere up there in the sky, busily tallying the fall of every sparrow. Others?for example Baruch Spinoza and Albert Einstein ?considered God to be essentially the sum total of the physical laws which describe the universe. I do not know of any compelling evidence for anthropomorphic patriarchs controlling human destiny from some hidden celestial vantage point, but it would be madness to deny the existence of physical laws."
  14. ↑ http://voices.washingtonpost.com/achenblog/2006/04/the_sagan_file.html ; reprinted in Achenbach, Joel (2007). The Sagan File . Skeptic 13 (1), pp. 55-56.
  15. ↑ Head, Tom (2007). Conversations with Carl. Skeptic 13 (1), pp. 32-38; excerpted from Head, Tom, editor (2006). Conversations with Carl Sagan . Univ. of Mississippi Press. ISBN 1-57806-736-7 .
  16. ↑ Isaac Asimov (1980). In Joy Still Felt: The Autobiography of Isaac Asimov, 1954-1978 . Doubleday/Avon. стр. 217,302. ISBN   0-380-53025-2 .
  17. ↑ New Jersey to Bon Jovi: You Give Us a Good Name [ мртва врска ] Yahoo News, 2 февруари 2009

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

Викицитат има збирка цитати поврзани со:
Нормативна контрола


Стати?ата ? Карл Се?ган “ е избрана стати?а . Ве повикуваме и Вас да напишете и предложите избрана стати?а (останати избрани статии ).
Преземено од ? https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Карл_Се?ган&oldid=5015809 “