Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Veendel vaan Texas
Texas en de res vaan Amerika
Texas
is ein vaan de staote vaan de
VS
. Op
Alaska
nao is 't qua oppervlak de groetste, qua inwoenertal de groetste op
Californie
nao. De standaardaofkorting veur de staot is TX. De hoofstad is
Austin
, mer de groetste stad is
Houston
.
Texas kint e groet aontal
Spaonssprekende
, ouch wel
Hispanics
geneump. 'n Deil vaan de lui is recent geimmigreerd vaanoet
Mexico
en
Zuid-Amerika
. Wat uniek is veer Texas is tot 't de einege staot is boe de Mexicaanse cultuur geleidelek euver geit in de Texaonse cultuur. De cultuur weurt ouch wel
Tex-Mex
geneump. De etnische probleme die in vaol zuieleke staote aonwezig zien, zien in Texas naogenog aofwezeg.
Sinds de jaore '50 is Texas 'ne staot gewore met vaol
industrie
. In de
21ste iew
begos Texas ziech te oontwikkele es 'ne staot boe vaol
digitaol technologie
woort oontwikkeld. De koste veur 't levesoonderhaajd zien in Texas taomelek lieg; d'r weurt door de staot gein inkomstebelasting geheve; de belasting op handel is lieg; en de euverheidsbemeujenis is gering. Texas kint daodoor vaanaof de jaore 'ne forse economische greuj.
'n Weuste in Texas, naomelek de
El Capitan
Texas heet 'n oppervlak vaan 696.241 km², boevaan 2,5% water. 't Grens aon
Mexico
,
New Mexico
,
Oklahoma
,
Arkansas
en
Louisiana
. Texas besteit veurnaomelek oet weuste, en heet e steppeklimaat, get wat in
Europa
allein in 't zuielekste punt vaan
Spanje
is te vinde.
Alvar Nunez Cabeza de Vaca
Texas ligk tosse twie belaankrieke cultureel gebiede vaan 't
Noord-Amerika
vaan veur de
Europeane
: de
Southwestern
gebiede en de gebiede vaan de
Plains
. Dit waore twie machtege stamme in deen tied. Die stamme hadde vaol
oonderstamme
. Toen de Europeane kaome, is de Indianecultuur sterk achteroet gegaange, mie es in aander staote.
Op
6 november
1528
oontdekte
Alvar Nunez Cabeza de Vaca
't Texas vaan allewijl. Hiel laank heet 't gehuurd bij
Mexico
, mer nao 'nen oorlog met dit land woort 't in
1828
'ne staot vaan de
VS
.
De Rippebliek vaan Texas
Neet zoe lang nao de oontdekking, in
1836
, woort Texas 'n apaart land: de
Rippebliek vaan Texas
. 't Groondgebeed veel min of mie same met 't Texas vaan allewijl plus nog e groet stok land ten noordweste vaan Texas. De precieze grenze waore neet gaans dudelek.
D'r ontstoond binne de rippebliek ruizing. De nationaliste welde de oonaofhaankelekheid behawwe, de indiane Texas boete plaotse en 't land oetbreije tot aon de
Groeten Oceaon
. De populaire
Sam Houston
wilde zjus same leve met de Indiane en Texas bij de
VS
touwveuge.
In
1845
stumde de mierderheid veur Texas es staot in de VS, en op
29 december
woort Texas es staot in de VS opgenomme. Doordat de westgrenze vaan Texas neet duidelijk waren was er nu een groot stuk land dat zowel door de VS als door Mexico werd geclaimd. Dit leidde een jaar later tot de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog. Doordat de westegrenze vaan Texas neet dudelek waore, waor d'r noe e groet stok land dat zoewel door de VS wie door
Mexico
woort geclaimd. Dit leide e jaor later tot de
Amerikaans-Mexicaansen Oorlog
.
De veendel vaan Texas weurt ouch wel de
einzaom staar veendel
geneump. Volges vaol bronne is de Texaonse veendel d'n innegste staotsveendel dee op dezelfde huugte maag haange wie de veendel vaan de
VS
, es alle twie de veendels weure gehese. Dit is evels neet woer: edere staotsveendel maag eve hoeg gehese weure es de Amerikaanse veendel, boebij wel moot weure gezag tot de vlag vaan de VS links moot haange.
Texas besteit oet 254
graofsjappe
, boevaan 't groetste
Brewster County
en dat met de mieste bevolking
Harris County
is. Texas heet mie graofsjappe es eder aander staot.