Беларуская сялянска-работн?цкая грамада

З В?к?педы?, свабоднай энцыклапеды?
(Пасля перасылк? з БСРГ )

Беларуская сялянска-работн?цкая грамада (БСРГ)  ? масавая легальная рэвалюцыйна-дэмакратычная нацыянальна-вызваленчая арган?зацыя працо?ных у Заходняй Беларус? ? 1925 ? 1927  гг.

Сяляне ?цякаюць з ППС , Вызвалення , Сялянскага Саюза ? ?ступаюць у БСРГ. Язэп Горыд . Маланка № 14, 1926
Праграма БСРГ, складзеная Бран?славам Тарашкев?чам, уключала патрабаванн? дэмакратычнага сама к?равання, васьм? гадз?ннага працо?нага дня, шырок?х грамадзянск?х право? беларускай мовы, скасавання асадн?цтва, канф?скацы? абшарн?цкай зямл? ? бясплатнай перадачы яе беззямельнаму ? малазямельнаму сялянству.

Арган?завана ва ?мовах сацыяльнага ? нацыянальнага прыгнёту з мэтай вызвалення Заходняй Беларус? з-пад улады Польшчы . Дзейнасць БСРГ узначальва? ЦК. Старшыня ЦК Б. А. Тарашкев?ч , намесн?к старшын? С. А. Рак-М?хайло?ск? , член П. П. Валошын ? П. В. Мятла ; к?ра?н?к Цэнтральнага сакратарыята БСРГ М. Т. Бурсев?ч , намесн?к сакратара В. Мако?ск?, пал?тычны рэдактар газет Я. С. Бабров?ч . Праграма БСРГ (прынята 12 мая 1926  г.) змяшчала асно?ныя дэмакратычныя ? асобныя сацыял?стычныя патрабаванн?: самавызначэнне Заходняй Беларус? ? аб'яднанне ?с?х беларуск?х зямель у рэспубл?ку сялян ? рабочых (уз'яднанне з БССР ); стварэнне сялянска-рабочага ?рада; устана?ленне дэмакратычных свабод; канф?скацыя памешчыцк?х ? царко?ных зямель, пераход ?х ва ?ласнасць дзяржавы ? падзел без выкупу пам?ж малазямельным? сялянам? ? парабкам?; скасаванне асадн?цтва; устана?ленне 8-гадз?ннага рабочага дня; увядзенне рабочага кантролю ? вытворчасц?, разв?ццё спажывецкай, вытворчай ? крэдытнай кааперацы?; нацыянальная ро?насць ? навучанне на роднай мове; свабода сумлення ? ?ншае. Гало?ным сродкам сацыяльнага ? нацыянальнага вызвалення працо?ных БсРГ л?чыла адкрытую барацьбу народных мас з эксплуататарам? на аснове саюзу рабочага класа ? працо?нага сялянства. БСРГ супрацо?н?чала з рэвалюцыйна-дэмакратычнай партыяй польск?х сялян (Незалежная сялянская партыя), укра?нскай рэвалюцыйна-дэмакратычнай арган?зацыяй ≪Сельроб≫.

Мал?тва памешчыка ≪Божа! Ратуй ад Грамады!≫. Язэп Горыд . Маланка
?нструкцыя аб тым, як тварыць арган?зацы? БСРГ на месцах. 1926

Вял?кую дапамогу ? стварэнн? ? дзейнасц? БСРГ аказвала Камун?стычная партыя Заходняй Беларус? (КПЗБ). Камун?сты ?значальвал? ц? ?ваходз?л? ? склад к?ра?н?цтва мног?х структур Грамады. З дапамогай Грамады КПЗБ нак?ро?вала рэвалюцыйны рух у кра?, а праз ?х пасольск? клуб у сейме мела легальную трыбуну [1] .

Партыйны б?лет сябра Беларускай сялянска-работн?цкай грамады

24 чэрвеня 1925  г. дэпутаты польскага сейма Тарашкев?ч, Рак-М?хайло?ск?, Валошын ? Мятла выйшл? з беларускай нацыянальнай фракцы? сейма ? стварыл? пасольск? клуб БСРГ. Карыстаючыся дэпутацкай недатыкальнасцю, яны разгарнул? акты?ную дзейнасць па стварэнн? масавай арган?зацы? працо?ных для барацьбы супраць сацыянальнага ? нацыянальнага прыгнёту. У студзен? 1927  г. больш за 2000 гуртко? [2] БСРГ аб'ядно?вал? каля 120 000 члена?, як?м? был? ? пераважнай большасц? сяляне (бедняк? ? серадняк?), а таксама рабочыя ? прадста?н?к? ?нтэл?генцы? [3] . Дзейн?чала 18 павятовых кам?тэта? БСРГ. ЦК БСРГ выдава? газеты ≪ Жыццё беларуса ≫ ( 1925  г.), ≪ Narodny zwon ≫ ≪ Беларуская н?ва ≫ (1925 г.), ≪ Беларуская справа ≫ ( 1926  г.), ≪ Народная справа ≫, ≪ Наша справа ≫, ≪ Наш голас ≫, ≪ Наша воля ≫, ≪ Народны звон ≫ ( 1930  г.), сатырычны часоп?с ≪ Маланка ≫. Пад уплывам грамады актыв?завал? работу прагрэс??ная культурна-асветн?цкая арган?зацыя Таварыства беларускай школы , беларускае выдавецкае, навуковае ? дабрачыннае таварыствы, Беларуск? студэнцк? саюз .

Згрызоты рэакцыйнага журнал?ста: ≪Грамада?цы, дзякуй богу ? П?лсудскаму ? у астрозе. Каго ж цяпер лаяць?..≫ Язэп Горыд . Маланка

У вын?ку дзейнасц? КПЗБ грамады ? 1926  г. у Заходняй Беларус? пача?ся ?здым масавага рэвалюцыйнага ? нацыянальна-вызваленчага руху, у як?м у канцы 1926  ? пачатку 1927  гг. наспявал? элементы рэвалюцыйнай с?туацы?. 21 сакав?ка 1927  г. БСРГ аф?цыйна забаронена польск?м? ?ладам?. Больш за 4000 яе к?ра?н?ко? ? актыв?ста? аддадзены пад суд.

Зноск?

  1. ↑ Революционный путь Компартии Западной Белоруссии (1921―1939 гг.) / [А. Н. Мацко и др.]; Институт истории партии при ЦК КПБ ? филиал Института марксизма-ленинизма при ЦК КПСС. ? Мн.: Беларусь, 1966. ? 401, [2] с., [8] л. ил. ? С. 134?135.
  2. ↑ Палуян, У. А. Беларуская сялянска-рабочая грамада / У. А. Палуян; [Рэд.: ?. С. Кра?чанка]; Акадэм?я навук БССР, ?нстытут г?сторы?. ? Мн.: Навука ? тэхн?ка, 1967. ? 222, [1] c. ? С. 152.
  3. ↑ Нацыянальны арх?? Рэспубл?к? Беларусь (далей?НАРБ). Ф. 242. Прадста?н?цтва ЦК КПЗБ. Воп. 1. Спр. 156. Л. 85; НАРБ). Ф. 242. Прадста?н?цтва ЦК КПЗБ. Воп. 1. Спр. 163. Л. 51

Л?таратура [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Спасылк? [ прав?ць | прав?ць зыходн?к ]

Узята з " https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Беларуская_сялянска-работн?цкая_грамада&oldid=4662959 "