М?ха?л Эльв??ра Андрыё?л?
(2 л?стапада 1836 ? 23 жн??ня 1893) ? мастак, граф?к, удзельн?к вызваленчага руху ? Л?тве (сучасная
Беларусь
) ? ?
Жамойц?
.
Нарадз??ся ?
В?льн?
? сям’? наста?н?ка маляваньня
Франчэска Андрыёл?
, як? паходз?? з
?тал??
. Першапачатковую мастацкую адукацыю атрыма? у школе Герсана ?
Варшаве
. Паводле жаданьня бацько? паступ?? на мэдычны факультэт
Маско?скага ?н?вэрсытэту
. Аднак прафэс?я мэдыка яго ня надта ваб?ла, ? ? хутк?м часе, пак?ну?шы ?н?вэрсытэт, ён паступ?? у Маско?скую вучэльню жывап?су, скульптуры ? дойл?дзтва.
Пасьпяхова скончы? вучэльню ? 1857 годзе.
[3]
Па рэкамэндацы? выкладчыка? Маско?скай вучэльн? ад 3 красав?ка 1857 году, за яго працу ≪Партрэт студэнта≫, атрыма? дыплём мастака ?
?мпэратарскай Акадэм?? мастацтва?
?
Санкт-Пецярбурзе
й паеха? удасканальваць майстэрства ?
?тал?ю
, вучы?ся ?
Рыме
? акадэм?? сьв. Лукаша.
[4]
[5]
[6]
Вярну?шыся на радз?му, працава? у В?льн?. Тут ён зьвяза?ся з рэвалюцыйным? колам?, прымкну? да ≪чырвоных≫, удзельн?ча? у
па?станьн? 1863?1864 гадо?
. Пасьля паразы па?станьня бы? пасаджаны ? вязьн?цу, але з-пад арышту ?цек за мяжу. Жы? у
Парыжы
?
Лёндане
. Там ствары? шмат граф?чных работ ? ?люстрацыя?, у як?х адлюстрава?
падзе? 1863 году
, што адбывал?ся на тэрыторы? Беларус?.
У 1866 годзе Андрыёл? вярну?ся на радз?му, але бы? схоплены царск?м? жандарам? ? сасланы ?
Сыб?р
≪за неблагонадежность в политическом отношении≫. Зь верасьня 1868 па 1872 жы? у
Вятцы
, дзе ста? наста?н?кам будучых расейск?х мастако? Васьняцовых ?
В?ктара
й
Апал?нарыя
. Працава? наста?н?кам маляваньня ? Вяцкай епарх?яльнай жаночай вучэльн?, удзельн?ча? у размалё?цы храма? Вятк?, п?са? на заказ партрэты. Захавалася справаздача мясцовага пал?цмайстра аб Андрыёл?:
|
Живописец. Первоначально слушал лекции в Московском университете, но, не кончив курса, посвятил себя живописи. Кроме русских художественных школ, А. несколько лет образовывался и путешествовал за границей, в особенности в Италии и Испании, и получил в Риме медаль за картину своей работы. Как артист, человек прекрасно образованный и вместе с тем очень способный. После мятежа 1863-64 гг., насколько я слыхал, А. бежал за границу, но скоро добровольно, в 1868, явился русским властям и был прислан в Вятку. Происхождения А. итальянского; отец его служил в армии вице-короля Евгения Богарне и с 1812 поселился в Вильно.
|
|
|
У 1872 годзе Андрыёл? вярну?ся са ссылк?, але яму было забаронена жыць у Л?тве, ? мастак пасял??ся ?
Варшаве
. Там працягва? мастацкую адукацыю ? школе Герсана, ?люстрава? часоп?с ≪
Кłоsу
≫ (≪Каласы≫) ? ≪
Тygodnik ilustrowany
≫ (≪?люстраваны штотыднёв?к≫). У 1883?1886 гадах працава? у Парыжы. Тольк? ? канцы жыцьця яму пашчасьц?ла на нейк? час вярнуцца на радз?му. Памёр Андрыёл? ? 1893 годзе ? горадзе
Налэнча?
(цяпер
Любл?нскае ваяводзтва
)
[7]
? там бы? пахаваны.
У сва?х жывап?сных ? граф?чных работах Андрыёл? часта зьвярта?ся да тых далёк?х часо? л?то?скай г?сторы?, кал?
Вял?кае княства Л?то?скае
яшчэ захо?вала сваю незалежнасьць. У 1880-я гады ён ствары? н?зку г?старычных ?люстрацыя? ? эск?за?. Сярод ?х ≪Сьмерць
Кейстута
≫, ≪Сутычка л?цьв?на? з крыжакам?≫, ≪Гусьляр≫, ≪Хрышчэньне л?цьв?на?≫, ≪Сьмерць Людзьв?ка Нарбута каля Дуб?ча?≫, ≪Вылазка па?станца?≫, ?люстрацы? да ≪
Конрада Валенрода
≫ ? ≪
Пана Тадэвуша
≫
Адама М?цкев?ча
, да твора? Я. Ходзьк?,
Уладз?слава Сыракомл?
,
Эл?зы Ажэшк?
, Ю. Славацкага, Ю. Крашэ?скага ? ?ншых. Творы Андрыёл?, выкананыя пад уплывам
рамантызму
, вызначаюцца тэхн?чнай лёгкасьцю, дакладнасьцю ? адлюстраваньн? г?старычных падзея?, багацьцем фантаз??. У мног?х зь ?х Андрыёл? пасьпяхова выкарысто?ва? фальклёрныя матывы. Раб?? замалё?к? г?старычных мясьц?н, народных сьвята?.
М?хал Эльв?ра Андрыёл? намалява? алейны партрэт
Франц?шка Багушэв?ча
й яго жонк?.
[8]
- Петров П.Н.
Сборникъ матер?аловъ для истор?и Императорской С.-Петербургской Академ?и художествъ за сто л?тъ ея существован?я.
. ?
Санктпетербургъ
: Въ типограф?и В. Спиридонова, 1866. ? Т. Часть ???-я. ? С. 286. ? 450 с.
- Henryk Pi?tkowski.
Polskie malarstwo wspolczezno. Szkice i notaty
. ?
Petersburg
: K. Grendyszy?ski, 1895. ? С. 234?240. ? 300 с.
- Mycielski, Jerzy.
Sto lat dziejow malarstwa w Polsce 1760-1860 : z okazyi wystawy retrospektywnej malarstwa polskiego we Lwowie 1894 r.
. ?
Krakow
: Druk. "Czasu" Fr. Kluczyckiego, nakł. autora, 1897. ? С. 615?618. ? 737 с.
- Pi?tkowski Henryk, Dobrzycki Henryk.
Andriolli w sztuce i ?yciu społtcznym.
. ?
Warszawa
: Nakł. H. Dobrzyckiego., 1904. ? X;200;12 с.
- Л. Н. Дробов.
Живопись Белоруссии XIX ― начала XX в. / рэд.
Адам Мальдз?с
. ?
Менск
:
Вышэйшая школа
, 1974. ? С. 161?167. ? 332 с. ? 5000 ас.
- Andriolli ? ?wiadek swoich czasow: Listy i wspomnienia. / oprac. Janina Wierci?ska; red. nauk. Władysława Jaworska. ?
Wrocław
: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1976. ? 430;138 с. ? (?rodła do Dziejow Sztuki Polskiej; t. 16).
- Wierci?ska Janina.
Andriolli. Opowie?? biograficzna. ?
Warszawa
: Ludowa Społdzielnia Wydawnicza, 1981. ? 488 с.
- Г?сторыя беларускага мастацтва: у 6 т. / Рэдактары тома:
Л. М. Дроба?
,
П. А. Карнач
. ?
М?нск
:
Навука ? тэхн?ка
, 1989. ? Т. 3. Канец XVIII ? пачатак XX стагоддзя.. ? С. 111, 158, 224 ? 229. ? 448 с. ? 2480 ас. ?
ISBN 5-343-00319-2
.
- ^
а
б
Elviro Michael Andriolli
(анг.)
?
OUP
, 2006. ?
ISBN 978-0-19-977378-7
- ^
Michał Elwiro Andriolli //
Польск? б?яграф?чны ?нтэрнэт-сло?н?к
(пол.)
- ^
Степанова, Светлана Степановна.
Московское училище живописи и ваяния. Годы становления.. ?
Санкт-Петербург
: Искусство, 2005. ? С. 258. ? 288 с. ? 1000 ас. ?
ISBN 5-210-01588-2
- ^
Российский государственный исторический архив:
Ф. 789 Оп. 2 1857 г. Д. 8 а, лист 227 ? Академия художеств Министерства императорского двора. 1857 г. О присвоении звания художника. Часть 1.
- ^
Российский государственный исторический архив:
Ф. 789 Оп. 14 Литера ≪А≫. Д. 31, листов 6 ? Андриолли Эльвиро Францевич.
- ^
Н. П. Собко.
Словарь русскихъ художниковъ. Съ древн?йшихъ временъ до нашихъ дней (IX-XIX вв.).
= Архив? И. А. X. д?ло 8/1857, т. I, л. 227 и сл., и 31/А. ?
С.-Петербургъ
: Типограф?я М. М. Стасюлевича, 1893. ? Т. 1. Вып. 1. ≪А≫. ? С. калонка 174. ? калонак350 с.
- ^
Andriolli Michał Elwiro
/
Internetowa encyklopedia PWN
(пол.)
- ^
Франц?шак Багушэв?ч.
Творы: паэз?я, апавяданьн?, пераклады, публ?цыстыка, л?сты, дадатак. / Укладаньне, прадмова
Яэп Янушкев?ч
; каментары
Уладз?мер Содаль
,
Яэп Янушкев?ч
; мастачка
Гал?на Х?нка-Янушкев?ч
. ?
Менск
:
Мастацкая л?таратура
, 1991. ? С. 146, 230, 265, 285. ? 309 с. ? 16 000 ас. ?
ISBN 5-340-00824-X