Украина Совет Социалистик Республика?ы

Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
( Украина ССР-ы битен?н й?н?лтелде)
Украина Совет Социалистик Республика?ы
Укра?нська Радянська Соц?ал?стична Республ?ка
1949 йылдан УССР флагы 1950 йылдан УССР гербы
1949 йылдан УССР флагы 1950 йылдан УССР гербы

Девиз : ≪≪Пролетар? вс?х кра?н, ?днайтеся!≫≫

Гимн :

СССР-ҙың тарҡалыу ваҡытындағы УССР территорияһы
СССР-?ы? тар?алыу ва?ытында?ы УССР территория?ы

 
 
Баш ?ала

Харьков   Харьков (1919?1934)
Киев   Киев (1934 йылдан)

Телд?р

украин ? р?сми р??ешт? 1920?1989 йылдар?а, республика д??л?т теле 1989?1991 йылдар?а
уры? ? 1923?1990 йылдар?а р?сми р??ешт?, 1990?1991 йылдар?а СССР-?ы? д??л?т теле
баш?а телд?р ? украин теле мен?н бер р?тт?н ??йл?ше?сел?р?е? компактлы й?ш?г?н т?б?кт?ренд? р?хс?т ителг?н.

А?са бер?меге

СССР ?умы

Май?аны

603,7 ме? км 2
СССР-?а 3-с?

Хал?ы

51 706,7 ме? кеше. ( 1989 )
СССР-?а 2-се

Идара ите? форма?ы

совет республика?ы

С???т поясы

+2

Телефон коды

+3

Д??л?т башлы?тары
Б?т? Украина ???к Баш?арма Комитеты р?йесе
 ? 1919?1938

Петровский Григорий Иванович (беренсе)

УССР Ю?ары Советы р?йесе
 ? 1990?1991

Кравчук Леонид Макарович (а?а??ы)

  Украина Совет Социалистик Республика?ы Викимилект?

Украина Совет Социалистик Республика?ы (УССР) ( укр.   Укра?нська Радянська Соц?ал?стична Республ?ка  ? бойондоро??о? д??л?т (1923 йыл?а тиклем), Советтар Союзына (СССР) ниге? ?алыусы д??л?тт?р?е? бере?е, уны? составында?ы союздаш республика. 1919 ? 1936 йылдар?а р?сми р??ешт? Украина Совет Социалистик Республика?ы тип атала.

БССР мен?н берлект? 1945 йылдан БМО -?а суверенлы ниге? ?алыусы була.

1991 йылды? 24 авгусында Украина ССР-ыны? Ю?ары Советы Украинаны? бойондоро??о?ло?он и?лан ите? актын ??м ≪Украина бойондоро??о?ло?о тура?ында≫ ?арарын ?абул ит?. Был документтар Украинаны? бойондоро??о?ло?о ??м ?? аллы украин д??л?те Украинаны? булдырылыуын ? Украина территория?ыны? б?ленм?г?нлеген ??м ?а?ыл?ы?ы?лы?ын, бынан ары ил территория?ында бары тик Украина Конституция?ыны? ??м закондарыны? ?ына ??м?лг? булыуын белдер?. Украинаны? бойондоро??о?ло? и?лан ите? акты 1991 йылды? 1 декабренд? референдумда ?абул ител?.

Тарих [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Украина ССР-ы 1922 йылда
Украина ССР-ы 1938 йылда
Украина ССР-ы 1947 йылда

1917 йылды? 11?12 (24?25) декабренд? Харьковта Р?с?й большевиктары - ленинсыларыны? ???ем ?атнашлы?ында 1-се Б?т? Украина Советтар съезы у?а. Съезд Украина Халы? Республика?ын Советтар?ы? Украина Халы? Республика?ы (т??ге официаль атама?ы ? Эшсел?р, кр??ти?нд?р, ?алдаттар ??м казактар депутаттары Советтары Украина Халы? Республика?ы [1] [2] ), ≪совет≫ Украина?ы мен?н Совет Р?с?йе ара?ында федератив б?йл?нешт?р?е булдыра, Украина большевиктар Ва?ытлыса ???к Баш?арма Советтар Комитеты ?айлана [3] , комитет ?? сиратында Украинала?ы власты б?т? тулылы?та ?? ??т?н? ала [4] ??м ??ене? баш?арма органы ? Совет Украинаны? беренсе х?к?м?те Халы? секретариатын ра?лай [5] . 1917 йылды? 19 декабренд? (1918 йылды? 1 ?инуары) РСФСР-?ы? Халы? комиссар?ары Советы (УХРС) Халы? секретариатын Украинаны? бер??н-бер законлы х?к?м?те тип таный.

1917 йылыны? декабре ? 1918 йылды? февраленд? Украина территория?ында шулай у? Донецк  ? Криворог Совет Республика?ы ??м Одесса Совет Республика?ы и?лан ител?. 1918 йылды? 17?19 апреленд? Советтар?ы? Икенсе съезында был совет республикалары Украина Совет Республика?ына (баш ?ала?ы итеп Харьков билд?л?н?) берл?ш?. Украина Совет Республика?ы Совет милли республикалары федерация?ы тип и?лан ителг?н Р?с?й Совет Республика?ы составына ин?. ?мм? 1918 йылды? апреленд? ???к Рада?ы мен?н килеше?г? ярашлы, Украина?а килеп инг?н Австрия-Германия ??ск?р??рене? ба?ымы а?тында украин совет ??ск?р??ре Украина территория?ын ташлап китерг? м?жб?р була ??м Украина Совет Республика?ы ысынбарлы?та й?ш?йешен ту?тата.

Беренсе б?т? донъя ?у?ышында ???к державалары е?елг?нен?н ?у?, 1919 йылды? я?ында Совет Р?с?йе ??ене? ?ораллы к?ст?ре яр?амында Украин Халы? Республика?ы территория?ында совет власын ?абаттан терге??. Украин Совет Социалистик Республика?ы 1919 йылды? 10 мартында ?тк?н II Б?т? украин съездында бойондоро??о? республика, баш ?ала?ын - Харьков тип белдерел? ??м беренсе УССР Конституция?ы ?абул ител?.

1919?1920 йылдар дауамында Украина территория?ы большевик, украин, а? гвардия, поляк ??м баш?а х?рби формированиелары б?релешт?ре арена?ы булып ?ала. 1920 йылды? а?а?ына Совет Р?с?йене? ??м уны? ?ораллы к?ст?рене? ???ем яр?амы ар?а?ында Совет власы ?с?нс? тап?ыр терге?ел? ??м Украин Халы? Республика?ы территория?ыны? к?пселек ?л?шт?ренд? урынлаштырыла.

Бер а??ан ?? аллы автономиялар тип и?лан ителг?н Бессарабия Совет Социалистик Республика?ы (1919 йылды? май ?сентябрь ай?ары) ??м Галиция Совет Социалистик Республика?ы (1920 йылды? июль ? сентябрь ай?ары) ысынбарлы?та Украина совет х?к?м?те контроле а?тында ?ала. ?мм? ти???н (1921 йылда?ы Рига килеше?ен? ярашлы) был территориялар УССР-?ан ситл?штерел?.

1919 йылды? июненд? "май х?рби-с?й?си к?рс?г?"н?н ?у? Украина ССР-ы ет?кселеге Р?с?й СФСР-ы мен?н х?рби ??м хужалы? союзы булдырыу тура?ында килеше? т???й. Был килеше?г? ярашлы, 1919 йылды? й?йенд? Украина совет армия?ы б?т?р?л?, ? 1920 йылды? декабренд? УССР-?ы? ??м РСФСР-?ы? халы? комиссариаттары ≪берл?шм??е≫ (ысынбарлы?та ? украин комиссариаты б?т?р?л?л?): х?рби ??м ди?ге? эшт?ре, тыш?ы сау?а, финанстар, хе?м?т, аралашыу юлдары, почта ??м телеграф, халы? хужалы?ы советтары булдырыла.

1920 йылды? декабренд? РККА-ны? К?нья? фронты идаралы?ы Украина ??м ?ырым ?ораллы К?ст?ре командующийы идаралы?ына ??ерелдерел? (РВСР ? ?ы? 2660/532-се ?анлы приказы 1920 йылды? 3 декабренд?ге приказы). К?нья? ??м К?нья?-К?нбайыш фронттары ??ск?р??ре Украина ??м ?ырым ?ораллы К?ст?рене? Киев ??м Харьков х?рби округтары составына индерел?л?р. Украина ??м ?ырым ?ораллы К?ст?ре Киев ??м Харьков ??ск?р??рене?, Украинаны? Эске эшт?ре, шулай у? Азов ??м ?ара ди?ге???р?е? Ди?ге? к?ст?ре территориаль берл?шм??е булып кит?л?р.

1922 йылды? 29 декабрь к?н? Украина ССР-ы СССР-?ы т???? тура?ында Килеше?г? ?ул ?уя. Килеше? Р?с?й империя?ы территория?ында бер??м союз д??л?т ? СССР -?ы? булдырыуына ? ниге? ташы ?ала.

1936 йылды? 5 декабренд? СССР- ?ы? я?ы Конституция?ы ?абул ителе?г? б?йле Украина Совет Социалистик Республика?ы тип исемл?н? башлай. 1937 йылды? 30 ?инуарында Союзды? я?ы конституция?ын ?абул ите? с?б?пле УССР -?ы? Конституция?ы ла ?абул ител?.

1919 йылдан 1934 йыл?а тиклем Харьков УССР-?ы? баш ?ала?ы була, ?у?ынан баш ?ала Киев?а к?серел? [6] .

УССР тарихында ошондай территориаль ??г?решт?р була:

  • УССР составынан к?серел?:
    • РСФСР составына:
      • 1919: Чернигов губерна?ыны? д?рт т?нья? ?й??е, Семеновск волосы Новозыбковск ?й??ен? 1926 йылда ?айтарыла
      • 1924: Таганрог ??м Шахты ?алалары ?л?ш? улар?ан т?нья?тара? ят?ан тир?-я? ер??ре мен?н
    • МССР составына:
    • Чехословакия составына:
      • 1946: ауыл Лекаревце ауылы тир?-я? территория?ы мен?н
    • Польша составына :
      • 1951: Устшики ?ала?ы тир?-я?та?ы территория?ы мен?н
  • УССР составына ошо йылдар?а индерелг?н индерелг?н ине:
    • РСФСР составынан :
      • 1920: Дон ??с??ре ?лк?л?рене? т?нья?-к?нбайыш ?л?ш? (Макеевка, Амвросиевка), территориялар?ы? ?ай?ы бер ?л?шт?ре (Таганрог, Шахты) 1924 йылда кире ?айтарыл?ан
      • 1920: Дон ?лк??ене? Луганская станица?ы тир?-я? территориялары Северский Донец йыл?а?ына тиклем
      • 1925: Путивль ?й??е (Крупецк волосынан тыш), Грайворон ?й??е Креничан волосы ??м Курск губерна?ы Грайворон ??м Белгород ?й????рене? ике тулы булма?ан волостары
      • 1926: Воронеж губерна?ы Валуй ?й??е Троицк волосы, Т?нья? ? Кавказ крайыны? Донецк округыны? бер ?л?ш? (Станица ? Луганск районыны? бер я? сите, Северский Донец йыл?а?ынан к?нсы?ыш я??а ?арай)
      • 1944: Дарьино-Ермаковка ауылы ??м Ростов ?лк??е Красногвардейск районы Кошары ?асаба?ы
      • 1954: ?ырым ?лк??е
    • Польша: составынан
      • 1939: К?нбайыш Украина, Дрогобыч ?лк??ене? к?нбайыш ?л?ш? Польша?а ?айтарыла: 1945 йылда (Бирчан районы, Лисков районы, Перемышль районыны? к?нбайыш ?л?ш?), 1948 йылда (Медык районы) ??м 1951 йылда (Т?б?нге Устрицк районы Люблин воеводлы?ы территорияларыны? бер ?л?ш?н? алмаш?а)
    • Румыния составынан :
    • Бессарабия составынан (б?х?сле СССР/Румыния)
      • 1940: Буджак, Бессарабияны? т?нья? ?л?ш?
    • составынан Чехословакияны:
      • 1945: Карпаты а?тында?ы Русь (Карпаты аръя?ы Украина), ауыл Лекаревовце ауылы тир?-я? территориялары мен?н 1946 йылда Чехословакия?а ?айтарыла
      • 1945: Чоп ?ала?ы ??м у?а я?ын ят?ан 250 км² Словакия территория?ы.

1991 йылды? 24 авгусында УССР-?ы? Ю?ары Советы Украинаны? бойондоро??о?ло?он и?лан итте ??м ??аллылы? актын ра?лау буйынса референдумды 1991 йылды? 1 декабрь к?н?н? билд?л?не [7] [8] , ? 17 сентябр?? украин конституция?ынан ≪Украина ССР-ы≫ исемен алып ташланы [9] .

Б?т? украин референдумыны? ????мт?л?ре буйынса 1991 йылды? 1 декабренд? тауыш бирг?н ?айлаусылар?ы? к?пселеге Украинаны? бойондоро??о?ло?о тура?ында актты я?лап сы?ты. Референдум мен?н бер ?к ва?ытта Украина президентыны? беренсе ?айлау?ары ?тте.

1991 йылды? 8 декабренд? Украина РСФСР ??м Белоруссия мен?н берлект? СССР ? ?ы? б?т?р?л??е ??м Бойондоро??о? Д??л?тт?р Союзы (СНГ) тура?ында Беловежск килеше?ен? ?ул ?уй?ы. 10 декабр?? Украинаны? Ю?ары Советы ошо документты ра?ланы. 26 декабрь?? СССР-?ы? Ю?ары Советыны? Республикалар Советы СССР-?ы? б?т?р?л??е тура?ында декларация ?абул итте. 1992 йылды? 19 июненд? 1978 йыл?ы Украина Конституция?ынан ССР Союзы ??м 1949 йыл?ы (167 ст.) Украина совет флагы тура?ында положениелары тулы?ынса алып ташланды [10] .

Символика [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1919 года март айында III Б?т? украин Советтар съезы Совет Украина?ыны? беренсе Конституция?ын ?абул итте. Конституцияны? 35 статья?ына ярашлы "У. С. С. Р. -?ы? сау?а, ди?ге? ??м х?рби флагы ?ы?ыл (а??ыл ? ?ы?ыл) т??т?ге ту?ыманан (полотнище) тора, ??т? байра? ?абыны? ?ул м?й?ш?нд? алтын х?рефт?р мен?н ≪У. С. С. Р.≫, й??ни ≪Украина Социалистик Совет Республика?ы≫ тип я?ыл?ан". 1919 йылды? 10 мартында ?с?нс? Б?т? украин Советтар съезы УССР -?ы? беренсе Конституция?ын ??м гербын ?абул итте. Гербты? геральдик ?ал?анында ?ал?ып бар?ан ?ояш нур?арында ура? мен?н с?кеш ??р?тл?ндерелг?н, ? улар ??т?нд? ? ≪У. С. С. Р.≫ аббревиатура?ы. ?ал?ан а?тында ?ы?ыл та?мала украин ??м уры? телд?ренд? ≪Б?т? илд?р?е? пролетарий?ары, берл?шеге?!≫ тиг?н ?нд?м? урынлаш?ан. ?ал?ан бой?ай баша?тары мен?н ?аймалан?ан. 1949 йылда герб ?ал?аны ??т?нд? биш осло ?ы?ыл йондо? ??р?те ??м та?ма урта?ында ≪Укра?нська РСР≫ тиг?н я?ыу барлы??а кил?.

1937 йылда флагта ура? мен?н с?кеш ??р?те барлы??а килде. 1949 йылда флаг ?ур ??г?решт?рг? дусар була: ул ике т??л?г? ?йл?н?, а??ы ?л?ш? з??г?р т?? ала. З??г?р т?? Украинаны? бик ?ур т?би??т байлы?тарына, уны? ифрат ??йб?т климат шарттарына, ди?ге? держава?ы булыуына (???би?тт? з??г?р т?? шулай у? Богдан Хмельницкий осоронда?ы ?л?мд?р?е? т??? мен?н б?йле) ишара я?ай. ??ене? т?? ? би??ге мен?н флаг баш?а союздаш республикалар?ан айырыла башлай, ?л?мд? ≪У. С. С. Р≫ аббревиатура?ын урынлаштырыу?ы? да к?р?клеге ?алмай. Ура? мен?н с?кеш ??т?нд? биш осло ?ы?ыл йондо? ??р?те барлы??а кил?. Ошо ?лг?л? флаг 1992 йылды? урта?ына тиклем ??м?лд? була.

Ет?кселек [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Украина ССР-ы ет?кселеге берг?л?п эшл?г?н коллектив була. И? ю?ары ким?лд? КПУ ???к комитеты Политбюро?ы, КПУ ???к комитеты секретариаты, УССР -?ы? министр?ар Советы ет?кселек ит?.

?ораллы к?ст?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

Халы? Секретариаты Совет Украина?ыны? ?ораллы к?ст?рен булдырыу тура?ында закондар ?абул итте. 1917 йылды? 17 декабренд? ул Х?рби эшт?р буйынса халы? секретариатын ойоштора (Халы? секретаре ? В. М. Шахрай, уны? яр?амсы?ы ? Ю. М. Коцюбинский). РСФСР-?ы? х?рби эшт?ре буйынса Халы? комиссариатыны? т?жриб??ен фай?аланып, УССР-?ы? х?рби эшт?р буйынса Халы? секретариаты республиканы? милли ?ораллы к?ст?рен ? Украин Эшсе ? кр??ти?н ?ы?ыл армия?ын ?т????г? тотона [11] .

18 (я?ы стиль буйынса 31) декабренд? Украина ???к баш?арма Комитеты Советтары ?арары мен?н контрреволюция?а ?аршы к?р?ш алып барыр ?с?н край Х?рби ? революцион комитеты булдырыла. Уны? составына х?рби ??м халы? эшт?ре буйынса халы? секретар??ре, Харьков ?ы?ыл гвардияны? ???к штабыны? ??м Р?с?й контрреволюция?ы мен?н к?р?ш алып барыу ?с?н булдырыл?ан К?нья? революцион фронтыны? в?килд?ре индел?р. Комитет х?рби ? революцион комитеттары эшм?к?рлеге мен?н ет?кселек итте , ??с??р??р?е ?оралландырыу ??м ?йр?те? мен?н ш???лл?нде. Яугир?ар?ы? с?й?си т?рби??ен?, улар?ы? революцион сыны?ыуына ?ур и?тибар б?ленде. [11] .

1917 йылды? декабренд? Харьковта совет Халы? Секретариаты урынлаша, ? эрг?л? ген? Киевта?ы Ю?ары Раданы? ?алала ?? ??с??р??ре бул?ан ??м милл?тсел г?зит сы?ар?ан ва? буржуаз органдары эшен дауам ит? ине [11] .

Халы? Секретариаты 1917 йылды? 25 декабренд?ге (я?ы стиль буйынса 7 ?инуар) ?арарына ярашлы край Х?рби ? революцион комитетына б?т? Украина масштабында ?ы?ыл гвардия ойошторолоуы й?км?тел? [12] . Ошо у? ва?ытта ?ы?ыл (червон) казактар?ы? х?рби част?рен булдырыу тура?ында ?арар ?абул ител? [11] .

Харьков ?ы?ылгвардеецтары ?ы?ыл казактар?ы? част?рене? булдырыуына ниге? ?алалар. Халы? Секретариаты 27 декабрен?н (я?ы стиль буйынса 9 ?инуар) 28 декабрен? (я?ы стиль буйынса 10 ?инуар) ?ара?ан т?нд? ?ы?ылгвардеецтар отряды ??м революцион ?алдаттар к?ст?ре мен?н 2-се Украина запаста?ы ?ораллы к?ст?ре полкын ?амар?а ??м ?орал?ы?ландырыр?а ?арар сы?ара. Полкты? офицер?ары ??м ?алдаттар?ы? бер ?л?ш? большевистик Совет власына ?арата хаслы? той?о?о кисер?. Планды Войцеховский ??м Шаров уйлап сы?ара. Операцияла И. Ю. Кулик ??м В. М. Примаков ?атнашалар [11] [13] .

Та? атыу?а операция тамамлана. Полк ?орал?ы?ландырыла, ? Харьков ?ала?ы буйлап УХР ? ?ы? 2-се Украин запаста?ы полкы 9- сы ??м 11-се роталарыны? элекке ?алдаттары ?теп кит?. Ошо у? к?нд? Чернигов ??м Харьков ?алалары партия активистарынан, ?ы?ылгвардеецтар?ан, шулай у? большевиктар ?орал?ы?ландыр?ан УХР Ю?ары Раданы? 2-се Украин запаста?ы полкыны? бер нис? ти?т? ?алдатынан тор?ан ?ы?ыл казактар 1-се полкы булдырылыуы тура?ында и?лан ител? [11] . Украинала и? т??ге совет милли х?рби часть ? Пэршый куринь чэрвоного козацтва  ? ойошторола. Атаман итеп Виталий Маркович Примаков т???йенл?н? [11] .

И?тисад [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

УССР продукция етештере? буйынса (РСФСР ? ?ы и?т? тотма?анда) м??имлек буйынса баш?а республикалар?ы байта??а у?ып, СССР - ?а икенсе урын бил?й, ранг буйынса унан ?у? килг?н республика д?рт тап?ыр?а к?мер?к продукция етештер?. СССР ? ?ы? б?т? ауыл хужалы?ы продукция?ыны? бер сиреге УССР-?ы? у?дырышлы ер??ренд? (?ара тупра? ? чернозем) ??терел? [14] .

Транспорт [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

?ала электротранспорты [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

УССР территория?ында?ы Киевта Р?с?й империя?ыны? беренсе трамвайы барлы??а кил? [15] [16] (1892) ??м донъя практика?ында [17] [18] беренсе троллейбусный поезд [19] (уйлап табыусы?ы Владимир Веклич [20] [21] (1966).

1978 йылды? 30 декабренд? Киевта СССР-?а беренсе ти? й?р??се трамвай линия?ы [15] [22] т???лг?н (Владимир Веклич [23] и Василий Дьяконов [24] инициатива?ы буйынса).

1991 йыл?а ?арата метрополитен Киевта ??м Харьковта, шулай у? метротрам Кривой Рогта була.

УССР-?ы? 42 ?ала?ында троллейбустар й?р?й [25] .

Территориаль б?ленеш [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

1959 йылдан ?у? Украина ССР-ны? административ-территориаль б?ленеше яй?а ?алына, тиерлек. Таблицала 1959?1991 йылдар?а Украина ССР-ына инг?н ?лк?л?р?е? м??л?м?тт?ре к?р??телг?н.

Бер?м?к Булдырыу дата?ы Территория, ме? км² Халы?, ме? кеше (1966) Халы?, ме? кеше ( 1989 ) ?алалар ?аны ?ала тибында?ы ?асабалар?ы? ?аны Адм. ???к
Винница ?лк??е 1932 йылды? 27 феврале 26,8 2133 1920,8 8 27 Винница
Волынь ?лк??е 1940 йылды? 4 апреле [26] 20,2 964 1058,4 10 21 Луцк
Ворошиловград ?лк??е 1938 йылды? 3 июне ;

1958 йылды? 5 марты ? 1970 йылды? 5 ?инуары ??м 1991 йылды? 19 июнен?н ? Луганск ?лк??е [27]

26,7 2764 2857,0 34 98 Ворошиловград
Днепропетровск ?лк??е 1932 йылды? 27 феврале 32,0 3145 3869,9 19 56 Днепропетровск
Донецк ?лк??е 1932 йылды? 17 июле ;
1938 йылды? 3 июне ? 1961 йылды? 9 ноябре ? Сталин ?лк??е
26,5 4788 5311,8 45 138 Донецк
Житомир ?лк??е 1938 йылды? 15 ?инуары [28] 29,9 1589 1537,6 8 36 Житомир
Закарпатье ?лк??е 1946 йылды? 22 ?инуары;
УССР составына 1945 йылды? 29 июненд? индерел?
12,8 1031 1245,6 9 14 Ужгород
Запорожье ?лк??е 1939 йылды? 31 майы [29] 27,0 1677 2074,0 10 23 Запорожье
Ивано-Франковск ?лк??е 1940 йылды? 4 апреле [26] ;
1962 йылды? 9 ноябрен? тиклем ? Станиславск ?лк??е
13,9 1207 1413,2 13 26 Ивано-Франковск
Киев ?лк??е 1932 йылды? 27 феврале 28,9 3184 4506,6 13 34 Киев
Кировоград ?лк??е 1939 йылды? 31 майы [29] 24,3 1268 1228,1 11 21 Кировоград
?ырым ?лк??е 1954 йылды? 26 апреле [30] ;
1991 йылды? 19 июнен?н ? АССР [27]
25,6 1565 2430,5 13 35 Симферополь
Львов ?лк??е 1940 йылды? 4 апреле [26] 21,8 2357 2727,4 36 36 Львов
Николаев ?лк??е 1938 йылды? 15 ?инуары [28] 24,8 1092 1328,3 7 11 Николаев
Одесса ?лк??е 1932 йылды? 27 феврале 33,2 2228 2624,2 13 26 Одесса
Полтава ?лк??е 1938 йылды? 15 ?инуары [28] 28,6 1677 1748,7 12 18 Полтава
Ровно ?лк??е 1940 йылды? 4 апреле [26] 20,0 1012 1164,2 9 16 Ровно
Сумы ?лк??е 1939 йылды? 31 майы [29] 23,8 1516 1427,5 15 18 Сумы
Тернополь ?лк??е 1940 йылды? 4 апреле [26] ;
1944 йылды? 9 авгусына тиклем ? Тарнополь ?лк??е
13,9 1149 1164,0 14 15 Тернополь
Харьков ?лк??е 1932 йылды? 27 феврале 31,6 2672 3174,7 15 58 Харьков
Херсон ?лк??е 1944 йылды? 30 марты 27,1 958 1236,9 8 24 Херсон
Хмельницк ?лк??е 1938 йылды? 15 ?инуары [28] ;

до 26 апреля 1954 йылды? ? Каменец-Подольск ?лк??е [30]

20,7 1620 1521,6 10 21 Хмельницкий
Черкассы ?лк??е 1954 йылды? 26 апреле [30] 21,0 1506 1527,3 15 19 Черкассы
Чернигов ?лк??е 1932 йылды? 15 октябре 31,9 1586 1412,8 13 32 Чернигов
Черновцы ?лк??е 1940 йылды? 7 авгусы [31] 8,0 828 940,8 9 6 Черновцы
УССР 601,0 45 516 51 451,9 370 829 Киев

Бынан тыш, Украина ССР-ыны? ??м?лд? бул?ан йылдар?а уны? эсен? т?б?нд?ге ?лк?л?р инг?н:

УССР ?алаларыны? милли составы 1925 йылда
УССР гербы 1954 йылда терге?елг?н Харьков горсоветы бина?ыны? м?й?ш?нд?, 2008

Шулай у? ?ара?ы? [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

И?к?рм?л?р [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  1. Ко Дню государственного флага Украины 23 августа 2010 года // Сайт Центрального государственного электронного архива Украины ⓒ (tsdea.archives.gov.ua) Проверено 07 августа 2012.
  2. Государственная символика Украины. Страница 4 2013 йыл 1 ноябрь архивлан?ан . // Historyweb.ru История для всех ⓒ (www.historyabout.ru) Проверено 07 августа 2012.
  3. Солдатенко Валерий   Донецко-Криворожская Республика. Иллюзии и практика национального нигилизма   (рус.) // Зеркало недели . ? 2004, 4-10 декабря. ? В. 49 (524). Архивировано из первоисточника 3 июль 2012.
  4. Телеграмма ЦИК Советов Украины Совнаркому об единстве интересов украинского и русского народов. 26 (13) декабря 1917 г.
  5. Триумфальное шествие советской власти. БСЭ
  6. Согласно стт. 14-15 Конституции СССР 1936 года, формально декларируемый суверенитет союзных республик был ограничен по ряду вопросов, отданных в общесоюзное ведение. Статья 20 устанавливала верховенство общесоюзных законов над республиканскими. Это, однако, не влияло на возможность самостоятельного международного представительства республик, которая отдельно подчёркивалась статьёй 18-а в редакции 1944 года.
  7. s:Постановление ВС УССР от 24.08.1991 № 1427-XII
  8. Про проголошення незалежност? Укра?ни | в?д 24.08.1991 № 1427-XII
  9. Про внесення зм?н ? доповнень до Конституц?? (Основного… | в?д 17.09.1991 № 1554-XII
  10. s:Закон Украины от 19.06.1992 № 2480-XII
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 Краснознамённый Киевский. 1979.
  12. Великая Октябрьская социалистическая революция на Украине, т. 3.
  13. ≪Правда≫, 30 декабря 1917 г.
  14. Журнал ≪Форбс≫
  15. 15,0 15,1 В. Ф. Веклич , Л. В. Збарский Проблемы и перспективы развития трамвайного транспорта в Украинской ССР ? К.:Общество ≪Знание≫ УССР, 1980
  16. В. К. Дьяконов, М. А. Ольшанский, И. М. Скаковский, В. Ф. Веклич и др. Первый в России. Киевскому трамваю 75 лет ? К.:Буд?вельник, 1967?144 с, илл.
  17. Брамский К. А. Первый в мире троллейбусный поезд // Городское хозяйство Украины. ? 2013. ? № 4. ? С. 30-31.
  18. Брамский К. А. Троллейбусный поезд Владимира Веклича // газета ≪Всеукраинская техническая газета≫, 11 декабря 2003 р.   (укр.) (укр.)
  19. Фонова М. ≪Ракета≫ Веклича // газета ≪ Вечерний Киев ≫, 2 ноября 1970. ? С. 2.   (укр.) (укр.)
  20. Энциклопедия современной Украины : в 25 т. / Под ред. И. М. Дзюба и др. ? Киев : 2005. ? Т. 4. ? С. 187 ? ISBN 966-02-3354-X   (укр.) (укр.)
  21. Крат В. И. Владимир Филлипович Веклич // Коммунальное хозяйство городов. Киев: Техника ? 1998. ? № 17. ? С. 3-9.
  22. Украинская советская энциклопедия / Под ред. О. К. Антонов и др. ? К.: Главная редакция Украинской Советской Энциклопедии, 1984. ? Т. 11. ? кн.1 ? С. 225 , ил. ? 50 170 экз.
  23. Статья ≪Как в Киеве появилась первая в СССР линия скоростного трамвая. Исторические фото≫. На сайте ≪www.autoconsulting.ua≫ . Дата обращения: 25 декабрь 2015. Архивировано 25 декабрь 2015 года.
  24. Статья ≪Первый в СССР: Самые интересные факты к 37-летию киевского скоростного трамвая≫. На сайте журнала ≪Новое время≫ . Дата обращения: 30 декабрь 2015. Архивировано 31 декабрь 2015 года.
  25. Украинская советская энциклопедия / Под ред. О. К. Антонов и др. ? К.: Главная редакция Украинской Советской Энциклопедии, 1984. ? Т. 11. ? кн.1 ? С. 262 , ил. ? 50 170 экз.
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 s:Закон СССР от 4.04.1940 о дополнении Конституции (Основного Закона) СССР статьями 29-а и 29-б и об изменении и дополнении статей 22, 23, 27, 28, 29 и 77
  27. 27,0 27,1 s:Закон УССР от 19.06.1991 № 1213-XII
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 s:Закон СССР от 15.01.1938 об изменении и дополнении ст.ст. 22, 23, 26, 28, 29, 49, 77, 70, 78 и 83 Конституции (Основного Закона) СССР
  29. 29,0 29,1 29,2 s:Закон СССР от 31.05.1939 об изменении и дополнении статей 22, 23, 77, 78 и 83 Конституции (Основного Закона) СССР
  30. 30,0 30,1 30,2 30,3 s:Закон СССР от 26.04.1954 Об утверждении Указов Президиума Верховного Совета СССР
  31. s:Закон СССР от 7.08.1940 об изменении и дополнении статей 13, 23 и 48 Конституции (Основного Закона) СССР

???би?т [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]

  • Чорний С. Нац?ональний склад населення Укра?ни в XX стор?чч?: Дов?дник. Сер?я ≪Укра?на на меж? тисячол?ть≫. ? К.: ДНВП ≪Картограф?я≫, 2001. ? ISBN 966-631-111-9   (укр.) (укр.)
  • Военный энциклопедический словарь. ? М.: Воениздат, 1984. ? 863 с.; ил., 30 л. (ил.) ? С. 161, 763.
  • Краснознамённый Киевский. Очерки истории Краснознамённого Киевского военного округа (1919?1979). Изд. 2-е, испр. и доп. ? Киев: Изд-во политической литературы Украины, 1979. ? С. 12, 13.
  • Гражданская война и военная интервенция в СССР. Энциклопедия. ? М.: Советская энциклопедия, 1983.
  • Великая Октябрьская социалистическая революция на Украине. Т. 3. ? Киев: Госполитиздат УССР, 1957. ? С. 45?46.
  • Газета ≪Правда≫ , 30 декабря 1917 г.
  • Богацкая А. С. Змиевской район Харьковской области УССР в годы советской модернизации (1928?1941) 2017 йыл 5 октябрь архивлан?ан . // Змиевское краеведение. ? 2015. ? № 1. ? С. 65-79.

?ылтанмалар [ ??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте? ]