Атырдьах ыйын 23 диэн Григориан халандаарыгар сыл 235-с к?нэ ( ордук хонуктаах сылга 236-c к?нэ). Сыл б?т?? 130 к?н баар.

Бэлиэ к?ннэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• ЮНЕСКО   ЮНЕСКО ? Кулутунан эргинии содулуттан суорума суолламмыттары ахтар уонна кулутунан эргиниини суох гыныы аан дойдутаа?ы к?нэ
• Европа Сойуу?а   Европа Сойуу?а ? Европа?а сталинизмтан уонна нацизмтан суорума суолламмыттары ахтар к?н

• Арассыыйа   Арассыыйа  ? Курскай то?ой кыргы?ыытын к?нэ
• Армения   Армения  ? Тутулуга суох буолуу к?нэ. 1990 сыллаахха декларация ылыныллыбыт ^[1]
• Ираан   Ираан ? Быраас к?нэ
• Украина   Украина ? Былаах к?нэ
• Эсватини   Эсватини ? Умхланга к?нэ, эбэтэр Тростник ??к??тэ. Эргэ тахса илик кыргыттар уонна дьахталлар Лудзидзини дэриэбинэ?э мусталлар
• Дания   Дания  ? Русалка к?нэ ^[2]

• Беларусь   Беларусь  ? Статистика ?лэ?иттэрин к?нэ.

Т?бэлтэлэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1382 ? Москубаны Алтан Ордуу ба?ылыга Тохтамыш сэриилэриттэн к?м?ск??ргэ нуучча сирдэригэр аан бастаан тэргэннэри ту?аммыттар. Ол эрээри ?с хонон баран Тохтамыш сэриитигэр киирсэр Суздаль уонна Алын Новгород кинээстэрэ Москуба ааннарын кыргы?ыыта суох а?ан биэри? диэн тылларыгар киллэрбиттэрэ. Онон Москуба бэриммитэ.
• 1552 ? Нуучча ыраахтаа?ытын Уордаах Уйбаан сэриитэ Казань куораты т?г?р?ктээбит.
• 1906 ? Николай II ыраахтаа?ы нуучча баа?ынайдарыгар 20 м?л?й??н акр сири атыылыыр ту?унан ыйаах та?аарбыт.
• 1913 ? Копенгаге??а Ганс Христиан Андерсен остуоруйаларын дьоруойугар Русалка?а мэ?э туруорбуттар.
• 1935 ? Москуба?а Кириэмил башняларын икки бастаах хотойдорун биэс салаалаах сулустарынан солбуйарга Политбюро дьа?айбыт.
• 1939 ? Германия уонна Сэбиэскэй Сойуус сэриинэн саба т???спэт ту?унан дуогабар (пакт) т??эрсибиттэр. Дуогабарга Илин Европа дойдуларын ?ллэстибиттэрэ биллэр. Бу дуогабары ту?анан Германия с?р?н ?ст??хт?р?н Францияны уонна Сэбиэскэй Сойуу?у утары биирдиилээн сэриилэ?эр кыахтаммыта. Онтон Сэбиэскэй Сойуус сэриигэ бэлэмнэнэр кэми с??йб?тэ.
• 1942 ? Сталинградтаа?ы кыргы?ыы кэмигэр ньиэмэс аармыйата Волга ?р???н кытылыгар тахсыбыт.
• 1956 ? ССРС Миниистирдэрин Сэбиэтин Уураа?ынан Саха государственнай педагогика институтун оннугар Саха государственнай университета тэриллибит.
• 1973 ? Швеция киин куоратыгар Стокhольм?а табыллыбытах баан халаа?ына буолбут. Халааччылар 5 к?н аманааттары (заложниктары) тутан олорбуттар, ол кэм и?игэр аманааттар ата?астааччыларын с?б?лээн барбыттар эбит. Бу бы?ылаан "Стокhольм синдрома" диэн тиэрмини ??скэппит.
• 1989 ? Ыллыыр ?р?б?л??сс?йэ : Эстония , Латвия уонна Литва 2 м?л?й??н олохтоо?о Вильнюс - Таллинн суолга илиилэринэн туту?ан 600 км усталаах тыыннаах субур?а о?орбуттар.
• 2011 ? " ?л??нэ турууктара " паарканы ЮНЕСКО-ттан кэлбит эспиэрдэргэ (Со?уруу Кэриэйэттэн Ке Син Ху, Монголияттан Соранг Го) к?рд?рб?ттэр.

Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1825  ? Ричард Маак  ? 1854?1855 сылларга Б?л??тээ?и эспэдииссийэ начальнига.
• 1914  ? Софрон Данилов  ? А?а дойду Улуу сэриитин кыттыылаа?а, Саха Сирин у?ун ?йэлээх олохтоо?о.
• 1922 ? Феоктист Софронов (1980.09.15 ?лб.) ? хо?оонньут, прозаик, тылбаасчыт. Эрилик Эристиин аатынан литературнай бириэмийэ лауреата.
• 1945  ? Василий Власов  ? 1998?2002 сс. Саха ?р?сп??б?л?кэтин Бырабыыталыстыбатын Бэрэстээтэлэ.
• 1948  ? Юрий Ехануров  ? 2005?2006 сылларга Украина премьер-миниистирэ, 2007?2009 сылларга Украина оборуонатын миниистирэ, Саха сиригэр Уус-Майа Бэлькичитигэр т?р??б?т, омугунан б?рээт .

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1944  ? Георгий Шавкунов  ? сэрии иннинэ Дьокуускайга кэлэн олохсуйбут Сэбиэскэй Союз Дьоруойа.

1. ↑ Саркисян и Мирзоян назвали важность принятия Декларации независимости Армении (нууч.) . Тургутулунна 23 Атырдьах ыйын 2020.
2. ↑ Памятник Русалочке в Копенгагене ? РИА Новости, 23.08.2013