Συντεταγμ?νε? : 39°26′14″N 23°02′48″E  /  39.43721°N 23.04653°E  / 39.43721; 23.04653

Π?λιο
Το Π?λιο π?νω απ? τον Β?λο Π?λιο
?ψο?	1.624 μ?τρα
Κορυφ?	Πουριαν?? Σταυρ??
Γεωγραφικ? στοιχε?α
Γεωγραφικ? Διαμ?ρισμα	Θεσσαλ?α

Το Π?λιο ε?ναι βουν? στο Νομ? Μαγνησ?α? δ?πλα στην π?λη του Β?λου , με ?ψο? 1.624 μ?τρα (κορυφ? Πουριαν?? Σταυρ??). ^[1] Κατ? την Ελληνικ? μυθολογ?α ?ταν η θεριν? κατοικ?α των θε?ν και πατρ?δα των Κεντα?ρων .

Γεωγραφικ? στοιχε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εκτε?νεται απ? τα βορειοδυτικ? προ? τα νοτιοανατολικ? με μ?κο? κατ? προσ?γγιση 44 χλμ. και πλ?το? που κυμα?νεται απ? 10 χλμ. στο ν?το μ?χρι 25 χλμ. στον βορρ? και σε συντεταγμ?νε? 39,44N 23,04E. Προσεγγιστικ? τα ?ρια του ε?ναι ν?τια στο Πλαταν?ρεμα κοντ? στο Νεοχ?ρι και β?ρεια στο Καπ?ρεμα κοντ? στη μον? Φλαμουρ?ου. Η ψηλ?τερη κορυφ? του βρ?σκεται προ? τη β?ρεια πλευρ? του βουνο? και δεν ε?ναι επισκ?ψιμη λ?γω ?παρξη? στρατιωτικ?ν εγκαταστ?σεων. ?λλε? κορυφ?? ε?ναι το Κοτρ?νι 1550 μ?τρα, Πλιασ?δι 1547 μ?τρα, Αηδον?κι 1537 μ?τρα, Αγρι?λευκε? 1471 μ?τρα, Δραμ?λα 1455 μ?τρα, Σχιτζουρα?λι 1450 μ?τρα, Γολγοθ?? 1415 μ?τρα, Λαγων?κα 1300 μ?τρα.

Οικολογ?α - Γεωλογ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

?λο το βουν? ε?ναι κατ?φυτο απ? δ?ση με παν?ψηλε? οξι?? , βελανιδι?? , πλατ?νια , αγριοκαστανι?? , δασικ? πε?κη , καθ?? και συστ?δε? υβριδογενο?? ελ?τη? . Στα χαμηλ?τερα υψ?μετρα υπ?ρχουν καλλι?ργειε? με μηλι?? στι? ανατολικ?? πλαγι??, με ελι?? στα ν?τια καθ?? και πολ? πυκν? μακ?α βλ?στηση . Ιδια?τερο χαρακτηριστικ? ε?ναι και η υδρολογικ? του φ?ση καθ?? οι ανατολικ?? πλαγι?? δ?χονται πολ? μεγ?λα ποσ? βροχ?? και χιονιο? που ξεπερν?νε κατ? πολ? τη μ?ση τιμ? τη? πεδιν?? Θεσσαλ?α? . Παρ? την παρουσ?α σε ποσοστ? 70% σχιστολιθικ?ν πετρωμ?των που δεν θα επ?τρεπαν την δημιουργ?α σημαντικ?ν υπ?γειων πηγ?ν, η ?παρξη μεγ?λων ρηγμ?των ?χει οδηγ?σει στη δημιουργ?α αξι?λογων πηγ?ν. Οι σημαντικ?τερε? εξ αυτ?ν ε?ναι αυτ?? τη? Καλιακο?δα? και τη? Λαγων?κα?. Συνολικ? οι γνωστ?? πηγ?? στο βουν? φτ?νουν τι? 70. Ποτ?μια με σταθερ? ρο? δεν υπ?ρχουν στο Π?λιο, αλλ? μεγ?λε? ρεματι??, ?πω? αυτ? τη? Λαγων?κα?, του Βρ?χωνα, τη? Καλιακο?δα? και τη? Φελο?κα? με αξι?λογη ρο? του? χειμερινο?? και ανοιξι?τικου? μ?νε? καθ?? και δεκ?δε? μικρ? ρ?ματα.

Προστατευ?μενη τοποθεσ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η περιοχ? ε?ναι προστατευ?μενο? βι?τοπο? του δικτ?ου Natura με κωδικ? GR1430001. ^[2] Στην προστατευ?μενη χλωρ?δα περιλαμβ?νονται τα ε?δη: σιφονοστ?για η συριακ?, κρ?κο? του Βελουχιο? (Crocus veluchensis), κ?κκινο? κρ?νο?, σιλην? η φαβ?ρια, τσ?ι του βουνο? , ?νθεμι? η κρητικ?, καμπανο?λα η κυρτ? (Campanula incurva), κ.?. Επ?ση?, απαντο?ν σημαντικ? ε?δη ?πω? η διγιτ?λι? η μεγανθ?? (Digitalis grandifora), κ.?. Στην παν?δα περιλαμβ?νονται: μυωτ?δε?, ριν?λοφοι, χελ?νε? μεσογειακ?? , πρ?σινε? και κρασπεδωτ?? , τραν?σαυρε?, βουνομυωξο?, π?ννα η ευγεν??, πιπιστρ?λλοι, πεταλο?δε? , κ.?. ^[3]

Ανθρ?πινη ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο Π?λιο κατ? τον 6ο και 8ο αι?να μ.Χ.εγκαταστ?θηκαν Σλ?βοι , ?πω? μαρτυρο?ν τα τοπων?μια τη? περιοχ?? του Πηλ?ου. Σ?μφωνα με τον Κορδ?το , διασκορπ?στηκαν και τελικ? ενσωματ?θηκαν στι? προ?π?ρχουσε? ελληνικ?? κοιν?τητε?. Παρ?λληλα στου? βυζαντινο?? χρ?νου? στο βουν? λειτουργο?σε μεγ?λο? αριθμ?? μον?ν, οι οπο?ε? λειτουργο?ν ω? κ?ντρα οικιστικ?? οργ?νωση?, δημιουργ?ντα? φεουδαρχικο? τ?που κοινων?ε?. Η περιοχ? στη συν?χεια κατακτ?θηκε απ? του? Φρ?γκου? , του? Καταλανο?? και ?πειτα απ? τον Σ?ρβο ηγεμ?να Στ?φανο Δουσ?ν . ^[4]

Οι Οθωμανο? κατ?κτησαν ολ?κληρη τη Θεσσαλ?α μ?χρι το 1423. Η περιοχ? του Πηλ?ου παραδ?θηκε χωρ?? αντ?σταση, με την εξα?ρεση των Λεχων?ων, τα οπο?α βρ?σκονταν υπ? βενετικ? κυριαρχ?α. ^[4] Οι Οθωμανο? εγκαταστ?θηκαν κυρ?ω? στι? πεδιν?? και παραθαλ?σσιε? εκτ?σει?, χωρ?ζοντα? το Π?λιο σε π?ντε εγκ?ρσιε? ζ?νε? (ζιαμ?τια) με 24 τιμ?ρια. Δεν ε?ναι σαφ?? αν δ?μευσαν τι? περιουσ?ε? των μοναστηρι?ν, ?μω? ιδρ?θηκαν στο βουν? ν?α μοναστ?ρια, ?πω? η μον? Φλαμουρ?ου το 1595 και η μον? Σουρβι?? το 1627. Στα τ?λη του 16ου αι?να αρχ?ζουν να δημιουργο?νται οι πυρ?νε? των χωρι?ν του βουνο?, συν?θω? γ?ρω απ? μοναστ?ρια, ?πω? η Πορταρι? και ο ?γιο? Λαυρ?ντιο? , ?που εγκαθ?στανται μεταν?στε? απ? τη Θεσσαλ?α, τη Φθι?τιδα και την Ε?βοια . Η επισκοπ? Δημητρι?δα? μετεγκαταστ?θηκε στον οικισμ? του ?νω Β?λου . Κ?ποια απ? τα χωρι? ?γιναν βακο?φια . ^[5]

Καθ?? το χωρι? του Πηλ?ου ?ρχισαν να αναπτ?σσονται, οι Οθωμανο? προσ?φεραν στου? κατο?κου? του? φορολογικ? προν?μια και αυτ?νομη διοικητικ? οργ?νωση. Σε συνδυασμ? με την αλλαγ? τη? ιδιοκτησ?α? τη? γη? και τη δημιουργ?α τσιφλικ?ν , στα χωρι? αυτ? συρρ?ουν μεταν?στε? απ? πολλ?? περιοχ?? τη? Ελλ?δα?. Μ?χρι το τ?λο? του 18ου αι?να το Π?λιο ε?χε γ?νει η πιο πυκνοκατοικημ?νη περιοχ? τη? Ελλ?δα?. ^[6] Στα χωρι? αναπτ?χθηκε η βιοτεχν?α και το εμπ?ριο , παρ?λληλα με την γεωργοκτηνοτροφ?α και την υφαντουργικ? , και χ?ρι? στο ευνο?κ? φορολογικ? καθεστ??, η περιοχ? ?κμασε. Η ?παρξη βακουφικ?ν χωρι?ν θεωρε?ται ?τι συν?βαλε ?στε να υπ?ρχει ευνο?κ? φορολογικ? καθεστ?? και στα ?λλα χωρι? τη? περιοχ??. Τα χωρ?α αν?πτυξαν παρ?λληλα καθεστ?? τοπικ?? αυτοδιο?κηση? τον 18ο αι?να, με εκλογ? κοινοτικ?ν αρχ?ντων κ?θε χρ?νο, οι οπο?οι προ?ρχονταν απ? την ?ρχουσα τ?ξη μεγαλογαιοκτημ?νων και εμποροβιοτεχν?ν. ^[6]

Η περ?οδο? απ? τα μ?σα του 18ου μ?χρι τα μ?σα του 19ου αι?να ε?ναι η περ?οδο? τη? μ?γιστη? οικονομικ?? και πολιτιστικ?? ακμ?? του Πηλ?ου. ^[7] Το κυρι?τερο εμπορικ? προ??ν τη? περιοχ?? ?ταν το μετ?ξι και ακολουθο?σαν ?λλα υφαντουργικ? ε?δη, ?πω? τα σκουτι?, και η βυρσοδεψ?α . Στα αγροτικ? προ??ντα κυριαρχο?σαν οι ελι?? και το ελαι?λαδο και στη συν?χεια οπωροκηπευρικ?, ?πω? τα σ?κα και τρ?φιμα για αυτοκαταν?λωση. Το κ?ριο λιμ?νι για την εξαγωγ? του? ?ταν ο Β?λο? , εν? αναπτ?χθηκαν και ?λλα ναυτιλιακ? κ?ντρα, ?πω? η Ζαγορ? και το Τρ?κερι . ^[8] Παρ?λληλα υπ?ρχει και πνευματικ? ?νθηση. Το 1760 λειτουργο?σαν ελληνικ? σχολε?α σχεδ?ν σε ?λα τα χωρι?. Το 1814-15 ο ?νθιμο? Γαζ?? ?δρυσε την Μηλι?τικη Σχολ? στι? Μηλι?? . ^[9] Οι επιδρομ?? συμμορι?ν ληστ?ν στο Π?λιο κατ?στρεψαν πολλ? σπ?τια και χωρι?, με αποτ?λεσμα να ενισχυθο?ν τ?σο οι δεσμο? μεταξ? των χωρι?ν ?σο και να σχηματιστε? το σ?μα των αρματολ?ν για την προστασ?α του?. ^[10]

Το Π?λιο συμμετε?χε στην Ελληνικ? Επαν?σταση του 1821 , με πρωτεργ?τη τον ?νθιμο Γαζ?, ?μω? ο Μαχμο?τ Πασ?? Δρ?μαλη? τον Μ?ιο του 1821 ?λυσε την πολιορκ?α του Β?λου και εισ?βαλε στην χερσ?νησο του Πηλ?ου, καταστρ?φοντα? τα χωρι? που επαναστ?τησαν και ?καψε τα σπ?τια των πρωτεργατ?ν. Επαναστατικ?? εστ?ε? παρ?μειναν στο ν?τιο Π?λιο μ?χρι το 1823, ?ταν ο Ρεσ?τ πασ?? κατ?στρεψε την περιοχ?, και ιδια?τερα το Προμ?ρι . Το ν?τιο Π?λιο επαναστ?τησε ξαν? το 1854, εν? το Π?λιο συμμετε?χε και στην επαν?σταση του 1878 , με καταστροφ? τμ?ματο? τη? Μακριν?τσα? . ^[11]

Απ? τα μ?σα του 19ου αι?να η οικονομ?α του Πηλ?ου αρχ?ζει να παρακμ?ζει, καθ?? δεν μπορε? να ανταγωνιστε? τι? αγγλικ?? υφαντουργ?ε? και δεν υπ?ρχει επαρκ?? εσωτερικ? ζ?τηση, εν? και ο εμπορικ?? στ?λο? μει?νεται εξαιτ?α? του ανταγωνισμο? απ? τα ατμ?πλοια . Μ?νο η αγροτικ? παραγωγ? αυξ?θηκε. Πολλο? ε?ποροι κ?τοικοι του Πηλ?ου μεταν?στευσαν σε περιοχ?? ?πω? η Α?γυπτο? , η Μικρ? Ασ?α , η Ρουμαν?α και η Ρωσ?α , στ?λνοντα? π?σω εμβ?σματα και δημιο?ργησαν κοινωφελ? κτ?ρια. ^[12] Το 1881 η Θεσσαλ?α προσαρτ?θηκε στην Ελλ?δα με αποτ?λεσμα σταδιακ? οι ορεινο? οικισμο? να εγκαταλειφθο?ν και η οικονομικ? του? δραστηρι?τητα να μεταφερθε? στην π?λη του Β?λου. Η οικονομικ? συρρ?κνωση τη? περιοχ?? συνεχ?στηκε μ?χρι τη δεκαετ?α του 1970, οπ?τε και αρχ?ζει η αν?πτυξ? τη? ω? τουριστικ?? προορισμ??. ^[13]

Τουρισμ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Π?λιο συγκεντρ?νει αρκετο?? επισκ?πτε?, τ?σο του? χειμερινο?? ?σο και του? καλοκαιρινο?? μ?νε?. Το χειμ?να προτιμ?ται απ? ?σου? επιθυμο?ν να απολα?σουν το παν?μορφο βουν? και τον καθαρ? α?ρα, το χι?νι, να κ?νουν σκι, να περ?σουν χρ?νο στη φ?ση, εν? το καλοκα?ρι οι παραθεριστ?? απολαμβ?νουν τι? παν?μορφε? παραλ?ε? του Πηλ?ου για κολ?μπι, ρακ?τε?, θαλ?σσια σπορ, πεζοπορ?α, κ.λπ. Το Π?λιο παραμ?νει παν?μορφο ?λου? του? μ?νε? και ενδε?κνυται για κ?θε ε?δου? δραστηρι?τητα, καθ?? και για εναλλακτικ?? τουρισμ?? ? και αγροτουρισμ?? ^{[14] [15]} , εν? παρ?λληλα διαθ?τει τι? κατ?λληλε? υποδομ?? για τη φιλοξεν?α μεγ?λου ?γκου παραθεριστ?ν.

Γεωργ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Π?λιο ?χει πλο?σια βλ?στηση ?λο το χρ?νο. Κυρ?ω? καλλιεργο?νται μ?λα , αχλ?δια , ροδ?κινα , λεμ?νια , αμ?γδαλα , κ?στανα , καρ?δια , λ?δι και ελι??, τσ?ι , θυμ?ρι , εν? παρ?γονται απ? μικρο?? παραγωγο?? και συνεταιρισμο?? προ??ντα ?πω? γλυκ? του κουταλιο? , χυλοπ?τε? , τραχαν?? , τσ?πουρο , μ?λι και βασιλικ?? πολτ?? ^[16] .Η διατ?ρηση των παραδ?σεων ?χει ιδια?τερη σημασ?α για το Π?λιο γιατ? ε?ναι ?να? σημαντικ?? παρ?γοντα? του τουρισμο? και τη? οικονομικ?? ευχ?ρεια?.

?λο το χρ?νο, στο Π?λιο λαμβ?νουν χ?ρα δι?φορα πανηγ?ρια, ?που και πωλο?νται τα προ??ντα και υπ?ρχει ξεχωριστ? γιορτ? για το κ?θε προ??ν, ?πω? για παρ?δειγμα η γιορτ? του κ?στανου κ?θε Οκτ?βρη στο Ξουρ?χτι .

Στα χωρι? του Πηλ?ου θα βρει κανε?? πολλο?? συνεταιρισμο??, και ιδια?τερα γυναικε?ου? αγροτικο?? συνεταιρισμο??, που παρ?γουν παραδοσιακ? σπιτικ? προ??ντα.

Παραλ?ε? Πηλ?ου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Οι παραλ?ε? του Πηλ?ου τ?σο απ? τη μερι? του Αιγα?ου Πελ?γου? ?σο και απ? τη μερι? του Παγασητικο? , φημ?ζονται για τα καταγ?λανα καθαρ? νερ? του?, και πολλ?? ?χουν βραβευτε? με γαλ?ζια σημα?α απ? την Ευρωπα?κ? ?νωση. Υπ?ρχουν παραλ?ε? για ?λα τα γο?στα: ?συχε? ? κοσμικ??, οργανωμ?νε? ? μη, με αμμουδι? ? β?τσαλο ^[17] .

Κατ? καν?να, οι παραλ?ε? που βρ?σκονται στη μερι? του Παγασητικο? ε?ναι πιο απ?νεμε?, πιο ζεστ?? και ?χουν λιγ?τερα κ?ματα, σε σχ?ση με αυτ?? που βλ?πουν στο Αιγα?ο Π?λαγο?. Ενδεικτικ? αναφ?ρονται:

Στη μερι? του Αιγα?ου Πελ?γου? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Μυλοπ?ταμο?
• Φακ?στρα
• Λιμνι?να?
• Παππ? Νερ?
• Ποτιστικ?
• Π?λτση
• Πανταζ? ?μμο?
• Μελαν?
• Κατηγι?ργη?
• Λ?ρη
• Θεοτ?κο
• Μουρτι??
• Καστρ?
• Βρωμον?ρι
• Πλατανι?
• Μικρ?
• Νταμο?χαρη
• ?γιοι Σαρ?ντα
• Α?-Γι?ννη?
• Χορευτ?
• Κεραμ?δι

Στη μερι? του Παγασητικο? Κ?λπου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Μαλ?κι
• Κ?τω Γατζ?α
• Χ?ρτο
• Μηλ?να
• ?φησσο?
• Καλ? Νερ?
• Π?ου
• Κ?λαμο?
• Λεφ?καστρο
• Μπο?φα

Μονοπ?τια Πηλ?ου [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Π?λιο διαθ?τει μεγ?λο αριθμ? απ? μονοπ?τια που ε?ναι ιδανικ? για περιπατητικ?, ιππικ? και ποδηλατικ? τουρισμ?, ?πια? μορφ??. Τα μονοπ?τια-καλντερ?μια, μαζ? με το σιδηρ?δρομο Β?λου - Μηλε?ν, αποτελο?σαν μ?χρι την δεκαετ?α του '50 το μοναδικ? ?ξονα επικοινων?α? των χωρι?ν μεταξ? του? και με το Β?λο. Παρ? το π?ρασμα του χρ?νου, πολλ? απ? τα παλι? μονοπ?τια διατηρο?νται σε πολ? καλ? κατ?σταση χ?ρη στη φροντ?δα των τοπικ?ν κοινωνι?ν δ?νοντα? την ευκαιρ?α στον επισκ?πτη να εξερευν?σει το βουν? απ? κοντ? και με ασφ?λεια ^[18] .

Δε?τε επ?ση? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Τρεν?κι Πηλ?ου
• Χιονοδρομικ? κ?ντρο Πηλ?ου
• Πηλιορε?τικη αρχιτεκτονικ?

Συλλογ? φωτογραφι?ν [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• 
  Νταμο?χαρη
• 
  Μονοπ?τι των Κεντα?ρων
• 
  ≪Μονοπ?τι Κεντα?ρων≫
• 
  ?ρο? Π?λιο

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Π?λιο

• Π?λιο (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Π?λιο ( Ορειν?? ιστορ?ε? ) (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Ανατολικ? στο Π?λιο, τη χ?ρα των Κεντα?ρων (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Π?λιο-Στρατ?? Μυριβ?λη? (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )
• Αναπαρ?σταση παραδιοσιακο? πηλιορε?τικου γ?μου (Αρχε?ο ντοκιμαντ?ρ τη? ΕΡΤ )