Wikipedia (ch?-iu e pek-kho-choan-su) beh k? li kong...
Chia s? thau-ia?h "chin-chan e bun-chiuⁿ" noa-?i chun-tong, khai-lia?t--e s? keng-koe si?-li keng soan e "chin-chan e bun-chiuⁿ" (h?-mia kho-leng bo chin khak-t?ng).
In-?i so?-li?ng bo ch?, chit-ma s? chiau goe?h-h?n the-?aⁿ. Ah-pai n? khah-ch? e si, thang kai ?ng
Wikipedia:Sui-khui e bun-chiuⁿ
.
The-mia thong-koe e bun-chiuⁿ:
- Su-beng
- Chiu-khi
- Kha-kiu
- Pat-koa (t?ng-bu?t)
- Ang-hai
- Il Postino
- Chhui-khi e hoat-io?k
- Tiong-hoa Bin-kok Kok-koa
- Tai-pak-chh? Cheng-hu
- Richard Clayderman
- T?g-se?h chhiat-siah kang-k? (khi-kho)
- Teng-ham eng-kiu chiaⁿ-mn?g-khi
- Sin-kang bun-su
- Liu-kiu-kok
- Lim B??-seng
- Jia?t-lan-jia Siaⁿ Pau-ui Chian
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/1 goe?h
|
Su-beng
(史明), 1918 ni 11 goe?h 9 ji?t chhut-si, pun-mia
Si Tiau-hui
(施朝暉), s? cho-phai Tai-oan to?k-li?p ?n-t?ng e ti?ng-iau jin-bu?t. I s?
To?k-li?p Tai-oan H?e
e chhong-si-chia kap
Tai-oan-lang 400 Ni Su
(台灣人四百年史) chit-pun chheh e chok-chia. 1952 ni, I t? Tai-pak chh?-g?a chun-p? beh chhi-sat
Chiuⁿ Kai-se?k
, chong-s? t?i-chi the-cheng piak-khang, Su Beng khoaⁿ-phoa koaⁿ-kin to-bong khi Ji?t-pun. I m? hong chheng cho s? "choe-?u 1-e o?-mia-toaⁿ" jin-bu?t, t? 1993 ni chai-chhu hoe-kau ko?-hiong Tai-oan. Liau-?u, i cho?-chit seng-li?p Tai-pak Ai-hiong-h?e, Ko-hiong Ai-hiong-h?e chit-khoan e ki-chan cho?-chit. Che i-g?a, m? ke-sio?k teh thui-sak To?k-li?p Tai-oan H?e e cheng-t? li-li?m. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/2 goe?h
|
Chiu-khi
s?
chhui-khi
p?ⁿ
e 1 khoan koe-teng kap kiat-ko. In-?i ge-khi e kiat-ko? si? siong-h?i, chhui-khi seⁿ chiu-khang. Chiu-khi s? put-chi-a pho?-phian e p?ⁿ, pi i koh khah pho?-phian--e, kan-na ?
kam-m??
. It-poaⁿ kong khi, gin-a, ni-hoe khah chio e seng-lian-lang hoat-seng chiu-khi e pi-l? khah koan, chong--s? j?m-ho lang to?h ? kho-leng hoat-seng. Chiu-khi s? siau-lian-lang lak chhui-khi si?ng kai chu-iau e goan-in. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/3 goe?h
|
Kha-kiu
chit j?, it-poaⁿ s? chi
hia?p-h?e kha-kiu
(Eng-gi:
association football
), che s? thong se-kai si?ng ch? lang s?g, si?ng ch? lang khoaⁿ e kiu-t?i
the-io?k ?n-t?ng
. Chia so? kong e hia?p-h?e kha-kiu, s? chi ha?h
FIFA
(Kok-che Kha-kiu Hia?p-ho? Lian-beng) kok-che phiau-chun e kha-kiu heng-sek; n? pa?t-khoan kha-kiu, pi-l?n
Bi-kok kha-kiu
ia?h
La-gu-bih
, in liu-heng e t?-khu khah iu-h?n. Kha-kiu pi-sai e lang hun 2 t?i, 1 t?i si?ng ch? ? 11 e kiu-oan. That kiu ji?p-khi kiu-mn?g khah ch? kai e hit t?i s?g iaⁿ. Kha-kiu i?ng--e kiu m? h?-cho "
kha-kiu
, chu-iau kho kha lai tin-t?ng; chong--s? m? un-chun chhiu i-go? e sin-ku p??-?i khi sak. Ko? kiu-mn?g e kiu-oan s? i-it ?-tang t? pi-sai-khu l?i-te i?ng chhiu b?ng kiu e lang. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/4 goe?h
|
Pat-koa
, ha?k-mia
Birgus latro
, s? si?ng t?a cheng e lio?k-t?
h?-l?i
kiam
chiat-chiok t?ng-bu?t
. Bun-hian ki-chai e t?a-se bo it-t?ng. Kin-ku t?a p??-h?n e chu-li?u, si?ng t?ng kau 4.1 kong-kin, tn?g 40 kong-hun,
kha
n? chhun tn?g ?-tang kau 91 kong-hun. Kang--e it-poaⁿ pi bo--e khah t?a chiah. Pat-koa ki-pun-si?ng s? 1 khoan kia-seⁿ-a. Pat-koa chu-iau chia?h kok chiong koe-chi, pau-koah
ia-chi
kap
bu-hoa-ko
. In ?-hoat-t?? i?ng i chho?-iong e "khiⁿ-a" chiong
ia-chi
khak kong phoa, thang chia?h l?i-b?n e ia-iu. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/5 goe?h
|
Ang-hai
s?
In-t??-iuⁿ
e 1-e hai-oan, tiam-t?
A-chiu
kap
Hui-chiu
kau-kai e so?-ch?i. Thang hai e chhui t? si?ng lam kak, keng-koe
Bab-el-Mandeb Hai-kiap
sio-chiap
Aden-oan
. I-pak s?
Sinai Poan-to
,
Aqaba-oan
, kap
Suez-oan
kiam
Suez ?n-ho
. Ang-hai s? se-kai si?ng pak e jia?t-tai hai, lam-pak iok-lio?k 1900 km tn?g, si?ng khoah 300 km khah ke. B?n-chek t?i-iok 450000 km². Hai-te peng-kin ? 500 m chhim, t? tiong-ng hai-kau hit-tah-a si?ng chhim 2500 m. Oa pak-ho?ⁿ e kok-ka ?
Ai-ki?p
,
I-sek-lia?t
,
Iok-tan
; sai-ho?ⁿ ?
Sudan
kap Ai-ki?p; tang-ho?ⁿ ?
Saud e A-la-pek
kap
Yemen
; lam-ho?ⁿ ?
Djibouti
,
Eritrea
,
Somalia
teng-kok. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/7 goe?h
|
Chhui-khi e hoat-io?k
, ui phoe-thai
se-pau
seng-tiong khai-si kau puh-khi ji?p
khau-khiuⁿ
, s? ho?k-cha?p e koe-teng. Sui-bong ch?-ch?
bu?t-chiong
? chhui-khi, in chhui-khi e hoat-io?k kah jin-l?i bo-siaⁿ-mi?h bo-siang. N?-beh-? khong-ki?n e khau-khiuⁿ khoan-keng, t? thai-ji hoat-io?k e sek-tong kai-t?aⁿ l?i-te, khi-i?-chit, khi-pun-chit, khi-kut-chit, kap khi-chiu cho·-chit tio?h-ai khai-si hoat-io?k. Gin-a-khi t? seⁿ-kiaⁿ-t? l?i-te t?-6 chi t?-8 le-pai khai-si heng-seng, ah t?a-lang-khi t? seⁿ-kiaⁿ-t? e t?-20 le-pai khai-si heng-seng. Ka-su chhui-khi bo t? chit-e si-ch?n khai-si hoat-io?k, in tio?h b? hoat-io?k. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/10 goe?h
|
Richard Clayderman
, 1953 ni 12 goe?h 28 ji?t chhut-si, s?
Hoat-kok
e chi?t-e
k?g-khim
-ka. Clayderman goan-lai e mia-j? kio cho
Philippe Pages
, t? Hoat-kok
Pa-li
chhut-si, 6 hoe khai-si o?h
k?g-khim
, 12 hoe e si-h?u h??
Pa-li Im-ga?k Ha?k-?ⁿ
(
Conservatoire de Paris
) lo?k-chhu. 1976 ni, im-ga?k che-chok-jin
Olivier Toussaint
kap
Paul de Senneville
chhiaⁿ i cho im-ga?k choan-chi?p lo?k-im, i toaⁿ k?g-khim-khek
Ballade pour Adeline
(
H?? Adeline e Ballad
), chia choan-chi?p t? 38 e kok-ka bo? chhut 2200 b?n tiuⁿ. Kin-a-ji?t Richard Clayderman s? se-kai chhut-mia e k?g-khim-ka, ? 1,300 khek k?g-khim-khek. I t?
2010 ni
kap Typhaine kiat-hun, hi?n-ch?i seng-oa?h t? Hoat-kok
Ile-de-France
e
Saint-Ouen
. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Bun-chiuⁿ so?-li?ng bo kau, i-h? s? lo?n-so? san-seng--e.
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/11 goe?h
|
Chhui-khi e hoat-io?k
, ui phoe-thai
se-pau
seng-tiong khai-si kau puh-khi ji?p
khau-khiuⁿ
, s? ho?k-cha?p e koe-teng. Sui-bong ch?-ch?
bu?t-chiong
? chhui-khi, in chhui-khi e hoat-io?k kah jin-l?i bo-siaⁿ-mi?h bo-siang. N?-beh-? khong-ki?n e khau-khiuⁿ khoan-keng, t? thai-ji hoat-io?k e sek-tong kai-t?aⁿ l?i-te, khi-i?-chit, khi-pun-chit, khi-kut-chit, kap khi-chiu cho·-chit tio?h-ai khai-si hoat-io?k. Gin-a-khi t? seⁿ-kiaⁿ-t? l?i-te t?-6 chi t?-8 le-pai khai-si heng-seng, ah t?a-lang-khi t? seⁿ-kiaⁿ-t? e t?-20 le-pai khai-si heng-seng. Ka-su chhui-khi bo t? chit-e si-ch?n khai-si hoat-io?k, in tio?h b? hoat-io?k. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|
Template:Iu-teng bun-chiuⁿ/12 goe?h
|
Chhui-khi e hoat-io?k
, ui phoe-thai
se-pau
seng-tiong khai-si kau puh-khi ji?p
khau-khiuⁿ
, s? ho?k-cha?p e koe-teng. Sui-bong ch?-ch?
bu?t-chiong
? chhui-khi, in chhui-khi e hoat-io?k kah jin-l?i bo-siaⁿ-mi?h bo-siang. N?-beh-? khong-ki?n e khau-khiuⁿ khoan-keng, t? thai-ji hoat-io?k e sek-tong kai-t?aⁿ l?i-te, khi-i?-chit, khi-pun-chit, khi-kut-chit, kap khi-chiu cho·-chit tio?h-ai khai-si hoat-io?k. Gin-a-khi t? seⁿ-kiaⁿ-t? l?i-te t?-6 chi t?-8 le-pai khai-si heng-seng, ah t?a-lang-khi t? seⁿ-kiaⁿ-t? e t?-20 le-pai khai-si heng-seng. Ka-su chhui-khi bo t? chit-e si-ch?n khai-si hoat-io?k, in tio?h b? hoat-io?k. (
Tha?k choan-phiⁿ...
)
|