Ma-lai-se-a
Malaysia
|
---|
|
Chu-ku:
Bersekutu Bertambah Mutu
"Thoan-kiat chi? s? le?k-li?ng"
|
Kok-koa:
Negaraku
"Goan cho?-kok"
|
|
Siu-to?
|
Putrajaya
(heng-cheng)
Kuala Lumpur
(hoat-t?ng)
|
---|
Si?ng-t?a siaⁿ-chh?
|
Kuala Lumpur
|
---|
Koaⁿ-hong gi-gian
|
Ma-lai-gi
|
---|
Cheng-hu
|
Lian-pang
,
g?-ho?-che
,
soan-ki kun-chu
,
kun-chu li?p-hian
|
---|
|
|
Abdullah al-Haj
|
---|
? chong-li
|
Ismail Sabri Yaakob
|
---|
Li?p-hoat ki-ko?
|
Kok-ho?
|
---|
|
Goan-lo-?ⁿ
|
---|
|
T?i-g?-?ⁿ
|
---|
B?n-chek
|
---|
? Long-chong
|
330,803 km
2
(127,724 sq mi) (
t? 67 mia
)
|
---|
? chui-he?k (%)
|
0.3
|
---|
Jin-khau
|
---|
? 2020 ni ko?-ke
|
32,730,000 (
t? 43 mia
)
|
---|
? 2010 ni pho?-cha
|
28,334,135
|
---|
? Bi?t-t??
|
92/km
2
(238.3/sq mi) (
t? 116 mia
)
|
---|
GDP
(
PPP
)
|
2020 ni ko?-ke
|
---|
? Long-chong
|
$900.426 cha?p-ek (
t? 30 mia
)
|
---|
? Peng-kin
|
$27,287 (
t? 51 mia
)
|
---|
GDP
(beng-g?)
|
2020 ni ko?-ke
|
---|
? Long-chong
|
$336.330 cha?p-ek (
t? 36 mia
)
|
---|
? Peng-kin
|
$10,192 (
t? 60 mia
)
|
---|
Gini
(2015 ni)
|
41
tiong
|
---|
HDI
(2019 ni)
|
0.810
chin ko
·
t? 62 mia
|
---|
Hoe-pe
|
Ma-lai-se-a ringgit
(RM) (
MYR
)
|
---|
Si-khu
|
UTC
+8
(
MST
)
|
---|
Si-kan keh-sek
|
dd-mm-yyyy
|
---|
Siong-i?ng ti?n-goan
|
240 V, 50 Hz
|
---|
Khui-chhia hong-hiong
|
cho
|
---|
Ti?n-o? khu-h?
|
+60
|
---|
ISO 3166 t?i-h?
|
MY
|
---|
Si?ng-teng domain
|
.my
|
---|
Ma-lai-se-a
(
馬來西亞
,
Ma-lai-gu
: Malaysia), ch?i-t? kan-chheng
T?a-ma
(
大馬
), t?
Sin-ka-pho
it-poaⁿ kio cho
Chiu-hu
(
州府
), s?
Tang-lam-a
e 1-e kok-ka, i e tho?-t? hun-choe 2 t?a peng, tiong-ng keh
Lam Tiong-kok Hai
. Sai-p?? s?
Ma-lai poan-to
teng-b?n e
Sai Ma-lai-se-a
, oa t?
Thai-kok
e lam-hng, ?g-lam s? Sin-ka-pho kah
In-ni
e
Sumatra
-to; Tang-p?? h? cho
Tang Ma-lai-se-a
, chiap-kin
Hui-li?p-pin
, chiam
Borneo
-to e pak-peng (k?
Bun-lai
pau tiau leh), ?g-lam s? In-ni.
Ma-lai-se-a chi?m-t? b?n-chek chiong-k?n 33-b?n k㎡, hai-h?aⁿ-soaⁿ choan-tn?g ta?t-kau 4192 kong-li, kok-ka siu-to? s?
Kuala Lumpur
. In s? 1-e jia?t-tai kok-ka, i e cho?at-tui t?-li hong-?i s? t?
T?-kiu
Chhiah-t?
pak-hng 7-t?? e so?-ch?i, tu-tu-ho t?
Tang-lam-a
e tiong-sim t?-tai.
Ma-lai-se-a sio?k-i
jia?t-tai u-lim
khi-h?u, ian-hai peⁿ-iuⁿ peng-kin khi-un 25℃~30℃, soaⁿ-khu peng-kin khi-un 22℃~28℃.
Kun-ku ui-thoan kiam seng-bu?t-ha?k gian-kiu, hi?n-t?i jin-l?i t? t?i-khai 40,000 tang cheng to?h khi kau
Ma-lai Poan-to
kap
Borneo
.
[1]
Kong-goan 15 se-ki chho?-ki, t?
Melaka
ui tiong-sim e
Melaka ong-kok
thong-it
Ma-lai
poan-to e t?a-p?·-h?n so·-ch?i, p?ng-chhiaⁿ hoat-tian chiaⁿ-choe tng-si
Lam-iuⁿ
chu-iau e kok-che b?·-e?k tiong-sim. Kau-kah 16 se-ki liau-?u, chit-e ong-kok cheng-?u cho-si? se-hong
si?t-bin chu-g?
kok-ka
Phu-to-ga
,
Ho-lan
kah
Eng-kok
e chhim-lio?k, p?ng-chhiaⁿ t? 1911 ni chiaⁿ-choe
Eng-kok
e
si?t-bin-t?
.
T?-j? chhu se-kai t?i-chian
ki-kan, Ma-lai-se-a e 1-p?·-h?n t?-khu bat h?·
Ji?t-pun
chiam-nia, chian-cheng kiat-sok liau-?u, i?-kok hoe-hok
Eng-kok
e thong-t?. 1957 ni 8 goeh 31 h?,
Ma-lai-a Lian-pang
thoat-l?
Eng-lian-pang
, si?t-heng to?k-li?p. 1963 ni 9 go?eh 16 h?,
Ma-lai-a Lian-pang
h?m
Sin-ka-pho
,
Sarawak
,
Sabah
ha?p-peng, seng-li?p " Ma-lai-se-a Kok " .
Ma-lai-se-a choan-kok chong jin-khau t?i-iok 3-chheng 2-pahb?n lang. Ki-tiong
Ma-lai-lang
kah ki-thaⁿ e
goan-ch?-bin
chi?m 60%,
Tn?g-lang
(
Hoa-jin
) chi?m 25%,
In-t?·-lang
chi?m 7%.
Ma-lai-gi
s? Ma-lai-se-a e kok-gi, m?-koh thong-i?ng e gi-gian khiok-s?
Eng-gi
, che-i-g?a,
Hoa-gi
e su-i?ng h?an-ui m? put-chi-a khoah. Leng-goa koh u goan-chu-bin e kok-chiong gi-gian.
Cha-ki e
Tn?g-lang
t?a-to-so? lai-ch?
Tiong-kok
tang-lam ian-hai t?-khu. Ma-lai-se-a
Tn?g-lang
e gi-gian, pau-koat
Hok-kian-o?
,
Tio-chiu-o?
,
K?g-tang-?e
,
Kheh-lang-?e
,
Pak-kiaⁿ-?e
,
Hok-chiu-?e
,
Hai-lam-?e
kah ki-thaⁿ e
Tiong-kok
hong-gian, ki-tiong ai-s?g
Ban-lam-gi
kah
K?g-tang-?e
e su-i?ng jin-khau si?ng-ch?.
Islam
-kau s? Ma-lai-se-a e kok-kau. Ki-thaⁿ e chong-kau chu-iau s?,
Hu?t-kau
,
Ki-tok-kau
kah
in-t?·-kau
.
Ma-lai-se-a s? 1-e lian-pang, m? s? 1-e ? hian-hoat e ong-kok. Si?t-che e koan-le?k t? siu-siong kah kok-h?e e chhiu--nih. Kok-ka mia-g?-si?ng si?ng-koan e leng-t?-lang s?
Yang di-Pertuan Agong
, m? s?
Islam
-kau e
leng-siu
kiam bu-chong p?·-t?i e
Thau-lang
, iu soan-ki san-seng. Goan-siu chhiu-thau ?
li?p-hoat
,
su-hoat
kah
heng-cheng
e choe-ko koan-le?k, ? j?m-b?ng
chong-li
, tong-i ah-s? k?-cho?at kai-san
kok-h?e
e chiong-chiong koan-le?k. Goan-siu e j?m-ki s? 5-ni.
Thong-t?-chia g?-h?e
s? iu Ma-la?k-kah 4-e
chiu
e
chiu goan-siu
kah kok-l?i ki-thaⁿ 9-e chiu e se-si?p
sultan
cho·-seng. Thong-t?-chia g?-h?e e chit-leng s? t?-leh 9-e se-si?p sultan tang-tiong lun-liu soan-ki san-seng kok-ka e choe-ko goan-siu kah hu choe-ko goan-siu ; sim-g? p?ng-chhiaⁿ pan-p?· kok-ka e
hoat-lu?t
,
hoat-kui
; tui choan-kok-seng e
Islam
-kau b?n-te ? choe-chiong chhai-koat-koan; sim-g? sia?p-ki?p Ma-lai-lang h?m ki-thaⁿ goan-ch?-bin chi-kan e te?k-koan cheng-g? teng ti?ng-t?i e b?n-toe. Hoan-s? iu-koan "thong-t?-chia te?k-koan t?-?i" e hoat-lu?t, n?-bo keng-koe g?-h?e tong-i, to?h b?e-tang thong-koe. Kok-h?e s? choe-ko li?p-hoat ki-ko·, iu " si?ng g?-?ⁿ " kah " h? g?-?ⁿ " cho·-seng, put-l?-ko, si?t-koan khiok-s? chiang-ak t? l?e-koh chhiu-tiong.
- Chham-kho:
Ma-lai-se-a e heng-cheng-khu
- ↑
Virginia Matheson Hooker (2003).
A Short History of Malaysia: Linking East and West
. Short History of Asia Series. Allen & Unwin.
ISBN
1-86448-955-3
.
|
---|
| Kok-ka
| |
---|
| Ki-thaⁿ e leng-tho?
| |
---|
| |
|