αναρτ?θηκε στι?
8 Ιουν 2013, 5:27 π.μ.
απ? το χρ?στη + Photios
?
[
ενημερ?θηκε
8 Ιουν 2013, 7:04 π.μ.
]
Περ?ληψη
????? Το Οpen University, το UOC, το ΕΑΠ και το ΑΠΚΥ ιδρ?θηκαν ω? αυτοδιο?κητα αν?τατα εκπαιδευτικ? ιδρ?ματα, αλλ? τα δ?ο τελευτα?α διοικο?νται ακ?μη προσωριν?? απ? διορισμ?νε? Διοικο?σε? Επιτροπ??. Ολα βασ?ζονται στο αρθρωτ? σ?στημα με βασικ? λειτουργικ? μον?δα την θεματικ? εν?τητα. Το αρχαι?τερο ΟU υπερτερε? σημαντικ? σε αριθμ? συμβουλευτικ?ν κ?ντρων που ε?ναι δι?σπαρτα σε ?λον τον κ?σμο και ε?ναι το περισσ?τερο προσβ?σιμο, δι?τι επιπλ?ον δεν απαιτε? τ?τλο δευτεροβ?θμια? εκπαιδε?σεω? για να εισαχθε? κ?ποιο? σε αυτ?. Ο μεγ?λο? αριθμ?? των προσφερομ?νων απ? το ΟU προγραμμ?των και η μεγ?λη ποικιλ?α των θεματικ?ν ενοτ?των δ?δουν μεγαλ?τερη ελευθερ?α στον υποψ?φιο φοιτητ? να κτ?σει το πρ?γραμμα σπουδ?ν που του ταιρι?ζει. Το UOC παρ?χει μεγαλ?τερη ευχ?ρεια στου? φοιτητ?? του στην επιλογ? του χρ?νου και του τ?που μελ?τη?, λ?γω του ειδικο? για τον σκοπ? αυτ? ηλεκτρονικο? εκπαιδευτικο? υλικο?.
????? Στον τομ?α τη? επαγγελματικ?? επιμορφ?σεω? και καταρτ?σεω? στην Ελλ?δα δραστηριοπο?ηθηκαν κατ? την δεκαετ?α 2001-2011 τα ΚΕΚ. Αναπτ?χθηκαν προγρ?μματα για την επιμ?ρφωση ενηλ?κων και με την μ?θοδο τη? ΑεξΑΕ. Οι επιστ?με? τη? αγωγ?? αντιμετ?πισαν την ν?α κατ?σταση δημιουργ?ντα? το κατ?λληλο εκπαιδευτικ? υλικ?. Οι ν?ε? τεχνολογικ?? εξελ?ξει? προσ?φεραν πολλαπλ?σιε? δυνατ?τητα? επικοινων?α? μεταξ? εκπαιδευτο? ? εκπαιδευομ?νων και καλ?τερη? ποι?τητα? εκπαιδευτικο? υλικο?.
????? Το γενικ? συμπ?ρασμα μπορε? να ε?ναι ?τι ο τομ?α? τη? ΑεξΑΕ ?χει πολλ? περιθ?ρια ακ?μη μεγαλ?τερη? αναπτ?ξεω? τ?σο σε επ?πεδο ανωτ?ρων, ?σο και ανωτ?των σπουδ?ν.
Εισαγωγ?
????? Η συγκριτικ? μελ?τη των τεσσ?ρων ανοικτ?ν Πανεπιστημ?ων που γ?νεται στην πρ?τη απ? τι? εν?τητε? που ακολουθε?, θα μα? δ?σει μ?α εικ?να τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω? στον πανεπιστημιακ? χ?ρο, κυρ?ω? στον ελλην?φωνο χ?ρο τη? Ελλ?δο? και τη? Κ?πρου, ?που αν?κουν τα δ?ο απ? τα τ?σσερα αν?τατα εκπαιδευτικ? ιδρ?ματα. Η συγκριτικ? εξ?ταση αυτ?ν των Πανεπιστημ?ων με τα δ?ο μεγ?λα ευρωπα?κ? ομ?λογ? του? θα μα? παρουσι?σει ταυτοχρ?νω? την παρο?σα κατ?στασ? του? και τι? ?ποιε? δυνατ?τητε? βελτι?σεω? μπορο?ν να ?χουν. Στι? τρει? υποεν?τητε? τη? πρ?τη? εν?τητα? συγκρ?νουμε τα τ?σσαρα εκπαιδευτικ? ιδρ?ματα απ? τρει? απ?ψει?, εξετ?ζοντα?: α) την οργανωτικ? του? δομ? (διοικητικ? δι?ρθρωση), β) την τεχνολογικ? του? υποδομ?, και γ) τι? ακαδημα?κ?? του? προδιαγραφ??. Η φο?τηση του γρ?φοντο?, τ?σο στο Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο (στο εξ??: ΕΑΠ) σε προπτυχιακ? πρ?γραμμα σπουδ?ν, ?σο και στο Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο Κ?πρου (στο εξ??: ΑΠΚΥ) προσ?θεσε και το πλεον?κτημα τη? προσωπικ?? εμπειρ?α? στην συγκριτικ? αυτ? εξ?ταση. Λυδ?α λ?θο? κατ? τη συγκριτικ? αυτ? εξ?ταση αποτελε? το ιδε?δε? τη? ανοικτ?? εκπαιδε?σεω?, οπ?τε εστι?ζουμε την ?ρευν? μα? στο κατ? π?σον η δομ?, η υποδομ? και τα ακαδημα?κ? δεδομ?να των Πανεπιστημ?ων αυτ?ν εξυπηρετο?ν αυτ? το ιδε?δε?.
????? Στην δε?τερη εν?τητα παρουσι?ζουμε τι? παιδαγωγικ?? και τεχνολογικ?? εξελ?ξει? στην επαγγελματικ? επιμ?ρφωση / κατ?ρτιση με την εφαρμογ? τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω? στον Ελλαδικ? χ?ρο κατ? την τελευτα?α δεκαετ?α. Δεν επεκταθ?καμε στο ευρ?τερο ευρωπα?κ? χ?ρο γιατ? το θ?μα θα γιν?ταν πολ? περισσ?τερο σ?νθετο και δεν ?χουμε πρ?σβαση σε ?σα στοιχε?α θα μα? ?ταν αναγκα?α για μ?α ολοκληρωμ?νη εικ?να. Η παρακολο?θηση απ? τον γρ?φοντα τρι?ν τ?τοιων προγραμμ?των επιμορφ?σεω?, δ?ο απ? το Κ?ντρο Επαγγελματικ?? Καταρτ?σεω? του Εθνικο? και Καποδιστριακο? Πανεπιστημ?ου Αθην?ν (στο εξ??: ΚΕΚ του ΕΚΠΑ) και εν?? απ? το αντ?στοιχο του Πανελλ?νιου Συλλ?γου Πληροφορικ?? Δημοσ?ου (ΠΑΣΥΠΛ) σε συνδυασμ? με την ?ντληση στοιχε?ων απ? την σχετικ? βιβλιογραφ?α, μα? ?δωσαν την δυνατ?τητα να κ?νουμε μ?α περιγραφ? των εξελ?ξεων στον τομ?α αυτ? τουλ?χιστον ?σον αφορ? την Ελλ?δα.
?????? Και οι δ?ο εν?τητε? μπορο?ν να μα? δ?σουν μια σφαιρικ? εικ?να τη? εφαρμογ?? του συστ?ματο? τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω? στην μεταλυκειακ? εκπα?δευση, τ?σο σε αν?τερο (επαγγελματικ?? επιμορφ?σεω? και καταρτ?σεω?), ?σο και σε αν?τατο (πανεπιστημιακ?) επ?πεδο.
Μ?ρο? Α?. Συγκριτικ? Εξ?ταση Τεσσ?ρων Ανοικτ?ν Πανεπιστημ?ων
????? Το ιδε?δε? τη? ανοικτ?? εκπαιδε?σεω? συν?σταται απ? τρει? παραμ?τρου?: α) την ?σο γ?νεται περισσ?τερο ελε?θερη πρ?σβαση ?λων των πολιτ?ν στο εκπαιδευτικ? σ?στημα, β) στο κατ? π?σον ο φοιτητ?? μπορε? να προσδιορ?ζει τον τ?πο, το χρ?νο και τον ρυθμ? τη? μελ?τη? του και γ) σε ποιο βαθμ? ο φοιτητ?? διαθ?τει την δυνατ?τητα να διαμορφ?νει ο ?διο? το γνωστικ? αντικε?μενο και το επ?πεδο των σπουδ?ν του? (Λιοναρ?κη? & Λυκουργι?τη?, 1998, 1999). Α? δο?με π?? αυτ? εξυπηρετε?ται απ? τον τρ?πο τη? οργ?νωση?, τι? υποδομ?? και τα ακαδημα?κ? κριτ?ρια πο? τηρο?ν τα τ?σσερα εκπαιδευτικ? ιδρ?ματα
Οργανωτικ? πτυχ?
????? Και τα τ?σσερα Πανεπιστ?μια ιδρ?θηκαν με νομοθετικ?? πρ?ξει?. Το Open University (στο εξ??: ΟU) με Βασιλικ? Δι?ταγμα τη? Βασ?λισσα? τη? Αγγλ?α? το 1969, τα ?λλα τρ?α με ν?μου? που ψηφ?στηκαν απ? τα Κοινοβο?λια, για μεν την περ?πτωση του Open University of Catalonia (Universitat Oberta de Catalunya, στο εξ??: UOC) τη? αυτ?νομη? ισπανικ?? περιοχ?? τη? Καταλον?α? το 1995, για δε τι? περιπτ?σει? του ΕΑΠ και του ΑΠΚΥ απ? τα αντ?στοιχα τη? Ελλ?δα? το 1997 (Ν. 2552/1997 που τροποπο?ησε τον Ν 2083/1992) κα? τη? Κ?πρου το 2002 (Ν. 234(Ι)/2002). ?λα ιδρ?θηκαν ω? αυτ?νομα αν?τατα πανεπιστημιακ? ιδρ?ματα δημοσ?ου χαρακτ?ρα, εκτ?? απ? το UOC το οπο?ο λειτουργε? ω? ιδιωτικ? ?δρυμα υπ? κρατικ? ?λεγχο (Cobarsi, 2007). Παρατηρο?με ?μω? ?τι στα δ?ο ελλην?φωνα ιδρ?ματα η αυτονομ?α που προβλ?πεται απ? του? ιδρυτικο?? του? ν?μου? εξακολουθε? να τελε? ≪εν δυν?μει≫, καθ?? διοικο?νται ακ?μη απ? προσωριν?? Διοικο?σε? Επιτροπ?? (Ν. 2552/1997, ?ρθρο 10 § 1 και Ν. 234(Ι)/2002 ?ρθρο 32). Αυτ? ?μω? μπορε? να θεωρηθε? ανασταλτικ?? παρ?γοντα? στην ευελιξ?α και την ελε?θερη αν?πτυξη του ΕΑΠ και του ΑΠΚΥ και πολ? ορθ?? επισημα?νει η Αλεξι?δου (2011) την αναγκαι?τητα τη? ενεργοποι?σεω? των διατ?ξεων για την ανεξ?ρτητη λειτουργ?α του ΕΑΠ.
????? Και τα τ?σσερα Πανεπιστ?μια αναπτ?σσουν την δομ? του? με β?ση το αρθρωτ? σ?στημα, το οπο?ο διευκολ?νει την παροχ? τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω?? (Ματραλ?? & Λυκουργι?τη?, 1998, 1999). Μ?λιστα τα δ?ο ελλην?φωνα Πανεπιστ?μια αναφ?ρουν στου? ιδρυτικο?? του? ν?μου? με πανομοι?τυπη διατ?πωση ?τι ≪βασικ? λειτουργικ? μον?δα του ΕΑΠ (ΑΠΚΥ) ε?ναι η Θεματικ? Εν?τητα, η οπο?α καλ?πτει ?να διακεκριμ?νο γνωστικ? αντικε?μενο σε προπτυχιακ? ? μεταπτυχιακ? επ?πεδο.≫ (Ν. 2552/1997, ?ρθρο 2 § 1α και Ν. 234(Ι)/2002 ?ρθρο 7 §1).
Σημαντικ?? παρ?γοντα? για την παροχ? τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω? ε?ναι η δημιουργ?α ειδικο? εκπαιδευτικο? υλικο? καθ?? και η αξιολ?γηση των παρεχομ?νων υπηρεσι?ν. Γι’ αυτ? στην οργανωτικ? δομ? του? τα υπ? εξ?τασιν αν?τατα εκπαιδευτικ? ιδρ?ματα ?χουν προβλ?ψει την δημιουργ?α ≪εργαστηρ?ων εκπαιδευτικο? υλικο? και εκπαιδευτικ?? τεχνολογ?α?≫ (Ν. 2552/1997, ?ρθρο 7? και Ν. 234(Ι)/2002 ?ρθρο 24 για ΕΑΠ και ΑΠΚΥ αντιστο?χω?) και μον?δα? ? επιτροπ?? εσωτερικ?? αξιολογ?σεω? (?.π. ?ρθρα 8 και 28, αντιστο?χω?), αν και η εσωτερικ? αξιολ?γηση ?χει θεωρηθε? ?τι δεν ε?ναι απ?λυτα ακριβ?? μ?θοδο? γι’ αυτ? πρ?πει να συνδυ?ζεται και με εξωτερικ? αξιολ?γηση απ? ανεξ?ρτητου? φορε?? (Χουλι?ρα, 2010). Για την δημιουργ?α ηλεκτρονικο? εκπαιδευτικο? υλικο? το OU ?χει συστ?σει ειδικ? ινστιτο?το το Knowledge Media Institute (στο εξ??: KMi)? (http://kmi.open.ac.uk/).
Υλικοτεχνικ?? υποδομ??
????? Τα συμβατικ? Πανεπιστ?μια ?χουν συν?θω? συγκεντρωμ?νε? τι? κτιριακ?? του? εγκαταστ?σει? σε μ?α τοποθεσ?α. Η ιδιαιτερ?τητα ?μω? τη? παροχ?? τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω?, απαιτε? εκτ?? των κεντρικ?ν κτιριακ?ν εγκαταστ?σεων και την δημιουργ?α εν?? δικτ?ου χ?ρων για να διεξ?γονται οι ομαδικ?? συμβουλευτικ?? συναντ?σει?, οι εξετ?σει?, ? ακ?μη και για να λειτουργο?ν εκε? βιβλιοθ?κε? και α?θουσε? με υπολογιστ??. Ε?ναι φανερ?, ?τι ?σο πιο μεγ?λη διασπορ? τ?τοιων κ?ντρων παροχ?? υποστηρ?ξεω? προ? του? φοιτητ?? υπ?ρχουν, τ?σο περισσ?τερο διευκολ?νεται η παρακολο?θηση των εκπαιδευτικ?ν προγραμμ?των απ? το?? ενδιαφερ?μενου? φοιτητ??.? Τα πρωτε?α σε αριθμ? τ?τοιων συμβουλευτικ?ν κ?ντρων διαθ?τει το OU, το οπο?ο ?λλωστε ε?ναι και το αρχαι?τερο, με 13 τ?τοια κ?ντρα δι?σπαρτα στι? Βρετανικ?? ν?σου?? ("National and Regional Centres", 2011) και 31 στην Ευρ?πη? ("The OU in Europe", 2011), τα οπο?α μαζ? με τα παραρτ?ματ? του? εντ?? και εκτ?? Ηνωμ?νου Βασιλε?ου ?φθαναν τα 352? (Λιοναρ?κη?, Ιδρ?ματα Ανοικτ?? και εξ Αποστ?σεω? Εκπα?δευση?, 1998, 1999). To UOC διαθ?τει μ?α πλει?δα τ?τοιων κ?ντρων στην Καταλον?α, καθ?? επ?ση? και στι? π?λει?: Μαδρ?τη, Σεβ?λλη, Βαλ?νθια και Βρυξ?λε? (Sangra, 2002). Το ΕΑΠ ?χει 8 στι? μεγαλ?τερε? π?λει? τη? χ?ρα?? (Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο, 2011) εν? το ΑΠΚΥ διαθ?τει αντ?στοιχα σε τρει? π?λει?, (Λευκωσ?α, Αθ?να και Θεσσαλον?κη).
????? Το εκπαιδευτικ? υλικ?, ?πω? ε?παμε και στην προηγο?μενη εν?τητα, ε?ναι ειδικ? κατασκευασμ?νο για την μ?θοδο τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω?. Το ΕΑΠ μεταχειρ?ζεται ?ντυπο υλικ?, οπτικοακουστικ? και πληροφορικ? καταλλ?λω? διαμορφωμ?νο απ? εργαστ?ριο εκπαιδευτικο? υλικο? και εκπαιδευτικ?? τεχνολογ?α?? (Ματραλ?? & Λυκουργι?τη?, 1998, 1999). Τ? ?διο και το ΑΠΚΥ. Χρησιμοποιο?ν ακ?μη το τηλ?φωνο και το διαδ?κτυο για την επικοινων?α μεταξ? εκπαιδευτ?ν ? εκπαιδευομ?νων.
????? Το OU δημιουργε? το υλικ? αυτ? απ? εξειδικευμ?νε? ομ?δε?, και σε συνεργασ?α με τ? BBC για τα οπτικοακουστικ? μ?σα και χρησιμοποιε? επ?ση? τηλεφωνικ?? γραμμ??, τηλεοπτικ?? και ραδιοφωνικ?? εκπομπ??, βιντεοταιν?ε? κασ?τε?, ψηφιακο?? δ?σκου? κα? ακ?μη και δορυφορικ? επικοινων?α γι? τ?ν παροχ? του εκπαιδευτικο? αγαθο? εξ αποστ?σεω?. Επιπλ?ον διαθ?τει αυτ?νομα πακ?τα μαθ?σεω? για αυτοδιδαχ?, δ?χω? καθοδ?γηση κ?ποιου καθηγητ?, για ?ποιον το επιθυμε? (Λιοναρ?κη?, Ιδρ?ματα Ανοικτ?? και εξ Αποστ?σεω? Εκπα?δευση?, 1998, 1999). Απ? το 1995 λειτουργε? ??πω? ε?δαμε- το KMi για την αξιοπο?ηση τη? σ?γχρονη? τεχνολογ?α? στην δημιουργ?α του εκπαιδευτικο? υλικο?? (http://kmi.open.ac.uk/).
????? To UOC χρησιμοποιε? τα προηγο?μενα μ?σα, αλλ? δ?δει περισσ?τερη ?μφαση στο διαδ?κτυο και την ηλεκτρονικ? επικοινων?α (Sangra, 2002). Αυτ? το πανεπιστ?μιο ιδρ?θηκε απ? την πρ?τη στιγμ? με την φιλοσοφ?α εν?? βασισμ?νου στο διαδ?κτυο ανωτ?του εκπαιδευτικο? ιδρ?ματο?, χρησιμοποι?ντα? την μ?θοδο που ε?ναι γνωστ? ω? e-learning. Παρ?χει α?σθηση μια εικονικ?? Πανεπιστημιουπ?λεω? με ηλεκτρονικ?? τ?ξει? φοιτητ?ν, διαδικτυακ?? βιβλιοθ?κε?, εν? αποστ?λλει εκπαιδευτικ? υλικ? στου? φοιτητ?? μ?σω ηλεκτρονικο? ταχυδρομε?ου και ιστοσελ?δων κοινωνικ?? διαδικτυ?σεω? (Cobarsi, J. 2007). Μεταχειρ?ζεται τι? σ?γχρονε? τεχνολογ?ε? για την διαδικασ?α τη? μαθ?σεω? χρησιμοποι?ντα? ακ?μη κινητ?? συσκευ?? τηλεφ?νων και mp3-players, κ?νοντα? ποιο ευχερ? την φο?τηση οποτεδ?ποτε και αποπουδ?ποτε ("Παρουσ?αση", n.d.).
Ακαδημα?κ? παρ?μετρο?
????? Τα κριτ?ρια εισαγωγ?? για τα προπτυχιακ? προγρ?μματα σπουδ?ν διαφ?ρουν για κ?θε Πανεπιστ?μιο. Το OU ε?ναι ανοικτ? σε πρ?σβαση ακ?μη και σε ?σου? δεν ?χουν τελει?σει την δευτεροβ?θμια εκπα?δευση, αρκε? να ε?ναι εν?λικε? και να κατοικο?ν σε χ?ρα τη? Ευρωπα?κ?? Εν?σεω? ? σε κ?ποιαν με την οπο?α το Πανεπιστ?μιο συνεργ?ζεται. Σε αυτ?ν την περ?πτωση ξεκιν? την εκπα?δευση κ?νοντα? κ?ποια εισαγωγικ? θεματικ? εν?τητα.
Καταβ?λλονται δ?δακτρα για τι? σπουδ?? τ? ?ψο? των οπο?ων μετρι?ζεται απ? την κρατικ? επιχορ?γηση που καλ?πτει περ?που το ?μισυ των δαπαν?ν του ιδρ?ματο?, αλλ? υπ?ρχει και η δυνατ?τητα παροχ?? υποτροφι?ν σε φοιτητ?? σ?μφωνα με κ?ποια κριτ?ρια. Το ?το? 1994, για παρ?δειγμα ε?χαν δοθε? 14.744 υποτροφ?ε?, δηλαδ? σχεδ?ν ?σα ?τομα απεφο?τησαν το ?διο ?το? λαμβ?νοντα? πρ?το πτυχ?ο (Λιοναρ?κη?, Ιδρ?ματα Ανοικτ?? και εξ Αποστ?σεω? Εκπα?δευση?, 1998, 1999).
????? Ακολουθ?ντα? το αρθρωτ? σ?στημα, μπορε? να επιλ?γει πολλο?? διαφορετικο?? συνδυασμο?? θεματικ?ν ενοτ?των και να συνθ?τει το ε?δο? του πτυχ?ου με το περιεχ?μενο των γν?σεων που θ?λει να αποκτ?σει. Μπορε? ακ?μη να διακ?ψει τι? σπουδ?? δ?χω? να π?ρει πτυχ?ο, οπ?τε λαμβ?νει κ?ποιο πιστοποιητικ? παρακολουθ?σεω? για ?σε? θεματικ?? εν?τητε? ?χει παρακολουθ?σει επιτυχ??. Μπορε? να π?ρει το πτυχ?ο του και να συνεχ?σει με κ?ποιο μεταπτυχιακ? πρ?γραμμα ειδικε?σεω?, ακολουθ?ντα? π?ντοτε τ? ρυθμ? που ?χει την δυνατ?τητα. Συνολικ?? παρ?χονται σ?μερα 600 προγρ?μματα σπουδ?ν σε δι?φορα επ?πεδα (http://www3.open.ac.uk/study/).
Εχει ακ?μη την δυνατ?τητα να επιλ?ξει κ?ποιο απ? τα προγρ?μματα παραλλ?λων σπουδ?ν απλ?? και μ?νο για να εμπλουτ?σει τι? γν?σει? του δ?χω? να ε?ναι υποχρεωμ?νο? να ακολουθ?σει πρ?γραμμα που οδηγε? σε πτυχ?ο. Πρ?κειται για θεματικ?? εν?τητε? που σχεδι?ζει το Κ?ντρο Συνεχιζ?μενη? Εκπαιδε?σεω? ((Λιοναρ?κη?, ?.π.).
Η αξιολ?γηση των φοιτητ?ν γ?νεται με γραπτ?? εργασ?ε? κατ? την δι?ρκεια τη? φοιτ?σεω? και με ?να τελικ? γραπτ? διαγ?νισμα (στο ?διο). Ε?ναι αυτον?ητο ?τι η αυτοπρ?σωπη παρουσ?α ε?ναι απαρα?τητη για το γραπτ? διαγ?νισμα.
Το UOC δεν θ?τει ηλικιακ?? προ?ποθ?σει? αλλ? οφε?λει κ?ποιο? να διαθ?τει προγεν?στερε? γν?σει? αν?λογα με το αντικε?μενο των σπουδ?ν που θ?λει να ασχοληθε?? ("Studying at the UOC", n.d.) πιθαν?τατα τ?τλο δευτεροβ?θμια? εκπαιδε?σεω?, ? ?σω? και επαγγελματικ? εμπειρ?α. Τα δ?δακτρα τα οπο?α καταβ?λλονται ε?ναι προσιτ? και ?πω? λ?γει ο Sangra (2002): ≪Σ?μφωνα με το ?ψο? των καταβαλλομ?νων διδ?κτρων το UOC θεωρε?ται δημ?σιο Πανεπιστ?μιο, σ?μφωνα με τον τρ?πο λειτουργ?α? του μπορε? να θεωρηθε? περισσ?τερο ω? ιδιωτικ? εταιρ?α παρ? ω? δημ?σιο ?δρυμα≫. Οι σπουδ?? παρ?χονται μ?σω διαδικτ?ου κυρ?ω?, ομο?ω? και οι εξετ?σει? κατ? τη δι?ρκεια τη? φοιτ?σεω?, αλλ? για τι? τελικ?? εξετ?σει? σπουδ?ν πρ?πει κ?ποιο? να βρ?σκεται σε κ?ποιο απ? τα εξεταστικ? κ?ντρα στην Ισπαν?α. Η ?μφαση στα ηλεκτρονικ? μ?σα μαθ?σεω? και η δυνατ?τητα χρ?σεω? κινητο? τηλεφ?νου και φορητ?ν συσκευ?ν αναπαραγωγ?? ?χου για τη μελ?τη προσδ?δει μεγαλ?τερη ελευθερ?α κιν?σεων και διαχειρ?σεω? του χρ?νου στου? φοιτητ?? οι οπο?οι ?χουν επ?ση? μεγ?λη δυνατ?τητα επιλογ?? τη? δι?ρθρωση? των σπουδ?ν του? επιλ?γοντα? τι? θεματικ?? εν?τητε? που επιθυμο?ν και το ε?δο? του τ?τλου σπουδ?ν που θ?λουν να λ?βουν? ("Studying at the UOC", n.d.).
????? Το ΕΑΠ ?χει ω? ελ?χιστη προ?π?θεση εισαγωγ?? σε προπτυχιακ? πρ?γραμμα την κατοχ? απολυτηρ?ου λυκε?ου. Λ?γω του πλ?θου? των αιτ?σεων απ? το πρ?το ?το? τη? ιδρ?σε?? του, η επιλογ? γ?νεται στο μεν ΕΑΠ με ηλεκτρονικ? κλ?ρωση (Η διαδικασ?α επιλογ?? των φοιτητ?ν, 2011). Η ?παρξη διδ?κτρων ?χει θεωρηθε? ανασταλτικ?? παρ?γοντα? στην πρ?σβαση ?σων θα επιθυμο?σαν να σπουδ?σουν (Αλεξι?δου, 2011).? Ακ?μη ο αριθμ?? των θεματικ?ν ενοτ?των και των προγραμμ?των σπουδ?ν δεν ε?ναι ακ?μη τ?σο μεγ?λο? (6 προπτυχιακ? και 25 μεταπτυχιακ?, βλ. http://www.eap.gr/) ?στε να δ?νει την δυνατ?τητα σου? φοιτητ?? να οικοδομο?ν το πτυχ?ο με το γνωστικ? αντικε?μενο τη? επιθυμ?α? του? (στο ?διο). Θεσμικ?, ?μω?, υπ?ρχει αυτ? η δυνατ?τητα, αν και οι δυνατ?τητε? επιλογ?ν ε?ναι επ? του παρ?ντο? περιορισμ?νε?.? Μπορε? ?μω? κ?ποιο? να επιλ?ξει μεταξ? μεγαλυτ?ρου φ?σματο? τ?τλων σπουδ?ν απ’ ?τι στην συμβατικ? εκπα?δευση. Εκτ?? δηλαδ? απ? Πτυχ?ο, Μεταπτυχιακ? τ?τλο και Διδακτορικ? μπορε? να λ?βει κανε?? πιστοποιητικ? προπτυχιακ?? ? μεταπτυχιακ?? επιμορφ?σεω?, μεταπτυχιακ? δ?πλωμα ειδικε?σεω? ? και πιστοποιητικ? παρακολουθ?σεω? ?στω και μ?α? μ?νον θεματικ?? εν?τητα? (Λυκουργι?τη?, 1998, 1999).? Η αξιολ?γηση των φοιτητ?ν γ?νεται με την εκπ?νηση γραπτ?ν εργασι?ν και? με τελικ? διαγ?νισμα με την αυτοπρ?σωπη παρουσ?α του εξεταζομ?νου στο εξεταστικ? κ?ντρο? ("Διεξαγωγ? εξετ?σεων", 2011).
?λα ?σα προαναφ?ραμε για το ΕΑΠ ισχ?ουν και για το ΑΠΚΥ με μ?νη την διαφορ? ?τι η επιλογ? για τα προγρ?μματα σπουδ?ν γ?νεται με μ?α διαδικασ?α μοριοδοτ?σεω?? ("Κριτ?ρια επιλογ??", 2011). O αριθμ?? των παρεχομ?νων προγραμμ?των σπουδ?ν ε?ναι μικρ?τερο? απ? αυτ?ν του ΕΑΠ (1 προπτυχιακ? και 10 μεταπτυχιακ? επιπ?δου μ?στερ, βλ. http://www.ouc.ac.cy) ?πω? και συνακ?λουθα ο αριθμ?? των θεματικ?ν ενοτ?των.? Προσφ?ρει ?μω? επιπλ?ον και την δυνατ?τητα παρακολουθ?σεω? κ?ποιων αυτοτελ?ν θεματικ?ν ενοτ?των αντ?στοιχα με τα προγρ?μματα παραλλ?λων σπουδ?ν του OU ("Αυτοτελε?? Θεματικ?? Εν?τητε? & Προγρ?μματα Κατ?ρτιση? Μικρ?? Δι?ρκεια?", 2011).
Μ?ρο? Β?. Εξελ?ξει? στην Εφαρμογ? τη? ΑεξΑΕ στην Επαγγελματικ? Επιμ?ρφωση και Κατ?ρτιση κατ? την Δεκαετ?α 2001-2011 στην Ελλ?δα.
????? Ειδικ?τερα, τα τρ?α τελευτα?α σημε?α εισηγο?νταν την αν?πτυξη των θεσμ?ν επιμορφ?σεω? και καταρτ?σεω? ?στε οι πολ?τε? να μπορο?ν να πιστοποι?σουν τι? υπ?ρχουσε? και να αποκτ?σουν ν?ε? γν?σει? και δεξι?τητε? (?πω? π?λι εισηγε?ται η Επιτροπ? στο πρ?το σημε?ο). Αυτ? γ?νεται κυρ?ω? με τα Κ?ντρα Εκπαιδε?σεω? Ενηλ?κων (στο εξ?? ΚΕΚ)? (Βεργ?δη?, 2008). Η ενημ?ρωση για τι? δυνατ?τητε? σπουδ?ν που ?χουν? οι πολ?τε? ε?ναι ουσιαστικ?? προ?θηση εν?? χαρακτηριστικο? τη? ανοικτ?? εκπαιδε?σεω?, και το να πλησι?σει η γν?ση του? πολ?τε?, ε?ναι κ?τι το οπο?ο γ?νεται κυρ?ω? με τι? μεθ?δου? τη? εξ αποστ?σεω? μαθ?σεω?, δια τη? οπο?α? η γν?ση ?χι απλ?? πλησι?ζει, αλλ? εισ?ρχεται -κυριολεκτικ??- μ?σα στα σπ?τια.
Παιδαγωγικ??-διδακτικ?? εξελ?ξει?
????? ?πω? διαπιστ?νεται στο ?γγραφο εργασ?α? των ευρωπα?κ?ν κοινοτ?των, μ?α ν?α μορφ? προβλ?ματο? αναλφαβητισμο? δημιουργ?θηκε. Παλαι?τερα η γν?ση τη? γραφ?? και τη? αναγν?σεω? και κ?ποιων στοιχε?ων αριθμητικ?? ?ταν αρκετ? για να μη θεωρε?ται κ?ποιο? αναλφ?βητο?. Η αν?πτυξη των Τεχνολογι?ν τη? Πληροφορικ?? και τη? Επικοινων?α? (στο εξ?? ΤΠΕ), δημιο?ργησαν ?να ν?ο ε?δο? αναλφαβ?των, των ηλεκτρονικ?? αναλφαβ?των. Η Επιτροπ? (2000) εισηγε?ται τη συμπερ?ληψη και ?λλων αναγκα?ων για ?λου? του? πολ?τε? γν?σεων: τι? ξ?νε? γλ?σσε?, την τεχνολογ?α, το επιχειρηματικ? πνε?μα και τι? κοινωνικ?? δεξι?τητε?. ?ρα διαπιστ?νεται επισ?μω? η αν?γκη να καλυφθε? αυτ? το κεν? γν?σεων, στ?σεων και δεξιοτ?των. Ο τομ?α? τη? επαγγελματικ?? εκπαιδε?σεω? και καταρτ?σεω? καλε?ται να καλ?ψει ?να μεγ?λο μ?ρο? αυτο? του κενο?. Ο τρ?πο? τη? ανοικτ?? και εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω? ε?ναι κατ’ εξοχ?ν πρ?σφορο? για το ?ργο αυτ? εφ’ ?σον αφορ? εν?λικε? με πολλ?? ?λλε? υποχρε?σει?.
Ε?δαμε πιο π?νω ?τι το κ?ντρο β?ρου? τη? εκπαιδε?σεω? μετατοπ?ζεται πλ?ον ?στε να καλ?πτει και αν?γκε? ενηλ?κων σε μεγαλ?τερο βαθμ? απ’ ?τι πριν. Μ?α εξ?λιξη που απασχ?λησε την παιδαγωγικ? επιστ?μη ?ταν αν μπορε? να ονομ?ζεται με αυτ?ν το ?ρο και στην περ?πτωση τη? εκπαιδε?σεω? ενηλ?κων και ?ρα δεν αφορ? πλ?ον την αγωγ? των πα?δων. Γι’ αυτ? και ?ρχισε να διαδ?δεται, στο εξωτερικ? κυρ?ω?, ο ?ρο? ≪ανδραγωγ?α≫ (≪andragogy≫) (Λιοναρ?κη?, 2005). Π?ντω?, σε κ?θε περ?πτωση, αναφερ?μαστε στι? ≪Επιστ?με? τη? Αγωγ??≫, ?ρο? ο οπο?ο?, ?σω?, μπορε? να καλ?ψει ?λο το φ?σμα των επιμ?ρου? εννοι?ν τη? αγωγ??. Ο προβληματισμ?? επεκτε?νεται και στον ακριβ? προσδιορισμ? τη? εξ αποστ?σεω? εκπαιδε?σεω?. Η χρ?ση των ?ρων e-learning, internet learning, network learning, tele- learning, virtual learning κ.λπ εστι?ζει την σημασ?α στο μ?σο μεταφορ?? τη? γν?σεω?, παρ? στο περιεχ?μενο του εκπαιδευτικ? υλικ?, το οπο?ο διατηρε? την πρωταρχικ? αξ?α στην εκπα?δευση. Ο ορισμ?? τον οπο?ο εισηγε?ται ο Λιοναρ?κη? ε?ναι ≪η εκπα?δευση που διδ?σκει και ενεργοποιε? τον μαθητ? να μαθα?νει μ?νο? του και πω? να λειτουργε? αυτ?νομα προ? μια ευρετικ? πορε?α μ?θηση?≫ (στο ?διο). Το εκπαιδευτικ? υλικ? πρ?πει να προετοιμ?ζεται απ? του? ειδικο?? προσεκτικ? και να ε?ναι ευ?λικτο και πολυμορφικ? ανεξαρτ?τω? του μ?σου αποστολ?? του. Ο καταρτιζ?μενο?? δραστηριοποιε?ται χρησιμοποι?ντα? το υλικ? αυτ? και με τι? δραστηρι?τητε? που εκπονε? οδηγε?ται βαθμια?α στη μ?θηση. Ωστ?σο αυτ? που επισημα?νεται, ε?ναι ?τι η μ?θηση σε αυτ?ν την περ?πτωση πρ?πει να ε?ναι μετρ?σιμη, ευ?λικτη, λειτουργικ? και πολυμορφικ? (στο ?διο).
Τεχνολογικ?? εξελ?ξει?
????? Αναμφιβ?λω? η κυρι?τερη τεχνολογικ? εξ?λιξη τη? δεκαετ?α? που π?ρασε ε?ναι η ραγδα?α αν?πτυξη των ΤΠΕ και ειδικ?τερα του διαδικτ?ου. Η ταχ?τερη σ?νδεση με τα ευρυζωνικ? δ?κτυα και τα ασ?ρματα δ?κτυα που επεκτε?νονται συνεχ?? ?νοιξε ν?ε? προοπτικ?? και στην εξ αποστ?σεω? επαγγελματικ? κατ?ρτιση και επιμ?ρφωση. Η τεχνολογ?α αυτ? πλ?ον επιτρ?πει την ε?κολη αποστολ? πολυμ?σων, δηλαδ? ηχογραφ?σεων και ταινι?ν β?ντεο επιμορφωτικο? περιεχομ?νου. Υπ?ρχουν πολ? καλ? προγρ?μματα τηλεκατ?ρτιση?, ?πω? ονομ?ζονται, τα οπο?α ?χουν ενσωματ?σει τ?τοιε? δυνατ?τητε? και ο γρ?φων ?ταν σε θ?σει να παρακολουθ?σει επιτυχ?? ?να ολοκληρωμ?νο τ?τοιο πρ?γραμμα που οδηγο?σε σε απ?κτηση ECDL ("Π?λη Τηλεκατ?ρτιση?", 2011).
Μ?α πολ? σημαντικ? εφαρμογ? ε?ναι η βιντεοδι?σκεψη που επιτρ?πει στον καθηγητ? να επικοινωνε? με του? σπουδαστ?? του και να βλ?πουν και να ακο?ν ο ?να? τον ?λλον. υπ?ρχουν και ειδικ? λογισμικ? για τ?τοιε? περιπτ?σει?. Με αυτ?ν τον τρ?πο μπορε? να υπερνικηθε? σε μεγ?λο βαθμ? ο περιορισμ?? τη? επικοινων?α? καθηγητο? ?καταρτιζομ?νων που προξενε? η μεταξ? του? απ?σταση (Λιοναρ?κη?, Παναγιωτακ?πουλο?, Ξ?νο?, 2005).
Οι ονομαζ?μενε? ≪πλατφ?ρμε? τηλε-εκπα?δευση?≫ προσφ?ρουν μ?α σ?νθεση ?λων των δυνατοτ?των που διαθ?τουν οι ΤΠΕ. Οι διαδραστικ?? ασκ?σει? προσφ?ρουν την δυνατ?τητα εξ αποστ?σεω? αξιολογ?σεω? των σπουδαστ?ν κατ? τη δι?ρκεια των σπουδ?ν του. Ο γρ?φων μπ?ρεσε να παρακολουθ?σει δ?ο τ?τοια προγρ?μματα επιμορφ?σεω? απ? το ΚΕΚ του ΕΚΠΑ ("Μεθοδολογ?α εκπα?δευση?", 2011).
.
Συμπερ?σματα
????? Απ? την σ?γκριση των τεσσ?ρων Πανεπιστημιακ?ν ιδρυμ?των που κ?ναμε στην πρ?τη εν?τητα προκ?πτει ?τι τα δ?ο ελλην?φωνα ιδρ?ματα δεν λειτουργο?ν ακ?μη ω? αυτοδιο?κητοι οργανισμο?, ?πω? κ?νουν τα ?λλα δ?ο, γεγον?? που μπορε? να θεωρηθε? ?τι περιορ?ζει την ευελιξ?α του?. Γενικ?? το ΕΑΠ και το ΑΠΚΥ διαθ?τουν σχεδ?ν πανομοι?τυπη δομ? και τρ?πο λειτουργ?α?. Ο ιδρυτικ?? ν?μο? του ΑΠΚΥ φα?νεται ?τι βασ?σθηκε στον αντ?στοιχο του ΕΑΠ με κ?ποιε? προσαρμογ??. Το αρθρωτ? σ?στημα με βασικ? του στοιχε?ο την θεματικ? εν?τητα υπ?ρχει σε ?λα τα υπ? εξ?τασιν Πανεπιστ?μια. Το δικ? του ρυθμ?, τ?πο και χρ?νο μελ?τη? μπορε? να διαλ?ξει κανε?? ευκολ?τερα στο UOC, εφ’ ?σον το υλικ? στ?λνεται σε ηλεκτρονικ? μορφ? στον κ?θε φοιτητ? και μπορε? να το μελετ?σει ?ποτε θ?λει μ?σω του κινητο? του τηλεφ?νου ? τη? συσκευ?? αναπαραγωγ?? ?χου.
????? Μεταξ? των τεσσ?ρων περισσ?τερη ελε?θερη πρ?σβαση στι? παρεχ?μενε? σπουδ?? προσφ?ρει το ΟU, καθ?? δεν θ?τει αυστηρ?? προ?ποθ?σει? για την εγγραφ? κ?ποιου σε προπτυχιακ? μ?θημα. Το ?διο Πανεπιστ?μιο ?χει τα πρωτε?α και απ? απ?ψεω? αριθμο? συμβουλευτικ?ν κ?ντρων, γεγον?? που επ?ση? διευκολ?νει την πρ?σβαση σε σπουδ?? σε αυτ?. Περισσ?τερη ελευθερ?α στη σ?νθεση των προγραμμ?των σπουδ?ν τη? αρεσκε?α? του δ?δει στον φοιτητ? επ?ση? το ΟU, καθ?? διαθ?τει μεγ?λο αριθμ? προγραμμ?των σπουδ?ν και θεματικ?ν ενοτ?των. ?λα παρ?χουν στου? φοιτητ?? του? την δυνατ?τητα να επιλ?γουν μεταξ? διαφ?ρων ειδ?ν τ?τλων σπουδ?ν, ακ?μη και ?ταν δεν ε?ναι σε θ?ση να ολοκληρ?σουν ?να πρ?γραμμα σπουδ?ν, κατοχυρ?νοντα? το?? μ?χρι εκε?νη τη στιγμ? κ?που? του?.
????? Γενικ?? παρατηρο?με ?τι τα δ?ο ελλην?φωνα πανεπιστ?μια ?χουν καλ?ψει ?να μεγ?λο κεν? που υπ?ρχε στον τομ?α τη? ΑεξΑΕ στον τομ?α τη? αν?τατη? παιδε?α?, αλλ? υπ?ρχουν ακ?μη πολλ? περιθ?ρια αναπτ?ξεω? του? κα? μ?λιστα με την δημιουργ?α περισσοτ?ρων προγραμμ?των σπουδ?ν.
????? Στην δε?τερη εν?τητα εξετ?σαμε τι? εξελ?ξει? στην επαγγελματικ? επιμ?ρφωση και κατ?ρτιση κατ? την πρ?τη δεκαετ?α του 21ου αι?να. Την αναγκαι?τητα για την απ?κτηση ν?ων γν?σεων, δεξιοτ?των και στ?σεων απ? ?λου? του? πολ?τε? επισημα?νει η Ευρωπα?κ? Επιτροπ? απ? το 2000. Στην Ελλ?δα τα ΚΕΚ αναλαμβ?νουν να σηκ?σουν ?να σημαντικ? β?ρο? αυτο? του ?ργου και μ?λιστα με την μ?θοδο τη? ΑεξΑΕ εκμεταλλευ?μενα την αν?πτυξη των ν?ων τεχνολογι?ν. Η παιδαγωγικ? επιστ?μη αντιμετ?πισε τι? ν?ε? καταστ?σει? που δημιουργ?θηκαν ρ?χνοντα? το β?ρο? στη δημιουργ?α καταλλ?λου εκπαιδευτικο? υλικο?, εντ?που και ηλεκτρονικο?, ?τσι ?στε οι εν?λικε? εκπαιδευ?μενοι με την χρ?ση αυτο? του υλικο? να αναπτ?σσονται προ? την μ?θηση. Οι ν?ε? τεχνολογ?ε? επιτρ?πουν πλ?ον την χρ?ση περισσοτ?ρου ηλεκτρονικο? υλικο? και αποτελεσματικ?τερη? επικοινων?α?. Μ?λιστα η τηλεδι?σκεψη μπορε? να φανε? εξαιρετικ? σημαντικ? στην επικοινων?α μεταξ? εκπαιδευτο? και εκπαιδευομ?νου. Οι δυνατ?τητε? για αποτελεσματικ? κατ?ρτιση μ?σω τη? ΑεξΑΕ υπ?ρξαν και στην Ελλ?δα και αξιοποι?θηκαν απ’ ?σου? ?δειξαν ενδιαφ?ρον. Αυτο?, ?σω? ?πρεπε να ?ταν περισσ?τεροι. ?μω? ποτ? δεν ε?ναι αργ?.
Βιβλιογραφ?α
- Αλεξι?δου, Α. (2011). Η Αναθε?ρηση του Νομοθετικο? και Λειτουργικο? πλαισ?ου του Ελληνικο? Ανοικτο? Πανεπιστημ?ου. Open Education -The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology, 7(1) , 118-124.
- Αυτοτελε?? Θεματικ?? Εν?τητε? & Προγρ?μματα Κατ?ρτιση? Μικρ?? Δι?ρκεια?. (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο Κ?πρου: http://www.ouc.ac.cy/web/guest/studies/diaviou
- Βεργ?δη?, Δ. (2008). Εισαγωγ? στην Εκπα?δευση Ενηλ?κων, τ. Β?, Η Εξ?λιξη τη? Εκπα?δευση? Ενηλ?κων στην Ελλ?δα και η Κοινωνικ?-Οικονομικ? Λειτουργ?α τη?. Π?τρα: Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Διεξαγωγ? εξετ?σεων. (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο: http://www.eap.gr/view.php?artid=538
- Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο. (2011, 11 26). Αν?κτηση απ? Γεωγραφικ? κατανομ? των ομαδικ?ν συμβουλευτικ?ν συναντ?σεων (Ο.Σ.Σ.) απ? το ακαδημα?κ? ?το? 2011-12 : http://www.eap.gr/view.php?artid=500
- Επιτροπ?. (2000). ?γγραφο ?εργασ?α? των υπηρεσι?ν τη? Επιτροπ??. Υπ?μνημα σχετικ? με την εκπα?δευση καθ?λη τη δι?ρκεια τη? ζω??. Βρυξ?λε?: Ευρωπα?κ? Επιτροπ?.
- Η διαδικασ?α επιλογ?? των φοιτητ?ν . (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο: http://www.eap.gr/view.php?artid=488
- Μεθοδολογ?α εκπα?δευση?. (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ελληνικ? και Καποδιστιακ? Πανεπιστ?μιο, Κ?ντρο Συνεχιζ?μενη? Εκπα?σευση? και Κατ?ρτιση?:? http://elearn.elke.uoa.gr/elearn/method.html? Μεθοδολογ?α.
- Κριτ?ρια επιλογ??. (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο Κ?πρου: http://www.ouc.ac.cy/web/guest/ait/kritiria
- Λιοναρ?κη?, Α. (1998, 1999). Ιδρ?ματα Ανοικτ?? και εξ Αποστ?σεω? Εκπα?δευση?. Στο Δ. Βεργ?δη?, Α. Λιοναρ?κη?, Α. Λυκουργι?τη?, Β. Μακρ?κη?, & Χ. Ματραλ??, Ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? εκπα?δευση, τ. Α?Θεσμο? και λειτουργ?ε? (σσ. 143-244). Π?τρα: Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Λιοναρ?κη?, Α., & Λυκουργι?τη?, Α. (1998, 1999). Ανοικτ? και Παραδοσιακ? Εκπα?δευση. Στο Δ. Βεργ?δη?, Α. Λιοναρ?κη?, Α. Λυκουργι?τη?, Β. Μακρ?κη?, & Χ. Ματραλ??, ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? εκπα?δευση, τ. Α' Θεσμο? και Λειτουργ?ε? (σσ. 19-36). Π?τρα: Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Λιοναρ?κη?, Α. (2005). Ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? Εκπα?δευση. Στο Π. Βασ?λα, Ι. Γκι?σο?, Μ. Κουτσο?μπα, Α. Λιοναρ?κη?, Μ. Ξ?νο?, & Χ. Παναγιωτακ?πουλο?, Ανοικτ? και εξΑαποστ?σεω? Εκπα?δευση, Παιδαγωγικ?? και Τεχνολογικ?? Εφαρμογ?? (σσ. 19-36). Π?τρα: Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Λιοναρ?κη?, Α., Παναγιωτακ?πουλο? Χ., Ξ?νο? Μ. (2005). Ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? Εκπα?δευση. Στο Π. Βασ?λα, Ι. Γκι?σο?, Μ. Κουτσο?μπα, Α. Λιοναρ?κη?, Μ. Ξ?νο?, & Χ. Παναγιωτακ?πουλο?, ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? εκπα?δευση, Παιδαγωγικ?? και τεχνολογικ?? εφαρμογ?? (σσ. 19-36). Π?τρα: Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Λυκουργι?τη?, Α. (1998, 1999). Το Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο. Στο Δ. Βεργ?δη?, Α. Λιοναρ?κη?, Α. Λυκουργι?τη?, Β. Μακρ?κη?, & Χ. Ματραλ??, Ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? εκπα?δευση, τ. Α?Θεσμο? και λειτουργ?ε? (σσ. 125-142). Π?τρα: Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Ματραλ??, Χ., & Λυκουργι?τη?, Α. (1998, 1999). Ιδια?τερα εκπαιδευτικ? "εργαλε?α" - μ?θοδοι. Στο Δ. Βεργ?δη?, Α. Λιοναρ?κη?, Α. Λυκουργι?τη?, Β. Μακρ?κη?, & Χ. Ματραλ??, Ανοικτ? και εξ αποστ?σεω? εκπα?δευση, τ. Α' Θεσμο? και Λειτουργ?ε? (σσ. 37-94). Π?τρα: Ελληνικ? ανοικτ? Πανεπιστ?μιο.
- Ν 2552/1997, Ελληνικ?? Δημοκρατ?α?. (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο: http://media.eap.gr/images/stories/pdf/n2552_13_01_10_F12827.pdf
- Ν. 234(Ι)/2002 Κυπριακ?? Δημοκρατ?α?. (n.d.). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο Κ?πρου: http://www.ouc.ac.cy/web/guest/university/genika/laws
- Παρουσ?αση. (n.d.). Take a tour of the Virtual Campus. Αν?κτηση 11 29, 3011, απ? Univercitat Uberta de Catalunya: http://www.uoc.edu/portal/_resources/EN/demos/campus_virtual/index.html
- Προγρ?μματα τηλεκατ?ρτιση?. (2011). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Διαδικτυακ? π?λη Τηλεκατ?ρτιση? τη? i-learn: http://elearning.ilc.gr/course/category.php?id=6
- Χουλι?ρα, Ξ. (2010). Η Αξιολ?γηση των εκπαιδευτικ?ν οργανισμ?ν και ιδρυμ?των, η συστημικ? θεωρ?α και το Ελληνικ? Ανοικτ? Πανεπιστ?μιο. Open Education - The Journal for Open and Distance Education and Educational Technology, 6(1) , 201-220.
- Cobarsi, J. (2007). The Open University of Catalonia as a Virtual University. Encyclopedia of Networked and Virtual Organizations. Idea Group. , 1145-1149.
- OU. (n.d.). National and Regional Centres. Αν?κτηση 11 26, 2011, απ? About the OU: http://www8.open.ac.uk/about/main/faculties-and-centres/national-and-regional-centres
- Sangra, A. (2002, January). A New Learning Model for the Information and Knowledge Society: The case of the Universitat Oberta de Catalunya (UOC). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? The International Reviewof Research in open and distance learning: http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/55/114
- Sangra, A., Vlachopoulos, D., & Cabrera, N. (2011). The conceptual framework of e-learning: a view from inside. The International Journal of Learning, 18 .
- Studying at the UOC. (n.d.). Αν?κτηση 11 29, 2011, απ? Univercitat Uberta de Catlunya: http://www.uoc.edu/portal/english/la_universitat/coneix_la_uoc/faqs/estudiar_uoc/index.html
- The OU in Europe. (2011, 11 29). Αν?κτηση απ?: About the OU: http://www8.open.ac.uk/europe/
|
|