?ν Δαφν??, 6/19- 4
- 2011
Πρ??
?σι?τατον ................... Μοναχ?ν
?σι?τατε
π?τερ,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
?πειτα ?π?
τ?ν ?π? 10-1-2011 ?πιστολ?ν σου, (...) Μ? ?ρωτ?? λοιπ?ν τ? ?ννο? ?ταν λ?γω ?τι ≪? Θε?α
φ?σι? δ?ν ?ποτελε? τ?ν ?π?σταση το? Σωτ?ρο? Χριστο? μα?≫.
Μπορε? ν? ε?πωθε?
τ?: ≪? θε?α Φ?σι? ?πετ?λεσε τ?ν ?π?στασιν το? Σωτ?ρο?;≫
? ?κφραση:
≪? θε?α Φ?σι? ?πετ?λεσε τ?ν ?π?στασιν το? Σωτ?ρο?≫, ? ?π? τ? ?κριβ?στερον:
≪...τ?? θε?α? φ?σεω? τ?? ?ποτελο?ση? τ?ν προσωπικ?ν ?π?στασιν το? Σωτ?ρο?...≫
ε?ναι στ?ν Δογματικ? το? Χρ?στου ?νδρο?τσου (σελ. 187). Πολλο? θεωρο?ν τ?ν
Δογματικ? α?τ? ?? ?ριστη. Προσωπικ?? δ?ν ?χω μεγ?λη ?κτ?μηση στ?? δι?φορε?
≪Δογματικ??≫ τ?ν συγχρ?νων Θεολ?γων κα? προτιμ? τ? ?ργα τ?ν ?γ?ων Πατ?ρων. ?
Δογματικ? το? Χρ?στου ?νδρο?τσου ε?χε κατηγορηθε? ?? περι?χουσα πολλ? σφ?λματα
?δη ?π? τ?τε πο? κυκλοφ?ρησε, κα? μ?λιστα ?χουν γραφε? δ?ο σχετικ? συγγρ?μματα.
Τρ?α ?π? α?τ? ?πεσ?μανα σ? ?ρθρο μου στ?ν Φων? τ?? ?ρθοδοξ?α? τ?ν
Νο?μβριο-Δεκ?μβριο το? 1999 τ? ?πο?ο κα?
?πισυν?πτω
. ? ?φορμ? ?ταν ? χρ?ση
?ποσπασμ?των ?π? συγγρ?μματα το? ?νδρο?τσου ?ναντ?ον τ?? ?ερ?? Συν?δου, ?σ?ν ν?
?ταν ? ?νδρο?τσο? κ?ποιο? μεγ?λο? Πατ?ρα? τ?? ?κκλησ?α?!
Το?το ?δ?ν,
? ?κ Καλ?μνου καραδοκ?ν ν? ?νακαλ?ψ? κ?τι γι? ν? κατηγορ?σ?, πρ?ην ?π?σκοπο?
Δωδεκαν?σου κ. Καλλ?νικο? Καραφυλλ?κη?, ?ξερ?γη βραδυφλεγ?? τ? 2006 κα? ?ρχισε
ν? δημοσιε?ει ?ναντ?ον μου ?ρρητα ρ?ματα θεωρ?ντα? τ?ν προηγο?μενη ρ?ση το?
?νδρο?τσου ?? ?ρθ?δοξη κα? κατ? συν?πειαν ?μ? ?? α?ρετικ?.
?ξιοσημε?ωτο ε?ναι ?τι δ?ν βρ?κε
καν?ναν ?λλο ?ποστηρικτ? σ? α?τ? του τ?ν ?ν?ργεια κα? ?παρ? το?? πολλο?? κα?
ποικ?λου? πολεμ?ου?- κανε?? δ?ν διανο?θηκε ν? συμφων?σει μαζ? του κα? ν?
θεωρ?σει α?τ?ν τ?ν συγκεριμ?νη φρ?ση του ?νδρο?τσου ?? ?ρθ?δοξη.
?φ?σον ?μω? μ? κατηγ?ρησε ?? α?ρετικ? ε?χα
?ποχρ?ωση ν? ?παντ?σω κα? συνεπ?? ?γραψα τ? ?ξ?? σ? ?να μικρ? σχ?λι? μου στ?ν
≪Φων? τ?? ?ρθοδοξ?α?≫ (?.φ. 941, ?ο?λ. ? Α?γ. 2006, σελ. 18, 19).
?
? ?ν Πιθαρ??
Καλ?μνου κατοικ?ν κα? ≪τ? τ?? ?. Συν?δου ?φορ?ν≫, πρ?ην ?π?σκοπο? τ?? ?κκλησ?α?
μα? κ. Καλλ?νικο? δι? τ?? ≪Φων??≫ του (? ?πο?α κ?θε ?λλο παρ? ≪Πατερικ?≫ ε?ναι)
π?λιν ?ξαπολ?ει μ?δρου? ?καταπ?νητου? κατ? τ?? ?. Συν?δου τ?? ?κκλησ?α? μα?,
?γκαλε? δ? τ?ν διευθυντ?ν τ?? ≪Φων?? τ?? ?ρθοδοξια?≫ ?π? α?ρ?σει, δι?τι ?χαρακτηρισεν
κακ?δοξον τ? φρ?νημα το? Καθηγητο? ?νδρο?τσου ?τι ≪? Θε?α φ?σι? ?πετ?λεσε τ?ν
?π?στασιν το? Σωτ?ρο?≫!
Το?το, ? συμπαθ?? κ. Καλλ?νικο? θεωρε? ?ρθ?δοξον (!) κα?
?πορε? π?? ο?δε?? ?ντ?δρασεν ε?? τ?ν ?πισ?μανσιν το? Διευθυντο? τ?? ≪Φ.τ.Ο.≫ ?τι
? ?κφρασι? α?τ? ε?ναι κακ?δοξο?(!).
Συν?λθετε κ. Καλλ?νικε. ? θε?α φ?σι? δ?ν ?πετ?λεσε τ?ν
?π?σταση το? Χριστο?. Δι?τι ? φ?σι? το? Θεο? ε?ναι ? ο?σ?α Του. ? ?π?στασι? ε?ναι
τ? Πρ?σωπον το? Θεο? Λ?γου. ? ο?σ?α, ?πω? κα? ? ?ν?ργεια το? Θεο?, ?ν?κει ε??
τ? κοιν? το? Θεο?. Ε?ναι, δηλαδ?, κοιν? κα? δι? τ? τρ?α πρ?σωπα τ?? ?γ?α?
Τρι?δο?. Α? ?ποστ?σει?, ?ν?κουν ε?? τ? ?κοιν?νητα. ? κ?θε ?π?στασι? ε?ναι
διαφορετικ?. Ε?ναι τ? μ?νον διαφορετικ?ν τ? ?πο?ον ?χουν τ? τρ?α πρ?σωπα τ?? ?γ.
Τρι?δο?. ? κ. Καλλ?νικο? συγχ?ει τ?ν Φ?σιν μ? τ?ν ?π?στασιν.
?
? ?γιο? ?ω?ννη? ?
Δαμασκην?? γρ?φει: ≪Κα? ?τι μ?ν ? Θε?? ?νθρωπο? γ?γονε κα? ? ?νθρωπο? Θε??,
ε?ρηται [?χει λεχθε?]. Θε?? γ?ρ ? Λ?γο?, γ?γονεν δ? ?μεταβλ?τω? ?νθρωπο?. ?τι
δ? ? θε?τη? [? Θε?α Φ?σι?] ?νθρωπο? γ?γονεν ? ?σαρκ?θη ? ?νηνθρ?πησεν, ο?δαμ??
?κηκ?αμεν*. (...) Θε?τη? μ?ν γ?ρ τ?ν φ?σιν δηλο?, τ? δ? Πατ?ρ τ?ν ?π?στασιν,
?σπερ κα? ?νθρωπ?τη? τ?ν φ?σιν [δηλο?], Π?τρο? δ? [λ.χ.] τ?ν ?π?στασιν. (...) ?π?
π?σι το?τοι? ?στ?ον [=?? ε?ναι γνωστ?ν], ?? ? Πατ?ρ κα? τ? Πνε?μα τ? ?γιον κατ?
ο?δ?να λ?γον τ? σαρκ?σει το? Λ?γου κεκοιν?νηκεν ε? μ? κατ? τ?? θεοσημ?α? [=μ?
τ? σημε?α πο? φανερ?νουν τ?ν θ?λησιν το? Θεο?] κα? κατ? ε?δοκ?αν [=συγκατ?θεσιν]
κα? βο?λησιν.≫ (?. Δαμασκ. Ε.Π.Ε. τ. 1 σ?λ. 330].
? Φα?νεται ?τι ? κ. Καλλ?νικο? δ?ν ?π?στη τ?ν α?ρετικ?ν
φρονημ?των, δι? τ? ?πο?α κατεδικ?σθη τ? 1998, ?ν ?κ τ?ν ?πο?ων ?το κα? ? σ?γχυσι?
τ?ν ?ποστατικ?ν ?διωμ?των το? Τριαδικο? Θεο?**.
Παρ’ ?λα τα?τα ?ξακολουθε? ?κτοτε ν? ≪θεολογε?≫
συγγρ?φοντα? δυσν?ητα ?ρθρα, τ? ?πο?α χρε?αν ?χουσι... Καλυμν?ου σπογγοδ?φου
δι? τ?ν ?ν?συρσιν το? νο?ματο?.
?κ?μη, ? κ. Καλλ?νικο? θεωρε? ?τι ? Διευθυντ?? το? παρ?ντο?
Περιοδικο? δ?ν ?π?δωσεν ?ρθ?? τ? ν?ημα τ?ν λ?γων το? ?γ. Γρηγορ?ου το? Παλαμ?
περ? το? σκοπο? τ?? δημιουργ?α?. Παραπ?μπομεν α?τ?ν ε?? τ?ν σελ. 9, πο?
κατατ?θεται ? γν?μη ?ν?? ?λλου ?κκλησιαστικο? συγγραφ?ω?, το? Συμε?ν
Θεσσαλον?κη? ? ?ποιο?, ?π’ ?τι φα?νεται, διαφωνε? μ? τ?? ?ρμηνε?α? το? κ.
Καλλιν?κου, ?πω? -βεβα?ω?- κα? ? ?γιο? Νικ?δημο? ? ?γιορε?τη?. ?με?? ?ρκο?μεθα
ν? ?παναλαμβ?νωμεν ?ν ταπειν?σει ?,τι ε?πον ο? ?γιοι. ? κ. Καλλ?νικο? θεωρε?
?τι ε?ναι ε?? θ?σιν ν? διορθ?νη κα? το?? ?γ?ου? ?κ?μη! Κα? το?το, ?ν? ?χει
συλληφθε? κατ? τ? παρελθ?ν ν? ?γνοε? βασικ? δ?γματα τ?? π?στεω?, π?? τ? ?τι ?
Χριστ?? προσ?λαβε σ?ρκα ?μψυχωμ?νη μ? ψυχ?ν λογικ?ν κα? ?τι ? Θε?? ε?ναι
πανταχο? παρ?ν τ?σον κατ’ ?ν?ργειαν τ?σον κα? κατ’ ο?σ?αν (?ν κα? ? ο?σ?α του
δ?ν μετ?χεται ποτ? ?π? τ?ν κτισμ?των).
?μοι?ζει μ? ?νθρωπον, ? ?πο?ο? ?ν? συνελ?φθη ν? ?γνο? τ?ν
προπα?δειαν, ?πιχειρε? ν? μ?? πε?σ? ?τι ε?ναι ε?? θ?σιν ν? ?πιλ?? διαφορικ??
?ξισ?σει? κα? ?λοκληρ?ματα!
---------------------------------------------
* Σ.σ. Κα? ?με?? μ?λι? τ?ρα τ? ≪?κηκ?αμεν≫ ?π? το??
?νδρο?τσον κα? Καλλ?νικον Καραφυλλ?κην.
** ?λεγε: ≪? Πατ?ρ δ?ν ε?ναι Υ???, ο?τε ?γιον Πνε?μα, ε?ναι
?μω? Θε?? κα? ?? τοιο?το? ε?ναι κα? Πατ?ρ κα? Υ??? κα? ?γιον Πνε?μα≫.
?ταν ?γραψα
τ? προηγο?μενα, τ?τε μ? περισσ?τερο μ?νο? ?ρχισε ? κ. Καλλ?νικο? Καραφυλλ?κη?
ν? καταφ?ρεται κα? κατ? τ?? διακρ?σεω? τ?ν ?ννοι?ν ≪κοιν?≫ κα? ≪?κοιν?νητα≫ τ??
?γ?α? Τρι?δο?. ?φο? ?ρε?νησε, ?π’ ?τι φα?νεται, τ? θ?μα, διεπ?στωσε πλ?θο?
?ναφορ?ν στ?ν βιβλιογραφ?α ?ναντ?ον τ?ν πρωτοφαν?ν του ?π?ψεων κα? ?ρχισε ν?
?ρθρογραφε? ?ναντ?ον ?λων ?σων ?ναφ?ρονται σ? α?τ?? τ?? ?ννοιε?, στ?? ?πο?ε?
προσ?δωσε ? ?διο? ?λλο νο?μα, διαφορετικ? ?π? τ? κοιν?? ?ποδεκτ? στ?ν θεολογικ?
?ρολογ?α μ? ?ποτ?λεσμα ν? γ?νει καταγ?λαστο?...
?πειτα ?π?
τ? ?σα σο? περι?γραψα, γ?νεται σαφ?? ?τι γι? ν? κατανο?σει? γιατ? δ?ν ε?ναι
?ρθ? ν? λ?γομε ?τι ≪? Θε?α Φ?ση ?πετ?λεσε τ?ν ?π?σταση το? Σωτ?ρο?≫ πρ?πει ν?
διευκρινισθο?ν δ?ο πρ?γματα: α) Τ? ε?ναι α?τ? τ? λεγ?μενα ≪κοιν? κα?
?κοιν?νητα≫ κα? β) Να ?ναλ?σουμε περισσ?τερο τ? σχετικ? λ?για το? ?γ?ου ?ω?ννου
το? Δαμασκηνο? πο? προαν?φερα.
α) Περ? τ?ν
λεγομ?νων ≪κοιν?ν κα? ?κοινων?των≫ τ?? ?γ?α? Τρι?δο?
?ποιο?
?μιλε? περ? τ?? ?γ?α? Τρι?δο? ?ναφ?ρεται στ?
κοιν?
Τη? ? στ?
?κοιν?νητα
?δι?ματα
Α?τ??. Κοιν?
τ?? ?γ?α? Τρι?δο? ε?ναι ? ο?σ?α κα? ? ?ν?ργεια
το? Θεο?. ?κοιν?νητα ε?ναι τ? ?ποστατικ? ?δι?ματα: τ?
?γ?ννητον
το? Πατρ??, τ?
γεννητ?ν
το? Υ?ο? κα? τ?
?κπορευτ?ν
το? ?γ?ου
Πνε?ματο?. ?κοιν?νητα σημα?νει ?τι δ?ν κοινωνο?νται, δ?ν ε?ναι κοιν?, ε?ναι
διαφορετικ?. ?λα ε?ναι
κοιν?
στ?ν ?γ?α Τρι?δα
?κτ?? ?π? α?τ? τ? ?ποστατικ?
?δι?ματα
. Γι? αυτ? κα?
?δι?
ματα
λ?γονται, ??
?δια
τ?? κ?θε ?ποστ?σεω?. ?? τ? δο?με λ?γο
πι? ?ναλυτικ?.
ΚΟΙΝΑ
ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
Ο?σ?α
του Θεο?
? ο?σ?α το? Θεο? ε?ναι μ?α, κοιν? κα?
στ? τρ?α πρ?σωπα τ?? ?γ?α? Τρι?δο?. Ε?ναι ?κτιστη, ??ρατη, ?ν?κφραστη,
?περιν?ητη, ?κατ?ληπτη κα? ? ?νθρωπο? ?σο ?γιο? κι ?ν γ?νει δ? μπορε? ν’
?ποκτ?ση μετοχ? ? μ?θεξη α?τ?? (? ?ποδοχ? το? μεθεκτο? τ?? ο?σ?α? του Θεο?
ε?ναι πανθε?σμ??).
? ο?σ?α του Θεο? ε?ναι ?κατ?ληπτη
?ντελ?? ?π? ?μ??. ?π? τ?? ?ν?ργει?? τη? γνωρ?ζουμε τ?ν ?παρξ? τη?.
?ν?ργεια
το? Θεο?
?πω? ? ο?σ?α του Θεο? ε?ναι μ?α, κα? ?
?ν?ργεια α?το? ε?ναι μ?α. Διαιρε?ται ?μω? ?διαιρ?τω? κα? πολλαπλασι?ζεται
?πολλαπλασι?στω? ?ν?λογα μ? τ? ?ργο πο? ?πιτελε? σ? κ?θε περ?πτωση. Γι? α?τ? μπορο?με
ν? ?μιλο?με κα? περ? τ?ν
?νεργει?ν
το? Θεο?. Ο?
?ν?ργειε? το? Θεο? πηγ?ζουν ?κ τ?? ο?σ?α? / φ?σεω? Του κα? γι’ α?τ? ε?ναι
ο?σι?δει? ? φυσικ?? ?ν?ργειε?. ?κ?μη ?νομ?ζονται κα? φυσικ? ?δι?ματα το? Θεο?.
? φ?ση γενν?, ? ?ν?ργεια ποιε?, κτ?ζει. Τ? κτ?σματα δ?ν ε?ναι ?ν?ργειε? το?
Θεο?, ?λλ? ?ποτελ?σματα ?νεργει?ν το? Θεο?, τ? ?νεργηθ?ντα δηλ. ποι?ματα
?νεργει?ν.
Διαφορ?
ο?σ?α? κα? ?ν?ργεια?
? ο?σ?α κα? ? ?ν?ργεια το? Θεο? ε?ναι
?κτιστε?. ?μω? ? ο?σ?α διαφ?ρει ?π? τ?ν ?ν?ργεια το? Θεο?. ? ?ν?ργεια πηγ?ζει
?π’ τ?ν ο?σ?α. Κ?θε ο?σ?α ?χει τ?ν ?ν?ργει? τη?.
? ο?σ?α ε?ναι τ? α?τιον ? δ? ?ν?ργεια τ?
α?τιατ?ν. ? ?ν?ργεια ε?ναι ? ο?σι?δη? κ?νησι? τ?? φ?σεω?, ? ?πο?α ≪?νεργε?ται μ?λλον
? ?νεργε?≫ (?γ. ?. Δαμασκην??).
ΑΚΟΙΝΩΝΗΤΑ
ΥΠΟΣΤΑΤΙΚΑ ΙΔΙΩΜΑΤΑ
Μ? τ?ν ?ρο ?π?σταση ?ννοο?με πρ?σωπο
κα? τρ?πον ?π?ρξεω?. Τ? πρ?σωπα τ?? ?γ. Τρι?δο? ε?ναι ? Πατ?ρ, ? Υ??? κα? τ?
?γ. Πνε?μα.
Γι? τ? κ?θε πρ?σωπο ?π?ρχει κα?
διαφορετικ?? τρ?πο? ?π?ρξεω?. ? Πατ?ρ ?χει τ? ?γ?ννητον, τ? ?να?τιον, ? ?διο?
ε?ναι ?ξ’ ο?δεν?? κα? ε?ναι ? α?τ?α τ?ν ?λλων προσ?πων. ? Πατ?ρ ?χει ≪το
γενν?ν≫, δι?τι γενν? τ?ν Υ??ν κα? ≪τ? ?κπορευτ?ν≫ δι?τι ?κπορε?ει τ? ?γιον
Πνε?μα. Ε?ναι γενν?τωρ το? Υ?ο? κα? Προβολε?? το? ?γ. Πνε?ματο?.
? Υ??? ε?ναι α?τιατ?? (?χει α?τ?αν τ?ν
Πατ?ρα) δι?τι ?χει τ? γενν?σθαι γι’ α?τ? κα? λ?γεται Υ??? κα? Λ?γο?. ? γ?ννησι?
ε?ναι τρ?πο? ?π?ρξεω? ?χρ?νω?.
Τ? ?γιον Πνε?μα ε?ναι α?τιατ?ν κα? ?χει
τ? ?κπορε?εσθαι ?ποκλειστικ?? ?κ το? Πατρ??.
Τ? ?κριβ?? ε?ναι ? γ?ννηση κα? τ? ?
?κπ?ρευση, ε?ναι κα? θ? ε?ναι παντελ?? ?γνωστο μυστ?ριο γι? τ?ν ?νθρωπο.
? Πατ?ρ ?χει τ? γενν?ν, ? Υ??? τ? γενν?σθαι
κα? τ? ?γιον Πνε?μα τ? ?κπορε?εσθαι. Α?τ? ε?ναι τ? ?ποστατικ? Του? ?δι?ματα κα?
δηλ?νουν τ?ν τρ?πο ?π?ρξεω? το? καθεν?? Προσ?που ξεχωριστ?. Τ? γενν?ν πο? ?χει
? Πατ?ρ,
δ?ν
?χει ? Υ??? κα?
τ? ?γιον Πνε?μα. Τ? γενν?σθαι πο? ?χει ? Υ???,
δ?ν
το ?χει ? Πατ?ρ κα? τ? ?γιον Πνε?μα κα? τ? ?κπορε?εσθαι
πο? ?χει τ? ?γιον Πνε?μα,
δ?ν
?χει ? Πατ?ρ κα? ? Υ???. ?
Πατρ?τη?
το?
Πατρ?? ε?ναι ?δι?τητα
?κοιν?νητη
πρ?? τ? ?λλα δ?ο πρ?σωπα τ?? ?γ?α? Τρι?δο?.
Ε?ναι ?δι?τητα
μ?νου
το? Πατρ??. ?μο?ω? τ?
Γεννητ?ν
γι? τ?ν Υ?? κα? τ?
?κπορευτ?ν
γι? τ? Αγιον Πνε?μα. ? κ. Καλλ?νικο? Καραφυλλ?κη? δ?ν ?χει
ξεκαθαρ?σει α?τ?? τ?? ?ννοιε? μ?σα του. Γι? α?τ? κα? ?χει καταδικασθε?, δι?τι
?σ?ν το?? ?λλοι?- μ? κ?ποιε? βλ?σφημε? ?κφρ?σει? πο? ε?χε δημοσιε?σει (κα?
ο?δ?ποτε ?νεκ?λεσε ?πισ?μω?) διετ?πωνε τ?ν σ?γχυση τ?ν ?ποστατικ?ν ?διωμ?των,
γεγον?? πο? ?δηγε? στ?ν α?ρεση το? Σαβελλιανισμο?. ?? ξεκαθαρ?σει ?πιτ?λου? τ?
φρονε? ?π? α?τ?ν: Τ? ?ποστατικ? ?δι?ματα τ?? ?γ?α? Τρι?δο? τ? τ? θεωρε? κοιν?,
? μ? κοιν? (?κοιν?νητα). Δι?τι ?χει βαλθε? μετ? πεισμον?? ν? πε?σει ?κ?μη κα?
?σου? δ?ν ε?χαν πεισθε? γι? τ? δ?καιον τ?? Συνοδικ?? του καταδ?κη? κα? α?τ?
ε?ναι πολ? λυπηρ?.
?ποθ?τω ?τι ?κλαμβ?νει τ?ν ?ρο
≪?κοιν?νητα≫ κατ? τ?ν κοινωνιολογικ? σημασ?α τ?? λ?ξεω? κα? ?χι μ? τ?ν ?ννοια
πο? τ?? προσδ?δεται ?? Θεολογικο? ?ρου. ?μω? ο? λ?ξει? που χρησιμοποιο?νται
στ?ν Θεολογ?α, δ?ν ?χουν π?ντοτε τ?ν ?δια σημασ?α μ? το?? ?ντ?στοιχου? ?ρου?
τ?? φιλοσοφ?α?, τ?? ψυχολογ?α? κ.λπ. ?π?ρχουν ?ροι μ? ?ξειδικευμ?νη σημασ?α
?ν?λογα μ? τ?ν κ?θε ?πιστ?μη. ?ξ?ρτημα λ.χ. στ?ν ?κκλησιαστικ? ?ρολογ?α ε?ναι
τ? μετ?χι Μον?? (?ξαρτημ?νο). Στ?ν Μηχανολογ?α (στ?ν ?πο?α ? κ. Καλλ?νικο?
Καραφυλλ?κη? ε?ναι πολ? καλ??) ?χει ?λλη ?ννοια.
Γι? α?τ? κα? ? ?γιο? ?ω?ννη? ?
Δαμασκην?? κ?νει κ?ποιε? διευκριν?σει? ?? πρ?? το?? ?ρου? πο? χρησιμοποιε?
κα? καθιστ? ?ξ ?ρχ?? σαφ?? ?τι ο? ?ροι
φ?σι?
,
ο?σ?α
,
μορφ?
, ?ν κα?
φιλοσοφικ?? ?χουν διαφορ?, στ? Θεολογ?α χρησιμοποιο?νται γι? ν? ?κφρ?σουν τ?ν
?ννοια τ??
ο?σ?α?
. ?μο?ω? ο? ?ροι
χαρακτ?ρ
,
πρ?σωπον
,
?π?στασι?
χρησιμοποιο?νται κα? ο? τρε?? γι? τ?ν ?ννοια τ??
?ποστ?σεω?
. Αυτ?? ο? διευκριν?σει? θ? μ?? φανο?ν ?δια?τερα χρ?σιμε?
γι? ν? κατανοο?σουμε τ? παρακ?τω λεγ?μενα το? ?γ?ου.
β) ≪?τι δ? ?
Θε?τη? ?νηνθρ?πησεν ο?δαμ?? ?κηκ?αμεν≫
? ?γιο? ?ω?ννη? ? Δαμασκην?? στ? 55
ο
κεφ. τ?? ?κριβο?? ?κδ?σεω? τ?? ?ρθοδ?ξου Π?στεω? ≪Περ? τ?? ?ν ε?δει κα? ?ν
?τ?μ? θεωρουμ?νη? φ?σεω? κα? διαφορ??, ?ν?σεω? κα? σαρκ?σεω?, κα? π?? ?κληπτ?ον
"τ?ν μ?αν φ?σιν το? θεο? λ?γου σεσαρκωμ?νην"≫ ?ρμηνε?ει ?ρθοδ?ξω? τ?ν
παρεξηγημ?νη ?π? το?? Μονοφυσ?τε? μ?χρι σ?μερα α?τ?ν ?κφραση το? ?γ?ου Κυρ?λλου.
Μεταξ? τ?ν ?λλων λ?γει:
?τι μ?ν ο?ν ? φ?σι? το? Λ?γου ?σαρκ?θη, ?τοι ?ν?θη σαρκ?,
ε?ρηται?
Τ? ?τι
? φ?σι?
το? Λ?γου ?σαρκ?θη, δηλαδ? ?ν?θηκε μ? Σ?ρκα,
?χει
λεχθε?. [Μπορε? να λ?γεται, δηλαδ?. Ε?ναι ?πιτρεπτ?]
φ?σιν δ? το? Λ?γου παθο?σαν σαρκ? ο?δ?πω κα? ν?ν ?κηκ?αμεν,
Τ? ?τι
? φ?σι? το? Θεο? λ?γου ?παθε δι? τ?? σαρκ??
,
δ?ν τ? ?κο?σαμε ποτ? μ?χρι τ?ρα [α?τ? δ?ν ε?ναι ?πιτρεπτ? ν? λ?γεται].
Χριστ?ν δ? παθ?ντα σαρκ? ?διδ?χθημεν?
Τ? ?τι
? Χριστ??
?παθε δι? τ?? σαρκ??
τ? ?χουμε διδαχθε?
?στε ο? τ?ν ?π?στασιν δηλο? τ? ε?πε?ν ≪φ?σιν το? Λ?γου≫.
Καθ?? δ?ν ?ννοο?με τ?ν ?π?σταση ?ταν λ?γομε ≪τ?ν φ?ση το?
λ?γου≫. [Δι?τι ? ?ννοια τ?? Φ?σεω? ε?ναι διαφορετικ? ?π? α?τ?ν τ?? ?ποστ?σεω?]
Λε?πεται το?νυν ε?πε?ν, ?τι τ? σεσαρκ?σθαι μ?ν ?ν?σθα? ?στι
σαρκ?,
?πομ?νει, λοιπ?ν,
ν? πο?με ?? συμπ?ρασμα ?τι τ? ≪σεσαρκ?σθαι≫ σημα?νει ≪?ν?θηκε μ? σ?ρκα≫,
τ? δ? σ?ρκα γεν?σθαι τ?ν Λ?γον α?τ?ν τ?ν το? Λ?γου
?π?στασιν ?τρ?πτω? γεν?σθαι τ?? σαρκ?? ?π?στασιν.
κα? τ? να πε? κανε?? ≪? Λ?γο? ?γινε σ?ρξ≫, σημα?νει ?τι ?
?π?σταση το? Θεο? Λ?γου ?γινε ?τρ?πτω? ?π?σταση τ?? σαρκ??.
[Δηλαδ?, ? ?ννοια το? ρητο? ≪? Λ?γο? σ?ρξ ?γ?νετο≫
δ?ν σημα?νει ?τι ? φ?ση κα? ο?σ?α τ??
Θε?τητο? μεταβλ?θηκε κα? ?γινε σ?ρκα δια τ?? ?πο?α? α?τ? ? φ?ση ?παθε (α?τ?
?ννοο?ν ο? Θεοπασχ?τε? Μονοφυσ?τε?), ?λλ? ?τι ? θε?α φ?ση ?ν?θηκε μ? τ?ν σ?ρκα,
μ? τ? ν? γ?νει ? Υπ?σταση το? Θεο? Λ?γου ?π?σταση κα? τ?? σαρκ??, δηλαδ? τ??
?νθρωπ?νη? φ?σεω? τ?ν ?πο?α προσ?λαβε].
Κα? ?τι μ?ν ? Θε?? ?νθρωπο? γ?γονε κα? ? ?νθρωπο? Θε??,
ε?ρηται.
Κα? τ? ?τι ? Θε??
?γινε ?νθρωπο? κα? ? ?νθρωπο? Θε?? ?χει λεχθε?.
Θε?? γ?ρ ? Λ?γο?, γ?γονεν δ? ?μεταβλ?τω? ?νθρωπο?.
Δι?τι ? Λ?γο? ε?ναι Θε?? κα? ?γινε ?νθρωπο? δ?χω? ν?
?ποστε? μεταβολ? ? θε?τητ? του.
?τι δ? ? θε?τη? ?νθρωπο? γ?γονεν ? ?σαρκ?θη ? ?νηνθρ?πησεν,
ο?δαμ?? ?κηκ?αμεν.
?μω? τ? ?τι ?
θε?τη? [=? Φ?σι? το? Θεο?, ? ο?σ?α Του] ?γινε ?νθρωπο?, ? ?σαρκ?θη ? ?νηθρ?πησε
α?τ? ποτ? δ?ν τ? ?κο?σαμε.
?τι δ? ? θε?τη? ?ν?θη τ? ?νθρωπ?τητι ?ν μι? τ?ν α?τ??
?ποστ?σεων, μεμαθ?καμεν.
?μω?, τ? ?τι ?
θε?τη? [=? Φ?σι? το? Θεο?, ? ο?σ?α Του] ?ν?θηκε μ? τ?ν ?νθρωπ?τητα [με τ?ν
?νθρ?πινη φ?ση (=ο?σ?α ? μορφ?) που προσ?λαβε] μ?σω μι?? τ?ν ?ποστ?σεων Α?τ??,
α?τ? τ? ?χουμε μ?θει.
Κα? ?τι ? Θε?? μορφο?ται, ?τοι ο?σιο?ται τ? ?λλ?τριον, ?τοι
τ? καθ? ?μ??, ε?ρηται.
Κα? τ? ?τι ? Θε??
μορφο?ται τ? ?λλ?τριον, δηλαδ? λαμβ?νει τ? δικ? μα? ?λλ?τρια μορφ? (φ?ση ?
ο?σ?α), ?χει λεχθε?.
?φ? ?κ?στη? γ?ρ τ?ν ?ποστ?σεων τ? Θε?? ?νομα τ?ττεται,
Δι?τι τ? ?νομα
Θε?? ταιρι?ζει σ? κ?θε μι? ?π? τ?? [τρε??] ?ποστ?σει? [Θε?? ? Πατ?ρ, Θε?? ?
Λ?γο?, Θε?? κα? τ? ?γιον Πνε?μα].
θε?τητα δ? ?π?
?ποστ?σεω? ε?πε?ν ο? δυν?μεθα.
?μω? τ? ν?
?ποκαλ?σουμε θε?τητα κ?ποια ?π? τ?? [τρε??] ?ποστ?σει? δ?ν γ?νεται.
Θε?τητα γ?ρ τ?ν Πατ?ρα μ?νον ? τ?ν Υ??ν μ?νον ? μ?νον τ?
Πνε?μα τ? ?γιον ο?κ ?κηκ?αμεν?
Δ?ν ?κο?σαμε ποτ?
ν? ?ποκαλε?ται ω? θε?τητα μ?νο? του ? Πατ?ρ, ? μ?νο? του ? Υ???, ? μ?νο του τ?
Πνε?μα τ? ?γιον.
θε?τη? μ?ν γ?ρ τ?ν φ?σιν δηλο?, τ? δ? Πατ?ρ τ?ν ?π?στασιν,
?σπερ κα? ?νθρωπ?τη? τ?ν φ?σιν, Π?τρο? δ? τ?ν
?π?στασιν. Θε?? δ? κα? τ? κοιν?ν τ?? φ?σεω? σημα?νει κα? ?φ? ?κ?στη? τ?ν
?ποστ?σεων τ?ττεται παρων?μω? ?σπερ κα? ?νθρωπο?? Θε?? γ?ρ ?στιν ? θε?αν ?χων
φ?σιν, κα? ?νθρωπο? ? ?νθρωπ?νην.
Δι?τι ? λ?ξη
≪θε?τη?≫ δηλ?νει τ?ν [θε?κ?] φ?ση, ?ν?
?
λ?ξη ≪Πατ?ρ≫ τ?ν ?π?σταση, ?πω? ?κριβ?? κα? ? λ?ξη ≪?νθρωπ?τη?≫ σημα?νει τ?ν
[?νθρωπ?νη] φ?ση, ?ν? ≪Π?τρο?≫ τ?ν ?π?σταση. ? λ?ξη ≪Θε??≫ φανερ?νει τ? κοιν?
τη? φ?σεω? κα? χρησιμοποιε?ται σ?ν ?π?νυμο σ? καθεμ?α ?π? τ?? ?ποστ?σει?, ?πω?
κα? ? ?ρο? ?νθρωπο?· δι?τι Θε?? ε?ναι α?τ?? πο? ?χει θε?α φ?ση, κα? ?νθρωπο?
α?τ?? πο? ?χει ?νθρ?πινη φ?ση.
?π? π?σι το?τοι? ?στ?ον, ?? ? Πατ?ρ κα? τ? Πνε?μα τ? ?γιον κατ?
ο?δ?να λ?γον τ? σαρκ?σει το? Λ?γου κεκοιν?νηκεν ε? μ? κατ? τ?? θεοσημ?α? κα?
κατ? ε?δοκ?αν κα? βο?λησιν.
?πιπλ?ον ?? ε?ναι
γνωστ?, ?τι ? Πατ?ρ κα? τ? ?γιον Πνε?μα μ? καν?να τρ?πο δ?ν ?χουν συμμετ?σχει
στ? σ?ρκωση το? Λ?γου, παρ? μ?νον μ? Θε?κ? σημε?α πο? φανερ?νουν τ?ν
συγκατ?θεση κα? τ? θ?λησ? του?.
?π? τ?ν
προηγο?μενη ?ν?λυση, νομ?ζω γ?νεται κατανοητ? ? διαφορ? τ?? Φ?σεω? ?π? τ?ν ?π?σταση
κα? ?τι δ?ν ε?ναι ?πιτρεπτ? ν? λ?γομε ?τι ? Θε?α Φ?σι? ?πετ?λεσε τ?ν ?π?σταση το?
Σωτ?ρο?. Τ? ?ρθ? ε?ναι ?τι ? ?π?στασι? το? Θεο? Λ?γου, ? ?πο?α προαιων?ω? ε?χε
μ?νον Θε?α Φ?ση, κ?ποια χρονικ? στιγμ? τ?? ?στορ?α? προσ?λαβε
κα?
?νθρ?πινη φ?ση. Α?τ? ? ?νθρωπ?νη φ?σι? (ο?σ?α
? μορφ?) το? Σωτ?ρο? λ?γεται κα? πρ?σλημμα, δι?τι ≪?π’ ?σχ?των δ? τ?ν χρ?νων≫ προσ-
?λ?φθη ?π? τ?ν πρ? τ?ν α??νων ?κ Πατρ?? γεννηθ?ντα Θε?ν Λ?γον. Τ? πρ?σλημμα
το?το ?ταν σ?ρξ ?μψυχο?, ?μψυχωμ?νη μ? ψυχ? λογικ?, δηλαδ? τ?λειο? ?νθρωπο?, ?
?πο?ο? ?μω? ε?χε ?ξ ?ρχ?? κα? ?π? τ?ν πρ?την στιγμ? τ?? ?παρξε?? του (τ?ν
στιγμ? το? Ε?αγγελισμο?) ?? ?π?στασ? του, τ?ν ?π?σταση το? Θεο? Λ?γου. ? Θε?κ?
φ?σι? ε?ναι ?ξ ?ρισμο? ?πλ? κα? ?μετ?βλητη γι? αυτ? κα? ποτ? δ?ν ?π?ρχει
περ?πτωση ν?
γ?νει κ?τι ?λλο ?π? α?τ?
πο? ε?ναι.
?ποιο? λ?γει ?τι ? Φ?σι? το? Θεο?
?πετ?λεσε τ?ν ?π?σταση το? Σωτ?ρο? ?πλ?? φανερ?νει ?τι ο? ?ννοιε? τ?? φ?σεω?
κα? τ?? ?ποστ?σεω? δ?ν ε?ναι ξεκ?θαρε? μ?σα του, δ?ν τ?? κατανοε? κα? τ??
συγχ?ει. Α?τ? ?παθαν κα? ο? Μονοφυσ?τε?. ?π? α?τ? π?σχει δυστυχ?? κα? ? κ.
Καλλ?νικο? Καραφυλλ?κη?. Σ? δ? ?σι?τατε π?τερ, ?κολουθ?ντα? τ?ν ?γιο ?ω?ννη τ?ν
Δαμασκην?, ?? διατηρ?σει? τ?ν ?ρθ?δοξη δι?κριση τ?? διαφορ?? μεταξ? τ?ν δ?ο
?ννοι?ν.
Ε?χ?μενο? ?πω? ? ?ναστ?? ?κ νεκρ?ν κα? θαν?τ? τ?ν θ?νατον
πατ?σα? Χριστ?? ? ?ληθιν?? Θε?? ?μ?ν φ?ρει ε?? ?σ?, ε?? τ?ν σεβαστ?ν σου
Γ?ροντα κα? ?λην τ?ν Συνοδε?αν σα? χαρ?ν κα? πνευματικ?ν ε?φροσ?νην.
? ?ν ?πισκ?ποι? ?λ?χιστο?
† ? Μαραθ?νο? Φ?τιο?