Bernard Haitink.
Bernard Haitink. ⓒ ANP

Concertgebouw toont zich de wijste in kwestie-Haitink

Bernard Haitink keert in het seizoen 2016-2017 terug op het Amsterdamse nest. Hij komt vieren dat hij in 1956 zijn eerste programma dirigeerde bij het Concertgebouworkest.

Door de Amsterdamse burelen van het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) moet een luid 'Oef!' hebben geschald. Bernard Haitink - de man die het Concertgebouworkest als chef dirigeerde van 1961 tot en met 1988, die in 1999 de titel eredirigent in dank aanvaardde, die overal ter wereld geldt als een maestro van uitzonderlijke klasse - keert in het seizoen 2016-17 terug naar het Concertgebouworkest.

Uit het persbericht dat het KCO vandaag heeft verspreid - opmerkelijk genoeg alleen in het Engels - stijgt het beeld op van een directie die na recent geharrewar de wijste is. In de verklaring staat dat 'gevoelens onnodig zijn gekwetst', waarvoor het orkest 'oprechte excuses' aanbiedt. Na het afscheid van Mariss Jansons en met de nieuwe chef-dirigent Daniele Gatti in aantocht, neutraliseert KCO-directeur Jan Raes een ongemakkelijke kwestie.

Vorig jaar maart, op zijn 85ste verjaardag, liet Haitink in Het Parool weten dat hij het KCO nooit meer zou dirigeren. Hij voelde zich 'haast vernederd' omdat de directie hem bij het vieren van het 125-jarige KCO-jubileum 'totaal' had 'genegeerd'.

'Geen ouwenwijvengekijf'

Hij is hier heel welkom

Orkestdirecteur Jan Raes

Ook al was dat niet waar - in april 2013 dirigeerde Haitink een geweldige Bruckner Acht - met een gekwetste wereldster ga je in het openbaar niet bakkeleien. Ook Haitink wilde er niets meer over kwijt. 'Het moet geen ouwewijvengekijf worden.' Het enige wat orkestdirecteur Raes restte, was de weg van de diplomatie. Hij zou Haitink in elk geval 'altijd de hand blijven reiken'. 'Hij is hier heel welkom.'

Volgers vermaken zich al een paar decennia met het spel van aantrekken en afstoten tussen Haitink en het orkest. Gerommel was er in de aanloop naar zijn vertrek in 1988. De gegriefde chef nam afscheid met het gevoel dat het orkest hem niet langer moest. In 1993 keerde Haitink welgemoed terug - om in 2006 zijn handen af te trekken van een biografie waarmee het orkest hem had willen eren. 'M'n inlichtingen zijn dat het vreselijk over mijn jeugd en alles gaat, en dat gaat eigenlijk niemand iets aan.' Overigens had Haitink de tekst niet in handen gehad, maar prees hij zichzelf gelukkig met 'een paar waakzame dochters die het fort verdedigen.'

En nu:?All's well that ends well??Voor de wereldmerken Haitink en KCO valt een duurzaam vredespact te prefereren. Haitinkfans kunnen de maestro trouwens half november al op de bok zien in het Concertgebouw. Dan dirigeert hij het Chamber Orchestra of Europe in drie Schumannprogramma's. In februari 2016 leidt hij Bruckner bij het Radio Filharmonisch Orkest.