Li Grande Notru-Dame (on dit eto : li Notru-Dame d' emey l' awousse , li Notru-Dame d' awousse , li Nosse-dame d' awousse , li Cwenze d' awousse , li Sompcion ) ^[1] , c' est l' pus grande des fiesses a l' Aviedje Mareye dins l' rilidjon catolike . Ele si passe li 15 d' awousse . Ele fiestixh li montaedje a cir di l' Aviedje.

C' est onk des cwate djamas , po les catolikes. Les ortodosses et les protestants nel fiestixhet nen.

Li Grande Notru-Dame est shuvowe benrade del Pitite Notru-Dame . Li termene inte les deus si lome l' Inte-les-deus-Notru-Dame .

Dujhances et fiestixhaedjes [ candji | candji l’?code wiki ]

El Walonreye, divinltins, on poirteve a l' eglijhe des pos d' avoenne raloyis avou ene coriete; il estent benis do priyesse. On pindeut li beneye avoenne apres ene viene sol gurni. ^[2]

A des otes plaeces, on benixheut on borea d' plantes, li beni borea, beneye toitche. ^[3]

Disk' a djou d' ouy, n a-st ene grande fiesse a Lidje , a Djudla-Mouze . Ele est houte li leddimwin, avou l' etermint da Mati l' Oxhea .

Sourdants del fiesse [ candji | candji l’?code wiki ]

Apres l’ deujhinme dismolixhaedje do Timpe di Djeruzalem , les djwifs nen-crustins alit braire tos les ans so les dismolixheures, e rmimbrance do Timpe. Les djwifs crustins, po warder l’ uzance d’ on perlinaedje li minme djou, alit dle l’ monumint Rachele, a troes meye ascoxheyes di Betleyem , ewou k’ i gn aveut on pousse .

A deujhinme sieke gn a yeu on scrijhaedje, li boigne evandjile sorlon Djake, ki djha ki Djozef li Scrini aleve vie Betleyem avou ses efants et l’ Aviedje Mareye so en agne. Et ki, cwand i fourit ≪ a troes meyes hazeyes di Betleyem ≫, Mareye dimanda po s’ ripoizer ene miete a l’ aiwi. Et k’ po fini, c’ est la k’ elle a metou Djezus a monde, divins ene bome k’ i gn aveut la.

Ca fwait ki, avou l’ tins, les crustins ki vnent fe l’ voye po rmimbrer l’ Timpe di Djeruzalem, s’ ont metou a rmimbrer purade li ≪ rpoizaedje ≫ di l’ Aviedje Mareye, li ≪ timpe do Bon Diu ≫. Et l’ djou a sti l’ 15 d’ awousse, veyanmint k’ i n’ sepent pus carculer les djous d’ apres l’ calindri lunrece (ki claweve le djou do perlinaedje des Djwifs pol distrujhaedje do timpe). Li plaece s’ a rlome Bir el-Qadismou (≪ li sint pousse ≫). Ons esteut e 417 .

≪  qadismou  ≫ (sacre) a sti rcomprins e grek come ≪ catisma ≫ ( ashida , sidje ), ey ons a basti ene glijhete do rpoizaedje di Mareye e l’ an 455 . Li rpoizaedje a sti rcomprins po esse li moraedje di l’ Aviedje. Mins des otes djins ont sondji ki s’ fosse di l' Aviedje esteut a Djeruzalem , ewou k’ il alent deus djous pus timpe, li 13 d’ awousse. Co des otes ont dit ki l’ tombe di l’ Aviedje esteut a Efeze. Pitchote a midjote, ons a basti des glexhes di l’ Aviedje pattava, avou tchaeke ene date di dicactaedje diferinne, ki divneut li grande fiesse sinte Mareye.

C' est l’ impreur Morice k' a decide ki l' fiesse-djou sereut po tertos li 15 d' awousse . ^[4]

Sourdants et pi-notes [ candji | candji l’?code wiki ]

1. ↑ Po tote les alomacions e walon del Grande Notru-Dame, alez s’ vey so l’ ALW 3. p. 339 (notule 201).
2. ↑ ALW 3. p. 341.
3. ↑ Live da Bastin so les plantes p. 154.
4. ↑ Georges Sfasie , Li Rantoele 71 , waeyen-tins 2014

I gn a so les cmons Wikipedia des imadjes ou fitchis son a vey avou Grande Notru-Dame .