Les bovrins ^[1] , dins l' vi walon, les rodjes biesses ^[2] , c' est ene sore di roemiants acleves po l' laecea et l' tcha .

Sincieus no d' l' indje  : Bos taurus

Dizo-indjes [ candji | candji l’?code wiki ]

Les bovrins sont partis inte les torins ( Bos taurus taurus ) et les zebus ( Bos taurus indicus ).

Motli [ candji | candji l’?code wiki ]

• 
  Vea bleu blanc bedje
• 
  Vatches as tchamps

Dins l' lingaedje corant, les rodjes biesses ont diferins nos, sorlon leu-z adje eyet leu seke  :

• " vatche " po les frumeles k' ont ddja vele
• " torea " u " gayet " po les mayes ki plet siervi
• " bou " po les amedes mayes
• " amaye " u " djinixhe " po les frumeles ki vont divni des vatches (d' en an d' adje disk' a prumi velaedje)
• " amea " po les mayes del minme adje
• " vea " po les djonnes do skepiaedje disk' a en an.

Li criyaedje des vatches si lome ≪boerlaedje≫.

Po cazer des bovrins dins l' lingaedje corant, on dit eto " les biesses " u li " bisteu ".

Les bovrins sont-st acleves dins des staves .

Li plaece la k' des gros menirs (rwe, princes, signeurs) aclevent bramint des bovrins si lomeve ene bovreye u ene vatchreye .

L' aclevaedje des bovrins a leyi des nos d' plaeces el Walonreye .

Mopliyaedje [ candji | candji l’?code wiki ]

Cwand ele fwait s' djonne, li vatche vele ; cwand ele tchesse , on dit k' ele "va a gayet". Ele pout esse potcheye (soteye) pa on gayet, u ben esminceye . S' ele ni "rbodje" pus, on dit k' elle est plinne. Ele va nouv moes . Li dierin moes, on dit k' elle est "avanceye plinne". Adon ele asmete .

Velaedje [ candji | candji l’?code wiki ]

Loukiz a : ≪ Velaedje ≫

Maladeyes [ candji | candji l’?code wiki ]

Loukiz a : Maladeyes des rodjes biesses

Raeces [ candji | candji l’?code wiki ]

Loukiz a : Djiveye des raeces di bovrins

Hardeye difoutrinne [ candji | candji l’?code wiki ]

• Tecses e walon sol bisteu (so l' Aberteke )

Sourdants & pi-notes [ candji | candji l’?code wiki ]

1. ↑ Noumot do walon avou l' cawete -rin ; li ristitchi R est ossu assaetchi pa l' no d' plaece et l' no d' djin Li Bovreye .
2. ↑ enevie les blankes biesses ; ca vout dire eto ki les viyes raeces di bovrins, so l' Ardene, todi, estent rodjes di pea.