- Dit artikel es geschreevn in 't
Ypers
, en da zou best ozo bluuvn.
Schoapn
zyn zoogdiern die setoe oudn zyn voen nunder
wulle
,
mek
en
vlees
. De schoapn die doavoorn gebruukt zyn, zyn temme variantn van wilde soortn.
Temme schoapn zyn verzeker ekwikt in 't Middn-Oostn uut wilde schoapesoortn. Juuste lik
geetn
, zyn schoapn ol voorn 7500 voorn Christus edomesticeerd. In
Belgie
zyn ze roend 5000 v.c. arriveerd.
't Zyn 'n dag va vadoage bikan 1000 verschillnde rassn.
Temme schoapn zyn in verre olle lann van de weireld ekwikt, 't zyn der meer of e meljard.
Australie
et de noame van 't meeste schoapn 't en, mor eigentlik is dadde
China
(170 meljoen teegnover 102 meljoen).
De meeste schoapn zyn wit, mo 't zyn oek
brune
,
grysde
en
zworte
. Z'en ollemoale e steirt, by d'ene soorte ol langer dan by d'aar.
Wulle krygn z'ollene up nunder lyf, dus nie up nundern kop of up nunder pootn.
D'oenderdeeln van schoapn zyn voen e masse diengn gebruukt
- Wulle: van wulle moakn ze sjette en dat is surtout gebruukt voen kleers te moakn. Nunder wulle kut ieder joar ofeschoorn zyn.
- Mek: schoapemek is meestol gebruukt voen up te drienkn (nie zovele) of voen
koas
van te moakn (oendermeer Roquefort en feta).
- Vlees: voen te broadn of te kookn.
- Schoapevel: leer voen
schoenn
of kleers te moakn.
- Dermes: gebruukt voen snoarn van viooln van te moakn (oendertusschn wel surtout in kunststoffe)
- Bemestieng: gebeurt nie vele mi deur d'upkomste van kunstmest
Sommigste schoapesoortn en de gewunte voen in kuddn te loopn (voen beschermienge teegn vleeseters). In
Ysland
byvoorbeeld doen ze dadde miender omdan der gin vleeseters zittn en omdat er nie vele gin teetn en is.
Schoapn die up nundern rik volln, kunn zevve nie were rechte groakn.
Een vrouwelik joenk schoap wordt e
beite
genaamd, ne keer volwassen wordt ze
ooie
genaamd. Ne gecastreerde
ram
wordt
hamel
genaamd.
