한국   대만   중국   일본 
Wangari Maathai ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Wangari Maathai

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? Wangari Muta Maathai )
Wangari Maathai
Sinh ( 1940-04-01 ) 1 thang 4 n?m 1940
Lang Ihithe , khu Tetu , huy?n Nyeri , Kenya
M?t 25 thang 9 n?m 2011 (2011-09-25) (71 tu?i)
Ngh? nghi?p Nha ho?t đ?ng chinh tr?, Ng??i b?o v? moi tr??ng

Ti?n s? Wangari Muta Maathai ( 1 thang 4 n?m 1940  ? 25 thang 9 n?m 2011 ) la m?t ng??i b?o v? moi tr??ng va la nha ho?t đ?ng chinh tr?. N?m 1984, ba đo?t Gi?i th??ng Right Livelihood . N?m 1991, ba đ??c trao Gi?i Moi tr??ng Goldman . N?m 2004, ba tr? thanh ng??i ph? n? chau Phi đ?u tien nh?n đ??c Gi?i Nobel hoa binh vi nh?ng đong gop c?a ba cho s? phat tri?n b?n v?ng, dan ch? va hoa binh. La ng??i ph? n? đ?u tien ? đong va Trung Phi co h?c v? ti?n s?, Maathai con đ?ng th?i la ng??i đ?ng đ?u H?i Ch? th?p đ? Kenya trong th?p nien 1970 c?a th? k? 20. Ti?n s? Maathai c?ng la m?t thanh vien c?a Ngh? vi?n va đa t?ng la tr? ly c?a B? tr??ng b? Tai nguyen va Moi tr??ng trong chinh ph? c?a t?ng th?ng Mwai Kibaki t? gi?a thang 1 n?m 2003 đ?n thang 11 n?m 2005. Maathai tr? thanh m?t nhan v?t quan tr?ng t?i Kenya k? t? khi l?p ra Phong trao Vanh đai Xanh vao n?m 1977, v?i m?c đich ho?t đ?ng b?o v? moi tr??ng. T? ch?c c?a Maathai đa tr?ng đ??c 40 tri?u cay tren kh?p l?c đ?a đen.

N?m 2004, ba đ??c trao Gi?i Nobel Hoa binh vi cong vi?c tr?ng l?i r?ng ? Kenya. Maathai tr? thanh ng??i ph? n? chau Phi đ?u tien, ng??i Kenya đ?u tien va nha ho?t đ?ng vi moi tr??ng đ?u tien nh?n đ??c vinh d? nay. Trong nh?ng n?m g?n đay, Maathai đa l?p nen nh?ng nhom vi moi tr??ng va phat đ?ng m?t s? chi?n d?ch v? bi?n đ?i khi h?u c?ng nh? b?o v? moi tr??ng. Khong ch? ? Kenya, ba con tham gia vao nh?ng n? l?c c?u r?ng ? Congo, n?i co r?ng nhi?t đ?i l?n th? hai th? gi?i. Ngay 25 thang 9 n?m 2011, ba Maathai qua đ?i t?i m?t b?nh vi?n ? th? đo Nairobi c?a Kenya sau m?t qua trinh chi?n đ?u lau dai v?i c?n b?nh ung th?. S? ra đi c?a Maathai khi?n nhi?u ng??i xuc đ?ng b?i ba đa danh tr?n cu?c đ?i cho s? nghi?p b?o v? moi tr??ng.

Th?i tr? va h?c t?p [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Maathai sinh ra trong lang Ihithe, huy?n Nyeri, trong cao nguyen trung b? c?a Kenya thu?c Anh vao ngay 01 thang 4 n?m 1940 [1] . Gia đinh ba thu?c nhom dan t?c Kikuyu , dan t?c đong dan nh?t ? Kenya, va đa s?ng trong khu v?c cho nhi?u th? h? [2] . Kho?ng n?m 1943, gia đinh Maathai di chuy?n đ?n m?t trang tr?i thu?c s? h?u ng??i da tr?ng, trong Thung l?ng Rift, g?n th? tr?n c?a Nakuru, n?i cha ba co vi?c lam. Cu?i n?m 1947,. ba tr? l?i Ihithe v?i m?, do hai anh em ba đang theo h?c t?i tr??ng ti?u h?c trong lang, va khong co h?c co s?n tren cac trang tr?i, n?i cha ba lam vi?c. Cha ba v?n ? l?i trang tr?i [3] Shortly afterward, at the age of eight, she joined her brothers at Ihithe Primary School. [4] . Ngay sau đo, tam tu?i, ba tham gia anh em c?a minh t?i tr??ng ti?u h?c Ihithe.

Luc ba len m??i m?t, Maathai chuy?n đ?n tr??ng trung h?c c? s? Cecilia, m?t tr??ng n?i tru t?i S? m?nh Mathari Cong giao t?i Nyeri [5] . Maathai h?c ? St. Cecilia b?n n?m. Trong th?i gian nay, ba đa tr? nen thong th?o ti?ng Anh va chuy?n đ?i sang Cong giao, ten thanh Mary Josephine. Ba c?ng đa tham gia v?i xa h?i Kito giao đ??c g?i la Le d??ng c?a M? Maria, ma cac thanh vien đa c? g?ng "đ? ph?c v? Thien Chua b?ng cach ph?c v? nh?ng con ng??i đ?ng con ng??i"" [6] . H?c t?p t?i St. Cecilia, Maathai đa đ??c che ch? t? cu?c n?i d?y đang di?n ra Mau Mau, bu?c m? ba đ? di chuy?n t? nha c?a v??n t??c c?a h? đ?n m?t ngoi lang kh?n c?p trong Ihithe [7] . Khi ba ?y hoan thanh vi?c h?c c?a minh vao n?m 1956, ba đ??c đanh gia đ?u tien trong l?p h?c c?a minh, va đa đ??c c?p nh?p h?c vao tr??ng duy nh?t Cong giao cho tr? em gai ? Kenya, Tr??ng trung h?c Loreto Limuru ? Limuru [8] . Sau khi t?t nghi?p t? Loreto-Limuru n?m 1959, ba co k? ho?ch tham d? đ?i h?c đong Phi ? Kampala, Uganda. Tuy nhien, k?t thuc c?a th?i k? thu?c đ?a c?a đong Phi đa g?n, va cac chinh tr? gia Kenya, ch?ng h?n nh? Tom Mboya, đ? xu?t cac cach đ? lam cho giao d?c trong cac qu?c gia ph??ng Tay danh cho sinh vien đ?y h?a h?n. John F. Kennedy, sau đo Th??ng ngh? s? Hoa K?, đa đ?ng y đ? tai tr? cho m?t ch??ng trinh thong qua Qu? Joseph P. Kennedy Jr, b?t đ?u đ??c bi?t đ?n nh? Kennedy Airlift hay Airlift Africa. Maathai đa tr? thanh m?t trong kho?ng 300 ng??i Kenya ch?n đ? nghien c?u t?i tr??ng đ?i h?c M? trong thang 9 n?m 1960 [9] .

H?c ? M? va đ?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Maathai đa nh?n h?c b?ng h?c t?p ? Cao đ?ng Mount St. Scholastica (nay la Cao đ?ng Benedictine ), ? Atchison , Kansas. At Mount St. Scholastica, ba theo chuyen nganh sinh h?c v?i minors v? hoa h?c va ti?ng đ?c . [10] Sau khi nh?n b?ng c? nhan khoa h?c n?m 1964, ba đ??c nh?n vao đ?i h?c Pittsburgh đ? h?c th?c s? sinh h?c. Chi phi nghien c?u c?a ba t?i đ?i h?c Pittsburgh đ??c cung c?p b?i Vi?n Phi ? M?. [11] Trong qua trinh h?c t?i Pittsburgh , Maathai đa l?n đ?u tr?i nghi?m ph?c h?i moi tr??ng , khi cac nha moi tr??ng đa v?n đ?ng lo?i b? o nhi?m khong khi . [12] Thanh 1 n?m 1966, Maathai hoan t?t khoa h?c t?i đ?i h?c Pittsburgh v?i t?m b?ng th?c s? khoa h?c nganh khoa h?c sinh h?c, [13] va đ??c b? nhi?m ch?c tr? ly nghien c?u cho m?t giao s? c?a nganh zoology t?i University College of Nairobi . [14] Khi tr? v? Kenya, Maathai b? ten Kito giao, thich đ??c bi?t đ?n b?i ten khai sinh, Wangari Muta [15] . Khi ba đ?n tr??ng đ?i h?c Nairobi cho cong vi?c m?i c?a minh nh? la m?t tr? ly nghien c?u cac giao s? đ?ng v?t h?c, ba đa đ??c thong bao r?ng cong vi?c c?a ba đa đ??c trao cho m?t ng??i khac. Maathai tin r?ng đi?u nay xu?t phat t? vi?c phan bi?t gi?i tinh va thien v? b? l?c [16] . Sau khi m?t cong vi?c tim ki?m keo dai hai thang, Giao s? Reinhold Hofmann, t? đ?i h?c Giessen ? đ?c, cung c?p cho ba m?t cong vi?c nh? m?t tr? ly nghien c?u trong b? ph?n vi gi?i ph?u m?i đ??c thanh l?p. Khoa Gi?i ph?u thu y t?i Tr??ng Thu y t?i tr??ng đ?i h?c College of Nairobi [17] .

Trong thang 4 n?m 1966, ba g?p Mwangi Mathai, m?t ng??i Kenya, ng??i đa nghien c?u ? M?( ng??i sau nay la ch?ng c?a ba). [18] Ba c?ng thue m?t c?a hang nh? trong thanh ph?, va thanh l?p m?t c?a hang t?p hoa, ma ? đo ch? em c?a minh lam vi?c. N?m 1967, s? thuc gi?c c?a giao s? Hofmann, ba chuy?n đ?n đ?i h?c Giessen t?i đ?c đ? nghien c?u sinh ti?n s?. Ba h?c c? ? Giessen va đ?i h?c Ludwig Maximilian Munchen .

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Wangari Maathai, the Nobel Peace Prize 2004 NobelPrize.org. Truy c?p 2009-02-24.
  2. ^ Wangari Maathai, Unbowed: A Memoir , Knopf , 2006. ISBN 0-307-26348-7 , pg 3.
  3. ^ Unbowed , pg 29.
  4. ^ Unbowed , pg 39?40.
  5. ^ Unbowed , pg 53.
  6. ^ Unbowed , pg 60?61.
  7. ^ Unbowed , pg 63?69.
  8. ^ Unbowed , pg 69.
  9. ^ Unbowed , pg 73?74.
  10. ^ Unbowed , pg 79.
  11. ^ Unbowed , pg 92.
  12. ^ Unbowed , pg 93?94.
  13. ^ UNCCD ? Wangari Maathai L?u tr? 2011-09-27 t?i Wayback Machine . Truy c?p 2009-04-10
  14. ^ Unbowed , pg 94?95.
  15. ^ Unbowed , pg 96.
  16. ^ Unbowed , pg 101.
  17. ^ Unbowed , pg 102.
  18. ^ Unbowed , pg 105-105.
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Wangari_Maathai&oldid=71071354 ”