Uniform Resource Locator (vi?t t?t la URL , ngh?a ti?ng Vi?t: H? th?ng đ?nh v? tai nguyen th?ng nh?t; đ??c g?i m?t cach thong th??ng la m?t đ?a ch? web ) ^[1] la m?t tham chi?u đ?n tai nguyen web ch? đ?nh v? tri c?a no tren m?t m?ng may tinh va c? ch? đ? truy xu?t no. URL la m?t lo?i Ma nh?n d?ng tai nguyen th?ng nh?t (Uniform Resource Identifier). ^{[2] [3]} http://www.example.com la m?t URL, trong khi www.example.com thi khong ph?i. Giao th?c cho URL ph? bi?n nh?t cho cac trang web tham chi?u la HTTP , nh?ng cac giao th?c khac c?ng đ??c s? d?ng nh? FTP đ? truy?n file, Mailto cho email, JDBC đ? truy c?p c? s? d? li?u va cac giao th?c khac.

H?u h?t cac trinh duy?t web hi?n th? URL c?a m?t trang web phia tren trang trong m?t thanh đ?a ch? . M?t URL thong th??ng co th? co d?ng http: //www.example.com/index.html , cho bi?t m?t giao th?c (HTTP), ten may ch? ( www.example.com ) va ten file ( index.html ).

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

B? đ?nh v? tai nguyen th?ng nh?t (URL) đ??c đ?nh ngh?a trong RFC 1738 vao n?m 1994 b?i Tim Berners-Lee , nha phat minh c?a World Wide Web va nhom lam vi?c URI c?a L?c l??ng đ?c nhi?m k? thu?t Internet (IETF), ^[4] la k?t qu? c?a phien h?p tac b?t đ?u t?i IETF Living Documents Bird of a Feather vao n?m 1992. ^{[5] [6]}

đ?nh d?ng nay k?t h?p h? th?ng ten mi?n t?n t?i t? tr??c (đ??c t?o n?m 1985) v?i cu phap đ??ng d?n t?p, trong đo d?u g?ch cheo đ??c s? d?ng đ? phan tach ten th? m?c va ten t?p . Cac quy ??c đa t?n t?i trong đo ten may ch? co th? đ??c them ti?n t? đ? hoan thanh cac đ??ng d?n t?p, tr??c d?u g?ch cheo kep ( // ). ^[7]

Berners-Lee sau đo đa bay t? s? h?i ti?c v? vi?c s? d?ng d?u ch?m đ? phan tach cac ph?n c?a ten mi?n trong URI , noi r?ng đang l? ong đa s? d?ng d?u g?ch cheo trong toan b? đ?a ch? thay cho d?u ch?m, ^[7] va c?ng noi r?ng, đ?a d?u hai ch?m theo thanh ph?n đ?u tien c?a URI, hai d?u g?ch cheo tr??c ten mi?n la khong c?n thi?t. ^[8]

B?n nhap đ?u tien (1993) c?a HTML Specification ^[9] đ??c đ? c?p đ?n B? đ?nh v? tai nguyen "ph? quat". đi?u nay đa b? lo?i b? m?t th?i gian gi?a thang 6 n?m 1994 (RFC 1630) va thang 10 n?m 1994 (d? th?o-ietf-uri-url-08.txt). ^[10]

C?u truc [ s?a | s?a ma ngu?n ]

M?i HTTP URL đ?u tuan theo tieu chu?n cu phap c?a m?t URI. M?t URL g?m co nhi?u ph?n đ??c li?t ke d??i đay:

• URI scheme hay ph??ng phap truy c?p th??ng la ten giao th?c (vi d?: HTTP, FTP) nh?ng c?ng co th? la m?t cai ten khac (vi du: news, mailto). Mu?n hi?u ro v? URL scheme xin xem URI scheme
• Ten may ch? (vi d?: vi.wikipedia.org)
• Ch? đ?nh them c?ng (co th? khong c?n)
• đ??ng d?n tuy?t đ?i tren may ph?c v? c?a tai nguyen (vi d?: thumuc/trang)
• Cac truy v?n (co th? khong c?n)
• Ch? đ?nh m?c con (co th? khong c?n)

C? th? h?n:

 https://vi.wikipedia.org/wiki/thumuc/trang?timkiem=cauhoi
 \__/ \_________________/\___________/ \____________/ \_____/
 | | | | | |
 URL scheme ten may ch? | đ??ng d?n truy v?n m?c con
  c?ng

Hi?n nay tren th? gi?i m?i ngay co r?t nhi?u ten mi?n ( domain ) (thi d? org) m?i xu?t hi?n.

đ? co th? tim đ?n m?t đ??ng d?n Internet đ? ch? m?c n?i dung c?n thi?t ph?c v? cho ng??i s? d?ng Internet , chung ta co th? s? d?ng cac cong c? tren m?ng Internet. Hi?n nay cac cong c? tim ki?m tren m?ng Internet ngay cang ph? bi?n va đ??c s? d?ng r?ng rai. Ho?c chung ta co th? s? d?ng vi?c tim ki?m đ?n URL thich h?p thong qua danh b? cac website hay la cac cong c? tim ki?m .

URL qu?c t? hoa [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ng??i dung Internet đ??c phan ph?i tren toan th? gi?i b?ng nhi?u ngon ng? va b?ng ch? cai khac nhau va hy v?ng co th? t?o URL trong b?ng ch? cai đ?a ph??ng c?a rieng h?. Ma đ?nh danh tai nguyen qu?c t? hoa (IRI) la m?t d?ng URL bao g?m cac ky t? Unicode. T?t c? cac trinh duy?t hi?n đ?i đ?u h? tr? IRI. Cac ph?n c?a URL yeu c?u x? ly đ?c bi?t cho cac b?ng ch? cai khac nhau la ten mi?n va đ??ng d?n. ^{[11] [12]}

Ten mi?n trong IRI đ??c g?i la Ten mi?n Qu?c t? hoa (IDN). Ph?n m?m web va Internet t? đ?ng chuy?n đ?i ten mi?n thanh d?ng ch? th?p co th? s? d?ng đ??c b?i H? th?ng ten mi?n; vi d?: URL ti?ng Trung http://例子.卷筒? tr? thanh http://xn--fsqu00a.xn--3lr804guic/ . xn-- ch? ra r?ng ky t? ban đ?u c?a URL khong ph?i la ky t? ASCII . ^[13]

M?i quan h? gi?a URL va URN, URI [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V? k? thu?t, URL la m?t d?ng c?a URI, nh?ng trong nhi?u tai li?u k? thu?t va cac cu?c th?o lu?n b?ng l?i noi, URL th??ng đ??c s? d?ng nh? m?t t? đ?ng ngh?a v?i URI, va đi?u nay khong b? coi la m?t v?n đ?.

URI co th? đ??c phan lo?i nh? la nh?n d?ng (URL), nh? ten g?i ( URN ), ho?c la c? hai. M?t đ?nh danh tai nguyen th?ng nh?t ( Uniform Resource Name - URN ) co ch?c n?ng gi?ng nh? ten c?a m?t ng??i, trong khi m?t đ?nh v? tai nguyen th?ng nh?t (Uniform Resource Locator - URL) t??ng t? nh? đ?a ch? đ??ng ph? c?a ng??i đo. Noi cach khac: URI xac đ?nh vi?c nh?n d?ng cho đ?i t??ng , trong khi URN đ?t ten va URL cung c?p ph??ng phap tim đ?i t??ng đo.

H? th?ng ma s? ISBN s? d?ng đ? nh?n d?ng sach cung c?p 1 vi d? r?t c? th? v? URN . Ch? s? ISBN 0486275574 (run:isbn:0-486-27557-4) cho bi?t đay la m?t ?n b?n truy?n k?ch Romeo va Juliet c?a Shakespeare . đ? tim cu?n sach nay, ph?i c?n đ?a ch? cu?n sach đo chinh la đ?a ch? URL. đ??ng d?n đ?a ch? URL c?a cu?n sach tren h? th?ng Unix s? co đ?a ch? nh? la: file:///home/username/RomeoAndJuliet.pdf, đay la đ??ng d?n t?p tin đ??c l?u tren ? c?ng may tinh . Vi v?y URN va URL luon co m?c đich h? tr? & b? sung cho nhau.

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngu?n tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

• URL specification at WHATWG
• The Components of a URL from IBM